Katalog

10 19 NİSAN 2019 CUMA DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.8110 7.9 kuruş 6.5570 5.9 kuruş 7.5790 8.9 kuruş 20.88 0.63 puan 96.886 1317 puan 1596.20 22.7 lira 238.44 3.23 lira KİT’ler, yüzde 50 hissesinin özele ait olacağı Semerat Holding’e geçecek ‘Tarımda Milli Birlik’ Satılmayan dairelerin yüzde 32’si 4+1’lerden oluşuyor değil, holding dönemi Yeni projeyle Türkiye tarımı, şirketlere devredilmek isteniyor. Çiftçi, şirketlerle baş başa bırakılacak, Tarım ve Orman Bakanlığı yalnızca hakemlik yapacak. Proje, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ekonomi sunumlarını aratmayan 17 sayfalık bir sunumla Cumhurbaşkanlığı’na iletildi. “Yalın Sistem Yapısı’ olarak adlandırılan ve 2023’te 100 milyar dolarlık tarımsal hasıla hedeflenen modelin detayları 25 Nisan’da açıklanacak. Üretim biter, pahalılık artar Konuştuğumuz tüm sektör temsilcileri, hayata geçirilmek istenen modeli, “ülke tarımının şirketlere devredilmesi” olarak yorumlarken, çiftçinin de üretimin de sekteye uğrayıp, tüketiciyi daha çok pahalılığa mahkum edeceğini düşünüyor. Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Abdullah Aysu, “Tarım ve Orman Bakanlığı ‘hakemliğe’ indirgenmiş. Çiftçiyi, şirketle başbaşa bırakan, tarımı imtiyazlı şirketlere devreden bir model söz konusu. Bu, çiftçiyi zapturapt altına alıp, toprağını satın almadan kontrol altında tutmaktır” dedi. Devletin artan girdi maliyetleriyle baş edemediği için sorumluluğu şirketlere yükleyip “sorunu birlikte halledin” denileceğine dikkat çeken Aysu, “Yıllardır tarımdaki sorunların çözümü için kooperatifçiliği öneriyoruz. Kurulacak üretici ve tüketici kooperatiflerinin bir araya gelmesi sorunları çözer. Bunun bağımsız bir kooperatif olması gerekirken şimdi ters bir yola girildi” dedi. Yeni semirme kapısı Bu sistemin sağlıklı yürümesinin mümkün olmadığını düşünen başka bir sektör temsilcisi, “Mutlaka nemalanma yaratacaklar. Sömürünün, tekelleşmenin yolunu açacaklar. Semerat adındaki holding, yeni semirme kapıları olacak” derken; TMMOB Ziraat Mühendisleri (ZMO) Odası Genel Başkanı Özden Güngör ise bu modelin 2000’lerin başında Dünya Bankası’nın Türkiye’ye dayattığı projenin hayata geçirilmesi olduğuna dikkat çekti. Güngör, “Çiftçinin kalkınmasıyla ilgili hiçbir sözcük yok projede. Şirketleşme ile tarımda, kırsalda kalkınmayı göz ardı eden, üretim için yatırım desteklerini kapsamayan tam bir Dünya Bankası projesidir. Tarımı uluslararası şirketlerin egemenliğine vermek Türkiye tarımını düzeltmez” diye konuştu. Çiftçi, artan girdi maliyetlerine çözüm beklerken, ülke tarımının yapısı tamamen değişti rilerek, şirketlere devrediliyor. Ta rım ve Orman Bakan lığı tarafından hazırla nan “Tarımda Milli Bir lik Projesi”ne göre, his selerinin yüzde 50’sinin GAMZE özel sektöre ait olaca BAL ğı Semerat Holding ku rulacak. Toprak Mahsulleri Ofisi’nden Atatürk Or man Çiftliği’ne, Türk mustafa çakır Şeker’den Çaykur’a kadar tarımda faaliyet gösteren Kamu İktisadi Te şekkülleri de (KİT) bu holdingin iştiraki yapılacak. Holdin gin yüzde 50’si özel sektör, yüzde 35’i Milli Birlik Kooperatifi ve yüz de 15’i de KİT’lerden oluşacak. Ta rım ve Orman Bakanlığı taşra teş kilatı ile Tarım Kredi Kooperatifle ri birleştirilerek Milli Birlik Koope ratifi oluşturulacak. Bu kooperatifin içinde Orman Genel Müdürlüğü, Or Koop ve SürKoop da yer alacak. Bu modelle olmaz Türkiye’nin her ilinde tarım il ve ilçe müdürlükleri varken; hayata geçirilmek istenen bu modelle, ülkenin 12 bölgeye, her bölgenin de 5 birime bölüneceğini aktaran CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, “İlleri yeni havzalara bölmenin, bürokrasiyi genişletmenin altında neler yatıyor? Çiftçiye mazotu, gübreyi, tohumu, yemi ve tarım ilacını kaça satacaksınız? Bunlara cevap verilmeden yapılan projeyle sınıfta kalırsınız. Ülke, holdingler kurarak yönetilemez. Proje rafa kaldırılmalı” dedi. Projeyi “tarımın lağvedilmesi” olarak niteleyen Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş da “Demek ki tarım sektörü gözden çıkarıldı. Proje, çiftçiliği yavaş yavaş bitirir” diye konuştu. Demir çelik ithalatına yüzde 30 vergi Dünya Ticaret Örgütü üyesi olmayan ülkelerden yapılacak demir çelik ürünleri ithalatına yüzde 30 gümrük vergisi uygulanacak. Konuya ilişkin karar, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlandı. İlgili ithalat rejimi kararına eklenen dipnotta, söz konusu ürünlerin ithalatında uygulanmak üzere “Dünya Ticaret Örgütü üyesi olmayan ülkeler için gümrük vergisi yüzde 30 olarak uygulanır” ibaresi yer aldı. Demir çelik ürünleri ithalatına, halihazırda, yüzde 1.8 ile yüzde 10 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanıyor. l Ekonomi Servisi MESS’ten teknoloji merkezi atağı Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) Yönetim Kuru lu Başkanlığı görevine Özgür Bu rak Akkol seçildi. Özgür Burak Ak kol, Hasan Özcan Aydilek, Bora Ko çak, Haydar Ye nigün, Erkan Ka fadar, Tuna Arın cı, Aykut Özüner, Erol Bakan ve Ay han Özel’den olu Özgür Burak Akkol şan yeni yönetim kurulu üç yıl bo yunca göreve devam edecek. Akkol, metal sanayi için dönüm noktası olacak yeni bir projeyi başlatmanın hazırlığı içinde olduk larını anlatarak “Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonuyla başlattığı mız ‘MESS Teknoloji Merkezi’ pro jesi, teknolojideki son gelişmeler le işgücünü buluşturacak ve insan kaynağını bu paralelde dönüştür meyi hedefleyecek” dedi. l Ekonomi Servisi Yenal Gökyıldırım Yüzde 15 daralma yolda MediaMarkt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, kurdaki yükseliş ve gerileyen harcama eğilimi nedeniyle bu yıl tüketici elektroniği pazarında adet bazında yüzde 15 daralma yaşanabileceğini söyledi. Gökyıldırım, ancak enflasyona bağlı fiyat artışları nedeniyle pazarın cirosal bazda yatay kalmasını öngördüklerini anlattı. Pazardaki geçici durgunluğa karşın Türkiye’nin 5 yıl içinde Avrupa’nın en hızlı büyüyen tüketici elektroniği pazarı olmasının beklendiğini kaydeden Gökyıldırım, bu doğrultuda MediaMarkt’ın mağaza açılışlarına devam edeceğini ve şu anda 71 olan mağaza sayısını yıl sonunda 80’e çıkaracağını söyledi. 80 mağaza Gökyıldırım, son 24 ayda 27 mağaza açılışı gerçekleştirdiklerini belirterek “Mağaza açılışlarına devam edeceğiz. 2019’u 80 mağaza ile kapatmayı hedefliyoruz. Şu anda 71 mağazamız bulunuyor” dedi. MediaMarkt olarak kur riskine karşı izledikleri stratejiyle ilgili Gökyıldırım, “Biz yerli satın alma ve toplu satın alma yapıyoruz. Büyük stoklarla çalıştığımız için önümüzdeki birkaç ayın ürünü mutlaka depomuzda bulunuyor. TL bazında satın alıyoruz” dedi. ING’den ihracatçıya destek Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 83 bin ihracatçının faydalanacağı yeni destek paketi için ING Bank ile işbirliği protokolü imzaladı. TİM Başkanı İsmail Gülle ve ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay’ın imzaladığı protokol ile ihracatçıya Avro bazında uygun faiz oranlarında kredi sunulurken, birçok dijital hizmet de ücretsiz sağlanacak. Paket dahilinde sunulan sabit faizli ve rekabetçi fiyatlı nakit ihracat kre dilerinde ihracatçılardan hiçbir komisyon ve masraf alınmayacak. Küresel piyasalarda genel bir belirsizlik süreci yaşandığını, ekonomik gelişmelerin ihracatı en kritik faaliyet haline getirdiğini söyleyen Gülle, bu anlaşmayla ihracatçının finansman sıkıntısı yaşamayacağını söylerken; Abay ise “ING Bank olarak dış ticaret yapan firmaların ana bankası olmayı hedefliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Evde stok krizi Markalı konut projelerinde stok eritme yerinde sayıyor. Martta satılan konutların sadece yüzde 39’u bitmiş olanlardan oluştu. “REIDIN Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yeni Konut Fiyat Endeksi” Mart 2019 sonuçlarına göre, martta bir önceki aya göre yüzde 0.11, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.33 ve endeksin başlangıç dönemi olan 2010 Ocak ayına göre ise yüzde 84.30 artış gerçekleşti. Markalı projelerde adet bazlı stoklarda yüzde 3.9 erime gözlendi. Martta satışı gerçekleştirilen konutların yüzde 39’u bitmiş, yüzde 61’i bitmemiş konut stoklarından oluştu. Stokta kalan dairelerin yüzde 32’si 4+1 konut tip lerinden oluşurken, yüzde 19’u da 1+1 tipi dairelerden meydana geldi. Martta, banka kredisi kullanım oranı bir önceki aya göre 2 puan arttı. GYODER Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin, “Aralıkta yüzde 4’e düşen banka kredisi kullanım oranının, ocak ayında yüzde 10’a, şubatta yüzde 13’e, martta da yüzde 15’e yükselmesi, faiz oranlarının inmesiyle banka kredisi kullanımında yılın ilk ayında başlayan hareketliliğin sürdüğünü gösteriyor” dedi. Markalı konut projeleri kapsamında, ocakta yüzde 7, şubatta yüzde 4 ora nında gerçekleşen yabancı yatırımcıya satışlar, martta yüzde 9’a yükseldi. Bu satışlarda yüzde 47 oranında 1+1 özellikteki konutlar tercih edildi. Markalı projelerden konut satın alan müşterilerin peşinat, senet ve banka kredisi kullanım oranları incelendiğinde, martta peşinat kullanım oranı yüzde 43, banka kredisi kullanım oranı yüzde 15 ve senet kullanım oranı yüzde 42 seviyesinde gerçekleştiği görüldü. Şubat ayında peşinat kullanımı yüzde 49, senet kullanımı yüzde 38, banka kredisi kullanımı ise yüzde 13 oranında gerçekleşmişti. SEKTÖRDEN Bursa Yapı Fuarı başladı Bursa’da bu yıl 17’ncisi düzenlenen Bursa Yapı ve RisingCity Gayrimenkul Fuarı, ziyaretçilere kapılarını açtı. Konut ve inşaat malzemesi olarak iki bölümden oluşan fuarda, 100 firma stant açtı ve 81 proje sergileniyor. TÜYAP Fuarcılık Genel Müdürü İlhan Ersözlü, “Fuarda sergilenen 81 projede 8 bin 735 konut, 510 ofis ve 424 ticari alan öne çıkıyor” dedi. Belediyeye destek sözü Bağdat Caddesi Derneği Kurucular Kurulu ve Yönetim Kurulu adına Dernek Başkanı Av. Ali Güvenç Kiraz, Bağdat Caddesi’nin sorumluluk alanını yöneten İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına Ekrem İmamoğlu ile Kadıköy Belediye Başkanlığı’na Av.Şerdil Dara Odabaşı’nın seçilmesini kutladı. Kiraz, caddeyle ilgili her türlü çalışmada kendilerine destek vereceklerini söyledi. Yazlık eve ilgi arttı Kiralık yazlık konut ilanları sahibinden. com’da en çok ilgi gören başlıklardan oldu. sahibinden.com’un mart ayı verilerine göre, kiralık yazlık ilanlarına ilgi ocak ayına göre yüzde 120 artış gösterdi. Yılın ilk üç ayında en çok Bodrum, Çeşme, Manavgat, Kuşadası ve Erdemli ilçelerinde yazlık aranırken, villa tipi, müstakil, bahçe katı, site içi ve balkonlu olanlar tercih edildi. İnşaatta canlanma umudu görünmüyor Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Hazır Beton Endeksi 2019 Mart Ayı Raporu’nda bütün endekslerin eşik değerin altında, inşaat ve bağlantılı sektörlerde hareketliliğin düşük ve inşaat faaliyetlerinde canlanma beklentisinin zayıf olduğunu ortaya koydu. Güven Endeksi’nin en düşük endeks olması, inşaat sektörüne yönelik tedbirlerin istenilen etkiyi oluşturmakta yetersiz kaldığını, özellikle düşük talep ve finansmana erişim sorunu çözülmeden sektörde düzelmenin oldukça zor olacağına işaret etti. Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) ve THBB Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Işık, inşaat ve bağlantılı sektörlerde hareketliliğin düşük ol duğunu, özellikle düşük talep ve finansmana erişim sorunu çözülmeden sektörde düzelmenin oldukça zor olacağını ifade etti. Işık, “Türkiye ekonomisi, Yeni Ekonomik Program’da belirlenen büyüme bandında yoluna devam etmek ve arzu edilen istihdam hacmini yaratmak için inşaat sektörüne ihtiyaç duymakta. Ancak yılın ilk göstergeleri, inşaat sektörünün ilk çeyrekte daraldığını ortaya koyuyor. Türkiye genelinde konut satışları ilk iki ayda, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.5 düşüş gösterdi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payının yüzde 10’a gerilemesi, mevcut faiz düzeyinin inşaat sektörünü ne derece derinden etkilediğini gösteriyor” dedi. Belgesiz işçi çalıştırılmayacak Aralarında inşaat demircisi, kalıpçısı, duvarcısı ile kaynakçısının da olduğu “tehlikeli” ve “çok tehlikeli“ sınıfta bulunan 117 meslekte, mesleki yeterlilik belgesi almayanlar kamunun hizmet alım ve yapım işlerinde çalıştırılmayacak. “Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği” ile “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği”nde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik geçen ay Resmi Gazete’de yayımlandı. Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Başkanı Adem Ceylan, düzenlemelerin ihalelere katılan yüklenici firmalara bazı yükümlülükler getirdiğini söyledi. Ceylan, “Artık kamu ihalelerinde yüklenici firmalar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca yayımlanan tebliğler ile zorunlu hale getirilen ‘tehlikeli’ ve ‘çok tehlikeli’ sınıfındaki 117 meslekte belgesi olmayan personel çalıştıramayacak. Demirci, kalıpçı, duvarcılarda yeterlilik belgesine sahip olmayanlar kamunun ihale ettiği işlerde istihdam edilemeyecek” dedi.