Katalog

12 24 EYLÜL 2019 SALI EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: BAHADIR AKTAŞ HABER/YORUM ‘Arsenik’ten ‘ahududu’ya Türkiye’nin halleri... Bugün yerinde yeller esen Tepebaşı’ndaki eski şehir tiyatrosunda Münir Özkul’un “içmeee” diye, Arsenik oyunundaki haykırışını hayatım boyunca hiç unutmadım. Teyzelerinin misafire ikram ettiği şurubun içinde öldürücü arsenik vardı. Sonra nedense “Arsenik” yerine “Ahududu” adı verilerek yıllar sonra yeniden oynandı. Arsenik “Ahududu” yapılmıştı, orijinal zehir adı, “ahududu” kandırmacasına dönüştürülmüştü. Bana bugün yaşamakta olduğumuz “ahududu pazarlamalarını” anımsatıyor. “Arsenik”ten “ahududu”ya yabancı yatırımlardan “siyanüre”! Bugün de siyanürlü “altın”, ahududu oyununu oynayarak sürdürülmektedir. Dün Münir Özkul’un attığı “içmeee” çığlıklarını bugün aklı başında insanlar, çevreciler, ağacı, doğayı, insanlığı, ulusal çıkarları, uygarlığı seven yüz binler, milyonlar atıyor. Ama “siyasiler” kulaklarını kapatıyorlar, hâlâ içirmeye çalışıyorlar... “Piyasalaştırıyoruz”, özelleştiriyoruz diye ormanlardan nehirlere, Türkiye’nin içini boşaltıyorlar. Uzun yıllardan beri, Atatürk döneminden başlayarak Devlet Planlama Teşkilatı dönemi (DPT) boyunca yapılan kamu yatırımları yalnız devletin değil, ülkenin de elinden çıkarılıyor. Uluslararası tekeller (ve arkasındaki devletler) Türkiye’nin geleceğine egemen hale getiriliyorlar. Son 16 yılda “özelleştirilen” kamu yatırımlarına baktığımızda devletin boşalttığı alanların, yabancı tekeller ve yeni ithalat faturaları ile doldurulduğunu görüyoruz. Devletin yatırımlarının ve kurumlarının çekildiği Anadolu’da işsiz kalan nüfus hızla arttı. Bunlar ya büyük kentlere “kaçıyorlar”, ya da PKK’nin ve “dinci” örgütlerin himayelerine sığınıyorlar. Devlet kurumları gidince, terör örgütlerinin önü açılıyor, işi kolaylaşıyor. Sonra da “analar ağlamaya başlıyorlar”, bağırları yandığı için. Münir Özkul, bugün aynı oyunu oynasaydı acaba nasıl bir çığlık atardı? Dün Tepebaşı Tiyatrosu’nun o tarihi binasında oynanan “trajikomik” oyun, bugün doğayı yok eden, ulusal çıkarları göz göre göre zayıflatan bir biçimde yürütülmektedir. Dün Avrupa emperyalizminin çökmekte olan Osmanlı’nın ümüğünü sıkarak kurduğu “Düyunu Umumiye” bugün yeniden tekrarlanmaktadır: devlet borçlarının “yürütülmesi” için yeni bir örgüt bile kuruldu. Adeta Münir Özkul’un dünkü çığlığının bugünkü toplumsal koşullara yansıtılması gibi... Tepebeşı’ndaki tarihi tiyatro binası yandı, kül oldu. Taksim’deki Atatürk Kültür Merkezi yıkıldı. Ve Münir Özkul’un Arsenik’teki çığlıkları sürüyor. Yalnız belleklerde değil, sokaklarda, meydanlarda. Altına hücum edenlere karşı “siyanüre hayır” haykırışı sürüyor. Münir Özkul bugün de “satma, kesme, yıkma” diye haykırıyor sanki... Aziz Nesin, Haldun Taner, Turhan Selçuk, Münir Özkul ve Levent Kırca’lar Türkiye’nin toplumsal yapısındaki çelişkileri ve faşizan gelişmeleri en çarpıcı bir biçimde yakın tarihimize “mıhlamışlardır”. Ne yazık ki süreç bugün de yürüyor, 15 Temmuz’dan önce de sonra da... Pendik’teki yangın şüphelisi tutuklandı İstanbul Pendik’teki ormanlık alanda 19 Eylül’de çıkan yangınla ilgili gözaltına alınan şüpheli Y.A. “silahlı terör örgütü üyeliği” ve “örgüt faaliyeti çerçevesinde orman yakmak” suçlarından tutuklanarak cezaevine gönderildi. Soruşturmada ifadesine başvurulan iki kişinin şüpheliyi teşhis ettikleri ayrıca olay yeri kamera görüntüleri ve mobese kameralarında şüphelinin yer aldığı öğrenildi. l AA 24 eylül 2019 SAYI: 34320 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 05:21 06:46 13:01 16:25 19:07 20:27 Ankara 05:07 06:30 12:46 16:10 18:51 20:10 İzmir 05:32 06:53 13:09 16:34 19:14 20:30 Bodrum Kalesi’nde eski müze müdürü, denizaltı arkeoloğu Oğuz Alpözen “ilk sergi salonunu” mü zenin ilk müdürü Haluk Elbe adına aç mış, sonrasında kale içindeki eğilim li tepeye sandalyeler koyarak “ilk konseri” 1980’lerin başında Zeki Müren’e verdirmişti… Basından öğrendiğim ka darıyla, bu yıl kalede çeşitli etkinliğe ev sahipliği yapılmış… HHH Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu yıl ilk kez, “Bodrum Sualtı Arkeoloji Müze si” Kuzey Hendeği’nde, 10 Haziran’da, şef Tolga Taviş yönetiminde, müzis yen Burhan Öcal ve İzmir Devlet Sen foni Orkestrası eşliğinde konser gerçek leştirdi. Ardından Bodrum Oda Orkestrası, İn ce Saz, Rubato, Arp Anatolia, 90’lar adlı konserler düzenledi. “Bodrum Müzik Akşamları” kapsa mında, Devlet Sanatçısı İdil Biret, Bod rum Antik Tiyatro’sunda sahne aldı. Konserin ilk bölümünde, şefliğini Devlet Sanatçısı Gürer Aykal’ın yaptığı orkest ra sahneye çıktı. Konserde, Felix Men delssohn Bartholdy’nin “Bir Yaz Gecesi Rüyası” uvertürü çalındı… Bodrum gibi bir yer de, “Bir Yaz Gecesi Rüya sı” dinleyicilerde ne gibi etkiler, hayaller yaratmış tır? Basından Biret’in ikin ci bölümde, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası eşliğin Fazıl Say de çaldığını okudum. HHH Devlet Opera ve Balesi Orkestra sı, kalede, “3 Soprano ve 3 Bas”, “Tvo kü, Selda Bağcan, Yıldız Til be konser verdiler… HHH “Bodrum Müzik Festivali”, 15. yılında, 22 Ağustos’ta, Fa zıl Say’ın yeni bestesi “Umut Senfonisini” ilk kez seslen dirmesiyle başladı. Bilkent Zefirion… Halikarnassos… Petrium… Bodrum… (Bedroom!) (12) Senfonisi’ni kadın şef Nil Venditti yönetti. Konseri 4 bin kişi izledi… Festivalin Onur Ödülü, başlangıcından bugüne dek, Bodrum Müzik Festivali’ne verdiği destek Tenors”, “Zorba”, Yeşilçam Film Müzikleri’nin yanı sıra, çeşitli Yunan ve yabancı şarkıcıları ağırladı. Bu yıl, “Uluslararası Bodrum Bale Festivali’nin” 17.’si kalenin Kuzey Hendeği’nde 3 21 Ağustos tarihleri arasında düzenlendi. Festivalde, ünlü Meksikalı ressam “Frida” ile “Jizel” dans gösterileri, “Ro le, Bodrum’un sanatsal açıdan tanınırlığına katkıda bulunan, gerek yurtiçi, gerekse de yurtdışındaki kariyeri nedeniyle Say’a sunuldu. DMarin Turgutreis’te düzenlenen “Bodrum Müzik Festivali”, Türkiye ve dünyadan önemli müzisyenleri ve genç yetenekleri ağırlamayı da sürdürüyor. meo ve Juliet”, “Şehrazat” bale gösterileri vardı. Bu uluslararası festivalde İspanya ve Gürcistanlı sanatçılar da ba le gösterileri yaptılar… HHH Antik Tiyatroda ise ünlü orkestra şefi Rengim HHH Ayrıca Bodrum’un çeşitli sahnelerinde şu sanatçıların da şarkılarını sunduklarını basından okudum: Kenan Doğulu, Ser Gökmen ile Zülfü Livane tab Erener, Selami Şa li aynı sahnede buluştular. Zeynep Halvaşi ve Teyfik Rodos’un solist olarak yer aldığı konserin dinleyici hin, Erol Evgin, Ayta Sözeri, Hakan Altun, Levent Yüksel, Sıla, mor ve ötesi, Mabel Matiz, Zeynep Bastık, Sibel Can, leri arasında İstanbul Bü Nükhet Duru… yükşehir Belediye Başkanı İstanbul yerine Bodrum’a giden Türk Ekrem İmamoğlu da vardı. turistler, bu çeşitlilik karşısında acaba Ağustos sonu ve eylül ayı başında, nasıl seçim yaptılar? Ajda Pekkan, Haluk Levent, Yeni Tür HHH Bu arada basında birkaç yıl önce Bodrum’la bağlantılı bir haber daha okumuştum… Haber de Bodrum’un Torba kasabası ile bağlantılıydı… Minarede “ezan sesinin” hoparlörle yüksek sesle yayımlandığını iddia eden on kadar kadın, namaz kılınacağı sırada camiye giderek genç imama sözlü saldırıda bulunmuştu! Kızgın kadınları komşuları yatıştırmışlardı! Bu haber Bodrum’la bağlantılı bir anımı tazeledi… 1976’da PTT Genel Müdürü M. Hicri Göçeoğlu Bodrum’a gelmişti. PTT o yıllarda otomatik telefon santrallarına yeni başlamıştı. Önceden Ankara’dan tanıdığım Genel Müdür Göçeoğlu ile Bodrum’da konuştum. Kendisinden Bodrum’a 1000’lik bir otomatik santral yapılmasını rica ettim. Bu konudaki gerekçelerimden biri şöyleydi: Bodrum’a gelen yabancılar, ülkeleri ile konuşmak için Yunan adalarına gidip tekrar geliyorlar. O adalarda otomatik telefon santralları var… Üstelik onlar ada! Göçeoğlu, dinledikten sonra, “Peki, belediye bize 300 metrekarelik bir arazi versin, hemen oraya yapalım…” dedi. Hemen dönemin belediİdil Biret ye başkanına bu yanıtı ilet tim. O da belediye meclisine sundu… Toplantıda 12 üye “Ne gerek var otomatik telefona? En kötü haber ölüm… Onu da cami minaresinden sela ile duyuruyoruz… Gerek yok!” diye konuşunca öneri reddedildi… NOT: Sürecek… F16’lar Fırat’ınMSB uçuşun görev gücü kapsamında gerçekleştirildiğini açıkladı doğusunda uçtu Türkiye ve ABD arasında Suriye’nin kuzeyinde YPG kontrolündeki alanlarda güvenli bölge kurulması çalışmaları konusunda görüşmeler sürerken Türk F16 savaş uçakları Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusunda iki saatlik bir uçuş gerçekleştirdi. hüseyin Türk F16’lar, uçuşuhayatsever nu ABD öncülüğündeki IŞİD’le mücadele uluslararası koalisyonu görev gücü kapsamında gerçekleştirdi. Milli Savunma Bakanlığı, Suriye’de yapılan uçuşu, “Doğal Kararlılık Harekâtı kapsamında Hava Kuvvetleri Komutanlığımıza ait iki F16 ile bugün (dün) 10.0012.00 saatleri arasında Suriye hava sahasında uçuş icra edildi” açıklamasıyla duyurdu. Uçuşun, YPG tarafından kontrol edilen Fırat Nehri’nin doğusunda gerçekleştirildiği öğrenildi. Resmi adı “Birleşik Ortak Görev GücüDoğal Kararlılık Harekatı” olan IŞİD’le mücadele uluslararası koalisyonu, 2014 yılında ABD öncülüğünde Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 66 ülkenin katılımıyla oluşturulmuştu. Türkiye’nin iki F16 ile icra ettiği uçuş, son dönemde IŞİD’le mücadele koalisyonu görev gücü kapsamında yapılan ilk uçuş olma özelliği taşıyor. Türkiye ile ABD, Suriye’nin kuzeyinde YPG’nin kontrol ettiği bölgede güvenli bölge oluşturulması çalışmalarına 7 Ağustos’ta vardıkları mutabakatın ardından başlamış, Müşterek Harekât Merkezi’nin kurulmasının ardından ilk olarak in sansız hava araçları ile uçuş yapılsa, daha sonra helikopterlerle üç ayrı hava devriyesi yapılmış, ardından da müşterek kara devriyesi yapılmıştı. Buna karşın Türk F16’ların Fırat’ın doğusundaki uçuşunu, güvenli bölge çalışmaları kapsamında değil, IŞİD’le mücadele koalisyonu görev gücü kapsamında gerçekleştirildi. Türk F16’ların uçuşu, IŞİD’le mücadele görev gücü kapsamında yapılsa da Türkiye’nin oluşturulmasını istediği güvenli bölge üzerinde yapılmış olması nedeniyle önem taşıyor. Öte yandan hava sahası ABD tarafından kontrol edilen Fırat’ın doğusundaki Türk F16’ların uçuşunun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Donald Trump’la yapacağı görüşme öncesi gerçekleştirilmesi de dikkat çekti. l ANKARA Fikret Dinçer Volkan Tantürk Irak’ın kuzeyinde iki asker şehit Irak’ın kuzeyinde ikmal konvoyunun geçişi sırasında PKK’li teröristler tarafından önceden yerleştirilen el yapımı patlayıcının patlaması sonucu Piyade Teğmen Fikret Dinçer (26) ve Piyade Astsubay Üstçavuş Volkan Tantürk (31) şehit oldu. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Bizleri derin bir acı ve üzüntüye boğan bu olayda hayatını kaybeden aziz şehitlerimize Allah’tan rahmet, kederli ailelerine, Türk Silahlı Kuvvetleri ile yüce Türk milletine başsağlığı ve sabır dileriz” denildi. Bakanlık, ayrıca Irak’ın kuzeyindeki Avaşin bölgesine Pençe Harekâtı ile eşgüdümlü olarak düzenlenen hava harekâtıyla 5 PKK mensubu teröristin daha etkisiz duruma getirildiğini bildirdi. Irak’ın kuzeyinde, ikmal konvoyunun geçişi sırasında terör örgütü PKK tarafından yola önceden yerleştirilen el yapımı patlayıcının infilak ettirilmesi sonucu şehit olan Piyade Astsubay Üstçavuş Vol kan Tantürk’ün (31), Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde yaşayan ailesine acı haber verildi. Bekâr olduğu öğrenilen şehit Astsubay Üstçavuş Volkan Tantürk’ün aile evinin bulunduğu sokağa Türk bayrakları asıldı. Şehit Piyade Teğmen Fikret Dinçer’in (26) acı haberi ise Antalya’nın Serik ilçesinde yaşayan ailesine verildi. Evli ve 6 aylık kız babası olan şehit Fikret Dinçer’in, gelecek hafta kız kardeşinin düğünü için ilçeye gelmeye hazırlandığı öğrenildi. askeri aracın çarptığı genç, hayatını kaybetti Tunceli merkeze bağlı Çimenli köyünde yaşayan Oktay Er (21), askeri aracın çarpması sonucunda hayatını kaybetti. Evrensel’in haberine göre, Tunceli’nin Mazgirt ilçesine bağlı Göktepe köyündeki ana cadde üzerinde önceki akşam, Çimenli köyüne dönmek için karşıdan karşıya geçen Er’e yoldan geçen askeri araç çarp tı. Çarpma sonucu Er, olay yerinde yaşamını yitirirken, Er’in cenazesi otopsi işlemleri için Malatya’ya gönderildi. Er’in babası Cebrail Er, kazanın dümdüz ana cadde üzerinde olduğunu söyleyerek, askeri aracın hızlı gelmesi sonucu oğlunun yaşamını yitirdiğini söyledi. Olay yerinde savcıyı 3 saat beklediklerini iddia eden baba, “Bize ambulans verilme di. Merkez hastanesini aradık, onlar da araç göndermedi. Ancak yetkililerin araya girmesi ile ambulans verildi. Oradan cenazeyi Malatya’ya getirebildik. Ana cadde üzerinde dümdüz yol, nasıl olur da oğlumu görmezler. Oğlumu öldürenlerden şikâyetçi olacağım” dedi. Er’in cenazesi, bugün Çimenli köyünde toprağa verilecek. l Haber Merkezi 10 kişiye uzaklaştırma Kızılay, ‘sorumlu’yu buldu! Yolsuzluk iddiaları, uçuk maaş zamları ve israf iddialarına ilişkin haberler üzerine Kızılay yönetiminin çalışanlara baskı yaptığı öne sürüldü. Yönetimin basına bilgi ve belge sızdırdığı gerekçesiyle 10 çalışanına uzaklaştırma verdiği belirtildi. Birgün’ün haberine göre, Kızılay Genel Müdürü İbrahim Altan’ın geçen günlerde çalışanları toplayarak “Belge sızdıranları bulacağım, araştırıyoruz” dediği iddia edildi. Basına bilgi ve belge sızdırdığı gerekçesiyle de 10 Kızılay çalışanın işten uzaklaştırdığı, telefon ve bilgisayarlarına da el konulduğu öne sürüldü. Bilgi işlem birimi personeline iki farklı telefon numarası verilerek bu numaralarla görüşme yapılıp yapılmadığı da inceleniyor. Kurum içerisindeki bilgisayarlarda da sıkı denetim yapıldığı ve belge indiren ve dışarıya gönderen personelin olup olmadığı da tespit edilmeye çalışılıyor. Kızılay yöneticisi işten çıkarılanlarla alakalı şunları söyledi: “Yapmış olduğunuz haberleri yalanlayamayan Kızılay yönetimi kurum içerisinde köstebek aramaya başlamıştı. Gerçek Kızılaycılardan aldığımız bilgi doğrultusunda Kızılay yönetimi suçsuz 10 kişiyi uzaklaştırmış. Kızılay yönetimi tarafından yapılan bu hareket bile yapmış olduğunuz haberciliğin ne kadar doğru olduğunu göstermektedir. Kızılay haksızlığa devam ettiği sürece kamuoyunu bilgilendireceğinize eminiz.” l Haber Merkezi BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 1/ İki önermesi 2 bulunan ve her 3 iki önermenin 4 vargısı aynı olan tasım. 2/ Tespihlerin baş tarafına takılan uzunca parça... 5 6 7 8 Süs için yapılmış 9 KÜŞNEME A AR İ KULAK YEL LOZ RE S T E L L AM E R EMO F OB İ FA AJ İ TE EPE İ T S İ ADA RAKS ÖN E RME K A giysi kıvrımı. 3/ Doğu Anadolu’da bir ırmak... Bir tür kumar aracı. 4/ Tahta üzerindeki ufak pürüzleri gider mekte kullanılan ince çelik araç. 5/ Mantık... Kazakistan’ın plaka imi. 6/ Hint sanatında sıkça betimlenen timsah, yunus ve fil karması efsanevi su canavarı... Bağışlama 7/ Bizmut elementinin simgesi... Düşünülenin tersini söy leyerek yapılan ince alay. 8/ Kenar süsü... An lama yeteneği. 9/ Bütün Hıristiyan kiliselerinin birleştirilmesi inancı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Sıcaklıkölçerde santigratın onda biri... Tavla da “üç” sayısı. 2/ Üstü kapalı olarak anlatma... Doğu Karadeniz yöresinde giyilen ve bacağı çorap gibi saran bir tür çizme. 3/ Çanakkale’nin bir ilçesi. 4/ İlaç... Kinaye... Anlamlı işaret ya da iz. 5/ Kimyasal bir yöntemle parlaklık verilmiş pamuk ipliği. 6/ Telli bir çalgı... Tütün dizmek, kurutmak ve işlemek için kullanılan üstü kapalı sergi. 7/ Duvar lambası... Japon folklorunda, korkunç görünümlü bir tür şeytansı yaratık. 8/ “Şirler pençei kahrımda olurken / Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek” (Yavuz Sultan Selim). 9/ İlkçağda kendi yasalarıyla yönetilen kent devleti... Sinema yapıtı.