Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Libya’da sular ısınıyorHafter güçleri, alıkonulan bir gemideki üç Türk personelle ilgili görüntü paylaştı dishab@cumhuriyet.com.tr 23 ARALIK 2019 PAZARTESİ 7 Patriot savunma sistemleri, daha önce Türkiye’nin NATO’ya başvurmasıyla Gaziantep’te kurulmuştu. Doğu Akdeniz’deki mücadelede hamleler yapan Ankara, “Geri adım yok” mesajı vermeye devam ediyor. Ankara ile Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan Trablus hükümeti arasında imzalanan askeri ve deniz yetki alanı anlaşmalarının yankıları sürerken önceki gece, içinde Türk mürettebatın da olduğu bir geminin Libya’da alıkonulması tansiyonun yükselmesine neden oldu. Libya’da Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti’ne (UUH) karşı savaşan, Halife Hafter’e bağlı güçler, Grenada bandıralı bir geminin ele geçirildiğini öne sürdü. Hafter güçleri, Ras El Hilal Limanı’na çekilen gemideki üç Türk’ün pasa port kontrolünü gösteren görüntüler paylaştı. Dışişleri Bakanlığı kaynakları ise daha sonra yaptığı açıklamada, geminin teknik bir arıza nedeniyle kıyıya yanaşma talebinde bulunduğunu ve Türk gemicilerle ilgili gözaltı işleminin söz konusu olmadığını duyurdu. Kargo kontrolü yapılan gemiyle ilgili gelişmelerin takip edildiği bildirildi. Erdoğan: Gerekirse destek artacak Ankara’dan ise Libya’yla ilgili “kararlılık” mesajları gelmeye ATİNA, HAFTER’LE TEMASTA Ankara’nın Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerine karşı çıkan Yunanistan’ın Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, dün Libya’nın Bingazi kentinde Hafter’in bağlı olduğu Tobruk merkezli yönetimin lideri Abullah Sani ve Dışişleri Bakanı Abdulhadi Huveyc ile bir araya geldi. Huveyc, görüşmede Türkiye’nin UUH ile imzaladığı mutabakat üzerine değerlendirmede bulunduklarını açıkladı. devam ediyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Gölcük Tersane Komutanlığı’ndaki törende yaptığı konuşmada, KKTC ve Libya ile yapılan anlaşmaların, uluslararası hukuka ve BM sözleşmelerine uygun olduğunu söyledi. Yunanistan, kimi Arap ülkeleri ve Mısır’ı eleştiren Erdoğan, “KKTC ve Libya ile başlattığımız süreçlerden vazgeçersek bırakınız ekonomik faaliyetleri, bize denize girecek kıyı, olta atacak sahil bile bırakmayacaklar” ifadelerini kullandı. Erdoğan, Libya ile ilgili olarak “Gerekirse bu desteklerin askeri boyutunu artıracak, karada, denizde ve havada her türlü imkânı değerlendireceğiz” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı, CHP’nin “Libya’da ne işimiz var” eleştirisine “Gazi Mustafa Kemal’in Libya’da ne işi vardı?” sözleriyle yanıt verdi. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise “Suriye’de olduğu gibi Libya’da da barış, huzur ve güvenlik sağlanana kadar Libyalı kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu. ‘Sisi, tank yolladı’ Öte yandan, İsrail istihbarat örgütü Mossad’a yakınlığıyla bilinen DebkaFile sitesinde ise konuyla ilgili dikkat çeken iddialar yer aldı. Site, Mısır tanklarının perşembe günü Türkiye’nin Libya’ya herhangi bir “müdahalesini” önlemek amacıyla Mısır’a ulaştığını ileri sürdü. İstihbarat kaynaklarına dayandırılan haberde, sevkıyatın bizzat Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin talimatıyla gerçekleştiği belirtilirken, ayrıca Mısır’a ait hava filosunun bir kısmının da hazır bekletildiği aktarıldı. Modi, yasayı savundu Hindistan’da Müslüman göçmenleri dışlayan “vatandaşlık yasası”nın meclisten geçmesinin ardından görev başında olduğu süre boyunca en büyük protesto dalgasıyla karşı karşıya olan Başbakan Narendra Modi, göstericiler ile polis arasında yaşanan ölümcül çatışmalar nedeniyle muhalefeti suçladı. İki haftayı aşkın süredir devam eden protestolarda yaşamını yitirenlerin sayısı 25’e yükselirken dün başkent Yeni Delhi’de miting düzenleyen Modi, yasanın Müslüman karşıtı olmadığını savundu. Ana muhalefetteki Kongre Partisi’nin, “Tüm Müslümanların gözaltı merkezlerine gönderileceği yönünde dedikodular yaydığını” söyledi. Modi ayrıca, “Yasanın Müslüman vatandaşlar için hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini temin ederim” ifadelerini kullandı. Kufa kenti dün üniversite öğrencilerinin oturma eylemine sahne oldu. IRAK’TA KABINE BELIRSIZLIĞI Yolsuzluk, işsizlik ve kamu hizmetlerindeki yetersizliklere isyan dalgasının yükseldiği Irak’ta, istifa eden eski Başbakan Adil Abdülmehdi’nin yerine geçecek isim üzerinde halen anlaşılamadı. Cumhurbaşkanı Berham Salih’in daha önce iki kez ertelediği istişare görüşmelerinin sonucu olarak meclisteki partilerin, dün itibarıyla yeni bir başbakan be lirlemesi gerekiyordu. AFP’nin haberine göre, İran’a yakınlığıyla bilinen vekiller, yeni başbakan için Abdülmehdi döneminde yükseköğretim bakanı olarak görev yapman Kusay Süheyl ismi üzerinde duruyor. Ayrıca önceki gün Şii Fetih Koalisyonu’ndan bir grup milletvekilinin, hükümeti yasal sürede kuramaması nedeniyle Salih’in azlini talep ettiği haber leri gündeme yansıdı. Öte yandan, dün başkent Bağdat ve ülkenin güneyindeki birçok kentte protestolar devam etti. Protestocuların birçok yol ve kamu binasına girişleri kapattığı bildirildi. “Devrim sürüyor” sloganlarının yankılandığı eylemlerde, yolsuzluğa bulaşan yöneticilerin istifası talep edildi. Gösterilerde ayrıca, İran karşıtı sloganlar da atıldı. Protestolarda, yeni yasanın laiklik karşıtı olduğu belirtildi. Gani’yle ikinci döneme doğru Taliban ve IŞİD’in kanlı saldırılarının gölgesinde eylül ayında seçime gidilen Afganistan’da Devlet Başkanı Eşref Gani’nin ikinci döneminin önü açıldı. Afganistan Bağımsız Seçim Komisyonu’na göre Gani, ilk turda oyların yüzde 50.64’ünü aldı. Gani’nin en güçlü rakibi Abdullah Abdullah’ın oy oranının ise yüzde 39.52’de kaldığı ve ikinci sırada yer aldığı belirtildi. Ancak seçimde Gani’nin gerisinde kalan devlet başkanı adayı Abdullah Abdullah ve ekibi, seçim sonuçlarını tanımadığını açıkladı. Abdullah, seçimlere dair 7 bin şikâyetin Seçim Şikayet Komisyonu tarafından inceleneceğini söyledi. ‘Tehlikeli cihatçı’ sayısında azalma Almanya İçişleri Bakanlığı, polisin “tehlikeli” olarak sınıflandırdığı radikal İslamcıların sayısının azaldığını açıkladı. Bakanlık’tan Alman ajansı dpa’ya yapılan açıklamada kasım ayı itibarı ile ülke genelinde radikal İslamcı çevrelerden 679 kişi “tehlikeli” olarak sınıflandırıldı. Temmuz 2018’de polisin bu sınıfa dahil ettiği kişilerin sayısı ise 774 olarak kayıtlara geçmişti. Alman güvenlik makamları, ağır şiddet eylemlerinden terör saldırılarına kadar çeşitli faaliyetlerde bulunma ihtimali olan kişileri “tehlikeli” olarak sınıflandırıyor. Şam güçleri, TSK’nin de konuşlu olduğu bölgeye ilerliyor İdlib’de kritik eşik Suriye ordusu ve Rusya, büyük ölçüde cihatçıların kontrolündeki İdlib vilayetine yönelik kuşatmasını sıkılaştırırken ateş hattında kalan Operasyonun hedefindeki Maarat el Numan’dan kaçışlar yoğunlaştı. sivillerin kaçışı devam ediyor. Mu haliflere yakın, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nden dün yapılan açıkla mada, İdlib’de günler süren çatışma ların ardından ordunun onlarca kö yü ve kasabayı ele geçirdiği ileri sü rüldü. Gözlemevi Sözcüsü, Şam güç lerinin böylece, TSK’nin 8 No’lu göz lem noktasının bulunduğu stratejik Maarat el Numan’a giderek daha da yaklaştığını söyledi. çan 80 binin üzerinde İdlibli karde ye’deki çatışmalar nedeniyle yerin Moskova’ya heyet gidiyor şimiz ülkemiz sınırlarına doğru göç etmeye başladı. Türkiye bu göç yü den olanlar çoğunlukta olmak üzere yaklaşık 3 milyon sivilin yaşadığı Dolmabahçe Sarayı’nda dün ak künü tek başına taşımayacaktır” di tahmin edilen İdlib’den göç edenle şam düzenlenen İlim Yayma Ödül ye konuştu. rin sayısı ise kasım ayından bu yana Töreni’nde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İdlib’e yöne 25 bin sivil daha kaçtı 205 bine ulaşmış durumda. Bu arada, Rusya’nın Suriye’deki lik saldırıların son bulması için bu AA’nın haberine göre, Rus savaş Tarafları Uzlaştırma Merkezi’nden gün Moskova’ya bir heyet gideceğini uçaklarının dün sabah Maarat el Nu yapılan açıklamada, Suriye’de iki belirtti. Erdoğan, “Yarın (bugün) bir man yakınlarına düzenlediği hava hava devriyesi düzenlediği ifade edi heyeti Moskova’ya gönderiyoruz, gö saldırılarında 5 sivil yaşamını yitir lirken, Rusya ve Türkiye arasında rüşmeleri yapacaklar. Alınacak neti di. Öte yandan AA, İdlib’den kaçan 22 Ekim’de Soçi’de varılan mutaba ceye göre biz de atacağımız adımları sivillerin sayısının iki günde yakla kat hükümlerinin uygulanmaya de belirleyeceğiz. Bombardımandan ka şık 25 bine ulaştığını duyurdu. Suri vam edildiği hatırlatıldı. KÜBA’DA 43 YIL SONRA ILK BAŞBAKAN Raul Castro Marrero Sosyalist Küba’da bu yıl yapılan anayasa değişikliğinin ardından 43 yıl sonra tekrar oluşturulan başbakanlık makamına 56 yaşındaki Turizm Bakanı Manuel Marrero’nun geldiği bildirildi. Liderliğini Raul Castro’nun yaptığı Küba Komünist Partisi’nin Siyasi Bürosu’nun değerlendirmesi ve Devlet Başkanı Miguel DiazCanel’in önerisiyle mecliste yapılan oylamada Marrero’nun başbakan olarak seçildiği belirtildi. Küba’da başbakanlık görevinde bulunan son kişi, dev rimin lideri Fidel Castro olmuştu. Fidel yönetiminde 2004 yılında turizm bakanlığı görevine getirilen Marrero hakkında konuşan DiazCanel, “Görev süresi boyunca, alçakgönüllülük, dürüstlük, çalışkanlık, siyasi duyarlılığın yanı sıra partiye ve devrime bağlılıkla özdeşleşmiş bir isim oldu” ifadelerini kullandı. Anayasayla beraber etkinleştirilen valilerin bağlı olacakları Marrero’nun aynı zamanda bürokratlara ilişkin atama ve görevden alma yetkisine sahip olacağı kaydedildi. Patriot için de S400 şartı HÜSEYİN HAYATSEVER Ankara’nın Patriot füze savunma sistemi alımı için Washington’dan yanıt bekleyişi sürerken ABD Başkanı Donald Trump’ın onayladığı yasayla Türkiye’ye Patriot satışı neredeyse olanaksız hale geldi. ABD Senatosu’nun geçen hafta kabul ettiği ve Trump’ın onayladığı Türkiye’ye yaptırım da öngören savunma bütçe yetkilendirme yasasıyla Türkiye’ye Patriot satışı, S400’lerden vazgeçme şartına bağlandı. ABD Başkanı Trump’ın onayladığı 2020 yılı için Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’yla Rusya’dan alınan S400 füze savunma sistemleri gerekçe gösterilerek, Türkiye’ye F35 uçaklarının satışı yasaklandı. Bunun yanı sıra yasada, “Türkiye’nin Patriot füze sistemi alımı konusunda Kongre’nin görüşü” bölümünde Türkiye’nin ABD’den almak istediği Patriot füzelerinin satışı için yeni koşullar getirildi. Satışa ‘destek var’ ama... Yasada, Türk hükümetinin, Patriot füzesi almak istediğini ABD Kongresi’ne bildirdiği, Kongre’nin de “Türkiye’nin S400 ihtiyacını ortadan kaldıracak ve F35 program ortaklığını sürdürmesini sağlayacak” Patriot füzesi satışını desteklediği belirtildi. Ancak Türkiye’nin “Patriot ya da NATO ile uyumlu başka bir sistem alımı için” S400 füze savunma sistemi alımından vazgeçmesi şart koşuldu. ABD, bu yılın ocak ayında S400 alımından vazgeç mesi koşuluyla Türkiye’ye yeni bir Patriot satış teklifi sunmuş, temmuz ayında Rusya’dan Türkiye’ye S400 sevkıyatının başlaması üzerine ağustos ayında bu teklifi geri çekmişti. Ankara, Türkiye’nin S400’den vazgeçmeyeceğini ancak aynı zamanda Patriot füzesi de alabileceğini belirtmişti. Son olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,14 Aralık’ta, “Rusya’nın teklifi daha cazipti ve onu kabul ettik. Şimdi ABD’den Patriot sistemleri almaya hazırız, onlardan yanıt bekliyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Ankara’nın stratejisi çöktü Trump’ın Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nı onaylamasıyla birlikte Türkiye’nin son dönemde ABD ile ilişkilerde izlediği “Kongre’ye karşı Trump” stratejisi de çökmüş oldu. Hükümet yetkilileri, ABD Kongresi’nde Türkiye’ye yaptırım öngören yasalar gündeme geldiğinde önemli olanın, ABD yönetiminin görüşü olduğuna vurgu yapıyor, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump arasındaki “yakın” kişisel ilişkilerin, yaptırımları önleyeceği beklentisini dillendiriyordu. Ancak Trump’ın kısmi veto hakkı da olmayan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na onay vermesiyle birlikte ABD’nin S400 alımı nedeniyle Türkiye’ye ilk yaptırımları yürürlüğe girdi. TürkiyeABD ilişkilerinde gözler, azil sürecinde partisinin tam desteğine ihtiyacı olan Trump’ın, ABD Kongresi’nde Türkiye’ye yönelik yeni yaptırımların gündeme gelmesi durumunda nasıl bir tavır izleceğine çevrildi. l ANKARA Batı Afrika, Frank’ı bırakıyor Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) üyesi 8 ülkenin, 2020’den itibaren sömürge döneminden kalma CFA (Afrika Finans Topluluğu) Frangı’nı kullanmayacağı bildirildi. Fildişi Sahili’nin Abidjan kentinde Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron’la birlikte önceki gün basının karşısına çıkan Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara, UEMOA üyesi Benin, Burkina Faso, Gine Bissau, Fildişi Sahili, Mali, Nijer, Senegal ve Togo’nun 1945’ten beri kullandıkları para birimini “Eko” ile değiştireceğini duyurdu. Eko’nun değerinin Avro ile sabitleneceğini belirten Ouattara, 8 ülkenin ayrıca Fransa Merkez Bankası ve hazinesi ile teknik bağlarını keserek yeni para birimini kendilerinin yöneteceğini de açıkladı. Ülkelerin döviz rezervlerinin yüzde 50’sinin Fransa Merkez MACRON: SÖMÜRGECILIK HATAYDI Fildişi Sahili ziyaretinde bir konuşma yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin tarihinde önemli bir yer tutan sömürgecilik için “ağır bir hata” ifadelerini kullandı. Uzun yıllar Fransa himayesinde kalan Fildişi Sahili’ndeki konuşmasında, kendi ülkesinin “hegemonik” bir güç olarak algılandığını belirten Macron, “tarihte bir sayfayı kapatma” çağrısında bulundu. Macron, 2017’deki seçim kampanyası döneminde de Cezayir’in sömürgeleştirilmesini “insanlık suçu” olarak tanımlamıştı. Bankası’nda tutulması uygulamasının da kaldırılacağı ancak Fransa’nın kriz durumunda garantör ülke olmayı sürdüreceği de kaydedildi. Y.Zelanda binlerce silah topladı Yeni Zelanda hükümetinin, geçen martta 51 kişinin yaşamını yitirdiği cami saldırılarının ardından başlattığı bireysel silahlanma karşıtı kampanyada sonuç alındığı bildirildi. Polis Bakanı Stuart Nash, önceki gün yaptığı açıklamada, Christchurch saldırılarının ardından başlatılan program kapsamında 33 bin kişiden 51 bin silahın ücreti ödenerek teslim alındığını duyurdu. Bir başka program çerçevesinde ise silah sahiplerine herhangi bir soru sorulmadan ve tazminat ödenmeden 5 bin silahın toplandığı belirtildi. Polis teşkilatının verilerine göre, sahiplerinden silahları geri almak için yaklaşık 392 milyon TL harcandı.