Katalog

12 18 EYLÜL 2019 ÇARŞAMBA TASARIM: SERPİL ÜNAY HABER/YORUM ABD’nin İran hesabı tutmadı Astana sürecinin üç bileşeni olan Türkiye, Rusya ve İran’ı buluşturan zirve, önceki gün Çankaya Köşkü’nde yapıldı. Zirvenin sonuç bildirisinin içeriği, Suriye’nin bağımsızlığı, bütünlüğü, egemenliğine yönelik hassasiyet ve ABD’ye verilen mesajlar önemli. Zira ABD’nin Türkiye’yi Rusya ve İran’dan koparmak, bunun ötesinde Türkiye ve İran’ı karşı karşıya getirmek için hayli çaba gösterdiği unutulmamalı. Ayrıca, Ortadoğu’da etnik ve mezhepsel hassasiyetleri kaşıyan, bunlar üzerinden yeni çatışmalar çıkarmak isteyen ABD’nin İran’la zaten gergin olan ilişkileri, son haftalarda daha da geriliyor. Suudi Arabistan’daki petrol tesislerinin vurulmasından İran’ı sorumlu tutan ABD, kendi çıkarları ve İsrail’in güvenlik ihtiyaçları açısından Arap Fars, SünniŞii, TürkFars, TürkKürt, TürkArap çatışması çıkması için çalışıyor. Türkiye’nin İran ile arasında bölgesel düzlemde tarihsel, kültürel, toplumsal, siyasal, jeopolitik, stratejik, ekonomik boyutları olan dengeli rekabeti, işin içine mezhepsel boyutu da katarak keskin, tehlikeli bir rekabete dönüştürmek istiyor. İki ülkenin rekabetini, aynı zamanda Atlantik Avrasya rekabeti olarak da yorumluyor. Ankara ve Tahran’ın, Suriye meselesi başta olmak üzere, bölgesel konularda işbirliği yapmalarını engellemeye gayret ediyor. ABD İran’da nelerin farkında?   İran’ın nüfusu, yüzölçümü, coğrafi yapısı, savaş deneyimli ordusu, ulus bilinci, tarihsel birikimi, bölgesel nüfuzu; bu ülkenin Irak veya Suriye’ye benzemediğinin en başta gelen kanıtları. Dahası var. Diplomatik hafızası güçlü, diplomatları yetkin. Nükleer güç sahibi olmak; siyasi partilerin olmadığı, seçimlerde blokların, cephelerin yarıştığı ülkede, ideolojiler üstü bir hedef. Köktendinci mollalar da, solcular da, milliyetçiler de, her iki cihan harbinde de, hem Rus hem İngiliz işgaline uğrayan ülkelerinin, nükleer silah sahibi olmasını istiyorlar. Tahran, dış politikada Şiiliği de, İslamcılığı da, ABD ve İsrail düşmanlığını da, Siyonizm ve emperyalizm karşıtı söylemi de, Fars milliyetçiliğini de yerinde, zamanında, dozunda, muhatabına göre kullanıyor. Misal, Rusya’yla olan ilişkilerinde laik tavır alırken, Irak’ta başka türlü davranıyor. Çin ve Rusya’yla ilişkilerini geliştirirken, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını, Almanya ve Fransa’nın öncülük ettiği bir finansal mekanizma yoluyla hafifletmeye çabalıyor. Bu yolla sadece ticaret yapmıyor, aynı zamanda, ABD ile Almanya arasındaki çatlağı da büyütüyor.     Ekonomisi enerji ihracatına bağımlı olan ve ABD yaptırımlarından hayli etkilenen İran, ABD’nin Ortadoğu’ya yönelik saldırılarından, ABD hiç arzulamadığı halde kazanan taraf olarak çıkıyor. ABD’nin Irak ve Suriye’ye ilişkin politikaları, hem bu ülkelerde hem bölgede İran’ın etkinliğini artırıyor. Nitekim Suudi Arabistan’la yaşadığı gerilim, Irak ve Suriye’den başka, Lübnan’dan Yemen’e, Bahreyn’den Katar’a dek çok geniş bir alanda gözleniyor.   Sözün özü: Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgesel ittifakların gelişmesi, bölgede ABD’nin manevra sahasını daraltıyor. O yüzden Türkiye’nin bölge ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek için daha cesur ve kararlı adımlar atması gerekiyor. 50 çocuğu istismar eden temizlik görevlisine 80 yıl Mardin’in Derik ilçesinde 2017 yılının mart ayında, yaşları 6 ile 12 arasında değişen 50 öğrenciye cinsel istismarda bulunan okulun temizlik görevlisi M.Ş.Y’ye, tutuklu yargılandığı davanın karar duruşmasında, 80 yıl 10 ay hapis cezası verildi. Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki davanın duruşmasına, HDP Mardin Milletvekili Ebru Günay, Mardin HDP İl Eşbaşkanı Eylem Amak ile Şahmeran Kadın Platformu üyeleri katıldı. l Haber Merkezi 18 eylül 2019 SAYI: 34314 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 05:14 05:00 05:26 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 06:40 13:04 16:32 06:25 12:48 16:17 06:48 13:11 16:40 Akşam 19:17 19:01 19:24 Yatsı 20:38 20:20 20:41 O fotoğrafın failidir!Kumpas mağdurlarından ‘kumpas savcısı’na 12 yıl ceza verilmesine tepki SENA YAŞAR Kumpas Mağdurları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (KUMPASDER) Başkanı Ahmet Tatar, kumpas davaların savcısı olan Mehmet Murat Yönder’in, yalnızca “FETÖ üyeliğinden” yargılanarak 12 yıl hapis cezası verilmesine tepki gösterdi. Tatar, “Bu sözde savcı, Türkan Saylan’ın gece yarısı evi aranırken hâlâ gözümüzün önünden gitmeyen son fotoğrafının failidir. Bu kumpas kararlarına imza atan sözde savcıların hepsi Türk aydınlarının, Türk subaylarının ve hukukun katilleridir. Gerçek suçlarından yargılanmıyorlar. Vatana ihanetten yargılanmalılar. Asıl beklentimiz işledikleri suçların hesabını vermeleri” dedi. Kumpas mağduru subaylar ve aileleri de Yönder’e verilen cezaya isyan etti. FETÖ’nün “Amirallere Suikast” kumpası ile yargılandığı sırada intihar eden Yarbay Ali Tatar’ın ağabayi ve KUMPASDER Başkanı Ahmet Tatar, kumpas davalar olan Ergenekon, Balyoz, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) gibi soruşturmalarda özel yetkili savcı olarak görev yapan eski Yargıtay üyesi Mehmet Murat Yönder’in yalnızca “FETÖ üyeliğinden” yargılanarak 12 yıl hapis cezasına çarptırılmasına tepki gösterdi. İsyan etti... Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, Yönder’in “kumpas kararlarına” imza atan ve kararları uygulayan onlarca savcı ve hâkim gibi yalnızca “örgüt üyeliğinden” ceza aldığına isyan eden Tatar, “Bizim için yeni bir şey yok” dedi. Yönder’in kumpas davaların kurgulanmasında, sahte iddianamelerin hazırlanmasında birinci derecede sorumluluğu olan savcılardan birisi olduğunun altını çizen Tatar, “Zekeriya Öz’ün liderliğinde olan savcı grubunun altındaki ‘sözde savcılardan’ bir tanesiydi. Bir kez daha görüyoruz ki Yargıtay 9. Daire, bu sav Ahmet Tatar Mehmet Murat Yönder’in, ÇYDD Genel Başkanı Türkan Saylan’ın sabaha karşı evinin basılması ve aranması emrini veren savcı olduğunu anımsatan Ahmet Tatar, “Türkan Saylan’ın hâlâ gözümüzün önünde duran o son fotoğrafının failidir bu adam. Bunların hiçbiri gerçek suçlarından yargılanmıyor. Asıl beklentimiz gerçek suçlarından yargılamaların yapılmasıdır. Örgüt adına işledikleri suçların ve cinayetlerin hesabını vermelerini bekliyoruz” dedi. cıyı da sadece örgüt suçuyla yargılayıp, sadece örgüt suçundan ceza vermiş durumda. Bir örgüt elemanı olarak ne yaptı, ne etti, kimlerin canını yaktı, bunların hiçbirine bakılmadı” dedi. Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK), o dönemin yaklaşık 50 Fethullahçı savcı ve hâkimlerin yargılamasının özel olarak yapılması kararını aldığını anımsatan Tatar, “Kararın üzerinden neredeyse bir yıl geçti. Sene bitiyor. Bu konuda maalesef henüz bir yargı safhasına gelinmiş değil. Şubat ayında alınan kararın gereğinin yapılmasını bekliyoruz” dedi. ‘Caniler’... Fethullahçı hâkim ve savcıların, hukuku kendilerine düşman olarak gördükleri yurtsever subaylar ve bilim insanları üzerinde bir silah olarak kullanan “caniler” olduklarını belirten Tatar, “Esas suçları da budur. Yönder de, Süleyman Pehlivan gibi önce kumpas davalarda rol alıp daha sonra da ‘ödüllendirilerek’ koruma şemsiyesi altına alındı ve Yargıtay’a seçildi. Bunlar, örgütün özel olarak üstüne titrediği adamlar. Bizim yakınlarımızın, dostlarımızın ya da bu ülkenin yurtsever insanlarının kanına girmiş, onların yıllarını çalmış olmalarının ötesinde bir durum ise bu adamların hukukun katilleri olmalarıdır. Bizim gözümüzde bu vatana ihanet suçudur. Bu suçtan yargılanmalarını istiyor ve bekliyoruz” dedi. Kumpas davalarından yargılanan subayların aileleri de, “Mehmet Murat Yönder’e sadece 12 yıl ceza vermişler. Kumpaslara kurban giden yakınlarımıza 3 kere ağırlaştırılmış müebbet, 34 yıl 8 ay ceza verilirken, 12 yıl biraz ironik olmamış mı” sözleriyle cezaya isyan etti. l ANKARA Oktar: Erdoğan’ı yatımızda gezdirdik Adnan Oktar ve grubuna yönelik 171’i tutuklu 226 sanık hakkında açılan dava, dün Silivri’de başladı. Suç örgütü lideri iddiasıyla hâkim karşısına çıkan Oktar, savunmasında “Bunlar İngiliz derin devletinin oyunu” dedi. İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nce Silivri Ceza İnfaz Kurumları karşısındaki büyük salonda görülen duruşmaya aralarında eski Emniyet Müdürü Adil Serdar Saçan ve örgütten ayrılan Fırat Develioğlu’nun da bulunduğu çok sayıda müşteki katıldı. Avukatların talepleri dinlenirken avukatlar, suç yerinin Anadolu yakasında olması nedeniyle davaya bakmakla Anadolu Adliyesi’nin görevli olduğunu belirterek yetkisizlik kararı verilmesini istedi. Davada yayın yasaAdnan Oktar ğı ve gizlilik kararı talep edildi. Savcı, taleplerin reddine karar verilmesini istedi. Savunmasına başlayan Oktar, suçlamaları kabul etmeyerek şu iddialarda bulundu: “Bunlar İngiliz derin devletinin oyunu... Tayyip Bey (Cumhurbaşkanı) bizim evimize gelirdi, yemek yerdik, yatımızda da gezdirdik. Tayyip Bey hakkında antipropaganda vardı. En az yüz basın mensubunu çağırıp onun propagandasını yaptırdım. Meclis başkanıyken Mehmet Ali Şahin de gelirdi. Tayyip Bey’in dünürü Sadık Albayrak da evimize gelirdi. Devlete sizin bilmediğiniz çok hizmetler ettim ben.” Adnan Oktar, savunmasında ‘Devlet ile iç içe olduklarını’, ve MİT mensupları ile görüştüğünü söyledi. l İSTANBUL / Cumhuriyet KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com Eski HSYK Genel Sekreteri FETÖ üyeliğinden 15 yıl hapis cezası FETÖ’nün darbe girişiminin ardından örgütün “gaybubet evi”ne düzenlenen operasyonda, 8 Şubat 2018’de yakalanan, ByLock kullandığı belirlenen, örgütün yargı yapılanması içerisinde en önemli 9 isimden biri olduğu belirtilen eski Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Genel Sekreteri, eski Yargıtay üyesi Mehmet Kaya, “FETÖ üyeliğinden” 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nce verilen bu cezanın, şu ana kadar ilk derece mahkemesi sıfatıyla eski yüksek yargıçların yargılamalarında verilen en yüksek ceza olduğu belirtildi. Öte yandan Adana’da FETÖ/PDY’nin “mahrem imamları” ile ankesörlü telefonlardan ardışık arama sistemiyle haberleştiği öne sürülen eski askeri lise öğrencisi 3 sanık, dün hâkim karşısına çıktı. Tutuklu sanıklar Abdullah A., Emre A. ve tutuksuz A.D. ile avukatları katıldı. Askeri okula gitmesi yönünde telkinlerde bulunulduğunu belirten sanık A.D., “Benden sorumlu örgüt abisi askeri sınav sorularını verdi. Askeri okulda mahrem imamlarla beş yıl boyunca görüşmeye devam ettik” dedi. Mahkeme, Abdullah A. ve Emre A.’nın tahliyesine karar verdi. Bu arada FETÖ’nün darbe girişiminin ardından kapatılan Taraf gazetesinin muhabiri Hüseyin Özkaya hakkında FETÖ üyesi olduğu suçlamasıyla açılan dava, Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nce dün karara bağlandı. Mahkeme heyeti Özkaya’yı “silahlı terör örgütü üyesi olmak” suçundan 7.5 yıl hapis cezasına mahkum etti. İddianamede Özkaya’nın, FETÖ’nün çağrısının ardından Bank Asya’daki bakiyesini artırdığı kaydediliyordu. Öte yandan, Ankara 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nce, FETÖ’nün Emniyet mahrem imamlarından Nurullah Tarhan, “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. l ANKARA/Cumhuriyet Pençe Harekâtı’nda 5 terörist öldürüldü Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Gara bölgesine hava harekâtı düzenlendi. Terör örgütü PKK’ye ait silah ve sığınakların vurulduğu operasyonda 3 PKK’li terörist öldürüldü. Ayrıca Pençe3 Harekâtı’nda Haftanin bölgesine hava harekâtı düzenlenerek 2 PKK’li terörist daha etkisiz hale getirildi. Öte yandan MİT ve emniyet birimlerinin, Afrin’de terör örgütü YPG/PKK’ye yönelik operasyonlarında, saldırı hazırlığındaki 9 şüpheli gözaltına alındı. l ANKARA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Osmanlı 1 C U R N A T A T ların düşman gemilerini ve kıyılarını ateşe vermede kullandığı savaş gemisi. 2/ Kuyruksokumu kemiği... Alçak, aşağı 2 3 4 5 6 7 8 9 OLE HELKE RUBA İ FAR U L AK DAMA MAPUTO İ M M TELAK İ HAS KAVAS İ KON MA Z İ T S EMA Z E N lık. 3/ Her biri başka perdede bir sıra kamış boğumundan yapılmış düdük... Bir nota. 4/ Öğrenci. 5/ Dağ geçidi... Tavana yakın küçük pencere. 6/ Kekemelik, pepemelik. 7/ Bir renk... “Kaçma, sıvışma” anlamında argo sözcük. 8/ Yunan mitolojisinde aşk tanrısı... Soyun dan gelinen kimse. 9/ Üç kişi arasında 32 kâğıtla oynanan, briçe benzer bir iskambil oyunu... Belirteç olarak kullanılan eylem soylu sözcük. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Osmanlı ordusunda kullanılmış bir çe şit top mermisi. 2/ “Kuru gazel gibi göğe savrulma / poyraz gibi esip yorulma” (Karacaoğlan)... Sırtta taşınan yük. 3/ Kaş ları boyamakta kullanılan siyah boya... Eski Mısır’da güneş tanrısı. 4/ Dışarıdan gelen bir ışığın etkisiyle geceleyin ışıklı görünen yansıtaç. 5/ Birbirine yakın adalar toplu luğu.. Bir tür jimnastik ayakkabısı. 6/ İki kulplu ve küfe biçiminde büyük sepet. 7/ Ender, seyrek... Kullanılmayan, iptal edilmiş şey. 8/ İncir ağaçlarında döllenmeyi sağla yan sinek... Verme, ödeme. 9/ Muğla’nın bir ilçesi... Dağ sırtlarında davarların yatırıldığı düz ve kuytu yer.