Katalog

10 13 MART 2019 ÇARŞAMBA DOLAR avro sterlin FAİZ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EKONOMİ ALTIN 24 AYAR 5.4590 2.1 kuruş 6.1600 4.1 kuruş 7.1770 4.8 kuruş 18.92 0.28 puan 101.721 871 puan 1525.69 10.05 lira 228.08 1.4 lira Yurttaşın yarını belirsizSosyal güvenlik sisteminde hem aktif sigortalı sayısı düştü hem aktüeryal denge bozuldu Geçen yıl sosyal güvencesi olmayanlara 759 bin 817 kişi eklendi, genel sağlık sigortası primi devlet tara fından karşılanan kişi sayısı ise 326 bin arttı. İşverene verilen tüm teşviklere karşın reel sigortalı sayısı ciddi oranda azalırken bo sif oranı 2018’de 1.86’ya geriledi. Bir pasif sigortalının finanse edilebilmesi için normal koşul zulan aktüeryal denge nedeniy larda dört aktif sigortalı gereki le yurttaşların yarınlarına iliş yor. Yani 2017’de neredeyse iki kin tedirginliği artıyor. Sos aktif sigortalı, bir pasif sigortalı yal Güvenlik Kuru yı finanse ederken geçen yıl bu mu (SGK) verileri oran daha da azaldı. Yani zaten ne göre, 2008 yılın yetersiz olan denge geçen yıl OLCAY BÜYÜKTAŞ dan itibaren aktif sigortalı sayısı her yıl artarken, ilk kez 2018’de bir önceki iyice kötüleşmiş görünüyor. Ya maaş ödenmezse Bu durum da ne yazık ki yıla göre azaldı. “Bir süre sonra pasif sigor Aktif sigortalı gruplar arasın talalırın emekli aylıklarının da 4/c kapsamındaki memur sayısı bir önceki yıla göre artarken, en önemli azalma hiz ödenmesinde ya da sağlık giderlerinin karşılanmasında sıkıntı yaratır mı” sorusunu met akdi ile çalıştırılan 4/a kap gündeme getiriyor. samındaki işçi sayısında oldu. Dr. Ergün Demir ve Güray 4/a’daki zorunlu sigortalı sayısı Kılıç’ın yaptığı çalşımaya göre, 2017’de 14 milyon 478 bin iken hiçbir sosyal güvencesi olma 14 milyon 229 bine düştü. 2017’de 1.95 olan aktif/pa yan ve GSS kapsamında tescil edilen kişilerin sayısı 2017’de 9 milyon 825 bin 269 iken 10 milyon 585 bin 86’ya yükseldi. Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olan, GSS primi devlet tarafından karşılananların sayısı 2017’de 7 milyon 936 bin iken 2018’de 8 milyon 262 bin 402’ye çıktı. Bu veriler tedirginlik yaratıyor. Zira, 2018 Aralık SGK İstatistik verilerine göre 10 yıldır aktif sigortalı sayısı her yıl artarken ilk kez 2018’de bir önceki yıla göre azaldı. 2018’de hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişi sayısı bir önceki yıla göre 759 bin 817 kişi arttı. Yine geçen yıl GSS primi devlet tarafından karşılanan yoksul kişi sayısı bir önceki yıla göre 326 bin 393 kişi çoğaldı. Üstelik de iktidar, Yeni Ekonomi Programı’nda sosyal güvenlikten 10.1 milyar lira tasarruf yapmayı planlıyor. Asgari ücret soğanda kayboldu Yüzde 26.1 Yakın gelecekte tasarruf ihtimali Yüzde 15.7 Tasarruf sahipliği oranı Yüzde 15 Vadesiz hesabı tercih edenler ‘Tasarruf için gelirim yok’ ING Bank’ın “Tasarruf Eğilimleri Araştırması”na göre, kentsel yerleşim yerlerinde yaşayan yetişkin bireylerin 2017’de yüzde 14 olan tasarruf sahipliği oranı 2018’de 1.7 puan artarak yüzde 15.7’ye çıktı. Buna karşın, 2018’in üçüncü çeyreğinde (temmuz, ağustos, eylül) yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların oranı yüzde 28.3 iken, bu oran dördüncü çeyrekte yüzde 26.1’e düştü. Çocuklularda değişmedi En temel yatırım gerekçesi olarak “geleceğe yatırım”ı gösterenlerin oranı son çey rekte yüzde 5 azalarak yüzde 42’ye geriledi. Tasarrufu olmayanların ilk sırada sunduğu “tasarruf edecek yeterli geliri olmadığı” gerekçesi ise dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 5 artış göstererek yüzde 87’ye yükseldi. “Beklenmedik durumlara karşı” tasarruf edenlerin oranı ise yüzde 22’ye ulaştı. Çocuklu bireyler arasındaki tasarruf sahipliği oranı (%13) bir önceki çeyrekle aynı kalırken, çocuksuz bireylerde bu oran 2 puan yükselerek yüzde 21’e çıktı. 1824 yaş grubunun toplam tasarruf sahipleri arasındaki oranı bir önceki çeyreğe göre yüzde 5 artarak yüzde 22’ye yükselirken, bu oran 55+ yaş grubunda yüzde 13’ten yüzde 18’e çıktı. 4554 yaş grubunun payında ise 9 puanlık bir düşüş gözlendi. Araştırma sonuçlarına göre ayrıca, en çok tercih edilen tasarruf aracı olan bireysel emeklilik fonları, dördüncü çeyrekte üçüncü çeyreğe göre 4 puan gerileyip yüzde 30’a düşerken, vadesiz hesap tasarruf aracını tercih edenlerin oranında ise yüzde 6’lık artışla yüzde 15’e yükselmesi dikkat çekti. Sonuçları yorumlayan ING Bank Genel Müdür Yardımcısı Alper Gökgöz, tasarruf sahipliğinin sürdürülebilir büyüme için önemine işaret etti. l Ekonomi Servisi  Bugünkü asgari ücretle, geçen yılın şubat ayındaki asgari ücretin satın alabildiği kuru soğanı temin etmek mümkün değil. Erime yüzde 61 oldu. Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’ne (BİSAM) göre, şubat ayında 2018 yılının aynı ayına kıyasla asgari ücretin alım gücü toplam gıda harcamalarında yüzde 3.3 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu “madde fiyatları”, “TÜFE” ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verileri üzerinden hesaplamalar yapan BİSAM’a göre, bu kapsamda asgari ücretlinin alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında son dönemin büyük tartışmalar yaratan ürünü kuru soğan geliyor. Şubat 2019’daki asgari ücretle, Şubat 2018’deki asgari ücretle alınan kuru soğanın ancak üçte birini temin etmek mümkün. Geçen yıl asgari ücretle 1137 kilogram soğan alınabilirken, bu yıl rakam 448 kilograma düştü. Buna göre asgari ücretli alım gücünü son 1 yılda soğan karşısında yüzde 61 oranında kaybetti. Yine hesaplanan dönem için alım gücü kaybı pırasada yüzde 50, ıspanakta yüzde 46, patlıcanda yüzde 38, patateste yüzde 46, sivribiberde yüzde 43 ve sarmısakta yüzde 21 oldu. Şans oyununda arttı Asgari ücretlinin alım gücünü artırdığı ilk 5 ürün ve hizmet ise sırasıyla şans oyunları, kablo özel yayın hizmetle ri, koli gönderme ücreti, sağlık sigortası ve nohut oldu. Öte yandan BİSAM, 2018’de alınabilen ürün miktarlarını 2019 Şu bat ayında da alabilmek için asgari ücretin ne olması gerektiğini hesapladı. Buna göre aynı miktarda soğan alabilmek için asgari ücret bugün 5 bin 127 TL, aynı miktar pırasa alabilmek için 4 bin 45 TL, ıspanak için 3 bin 771 TL, patlıcan için 3 bin 253 TL ve patates için 3 bin 768 TL’ye çıkmalı. Domates için de 2 bin 502 lira gerekiyor. l Ekonomi Servisi istanbul’da gastronomi zirvesi Nitelikli turisti yemek kültürüyle çekebiliriz Türkiye, sahip olduğu mutfak kültürü ile normal turistlere göre daha fazla harcama yapan gastronomi turistlerini ülkeye çekebilecekken, yetersiz tanıtım ve markalaşma eksikliği gibi sorunlar yaşıyor. Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği’nin bu yıl ikinci kez düzenlediği Global Gastro Ekonomi Zirvesi’nde, bu sorunlara çözüm arandı. Anadolu mutfağının tüm dünyaya tanıtılmaya ihtiyacı olduğunu söyleyen Globaldit Stratejik Direktörü Laura Fandos, “İnsanlar Türkiye’ye geldiğinde kalite anlamında seçici davranıyor. Bu beklentiyi karşılamalısınız” dedi. Adana, Gaziantep, Trabzon ve Hatay’ın gastronomi amacıyla gelen 3 milyon kişiyi ağırladığını, 10 milyar TL’lik bir harcamanın söz konusu olduğunu belirten Bankalararası Kart Merkezi Üst Yöneticisi (CEO) Soner Canko da “Yurtdışı ile karşılaştırdığımızda yeme içme sektörünün GSMH’den aldığı pay oldukça düşük” diye konuştu. Zirvede konuşan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan ise “Yeterince tanıtım olmaması ve markalaşma eksikliği en önemli sorunlarımız. Sos yal medya üzerinden gidersek dünyanın en iyi 50 yemeği arasında Türk yemeklerini göremiyoruz. En önemli 50 içeceği arasında Türk içecekleri yok. Tanıtımda güçlü bir atağa kalkmamız gerek” dedi. l Ekonomi Servisi Tarım sektöründe kadın ile erkeğin ücret farkı açılıyor Tarım işçisi kadınların ve erkeklerin arasındaki ücret farkı derinleşti. 2018’de sürekli tarım işçilerine ödenen aylık ücret, erkek işçiler için yüzde 13.9 artarak 2 bin 187 TL olurken kadın işçiler için ise ancak yüzde 5.8 artarak 1668 TL’ye çıktı. Kadın işçilerin 2017’deki aylık ücreti yüzde 8.2 artmıştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı “Tarımsal İşletme İşgücü Ücret Yapısı, 2018” raporunda yer alan bu veriler, mevsimlik tarım işçileri için de benzer durumun olduğunu ortaya koydu. Son bir yılda mevsimlik tarım işçisi kadınların günlük ücreti 60 TL’den 67 TL’ye çıkarken, erkeklerin aldığı ücret 73 TL’den 82 TL’ye yükseldi. Bu kapsamda çapalama hizmetleri için kadın işçilere 62 TL, erkek işçilere 65 TL, hasat hizmetleri için kadınlar 71 TL ve erkek işçilere ise 78 TL ödendiği görüldü. Tarımsal işletmelerde mevsimlik tarım işçilerine yapılan en yüksek günlük ücret ödemesi, kadın işçiler için 95 TL ile Giresun’da, erkek işçiler için ise 120 TL ile Ardahan’da yapıldı. En düşük ücret ise kadın işçiler için 42 TL, erkek işçiler için 53 TL ile Hatay’da oldu. l Ekonomi Servisi Erdemir’de anlaşma Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) ile Türk Metal Sendikası arasında 27. Dönem Toplu İş Sözleşmeleri görüşmelerinde zam oranları netleşti. 4 bin 200 işçiyi kapsayan sözleşme ile ücret artışlarında ilk altı ay yüzde 11 olan zam, ikinci altı ay yüzde 9 olacak. İkinci yılın ilk ve 6. aylarında enflasyon oranında artış yapılacak. Sosyal haklarda yüzde 18.5 artış sağlandı. 1 Eylül 2018’den itibaren geçerli olan sözleşmede bugüne kadar biriken farklar da 40 gün içinde ödenecek. Sosyal demokrat belediyelerden beklentiler Yerel seçimler yaklaşırken sosyal demokrat belediyelerden beklentileri anahatları ile yinelemeye çalışacağım. l Doğanın, çevrenin, tarihi dokunun korunması, bozulan yapının olabildiğince diriltilmesi. Ülkemizde, gösteriş yatırımları, yandaş çıkarı kollama, rant yaratma, oy avcılığı yapma gibi güdülerle, çarpık kentleşme ile doğa, çevre kirletiliyor, kentlerin tarihi dokusu bozuluyor, özellikleri yitiriliyor, kimlikleri kayboluyor. Ne yazık ki tüm bunlar muhafazakârlık yaftası altında yapılıyor. Muhafazakârlık, var olan özeli, değeri korumaktır. Sosyal demokrat belediyeler, sözde muhafazakârların yok edemedikleri değerleri koruma altına almalı, bozulan çevreyi olabildiğince geri kazanmalı, ihya etmelidir. l Projelerde, hizmetlerde toplumsal yararın gözetilmesi, gösterişten, savurganlıktan kaçınılması. Övünme, gösteriş, kişisel prestij, oy derleme gibi güdülerle kamu kaynaklarını savurganca kullanan merkezi yönetime karşı, kaynakları toplumsal yararı ençoklayacak şekilde kullanan yerel yönetimler oluşturulmalı, var olan kaynaklar topluma en fazla değer yaratacak şekilde kullanılmalıdır. l Yoksulların, engellilerin, yaşlıların, güçsüzlerin korunması. Sosyal demokraside temel güdü insana değer verme, sorunların çözümüne insancıl yaklaşımdır. Yaşlılar için bakımevleri, şiddete uğramış, şiddet tehdidi altında olan kadınlarımıza sığınma, barınma olanakları sağlama, çocuklara yeni oyun sahaları, eğitim olanakları, kreşler, bakım yuvaları açma, yoksullara yiyecek yardımları, engellilere faaliyet alanları yaratma, onları sanatsal ve üretim faaliyetlerinde destekleme, sosyal demokrat belediyeciliğin gereğidir. Tüm destekler, insan onuru kırılmadan, bir lütuf, inayet olarak değil, bir vecibe olarak sağlanmalıdır. l Çevre temizliğine, sağlığın korunması, hijyene önem verilmesi. Kentlerimiz yeterince temiz, bakımlı değil, zaman zaman çöp yığınları oluşuyor, umumi tuvaletler yeterli ve hijyenik değil, yoksullar için yunaklar, sağlık ocakları sağlanmalı, sosyal belediyecilikte hijyen sorunları yaşanmamalıdır. l Kültürel, sanatsal etkinliklerin desteklenmesi, canlandırılması. İnsani gelişmişlikte yalnız fiziksel ihtiyaçların karşılanması değil, bilgi genişliği, düşünce zenginliği, zevk inceliği, sanatsal faaliyetlere katılım belki de daha önemlidir. Halkımızın ortaçağ karanlığına itildiği bir dönemde, kültür merkezlerinin, oditoryumların, kütüphanelerin, tiyatroların artışı kentlerimizin zenginliği olacaktır. Bu amaç doğrultusunda STK’lerle işbirliği yapılabilir, halkevleri ihya edilebilir. l Öğrenci yurtları, atölyeler açılması yoluyla eğitimin, üretimin desteklenmesi. Gençlerimizin azımsanmayacak bir bölümü maddi olanaksızlıklar nedeniyle cemaatlerin, tarikatların ağına düşerek heder, ziyan olmaktadır. Yurtların açılması, burs sağlanmasıyla gençlerimizin en azından bir bölümü ağa düşmekten kurtarılarak topluma kazandırılır. Kreşlerin yetersizliği veya ücretli oluşu kadınlarımızın ekonomik yaşama etkin bir şekilde katılımını engellemektedir. Kreş, yuva sorunu çözümüyle kadınlarımızın ekonomik yaşama daha fazla katılmaları sağlanır. Atölyeler, el sanatlarının gelişmesine, el yapımı ürünlerin değerlendirilmesine olanak sağlayarak üretim, istihdam, kişisel gelir artışına katkıda bulunur. l Kararlara, etkinliklere halkın katılımı sağlanarak katılımcı yönetimi geliştirmek. Yerel olarak halkoyuna başvurulması, açık tartışma ortamı yaratılması, çevre temizliği, parkların bakımı amaçlı gönüllü hizmet birlikleri oluşturulması, toplu bakım ve temizlik etkinlikleri yapılması, katılımcı yönetimin, demokratik ortamın geliştirilmesi açısından da önemlidir. l Geri dönüşüm, atık değerleme projeleri geliştirme. Geri dönüşüm, atık değerleme, çevrenin korunmasına, maliyet düşüşüne, üretim artışına, istihdam yaratılmasına önemli katkılar sağlar. Bu amaçlı projeler halkın gönüllü katılımı ile de gerçekleştirilebilir. lYörede turizm amaçlı çekim merkezi yaratma. Yörenin, beldenin, sit alanı, öreni, özel bitki örtüsü, doğal güzellikleri, halkoyunları, mutfağı tanıtılarak çekim merkezi haline getirilmesiyle turizm hareketlendirilir. lŞeffaflık, hesap verme, alçakgönüllü davranış. Yapılan, yapılmakta olan işlerin gerçekçi şekilde kamuya açıklanması, beraberinde hesap verebilirliği, dürüstlüğü, israftan kaçınmayı, alçakgönüllü davranışı da getirir. Sosyal demokrat belediyeler, giderek bozulan, kirlenen çevrede yaşanmaya değer ortamlar yaratabilir. GSK Türkiye’den çocuklara eğitim GSK Türkiye ve Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), “Kırmızıda Dur De!” projesiyle, çocukların bedensel söz hakkı başta olmak üzere tüm haklarının korunması konusunda bilinçlendirilmesini hedefliyor. Bu yıl projede 6 bin çocuğa, çocuk hakları ve çocuk hakları mekanizmaları konusunda farkındalık kazandırılacak. GSK Türkiye Genel Müdürü Selim Giray, böyle bir proje ile toplumsal fayda yaratmanın gururunu yaşadıklarını belirtirke, TOG Genel Müdürü Murat Çitilgülü ise “Proje ile çocuğun kendisinin ve bir başkasının sınırlarını bilmesini sağlamayı amaçlıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B