Katalog

10 5 KASIM 2019 SALI DOLAR AVRO STERLIN FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EKONOMI ALTIN 24 AYAR 5.7010 1 kuruş 6.3500 1.5 kuruş 7.3780 3.6 kuruş 12.16 0.38 puan Hükümet, çalışanların zorunlu BES’te kalma süresini uzatıyor YÜK, EMEKÇIYE 100.087 1.624 puan 1855.01 6.33 lira 277.04 60 kuruş 2020 Yılı Cumhurbaşkan lığı Yıllık Programı yayım landı. Yurtiçi tasarruflar daki artış emekçinin sırtın dan sağlanacak. Devasa bütçe açığını kapatamayan, kaynak bulmakta da zorlanan hükümet, niyetini yıllık programda açık etti. 2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı, Resmi Gazete’nin müker rer sayısında yayımlan dı. Programda, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) genişleyecek ol Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca 2020’de iç turizmi ölçme sistemi kurulacak. Operatörler, hangi otele gittiğimizi devlete bildirecek MUSTAFA ÇAKIR ması dikkat çekti. “Yurtiçi tasarrufları artırmaya yönelik” olduğu belir tilen bu adımlar çerçevesinde, zaten zar zor geçinen emekçilerin zorun lu BES kalış sürelerinin uzatılma sı yer aldı. Gençleri sistemde tuta bilmek için ise yaşa göre devlet des Yerli turisti azaltacağı endişesiyle eleştirilen “Konaklama vergisi”nin yanında şimdi de devlet yerli turistin nereye gittiğini, hangi ote ile eğitim, tatil gibi harcamalar için bankalarda özel birikim hesapları oluşturulacak. Bu harcamalarda ürünler için vergisel teş İlaca 81.2 dolar teği verilecek. Sistemden çıkmadan birikimlerin bir kısmını çekebilmek için de düzenleme yapılacak. BES, TES oluyor li tercih ettiğini takip edecek. 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan “iç turizm takip sistemi” adı verilen ve 2020’de Kültür Bakanlığı tarafından oluşturulacak yapı ile cep telefonu operatörleri müşterisinin hangi şehre ve otel gittiği devlete bildirecek. Bu durum, özel hayatın gizliliğini ihlal eden bir uygulama olarak değerlendirilip yurttaşın tepkisine sebep oldu. Öte yandan, programda dikkat çeken diğer bazı noktalar madde madde şöyle: 4 İkinci ve sonraki konut alımlarında vergileme ve kredi kullanımına ilişkin düzenlemeler gözden geçirilecek. 4 Öncelikli sektörlerdeki şirketlerin nakit sermaye artırımları ilave vergisel düzenlemelerle teşvik edilecek. 4 Dayanıklı tüketim malları vik uygulanacak. Eğitim, sağlık, ada BES’te fon büyüklüğü, devlet 4 Ödeme gücü let, güvenlik, çevre, katkısı dahil 108 milyar liraya nlnnluvnelyrdllyçkeüeaaıeieuokyeieeeltccrnkka4444grroğlnıeeçlgaicuggsueynkaeEkkıaöclöiaerklmKolMlSYty.lakatrmiehreitanmlaıeeTmme.ekaenülarrdamenKsÜir.iımtdslaaikleclakeiıi’aıisuişslrynilararaİeçivcyttPyıneımkıknnhalbrieefaaennlslsil.nhaiüaeteknanzaitaaeiinydrnyh.emgetnoniiriüıleetakdçeblertaikHhnllaırkçireiyvlaanniaaöedlzdrküıdarzıeşgdpylnçagm8ryeeürentaCü1o2eçdğı.inhıml2lmnn0ugrealyüevaegeeym2nırtandğeairy,rlael5ıe0rylkloka4ühbçeymihl1m’akltTaest.0ladueaış1aeialıriıLddfnlşez3remnmrırkgdaidbşaaıioıslıntuodlisnemteir,boadtbhulldtualeyabfTişmaldıahihruakaly.arnoküeeişbkueeiladsrTfazaabnrılirataapğtddisaulvkmrniiraoia,nşdlesymuetierisalkzlyylpıiiaçadenaıfçğzgplaıykeuödnlmnılyvitmuapkeıeal.ührizdiaeıinmY.ayto2ısnlslzeagynriaadrrlaıı0dddlçrbaanlüaıçuiıl6imlcyna1ieşıalşkmeırğş6kinaap2üilşlıılnılıtünlaai2’lmniaş3kzdaPdıurimşdkn6smdd4itzıra.naiığedaioa.lk0aealGas2adbnıırdgç.ğıc3bı83nieabneğıı.u.nfşı7üı5nionş,netçbılkçıal“ekıdrblırfnckiklalbatoçtliınlscZaiaiııiünfe,irenüayoş.lkodrlTrtnirekdalklılKrirki.eEüatmnevkeralmeuuPamrSlaşlryisssneaıitmotrmeee”’iionlaiıeicollsikkslngrvuudruoıskelıgttiueıimeeiilkştetö,lrnbiB,akrmadamaçamn.efiicı“nkEbmeenomnnğBlkıliiadaaerSnlanhiiyuaıakidğatknmte,ndseteimrtaıranaisçsmdeiunıbeyty(ntioetnlmıı“Ttksçiaiıa,anr.ksedsarytınEçısymyEaokierielltaklilıSçıaaakıamsmasmnmnclünıic)lyzıtlrsnıyalnaeıdeaademtadmkaencarkmğaeadsüslöampıeriıcilrsaıantnznkkndianıdtaaağvnleelüıaafe.ıiıekahsrenknkşlnaa”iı”ş lenecek. nayinin büyümesine yönlendiril mesi teşvik edilecek. l ANKARA Döviz varlığı azaldı, açık arttı Finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları azaldı, net döviz açığı ise arttı. Merkez Bankası’nın (TCMB) Ağustos 2019 dönemine ilişkin verilerine göre, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz açığı, ağustosta bir önceki aya göre 578 milyon dolar yükselerek 183 milyar 201 milyon dolara çıktı. Döviz varlıkları ise ağustosta bir önceki aya göre 2 milyar 2 milyon dolar, yükümlülükler de 1 milyar 424 milyon dolar azaldı. Ağustos 2019 döneminde kısa vadeli varlıklar 101 milyar 176 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler 91 milyar 674 milyon dolar oldu. Kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise 9 milyar 502 milyon dolar olarak gerçekleşti. l Ekonomi Servisi Çalışan 44 işçiden 38’i sendikaya üye olmuştu. ÇETAŞ IŞÇILERININ GREVI SÜRÜYOR Telpa konkordato başvurusu yaptı Bu yılın en büyük konkordato başvurusu Telpa tarafından yapıldı. Gruba bağlı Telpa İletişim Dağıtım ve Satış AŞ, Telpa Teknoloji Hizmetleri AŞ, Telpa Telekomünikasyon Ticaret AŞ ile bu şirketlerin hissedarları Alaaddin Yaman, Necla Yaman ve Sebahattin Yaman adına dava açıldı. Aynı zamanda yerli cep telefonu markası General Mobile Yönetim Kurulu başkanı da olan Sebahattin Yaman, geçen 100 milyon liralık fabrika yatırımı yaptıklarını açıklamıştı. Telpa’nın ise Türkiye genelinde doğrudan çalıştığı 11 bin bayisi bulunuyor. Davaya bakan İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi, üç aylık geçici mühlet verdi. Bu kararla birlikte, şirketler hacizlere karşı korumaya alınmış oldu. Mahkeme Cengiz Serhat Konuralp, Mustafa Narinoğlu ve Şener Tekneli’yi de konkordato komiseri olarak atadı. l Ekonomi Servisi CEMİL CİĞERİM Samsun’un Kavak ilçesinde balkon camı üreten Çetaş’ta çalışan 38 işçinin direnişi, alınan grev kararı ile 15 Ekim’den bu yana sürüyor. Emekçilerin Kristalİş Sendikası’na üye olmaları nedeniyle işveren fabrikayı kapatmış, işçiler de 28 Eylül’de direniş başlatmıştı. 15 Ekim’den itibaren alınan grev kararı ise, Samsun’daki emek örgütlerinin desteğiyle büyüyerek devam ediyor. Dün de DİSK’e bağlı EmekliSen Başkan ve üyeleri, grevdeki işçilere destek ziyaretinde bulundu. Kristalİş Sendikası işyeri temsilcisi Erhan Kabataş, süreci şöy le özetledi: “2019 Şubat’ta sendikaya üye olduk. Çalışan 44 kişiden 38 üye ile bakanlıktan toplu iş sözleşmesi yetkisini aldık. İşveren üye sayısına itiraz etti ve üyelikten istifa için baskı ve tehditlere başvurdu. Mahkemelik olduk, toplu iş sözleşme yetkisini mahkeme de onayladı. İşveren bu kez gerekçe göstermeden çıkış vermeye başladı. 28 Eylül’de işyeri önünde direniş başlattık. İşveren yasal prösedüre başvurmadan fabrikayı kapattı. 15 Ekim’de grev kararı aldık ve çadırımızı kurarak greve başladık. Mücadelemiz sürüyor ve bu kanunsuzluğun giderilmesini bekliyoruz.” l SAMSUN Kömüre destek olmayacaklar İklim değişikliğinden kaynaklanan yüksek riskler sebebiyle fosil yakıt projelerine yönelik primler azaltılmaya başlandı ve kömür projelerinden çekilme kararı alındı. Dünya çapında 26 sigorta ve reasürans şirketi, kömür santrallarındaki prim yatırımlarını durdurma kararı alırken, 17 şirket de sigortalama politikasını değiştirerek kömür santralı ve madencilik projelerinde yeni risk almaya caklarını açıkladı. Polonyalı enerji piyasaları sigor talama uzmanı Kuba Gogolewski, “Türkiye’de daha çok Çin ve Hindistan ağırlıklı sigorta ve reasürans şirketleri faaliyet gösteriyor. Sigorta şirketlerinin Türkiye’deki kömür santrallarından çekilmesi hemen olmayabilir fakat önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu eğilimin etkilerinin Türkiye’de de görülebileceğini düşünüyorum” dedi. l AA Zorunlu sigortalarda, sigortalı ortalarda yoksa devreye giriyor ‘Güvence’den 328 milyon lira ödendi Trafik, tehlikeli madde, maden çalışanları gibi zorunlu sigortalar kapsamında özellikle sigortalının belirlenememesi halinde kişilere koruma sunan Güvence Hesabı, ilk 9 ayda önemli bir tazminat büyüklüğüne ulaştı. Hesap, sigortalının belirlenememesi yanında rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli sigortanın bulunmaması veya çalınmış veya gasp edilmiş araçlarla kazaya sebebiyet verilmesi durumlarında, kazalarda zarar gören kişilerin, sigor Yılın ilk 9 ayında Güvence Hesabı’ndan 3 bin 948 hasar dosyası için 328 milyon liralık ödeme yapıldı. Bunun büyük kısmı maluliyet ödemeleri. ta güvencesinden yoksun kalmaları nedeniyle uğrayacakları bedeni zararların gideriyor. Güncel verilere göre, yılın ilk 9 ayında, bu hesaptan tazminat ödemesi yapılan toplam zorunlu sigorta dosyası sayısı 3 bin 948 adet oldu. Toplam ödeme ise 328.1 milyon lira. ‘İflas ve iptal’ Bu tür ödemelerin çok önemli bir kısmının nedeni kaza sonucu oluşan “maluliyet” durumları. İlk 9 ayda bu nedenle yapılan taz minat ödemesinin tutarı 162.3 milyon lira oldu. İkinci sırada ise 96.6 milyon liralık ödemeyle “ölüm ve defin” bulunuyor. Ayrıca “maddi” hasarlar nedeniyle 63 milyon lira, “tedavi” nedeniyle 6.3 milyon lira ödendi. Öte yandan bu hesap kapsamında yapılan toplam ödemelerin bir kısmı da, Sigortacılık Kanunu’nun 14/c maddesi (sigorta şirketinin iflası ya da ruhsat iptali) gereğince yapıldı. Bunların ilk 9 aylık tutarı, 1155 hasar dosyası için 77.2 milyon lira oldu. SEKTÖRDEN n Aksigorta, İstanbul Kasımpaşa’da trafik kazalarının sıklıkla yaşandığı bir kavşaktaki panoda farkındalık yaratacak özel bir reklam başlattı. Panoda kırmızı ışıkta geri sayım, yeşilde ise karartma yapılıyor. Böylece sürücülerin dikkatinin dağılmaması sağlanıyor. n NN Hayat ve Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı HongWha Ling, geleceğin işgücünü; bilgi birikimi, dijital rol, yetenek, girişim, yapay zekâ dengesi ve yetenek yönetimi stratejilerinin belirleyeceğini vurguladı. n Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından düzenlenen “Tarım ve Tarımda Risk” konulu Fotoğraf Yarışması’na başvurular alınmaya başlandı. Son başvuru tarihi 31 Aralık 2019. Ray’dan iki farklı yenilik Sigortacılığın hayatla iç içe bir sektör olduğunu ve sigorta ürünlerinin bireylerin değişen ihtiyaçlarına uyum sağlayan organik çözümler sunması gerektiğini ifade eden Ray Sigorta Genel Müdürü Koray Erdoğan, “Tüketicilerin sosyal anlamda nelere ihtiyacı olduğuna odaklanarak yeni ürünler geliştiriyoruz” dedi. Bu kapsamda şirket, 05 yaş arası çocuk sahipleri için geliştirdiği Baby On Board Kasko sigortasıyla yoğun iş temposunda çalışan ailelere bebek, çocuk, yaşlı bakıcısı ve oyun ablası bulma hizmeti de veriyor. Yine, Aura Ferdi Kaza Sigortası ise teminatlara ek olarak özel şoför ve evde mini onarım servisleri de sunuyor. Koray Erdoğan Marsh Türkiye Eş Üst Yöneticisi Yeşim Marsh Aksüt, “Geçen yarım asırlık süre boyunca birlikte büyüdük ve hep beraber T5ü0rkiye birçok ilke, yeniliğe imza attık” dedi. yaşında Anadolu Hayat Emeklilik’in aktifi 25 milyar TL’ye ulaştı Anadolu Hayat Emeklilik’in elde eden şirketin özkaynakaktif büyüklüğü, ilk 9 ay ları da 1.1 milyar TL’ye ulaştı. lık finansal sonuçlara göre 25 Ayrıca şirket, hayat sigortası milyar TL’ye yaklaştı. prim üretiminde sektör ikinci Anadolu Hayat Emeklilik liğine yükseldi. Genel Müdürü Yılmaz Ertürk, Ertürk, “Ülkemiz tasarruf eylül sonu itibarıyla katı larının artışına katkı sağla lımcı sayısında birey yacak ürünler geliştirmeye, sel emeklilik sistemin bu ürünleri kullanıcı dos deki (BES) liderliklerini tu teknolojilerle sunmaya sürdürdüklerini, fon bü ve BES’e dahil olanların ya yüklüğünde ise pa tırımlarını daha iyi de zar payını yüzde ğerlendirmelerine 18.1’e yükselt yardımcı olacak tiklerini açıkladı. çözümler üretme Yılın ilk 9 ayın ye devam edi da 236.6 mil yoruz” diye ko yon TL net kâr Yılmaz Ertürk nuştu. Zorunlu deprem ve konut sigortası birlikte yapılmalı Geçen ay Silivri merkezli ya lenen konut sigortası yaptırılmasını tavsi şanan depremin ye etti. milyonlarca kişiyi Konut sigortası pri bu afetle yeniden minin, binanın yapı yüzleştirdiğini be tarzı, brüt metrekare lirten Mapfre Si si, kullanım şekli, yapı gorta Konut Sigor Müge Büyükkarakaş nın bulunduğu il ve il taları Servis Yöne çeye bağlı olarak de ticisi Müge Büyükkarakaş, ğişiklik gösterdiğini hatırla konut binalarını ve içindeki tan Büyükkarakaş, şirket ola eşyaları tam olarak güvence rak günlük 1 TL’den başla altına almak için, zorunluk yan avantajlı fiyatlar ile ko deprem sigortası (DASK) ile nut sigortası yaptıklarının al birlikte deprem teminatı ek tını çizdi. AvivaSA ‘hayat’ta hızlandı AvivaSA’nın, 2015’te yakaladığı gönüllü bireysel emeklilik sistemi (BES) ve geçen sene ulaştığı otomatik BES liderliklerini, yılın üçüncü çeyreğinde de sürdürdüğü açıkladı. AvivaSA Üst Yöneticisi Fırat Kuruca, şu bilgileri verdi: “Gönüllü BES’te 20.3 milyar TL’lik fon büyüklüğü ile yüzde 19.4 pazar payı ve 776 bin katılımcıya, otoma tik BES’te ise 678 milyon TL fon büyüklüğü ve 711 bin katılımcı sayısına ulaştık. Hayat sigortasında ise, özellikle bu branşın geleceği kabul edilen serbest hayat branşında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41’lik büyüme yakaladık. Ayrıca, eylül sonu itibarı ile hayat ve ferdi kaza prim üretimlerimiz 625 milyon TL olarak gerçekleşti.”