Katalog

12 15 NİSAN 2019 PAZARTESİ EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: BAHADIR AKTAŞ HABER/YORUM Bozulan mertlik ve çöken ahlak  Son yıllarda seçimlerde yaşadıklarımız, AKP’nin sadece hukuk alanında değil, ahlak, erdem ve değerler alanında da ne kadar büyük bir çöküş içinde olduğunu bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Kendisine güvenen, korkmayan, mert, cesur ve adil olan bir insan, seçimlere de adil ve eşit koşullarda girer, seçim kampanyası sırasında, rakiplerine medya ambargosu, medya sansürü, baskı ve tehdit uygulamaz. Ama AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve onun peşine takılan AKP’li siyasetçiler ve bürokratlar yıllarca bunun tam tersini yaptılar. Yasamanın ve yargının bazı yetkilerinin yürütmeye devredilerek güçler ayrılığı ilkesinin ortadan kaldırıldığı referandumda da, Cumhurbaşkanlığı seçiminde de, 31 Mart belediye seçimlerinde de, muhalefet, medyada ve meydanlarda, AKP’nin ambargosu, sansürü, baskısı ve tehditleri ile karşılaştı. Demokrasinin ne olduğu konusunda en ufak bir bilgisi olmayan veya bu konuda bir bilgisi olsa da demokrasiyi özümseyememiş olan Erdoğan’a ve AKP’lilere konuyu belki de daha basit ve anlaşılır bir biçimde şöyle anlatmak gerekiyor: Bir spor yarışmasında, örneğin bir futbol maçında, iki takımın da maçın başında on bir oyuncusu olur. Takımların birisi sahaya on beş kişi, diğeri on kişi olarak çıkmaz. Ayrıca iki takımda da birer kaleci olur. Bir takımın iki, diğer takımın bir kalecisi olmaz. Ayrıca iki takımın kale çizgilerinin ve direklerinin uzunluğu birbirine eşit olur. Bir takımın kalesi daha küçük, diğer takımın kalesi daha büyük olmaz. Bir başka spor yarışmasından örnek vermek gerekirse, yüz metre koşu yarışında yarışmacılar, yarışa başlama işaretiyle birlikte aynı anda aynı çizgiden başlarlar. Aynı anda birisi önden, diğerleri arkadan yarışa başlamazlar veya yarışmacılar aynı çizgiden farklı zamanlarda yarışa başlamazlar. Bir başka örnek vermek gerekirse, olimpiyatlarda, herhangi bir spor yarışmasında, sporcular doping yapamazlar. Doping yapan, yani bedenini güçlendirecek takviye kimyasal maddeler alan sporcu, bu durum eşitlik ilkesine aykırı olduğu için diskalifiye edilir, yani yarışın dışında bırakılır. Bunlar sadece bir kuralın değil, aynı zamanda bir ahlak, eşitlik ve adalet anlayışının sonucudur. Spor dışından bir örnek vermek gerekirse, filmlerde zaman zaman rastladığımız düello olayı da incelenebilir. İki kişi arasında yapılan bir düelloda, iki tarafın da silahı aynı olmalıdır, iki taraf da aynı sayıda kurşuna sahip olmalıdır, iki taraf da taraflar yerlerini aldıktan sonra ve verilen başlama işaretinden sonra silahını çekmelidir. Düelloda bir kişi diğer kişiyi, diğer kişi yerini almadan sırtından vuramaz veya bir kişinin silahının kovanı düellodan önce boşaltılamaz veya bir kişinin gözüne aynayla güneş ışını yansıtılarak görüş yetisi engellenemez. Bunları yapan kişi hayatta kalsa da, mert, cesur, namuslu, şerefli ve onurlu bir kişi olarak görülmez. 31 Mart belediye seçimlerinde İstanbul’da CHP’li Ekrem İmamoğlu, adil ve eşit olmayan koşullarda yarıştığı halde, bu yarışı ve seçimi kazanmıştır. Şu anda Erdoğan’ın ve AKP’nin yapmaya çalıştığı şey ise seçimi iptal ettirmektir! Erdoğan ve AKP, eşitlik ve adalet ilkesine aykırı bir biçimde yarışmanın kurallarını kendisi belirlemiştir, buna rağmen yarışı kaybedince de, yarışı iptal ettirme girişiminde bulunmuştur! Daha önce zaten bozulan mertlik ve çöken ahlak, iyice dibe vurmuştur! 15 NİSAN 2019 SAYI: 34158 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l İzmir Temsilcisi: Hakan Dirik Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna / İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 04:48 04:35 05:03 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 06:19 13:09 16:52 06:05 12:54 16:35 06:30 13:16 16:58 Akşam 19:50 19:33 19:55 Yatsı 21:15 20:56 21:16 Sudan’ı 30 yıldır yöneten Ömer el Beşir 4 aydır süren halk hareketinin ardından devrildi. Ancak El Beşir’in yerine yönetime ordu el koydu ve bu haliyle değişim darbeye dönüştü. Peki, darbe, halk hareketinin daha da ileri gitmesinden korkan ve rejimi kurtarmaya çalışan ordunun bir refleksi mi, yoksa arkasında onu yönlendiren bir dış parmak mı var? Çünkü pek çok analist, ilk andan beri olağan şüpheli olarak ABD’yi işaret ediyor. İnceleyelim:  ABD faktörü ABD, elbette Ömer el Beşir yönetiminden rahatsız olabilir. Zira Sudan’ın en büyük ticaret ortağı Çin. Üstelik Sudan, Çin’le petrol üretimi anlaşmasından barışçıl nükleer enerji üretimi anlaşmasına kadar bir dizi ABD’yi rahatsız eden anlaşma yaptı. Öte yandan ABD, 1997’den beri sürdürdüğü Sudan’a ekonomik yaptırımı, bu ülkenin artık “bölgesel sorunların çözümünde ve terör tehlikesine karşı ABD ile yakın ilişki içinde olduğu” gerekçesiyle 2017’de kaldırdı. ABD, 1993’te “teröre destek veren ülkeler listesi”ne aldığı Sudan’ı, 6 başlıktaki yasal şartları yerine getirmesi halinde bu listeden çıkaracağını açıkladı. yavaş yavaş İran’la arasına me safe koymaya başladı. El Beşir son olarak Körfez’in “Yeni Suriye Açılımı” adına, 17 Aralık 2018’de Şam’da Beş şar Esad’ı ziyaret etti. Körfez özetle El Beşir üzerinden Esad’a, “Suriye krizi Arap Diktatörlerin sonu: Ya devrim ya darbe krizidir” mesajı veriyor ve İran’ı dışlaması şartıyla yeniden Arap Birliği’ne kabul edileceğini belirtiyordu. Körfez faktörü 1989’da Sudan’da darbe yapan ve uzun süre ülkeyi İhvan’la birlikte yöneten El Beşir, bu örgütün 1999 yılında Meclis’te aldığı bir kararla kendi yetkilerini sınırlamaya kalkması üzerine, Meclis’i lağvetti ve İhvan lideri Turabi’yi tasfiye etti. (İhvancıların bir bölümü El Beşir’in safına geçti.) Şeriat ilan ederek ülkesini bir iç savaşa sürükleyen ve bölünmesine neden olan El Beşir, 2011’de Güney Sudan’ın ayrılmasıyla petrol gelirinden oldu ve ekonomik krize girdi. El Beşir krizi aşmak için en sonunda Körfez’e teslim oldu! İşe önce Suudi Arabistan adına, daha 2015 yılından itibaren Yemen’e asker göndermekle başladı. (Karşılığında Sudan’a 2016 yılında Körfez’den 2.5 milyar dolar yardım gitti.) Ve El Beşir Ekonomik kriz Sudan’daki gelişmelerin arkasında doğrudan bir dış parmak aramadan önce, içerideki gerçeği doğru saptamalıyız. Öncelikle Sudan’da eylemler yeni başlamış değil, 19 Aralık 2018’den beri Sudanlılar ayakta ve El Beşir’in istifasını istiyor. Çünkü Kasım 2018’de Sudan parası yüzde 90 değer kaybetti ve enflasyon yüzde 70’e yükseldi. Benzinden başlayarak her şeye zam geldi. Fakat özellikle ekmeğe yapılan üç kat zam bardağı taşırdı ve halk 19 Aralık’ta ülkenin kuzeydoğusundaki Attaba’da ayaklandı. O tarihten bu yana Sudanlılar her türlü şiddete ve baskıya rağmen El Beşir’i protesto etmeyi sürdürüyor. Ordu, 23 Aralık’ta bir bildiri yayımlayarak El Beşir’e desteğini ilan etti. Ancak eylemlerin kararlılıkla sürmesi sonrası ordu bir yol ayrımına geldi: El Beşir’i destekleyip halkla karşı karşıya mı gelecekti? Yoksa El Beşir’e el çektirip rejimi mi kurtaracaktı? İkincisini seçti: Ordu yönetime 11 Nisan’da el koydu. El Beşir’in savunma bakanı (eski Genelkurmay Başkanı) Avad bin Avf, El Beşir’in yıkıldığını ve 2 yıllık geçişin başladığını ilan etti. Ancak protestolar devam etti ve sadece El Beşir’in değil, rejimin hedef alındığı mesajı verildi. Bunun üzerine Bin Avf da 24 saat dolmadan istifa etmek zorunda kaldı ve sokağı yatıştırmak adına yerine Genelkurmay Başkanı Org. Abdulfettah el Burhan geçti. Fakat halk eylemleri sürdürüyor!  Mısır dersi Bu olgulara bakarak şimdiden kesin bir şey söylemek mümkün değil. Ancak Mısır dersi önemli: Orada da halk uzun süren kitle eylemleri ile 2011’de Mübarek’i yıkmış ama en örgütlü kuvvet olan İhvan (Mursi) iktidara konmuştu. Halk bu kez Mursi’ye karşı ayaklanmış, ordu (Sisi) Mursi’yi devirerek rejimi kurtarmış, devrimi çalmıştı! Programı ve öncüsü olmayan kendiliğinden halk hareketlerinin devrimini, en örgütlü kuvvet kimse (ki genelde ordu) rejimi kurtarmak adına çalar! Mustafa Sönmez Ekonomist Sönmez’e 10 saatlik gözaltı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınan iktisatçı ve yazar Mustafa Sönmez, adliyedeki işlemlerin ardından serbest bırakıldı. Sönmez, Twitter hesabından Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik hakaret içeren paylaşımlarda bulunduğu iddiasıyla dün sabaha karşı 03.50’de gözaltına alındı. Vatan Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen Sönmez, işlemlerinin ardından Kartal’daki Anadolu Adliyesi’ne sevk edildi. Sönmez’e destek için giden CHP 26. dönem milletvekili ve gazeteci Barış Yarkadaş, dün 13.30’da Sönmez’in serbest bırakıldığını Twit ter hesabından duyurdu. Mustafa Sönmez de savcılıktaki ifadesinin ardından çıkışta yapktığı açıklamada, “Çarşı’da bir enstantane o. Orada ‘Çarşı başladı’ diye tweet attım. Maç atmosferini paylaşmak üzere atılmış bir tweet. Beşiktaş Başakşehir maçının tansiyonu yüksekti o videoyu görünce onu tweetledim. Beşiktaş fanatiği olduğum için onu paylaştım” dedi. Sönmez’in, Beşiktaş – Başakşehir maçı öncesi Beşiktaşlı taraftarların alkol alırken “Şerefine Tayyip” sloganı attıkları görüntülerin yer aldığı videoyu paylaşması gözaltı gerekçesi olarak gösterildi. l İç Politika Kuzey Irak’taki PKK hedeflerine hava harekâtı Milli Savunma Bakanlığı, Irak’ın kuzeyinde bulunan terör örgütü PKK hedeflerine yönelik hava harekâtı düzenlendiğini bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada “Irak’ın kuzeyi Zap, AvaşinBasyan, Hakurk ve Kandil bölgelerine düzenlenen hava harekâtları neticesinde, PKK bölücü terör örgütü tarafından silah mevzii, barınak, sığınak ve mühimmat deposu olarak kullanılan hedefler imha edildi” ifadelerine yer verildi. l ANKARA/Cumhuriyet Suriye sınırına askeri sevkıyat Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından Suriye sınırındaki askeri birliklere dün sabah erken saatlerde komando ve askeri araç takviyesi yapıldı. Birliklerden gönderilen çok sayıda komando ve zırhlı askeri araç Hatay’ın Kırıkhan ve Reyhanlı ilçelerini geçerek Suriye sınırındaki birliklere ulaştı. Komando ve askeri araçların Suriye sınırındaki birliklerde konuşlandırılacağı öğrenildi. l İHA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr DemirörenKalyoncu çiftinin şahidi Erdoğanlar DemirörenKalyoncu çiftinin nikâhları, ön ceki gün Çırağan Sarayı’nda gerçekleşti. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan da çiftin nikâh şahidi oldu. Demirören Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yıldırım Demirören’in kızı Yelda Demirören ile Turkuvaz Medya Grubu’nun en büyük hissedarlarından Hasan Kalyoncu’nun oğlu Haluk Kalyoncu önceki akşam Çırağan Sarayı’nda düzenlenen törenle evlendi. Çiftin nikâhını eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal kıyarken, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan da nikâh şahidi oldu. Erdoğan, şahitlik sırasında, “Şahit oldum, Allah’tan iki dünya saadeti diliyorum” ifadelerini kullanırken, Emine Erdoğan ise, “Şahit oldum, Allah bir yastıkta kocatsın” dedi. l Haber Merkezi BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com 1/ Çarkıfelek bitki 1 2 3 4 5 6 7 8 9 sinin çiçeğine 1 T A T L I C A A verilen ad... Adın durum eklerinden biri. 2/ Yunan mitolojisinde tutku tanrıçası... “ ırak mı dedim / Aha diyordu” (F.H. 2 3 4 5 6 7 8 OTA RED İ F R E VNAK MA B ŞEKEL R ADAK TAKA C İ NAS İ L I R HOŞK İ N İ PEKA PO Dağlarca). 3/ 9 A L A T U R A T Gölleri inceleyen bilim dalı. 4/ Sıkıntı, gam... Şenliklerde cad delere kurulan süslü kemer. 5/ Müzikte üç ya da daha çok sesin bir arada tınlaması... Yerip çekiştirme. 6/ Çok ince gözenekli dokuma... Aynı adlı ağaçtan elde edilen beyaz renkli ve çok ıtırlı bir madde. 7/ Vilayet... Lazerle kata rakt ameliyatı. 8/ Körpe yaban domuzu... Sa zın en kalın ses veren teli. 9/ Genellikle don durmanın yanında yenen bir tür tatlı bisküvi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Yeterli etkinliği olmayan, geçici. 2/ “ çı kınca ortaya mazi silinmeli” (Tevfik Fikret)... Bal, yoğurt gibi şeyleri koymaya yarayan tahta kova. 3/ Simge... Tavlada “üç” sayısı. 4/ Işık, aydınlık... ABD Merkez Bankası’nın kısa yazı lışı. 5/ Ağır kokulu bir gaz... Trabzonhurma sına verilen bir başka ad. 6/ Hizmet hayvan larının ayağına çakılan demir... Elma, armut, kayısı gibi meyvelerin kurutulmuşu. 7/ Bazı kişilerde görülen ışıktan kaçınma eğilimi. 8/ Bir yeri daha önce görmüşlük ya da bir olayı daha önce yaşamışlık duygusu... Bir renk. 9/ Bir meyve... Bir takvim türü.