Katalog

10 4 EKİM 2019 CUMA DOLAR avro sterlin FAİZ [email protected] TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.6970 1.5 kuruş 6.2600 1.0 kuruş 7.0810 4.8 kuruş 13.93 0.18 puan 102.784 725 puan 1892.33 27.69 lira 277.74 3.55 lira Yönetilmesi en zor riskTÜSİAD: İktisatta mucize yoktur. Bağımsız ve liyakate bağlı kurumların planlaması vardır gençlerin umutsuzluğu Genç işsizliğinin yüzde 25.8’e tırmandığını cilerin tümünün 20 yılda en vurgulayan TÜSİAD Başkanı Kaslowski, “Bir ülke için olabilecek en büyük ve yönetilmesi en zor risk gençlerin umutsuzluğudur” dedi. az 400 PISA puanı seviyesine geldiği senaryoda en yüksek etki Meksika ve Türkiye için oluştu. Eğitim seviyesinde Türkiye’nin yüzleştiği en önemli risklerin başında ekonomik yavaşlamanın geldiğini ifade eden Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kuru politik ve çevresel risklere göre tasarlamamız şart” dedi. Bu reformların başında hukuk sistemi, eğitim, işgücü, dijital dönüşüm ve vergi reformlarının geldiğine, eğitim ki bu artışın Türkiye’nin büyüme hızına yıllık yüzde 1.58 katkı yapacağı ortaya kondu. Sadece bu oranlar bile bize eğitim reformunun ekonomik büyüme için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor” dedi. lu Başkanı Simone Kaslowski, “Türkiye ekonomisi geçen yıl başlayan krizde önemli ölçüde daraldı, işsizlik oranı yüzde 14 ile 2009 krizi seviyesine kadar yükseldi, genç işsizliği ise yüzde 25.8’e ulaştı. Bir ülke için olabilecek en büyük ve yönetilmesi en zor risk gençlerinin umutsuzluğudur” dedi. Aon Risk Zirvesi 2019’da konuşan Kaslowski, “Türkiye olarak bu riski yönetebilmemiz için mevcut büyüme modelimizi gözden geçirmemiz ve onu kısa ve orta vadede bizleri bekleyen finansal, jeo alanında atılacak adımların ve niteliksel gelişmenin de ekonomik büyümeye çok büyük katkısı olacağına dikkat çeken Kaslowski, “Okuma, matematik ve fen becerilerini ölçen PISA’da OECD ülkelerinin puanlarında 20 yıllık bir zaman diliminde 25 puan artışın, büyüme hızını yıllık yaklaşık yarım puan artıracağı öngörüldü. OECD ülkelerindeki öğren Simone Bağımsızlık şart Finansal istikrarın ilk koşu lunun düşük seviyede bir enf lasyon oranını kalıcı olarak sağlamak olduğunu anla tan Kaslowski, “Enflas yonu başarılı bir şekil de düşürmenin en et kili yolu ise siyasetten bağımsız yönetilen bir Merkez Bankası’nın enflasyon hedef lemesi yap masıdır. Son yıllarda tüm gelişmiş ve gelişmek Kaslowski te olan eko nomilerde fiyat istikrarı bu şekilde sağlandı. Artan dolarizasyonu engellemek, yatırımları canlandırmak, yabancı yatırımları daha fazla oranda çekebilmek için ekonomide güvene ihtiyaç var. İktisatta mucizeler yoktur. Güçlü kurumlar, liyakatin önceliklendirilmesi ve hesap verebilir, şeffaf bir yönetim tarzı ekonomiye güveni tekrar sağlamamızın tek yoludur” diye konuştu. Ekonomik bunalımdan çıkışın siyasetle olacağına dikkat çeken ekonomist Uğur Gürses ise, “Yurttaşın ve şirketlerin TL’ye güvensizliği sürüyor. Bizleri dolar almaya sevk eden güven kaybıdır. İç pazarın normalleşmesi için güven tesisine ihtiyaç var. 2020’de de durgunluk devam edecek. Burdan çıkış siyasetle olacaktır. Siyasi iktidar bu sorunları çözemiyorsa, toplum siyasetçiyi değiştiriyor. Ankara ve İstanbul seçimleri buna örnek” dedi. l Ekonomi Servisi Hazırlık Yok İş dünyası, ekonomik yavaşlamayı en önemli risk olarak görüyor. Ancak dünyadaki tüm kurumlar, sektörler ve ekonomilerin daha önce hiç olmadığı kadar çok riskle karşı karşıya olmasına rağmen pek çok organizasyon bu riskler için yeterince hazırlıklı değil. Risk, emeklilik ve sağlık konularında veri ve analizlerden faydalanarak profesyonel hizmetler sunan Aon’un 2019 Global Risk Yönetim Anketine göre, son dönemde kutuplaşan dünya ve başlatılan küresel ticaret savaşları ile birlikte tüm dünyadaki şirketleri bekleyen en önemli risklerin arasında politik riskler, iklim değişikliği ve artan doğal afet riskleri, şirket satın almalarıyla ilgili riskler, siber riskler ve yaşlanan işgücü ve bununla ilgili riskler öne çıkıyor. Ankete göre, geçmiş dönemlerde 30. sıralarda yer alan piyasa şartlarındaki belirsizlik riski de 2019’da 3. sıralara yükseldi. Arz fazlası krize soktu ABD’den Fransız şarabına ek vergi ABD, Avrupa Birliği (AB) uçak üreticilerine verilen kural dışı desteklere karşılık, Avrupa’da üretilen Airbus uçaklarına yüzde 10, Fransız şarabı, İskoç ve İrlanda viskileri ve Avrupa’dan ithal peynirlere yüzde 25 gümrük vergisi getireceğini açıkladı. ABD ticaret temsilcisinin açıkladığı listeye göre gümrük vergileri 18 Ekim’de yürürlüğe girecek. Açıklamaya göre, Airbus konsorsiyumu üyeleri Fransa, İngiltere, Almanya ve İspanya’da üretilen büyük Airbus uçaklarına gümrük vergisi alınırken, Airbus’un Alabama montaj faaliyetleri veya Boeing tarafından kullanılan AB yapımı uçak parçaları için gümrük vergisi uygulanmayacak. l Ekonomi Servisi Harcamaların yarısı gıdaya Sektörün önde gelen perakendecilerinden oluşan Gıda Perakendecileri Derneği (GPD), Ortak Gelişim Kongresi ile altıncı kez sektörün sorunlarını ve çözüm önerilerini masaya yatırdı. GPD Yönetim Kurulu Başkanı Galip Aykaç, 2018’deki toplam tüketim harcamalarının 1061 milyar TL olduğunu ifade ederek bu harcamaların yüzde 54’ünü gıda harcamalarının oluşturduğunu anlattı. Aykaç, “Tarım ve hayvancılık politikalarının güçlendirilmesi, üreticimizin daha çok desteklenmesi, teşvik edilmesi gerekiyor” dedi. l Ekonomi Servisi Irak’a mandalina ihracatı durdu Adana’dan Irak’a ihraç edilen mandalinaların yeşil ve yapraklı olması nedeniyle gümrük kapısın dan dönmesi üreticileri zor durumda bıraktı. Yü reğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, narenciye yüklü 8090 TIR’ın geri döndüğünü belirterek, soruna çözüm bulunmasını istedi. Habur Sınır Kapısı’ndaki gümrük personelleri iddiaya göre, sarartılmadığı için mandalinaların bulunduğu TIR’ların geçişine izin vermedi. Akın Doğan, “Irak’a giden sarartılmış mandalina da, yeşil mandalina da aynı fi yat” dedi. Tarımla ‘tuzaktan’ kurtulabiliriz Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED), “2026’ya Doğru Büyüme ve Tarım Sektörü Raporu”na göre, tarım sektöründe reform ve verimlilik artışı, Türkiye’nin topyekun kişi başı 15 bin dolar olarak tahmin edilen “Orta Gelir Tuzağı” eşiğini aşmasını ve bu tuzaktan kurtulmasını sağlayabilir. TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, “Ülkemi zin ‘Orta Gelir Tuzağı’ndan kurtuluşu yüksek teknolojiyi, yüksek verimlilik esaslı kullanarak, yüksek katma değerli üretim ve ihracata odaklanmaktan geçiyor. İşte bu açıdan yaklaştığımızda tarım, ülkemizin sürdürülebilir kalkınması ve rekabetçilik gücü açısından stratejik sektörlerden birisidir” dedi. Raporda, “Tarım sektörünün yeniden yapılanması, KOBİ’lerin rekabet gücü kazanması, kadın nüfusun işgücüne katılımının artması meşakkatli, uzun soluklu ve uzun vadeli süreçler. Ancak, bu ekonomik yeniden yapılanma, aynı zamanda sosyolojik bir yeniden yapılanmanın da hareket noktası olacaktır. “Orta Gelir Tuzağı”nın aşılması, Türkiye’yi, gelişmişlik düzeyi itibarıyla, daha ileri bir siyasi, ekonomik, toplumsal ve teknolojik yapıya kavuşturacak” denildi. l Ekonomi Servisi SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi’ne göre, enerji sektörünün 57.4 milyar dolar kredi borcu bulunuyor. SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi’nin hazırladığı “Enerji Dönüşümünün Finansmanı” raporu, kredileri geri ödemekte ve yeni yatırımlarda sorun yaşayan enerji sektöründeki somut durumu gözler önüne serdi. Rapora göre, 20022018 döneminde Türkiye’de 110 milyar dolarlık enerji yatırımı yapılırken, 2018 itibarıyla sektörün geri ödemesi gereken 57.4 milyar dolarlık kredi yükü bulunuyor. Bu rakamın 45.5 milyarı yurtiçi, 11.9 milyarı yurtdışından sağlanan kredilerden oluşuyor. Merkezin kıdemli enerji analisti Yael Taranto, 2030 yılına kadar sektörün yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği temelinde dönüşümünün devamı için yıllık ortalama 5.37 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı olduğunu anlattı. Garanti BBVA Enerji Projeleri Finansmanı Yöneticisi Yiğit Emre Bilmiş, sektörde 1213 milyar dolarlık sorunlu kredi bulunduğunu, 20122018 arasında elekrikte talep yılda ortalama yüzde 3.5 artarken kurulu güçte artışın yıllık ortalama yüzde 8 olduğu için arz fazlası ortaya çıktığını, bunun da bugün sektörde yaşanan mali sorunların kaynağını teşkil ettiğini söyledi. l Ekonomi Servisi X. Garambois M. Özkan E. Avşar R. Marrio Amazon, KOBİ’leri Avrupa’ya açacak ÖZLEM YÜZAK Geçen yıl Türkiye pazarına giren dünyanın en büyük eticaret platformu Amazon Türk KOBİ’lerini Avrupa’ya açacak bir eğitim programını başlattı. Eğitimden ilk etapta 2 bin KOBİ yararlanacak. TOBB ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliği ile başlatılan eihracat eğitimine katılan işletmelerin Amazon üzerinden satılacak ürünleri İngiltere ve Almanya dahil 28 Avrupa ülkesinde milyonlarca müşteriye ulaşabilecek. Konu ile ilgili konuşmak üzere Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmed Özkan, Amazon Avrupa Başkan Yardımcısı Xavier Garambois, Amazon.com.tr Ülke Müdürü Richard Marrio ve Amazon Avrupa Başkan Yardımcısı Başdanışmanı Esra Avşar ile küçük bir sohbet toplantısı yaptık. Türkiye’ye yatırım yapmaya karar verirken, 7 yıllık bir plan yaptıklarını belirten Garambois “15 ürün ile Türkiye pazarına girdik şimdi 4 milyonu aştı ürünlerimiz. Haziran başında Türkiye’den Avrupa’ya ihracat başlattık. Bu hamleyle KOBİ’ler modadan ev eşyasına, elektronikten kişisel bakıma kadar onlarca kategoride ürünlerini Avrupa’da bireysel müşterilere satışa sunabiliyor” dedi. Garambois, “Tüm dünyada KOBİ’ler tasarım ve üretimde başarılı olsalar da iş dağıtıma gelince zorlanırlar. Üniversitenin desteği kritik” derken Mehmed Özkan da, eğitim seminerlerini Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi uzmanlarının vereceğini Türkiye’nin 20 ilinde 40 eğitim semineri ile 2 bin KOBİ’ye ulaşılmasının hedeflendiğini söyledi. Eğitimler dijitalleşme, eihracata ilişkin fırsatlar, ihracat ile iş büyütme yolları ve Amazon’un sunduğu satış imkanları gibi başlıkları kapsıyor. Amazon’un özellikle son yıllarda üzerine en fazla yatırım yaptığı alanlardan biri bulut bilişim... Türkiye’de ileride bir veri merkezi kurmayı düşünüp düşünmediklerini sorusunu da “Henüz bir veri merkezimiz yok. İstanbul’da bir bulut bilişim ekibimiz var. Biz şu an daha çok özel şirketlerle çalışıyoruz. İşlerin gelişmesi doğrultusunda karar veririz” diye yanıtladı. Varlık Fonu, Kalyon’a ortak olma yolunda Emre Deveci 1.7milyar TL bedelle İstanbul Finans Merkezi’ne ortak olan ve projeyi bitirmekte sorun yaşayan Ağaoğlu, İntaş ve YDA gibi hükümete yakın inşaat firmalarını kurtaran Türkiye Varlık Fonu (TVF), sorunlu ve batık kredileriyle gündemde olan enerji şirketlerine de ortak olmaya hazırlanıyor. AA’nın aktardığına göre TVF, petrokimya, madencilik ve yerli kaynaklardan enerji üretimi projelerinde özel sektör veya yabancı sermaye işbirliğine dayanan “sıfırdan yatırım” projelerine yatırım yapacak. AA’nın haberinde ayrıca, “Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihaleleri ile bu alandaki teknolojilerin yerlileştirilmesine yönelik projeler devam edecek” ifadeleri yer aldı. Sektör kaynakları, TVF’nin Kalyon Enerji’ye ortak olabileceği iddiasında bulundu. Çünkü 500 megavatlık YEKA GES 1 ve 1000 megavatlık YEKA RES 1 ihalelerini, son yıllarda birçok kamu ihalesini alan Kalyon Grubu kazanmış ancak ortaklık ve finansman sorunları nedeniyle söz konusu güneş ve rüzgâr enerjisi yatırımlarında belirlenen sürede ilerleme sağlanamamıştı. Kalyon Enerji, 3 Ağustos 2017’de ihalesi yapılan YEKA RES 1 projesi kapsamında ortakları Türkerler ve Alman Siemens ile birlikte rüzgâr enerji santralı ve yıllık 150 türbin üretim kapasiteli fabrika yatırımı yapacak, bu yatırımla rüzgârda kurulu güç açısından birinci şirket konumuna yükselecek. Başkana yüzde 85 zam! MemurSen’e bağlı SağlıkSen Genel Başkanı Semih Durmuş’un, maaşına yüzde 85 zam yaptığı ortaya çıktı. Türkiye’de memurlar, Hakem Kurulu’nun kararınca 2020’nin ilk 6 ayında yüzde 4, ikinci 6 ayında yüzde 4 zam almıştı. MemurSen’e bağlı 250 bin üyeli SağlıkSen yönetimi toplusözSemih Durmuş leşme öncesi 27 Temmuz’da tüzük tadil kongresini yapmış fakat tüm delegelerin katılması gereken toplantı 200 delegeden kaçırılarak yalnızca şube başkanlarıyla gerçekleştirilmişti. Şube başkanlarının katıldığı tüzük kongresinde genel başkan, genel merkez yönetimi ve şube başkanlarının maaşlarına büyük bir zam yapılması kararı verildi. İllerde SağlıkSen şube başkanlarına net 14.037 TL, brüt 19.500 TL verilirken Durmuş’un maaşı yüzde 85 artışla 26 bin lira oldu. l ANKARA/Cumhuriyet Aysal’ın şirketinden konkordato Galatasaray Spor Kulübü’nün eski başkanı Ünal Aysal’ın şirketi Unit’in yüzde 60 payla ortak olduğu Yeni Elektrik Üretim AŞ konkordato ilan etti. Yüzde 40’lık hissesi de İtalya merkezli Ansaldo Energia SpA’ya ait olan Yeni Elektrik’in Gebze’de 865 MWe kapasiteli doğalgaz çevrim santralı bulunuyor. İnşaatına 2011’de başlanan santral, 2014’te faaliyete geçmişti. Habertürk’ün haberine gö re, bankalarla yapılan borç yapılandırma görüşmelerinin sonuçsuz kalması üzerine şirket konkordato başvurusunda bulundu. Son 10 yılda yaklaşık 10 milyar dolarlık yatırım yapılan doğalgaz çevrim santralları, BOTAŞ’ın doğalgaza yaptığı yüzde 100’ü aşan zam üzerine kâr edemez ve kredilerini geri ödeyemez hale gelmiş, kapasite kullanım oranları yüzde 20’ler seviyesine düşmüştü. l Ekonomi Servisi Türkiye’yi üretim üssü yaptı Belçika’nın ünlü unlu mamüller markası La Lorraine, Türkiye’yi merkez üssü olarak konumlandırdı. 2016’da Manisa’da tek üretim hattıyla hayata geçirdiği fabrikasında ekmek üretimine başlayan La Lorriane, ilk olarak baget hattını eklerken, 2019’da iki yeni üretim hattını faaliyete soktu. Ekmekler, kruvasan ve çöreklerine ilaveten Türkiye’nin yerel tadı börek ürünlerini de noktalara donuk olarak sevk eden La Lorrai ne, Türk lezzetlerini de yurtdışına ihraç ediyor. La Lorraine Türkiye Genel Müdürü Burak Deniz, “Yıl sonuna kadar yapacağımız 25 milyon Avro ek yatırımla son 5 yılda Türkiye’ye 100 milyon Avro yatırım gerçekleştirmiş olacağız. Yatırımlarımıza devam edeceğiz” dedi. l Ekonomi Servisi Burak Deniz