Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ dishab@cumhuriyet.com.tr 31 MART 2019 PAZAR 7 ‘Büyük Dönüş Yürüşü’ eylemlerinin yıldönümünde İsrail ateşinde en az iki kişi yaşamını yitirdi GAZZE YANGIN YERİ Gazze’den İsrail’e atılan roketin bir eve isabet etmesi gerekçesiyle İsrail ordusunun bombardıman düzenlemesinin ardından gerilimin alevlendiği bölgede gözler dün Filistinlilerin geçen yıl başlattığı “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterilerinin birinci yıldönümündeydi. “Toprak Günü” kapsamında, abluka altındaki Gazze Şeridi’nde 30 Mart 2018’de başlayan ve her cuma düzenlenen, Filistinlilerin özgürlük mücadelesinin sembollerinden biri haline gelen eylemler için dün gerçekleştirilen gösterilerde İsrail ateşi sonucu en az iki kişinin yaşamını yitirdiği, 207 kişinin yaralandığı duyuruldu. Filistinli yetkililer sabah saatlerindeki protestolar sırasında 20 yaşındaki Muhammed Cihad Saad’ın başından vurulduğunu belirtti. 17 yaşındaki Adham Amara’nın ise yüzünden vurularak yaşamını yitirdiği kaydedildi. İsrail ordusundan ise “çeşitli noktalarda toplanan Filistinlilerin tel örgülere doğru patlayıcı madde ve taş fırlattığı, askerlerin bunun üzerine ateş açtığı” açıklaması geldi. İsrail basınına yansıyan haberlere göre, dünkü gösterilerde 30 binden fazla kişi katıldı. Filistin medyası ise Hamas lideri İsmail Haniye’nin Mısır istihbaratından Binlerce Filistinli dün Gazze’de İsrail ablukası, işgaline karşı protesto düzenledi. Hamas lideri Haniye’nin de katıldığı eyleme İsrail güçleri müdahalede bulundu. Filistinli kaynaklar en az 207 kişinin yaralandığını duyurdu. bir delegasyon ile eylemlere katıldığını duyurdu. “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterilerinde şu ana dek 258 Filistinli hayatını kaybetti. Hamas kontrolündeki Gazze Şeridi’nde yaşayan Filistinliler, söz konusu protesto eylemleriyle İsrail ve Mısır tarafından Gazze’ye uygulanan ambargonun kaldırılmasını ve İsrail tarafından işgal edilen bölgelerin kendilerine iade edilmesini talep ediyor. “Toprak Günü”nde, 1976’da topraklarına el konulmasını protesto eden 6 Filistinli göstericinin İsrail güvenlik güçlerince öldürülmesi anılıyor. NY’ta da eylem Öte yandan Filistinlilerin “Büyük Dönüş Yürüyüşü” protestolarına destek vermek amacıyla ABD’nin New York (NY) eyaletindeki Times meydanında da eylem düzenlendi. Filistin için New York Koalisyonu (NY4Palestine) çatı kuruluşu tarafından organize edilen gösteriye değişik sivil toplum örgütlerinin yanı sıra Hasidik Yahudiler de destek verdi. Alanda toplanan göstericiler, ellerinde Filistin bayrakları ile birlikte “Gazze’deki ablukaya son”, “Filistin’e özgürlük” “Ayrılıkçı İsrail’e 38 Milyar ABD yardımına son” yazılı döviz ve pankartlar taşıdı. Venezüella yine karanlıkta Golan’da yaşayan Dürziler önceki gün Suriye bayraklarıyla İsrail işgalini ve ABD’nin bunu meşrulaştırma çabasını protesto etti. ‘Trump’ın Golan kararı hükümsüz’ ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’nin Golan Tepeleri’nde İsrail işgalini meşrulaştırma hamlesine tepkiler sürüyor. Tunus’ta düzenlenen Arap Birliği Dışişleri Bakanları açılış toplantısında da Golan gündem maddesiydi. Arap Birliği Sözcüsü Mahmud el Hümeyri, basın toplantısında, ABD’nin Golan Tepeleri’ndeki İsrail işgalini tanımasının Birleşmiş Milletler (BM) kararına karşı olduğunu belirtti. Trump yönetiminin işgali tanıma kararının geçersiz olduğunu vurguladı. ‘Arap toprağı’ ABD’nin Suriye’den ucu açık çekilmede rotası olan Irak’tan da Washington’a eleştiriler yükseldi. Irak’ta Şii lider Mukteda es Sadr, Golan Tepeleri’nin “Arap bölgesi” olduğunu belirtti. ABD’de temaslarda bulunan Irak Meclis Başkanı Muhammed el Halbusi ise ABD’nin Golan Tepeleri adımının bölgedeki tansiyonu yükselteceği ve tüm bölge ülkelerini etkileyeceğine işaret etti. AA’nın haberine göre, Halbusi ABD Barış Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada, Irak’ın Golan Tepeleri konusundaki BM Güvenlik Konseyi kararlarına bağlı olduğunu vurguladı. Diğer yandan da IŞİD’le savaş sürecinde ülkede yaşanan yıkıma dikkat çekti. Yeniden inşa çabaları için Irak’a uluslararası yardımın gerekliliğine değinerek bağışçı ülkelere vaatlerini yerine getirme çağrısında bulundu. Tarihinin en ciddi siyasi krizlerinden birini yaşayan Venezüella bir yandan da elektrik kesintileri ile boğuşmaya devam ediyor. 7 ve 25 Mart tarihlerinde yaşanan iki büyük kesintinin ardından ülkenin büyük bölümünde elektrikler yeniden gitti. Önceki gün yerel saatle 19.00 sularında başlayan son kesintiye dair herhangi bir resmi açıklama yapılmazken kesinti sonrası başkent Caracas’ın yanı sıra 21 eyalet karanlığa gömüldü. Maduro yönetimi kesintilerle ilgili daha önce de Washington’ı ve desteklediği, kendini “geçici devlet başkanı” ilan eden Juan Guaido’yu suçlamıştı. Kesintileri sabotaj olarak değerlendirmişti. ABD’den Rusya çıkışı Öte yandan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Venezüella’ya Rus askeri uzmanların konuşlandırılmasına ilişkin, “Batı yarımküredeki yabancı aktörlerin askeri unsurlar sevk etmelerine karşı güçlü şekilde uyarıyoruz” dedi. Askeri personel ta şıyan iki Rus hava kuvvetleri uçağının Venezüella’ya inmesinin ardından, ABD Başkanı Donald Trump, “Rus askerlerini Venezüella’dan çıkartabilmek için bütün seçenekler açık. Rusya buradan çıkmak zorunda” ifadelerini kullanmıştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise hafta içinde ABD’nin Hollanda ile Curaçao Adaları üzerinden Venezüella’ya insani yardım sağlamak için anlaşma yaptığını belirterek Washington’ı ülkede kaos yaratmakla suçlamıştı. May 4. oylama peşine düştü İngiltere’de Başbakan Theresa May, önceki günkü üçüncü Brexit (AB’den çıkış) yenilgisinin ardından çıkış yolu arayışını sürdürüyor. May’in gelecek hafta Brexit anlaşmasını dördüncü kez parlamentonun onayına sunmanın yollarını aradığı haberleri gündeme yansıdı. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Brexit için, “Anlaşmasız Brexit’i engellemek için zamanımız tükeniyor” ifadelerini kullanırkan Fransa’dan ise “İngiltere’nin acilen alternatif plan sunması gerekiyor. Bu yapılmazsa, İngiltere’nin AB’den anlaşmasız ayrılması muhtemel görünüyor” çıkışı yükseldi. Brexit sürecinde May’in Brüksel ile müzakere ettiği anlaşma parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası’nda önceki gün reddedilmişti. Avrupa Komisyonu’nun Brexit müzakerecisi Michael Barnier oylamanın ardından anlaşmanın reddinden duyduğu üzüntüyü dile getirmiş, İngiltere’nin 10 Nisan tarihinden önce bir yol belirlemesi gerektiğini söylemişti. Öte yandan yarın parlamentoda alternatif bir plan arayışının masaya yatırılması bekleniyor. Buteflika karşıtları vazgeçmiyor Cezayir’de Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika (82) karşıtı protestolar dinmiyor. Sağlık sorunları olduğu bilinen Buteflika, koltuk için beşinci dönem adaylığını koymasıyla birlikte ülke genelini saran protesto dalgasının ardından geri adım atmış, seçimleri de ertelemişti. Hükümeti feshetme ve diyalog konferansı düzenleme yönünde karar aldığını da açıklamıştı. Ancak Buteflika’nın hâlâ iktidarda olması geçiş sürecine yönelik soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Başkent Cezayir’de önceki gece yüz binlerce kişi yine meydanlara çıktı, Buteflika’nın istifasını talep etti. Eylemi düzenleyenler bunun bir ayı aşkın süredir devam eden gösterilerde en yoğun katılım olduğunu, alanlarda yaklaşık 1 milyon kişinin bulunduğunu savundu. Genel olarak sakin geçen eylemlerde polisin bir gruba biber gazı ve plastik mermilerle müdahale ettiği haberleri yerel basına yansıdı. Öte yandan Cezayir resmi televizyonu da gösterilerin başlamasından bu yana ilk defa eylemi canlı olarak yayımladı. Buteflika’ya bir muhalefet de bugüne kadar yakın ittifakı bilinen ordu kanadından gelmişti. Hafta ortasında Genelkurmay Başkanı Ahmed Gaid Salih, Buteflika’nın sağlık durumunun görevini yapması için uygun olmadığını ve koltuğunu bırakması için anayasal sürecin başlatılması çağrısında bulunmuştu. UKRAYNA’da yüksek tansiyon Seçim öncesi kan döküldü Ukrayna devlet başkanlığı seçimlerinde ilk tur için bugün sandık başına giderken ülkenin doğusunda Rusya yanlısı ayrılıkçılar ile çıkan çatışmalarda bir askerin öldüğü bildirildi. Ordu tarafından dün yapılan açıklamada, son 24 saatte bölgedeki durumun giderek kötüleştiği belirtilirken ayrılıkçı militanlar barış anlaşmalarında yasaklanmasına rağmen ağır silahlar kullanmakla suçlandı. Havan topu ve top atışı ile düzenlenen saldırıda dört askerin de yaralandığı aktarıldı. Batı ile Rusya arasındaki kriz başlıklarından Ukrayna’da seçimlerde 39 aday yarışacak. Anketler, ünlü komedyen Vladimir Zelenskiy’nin seçimin ilk turunun favorisi olduğunu gösteriyor. Halihazırdaki Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve eski Başbakan Yuliya Timoşenko da en güçlü adaylar arasında. Kamuoyu araştırma şirketi Rating Group’un son yayımladığı anket sonuçlarına göre, Zelenskiy’e destek yüzde 26.6. Poroşenko ve Timoşenko ise yaklaşık yüzde 17’şer oy oranı ile ikinci sırada. Zelenskiy ülkenin doğusundaki krize Poroşenko dün seçim öncesi kilise ziyareti de yaptı. ilişkin, “Çözüm için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le müzakere masasına oturabilirim” açıklamasıyla dikkat çekmişti. Diziyle aynı isimli parti 41 yaşındaki Zelenskiy, ülkede popüler “Halkın Hizmetkârı” adlı televizyon dizisinde dürüst, rüşvet almayan bir devlet başkanını canlandırıyordu. Ünlü komedyenin devlet başkanı adayı olduğu parti de bu diziyle aynı adı taşıyor. Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin Moskova’dan bağımsızlığını elde etmesi, orduyu güçlendirmesi, AB ve NATO üyeliği yolundaki adımları ve milliyetçi söylemleri, Poroşenko’nun seçim yarışında şansının devam etmesini sağlayan başlıca faktörler olarak gösteriliyor. İlk turda hiçbir adayın çoğunluğu sağlayamaması durumunda ikinci tur 21 Nisan’da düzenlenecek. romanya’da savcı kövesi’ye soruşturma Yolsuzlukla savaşta tartışmalı hamle Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde finans alanındaki yolsuzluklarla ilgili mücadeleyi tek elden yürütmesi ve gelecek yıl faaliyete başlaması tasarlanan Avrupa Kamu Savcılığı’na başsavcı olarak atanması beklenen Romanyalı ünlü savcı Laura Codruta Kövesi hakkında ülkesinde soruşturma açıldı. BükreşBrüksel hattında gerilime neden olan soruşturma kapsamında Kövesi, Romanya hükümeti tarafından “görevini kötüye kullanmak”, “yetkilerini aşmak” ve “yolsuzluklara karışmak”la suçlanıyor. Geçmişte Romanya Yolsuzluklarla Mücadele Kurumu Başsavcısı olan Kövesi, ülkesinde pek çok yolsuzluğu soruşturduktan sonra görevden alınmıştı. Tüm yetkileri de elinden alınan Kövesi’ye, hakkında başlatılan soruşturma tamamlanıncaya kadar iki ay boyunca “basına açıklama yapma ve yurtdışına çıkma yasağı” getirildi. Yurtdışına çıkış yasağının Kövesi’nin AB’nin kamu savcığılı pozisyonuna kişisel olarak başvurmasını engelleyeğine dikkat çekiliyor. Avrupa Komisyonu Baş Sözcüsü Margaritis Schinas, gelişmeleri dikkatle izlediklerini belirtirken “Bütün adaylar seçimin bütün adımlarına egellenmeden katılabilmesi gerekir” dedi. ‘Gözdağı’ Avrupa’da yolsuzlukla mücadelenin simge isimlerinden biri olarak nitelenen Kövesi, binlerce siyasetçi ve memur hakkında soruşturmalar yürüttü. Birçok siyasetçi soruşturmalar neticesinde ceza aldı. Mahkeme karşısına çıkarılan Kövesi suçlamalarla ilgili olarak “Adli sistemde görevlerini yerine getirenlere gözdağı vermek için beni susturmaya çalışıyorlar” ifadelerini kullandı. Sarı Yelekliler meydanı bırakmıyor Fransa’da geçen yıl akaryakıt zamlarına tepki olarak başlayıp Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine karşı protestolara dönüşen Sarı Yelekliler dün 20. hafta için yine sokaklara çıktı. Macron önceki hafta şiddet ve yağma olaylarının ardından protestoculara karşı daha sert önlemler alınacağını, ChampsÉlysées başta olmak üzere, birçok bölgede gösterilerin yasaklanacağını açıklamıştı. Öte yandan Nice kentinde geçen haftaki eylemler sırasında 73 yaşındaki Genevieve Legay’ın polisin müdahalesi sonrası düştüğü ve başından ağır yaralandığı göndeme yansımıştı. Cumhurbaşkanı Macron polisin göstericiyle fiziki temas kurmadığını söylemişti. Ancak Fransa merkezli Mediapart sitesinin haberine göre, olay hakkındaki polis raporu Macron’un açıklamasıyla çelişiyor. Nice Savcısı JeanMichel Pretre ise düzenlediği basın toplantısında, polisin Legay’ı yere itmesi sonucu, eylemcinin başından ağır yaralandığını açıkladı. Pretre, hafta başında yaptığı açıklamada, polisin söz konusu eylemciyle hiçbir fiziki temasının olmadığını savunmuştu. Katalonya’da Vox gerilimi İspanya’da Katalan Özerk Yönetimi’nin başkenti Barselona’da dün gösteriler vardı. Bağımsızlık yanlısı Katalanlar ile aşırı sağcı Vox partisinin destekçileri arasında yaşanan çatışmalara polis müdahale etti. İspanya’da 28 Nisan’da erken seçime gidilecek. Katalanların bağımsızlığına da karşı olan Vox Partisi’nin ilk kez ulusal meclise girebileceği belirtiliyor. Geçen yıl Endülüs Özerk Bölgesi’nde yerel parlamento seçimlerinde Vox meclise girmişti. C MY B