Katalog

KULTUR 14 EDİTÖR: EMRAH KOLUKISA TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN TRT’den gölge’ye sansür! rin vücudunun duvara dü TRT, önceki akşam yayımladığı “Termi şen gölgesi gösterildiği sırada, karakterin gölgesi buzlandı. İzleyi natör: Genesis” filminde, kadın oyun cilerin fark etmesi üzerine ortaya çıkan cunun gölgesini buzlayarak sansürle olayın ardından TRT’nin sansürü sosyal di. Filmde, Sarah Connor isimli karakte medyada da tepkilere yol açtı. kultur@cumhuriyet.com.tr Pazar 1 Temmuz 2018 Unutmadım... Unutmayacağız... Yarın 2 Temmuz. Tam 25 yıl önceydi. Sanki dün gibi... Unutmadım... Unutmayacağız... Sekiz saat boyunca “Şeriat isteriz” diye haykıran güruhu... Tekbir getirerek savunmasız insanları ateşe vermelerini... Yaşanan vahşeti... Unutmadım, unutmayacağız... O gün orada ‘Devlet’in aczini, devletin yokluğunu da unutmadım.  Defterine Nâzım Hikmet’ten iki dize yazan ilkokul çocuğunun peşine düşen; “savaş istemiyoruz” diyeni hapse tıkan, nice yazarı, şairi hapislerde çürüten Devlet, o gün Sivas’ta yoktu. O gün orada Devlet, ortaçağ karanlığına teslim oldu. Unutmadım, unutmayacağız... O gün orada yok edilen, sadece aydınlarımız, yazarlarımız, şairlerimiz, sanatçılarımız, çocuk yaştaki folklorcularımız değildi.  O gün Sivas’ta ateşe verilip tutuşturulan sadece Madımak Oteli değildi. Ateş, laiklik, düşünce özgürlüğü, insan hakları, yaşama hakkı, insan onurunu da yaktı kül etti. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in saatler boyu, endişe edecek bir şey yok deyişini... Başbakan Tansu Çiller’in aklımdan asla çıkmayacak “Neyse ki, otelin dışındakilere hiçbir şey olmamıştır” sözlerini de unutmadım. Sonra... Sonra sanıkların mahkemelerini izlemek üzere Ankara’ya gittiğimde yaşadıklarımı unutmadım, unutmayacağım... Duruşma salonunda ve dışarıda haykırılan sloganları: “Kahrolsun laiklik”, “Şeriat isteriz” sloganları, nidaları... “Bir Sivas yetmez, daha çok Sivas”... “Hepinizi cehennem ateşinde yakacağız” tehditleri!  Duruşma salonunda: Sanık ve yakınlarının ellerine geçirdikleri kalem, bozuk para, ne bulurlarsa yargıçlara fırlatmaları; yargıçların kürsülerin altına saklanmaları... Avukatların pis pis gülerek seyretmeleri... Hiçbirini unutmadım... Yıllar süren duruşmalar... Burnumuzun dibinde oldukları halde aranıp da bulunamayan, bulunup da yakalanamayan caniler... Yakalananların tek tek tahliyesi... Açılan, kapatılan, hep yeni baştan ele alınan dosyalar... Komisyonlar rezilliği... Sonunda zamanaşımı... Sonunda adaletsizlik... Unutmadım... Unutmayacağız. 2 Temmuz 1993... O gün ve o günden sonra yaşanan süreçte nice anlı şanlı gazetecinin, televizyon ahkâm kesicilerinin yorumlarını, yazılarını da unutmadım, unutmayacağız... “Olaylar kötü amaaa”; “Olanlar vahşet, ancaaak...” diye başlayan... “Aziz Nesin de...” diye devam eden yorumlar... Kimi Aziz Nesin’in duymadıkları, okumadıkları konuşmasını; kimi “Ama Sivas’ta da böyle yapılmaz ki...” diyerek; hani Erzurum’da olur ama Sivas’ta olmaza getirmeleri... Unutmadığım, unutmadıklarımızla birlikte, yitirdiğimiz canlar yeniden yeniden öldürüldü... İçlerinden biri eleştirmen, edebiyat bilimcisi, araştırmacı, yazar Asım Bezirci’ydi. İçlerinden biri, deniz feneri ışıltısıyla şiirlerini paylaştığım Behçet Aysan’dı. İçlerinden biri, kaç yaşına gelirse gelsin içinde hep bir çocuk barındıran felsefeci ve şair Metin Altıok’tu. İçlerinden biri, şair, yayıncı Uğur Kaynar’dı. İçlerinden biri, üç telli curanın son ustası, halk ozanı Nesimi Çimen’di. İçlerinden biri, Muhlis Akarsu... Biri halk müziği sanatçısı ve araştırmacısı Hasret Gültekin... İçlerinden biri karikatür sanatçısı Asaf Koçak. İçlerinden biri grafik sanatçısı Ahmet Özyurt. İçlerinden ikisi Menekşe Kaya ve Koray Kaya. Folklorcu kardeşler. Abla 17, küçük kardeş 12 yaşındaydı... İçlerinden biri... Her birinin adı, mesleği, aydınlık bir yaşamı ve geleceği vardı... Unutmadım, unutmayacağız... Ta ki adalet yerini buluncaya kadar... Belki bir gün yanmadan aydınlığa çıkabiliriz umuduyla... ‘Güvenliğimizden‘Onur’ filmine yasağa LGBT’lilerden tepki... valilik sorumlu’ Onur Haftası kapsamında Onur (Pride) filminin gösteriminin Ankara Valiliği tarafından yasaklanmasına etkinliği düzenleyen Komünist LGBT’lilerden (LezbiyenGayBiseksüelTranseksüel) tepki geldi. Etkinliğin organizatörleri arasında yer alan Onur Çuvalcı, 17 Mayıs tarihinde bir söyleşi gerçekleştirdiklerini ancak daha önce böyle bir sorun yaşamadıklarını belirterek “Valilik güvenliğimizi sağlamaktan sorumlu, yasaklama yapmaktan değil” dedi. Ankara Valiliği’nin “Onur” (Pride) isimli film gösterimini yasaklamasına etkinlik düzenleyicisi Komünist LGBT’liler tepki gösterdi. Açıklamada “Eşit bir yaşam, eşit haklar, cinsiyete, cinselliğe dayalı sömürünün olmadığı bir dünya için mücadele veren LGBT’lerin Onur Haftası’nın AKP düzenini rahatsız etmesi şaşırtıcı değildir” denildi. Etkinliğin organizatörleri arasında yer alan Onur Çuvalcı da “Valilik güvenliğimizi sağlamaktan sorumlu, yasaklama yapmaktan değil” dedi. ‘İlk icraatları yasak’ Türkiye’nin başkentinde il idaresinin bir film gösterimini engelleyecek kadar gericileştiği vurgulanan LGBT’lilerin açıklamasında, “Bu yasak, seçimlerde tazelenen ‘istikrar’ın neye benzediğini bir defa daha gösterdi. Kurulu düzenin Ankara’daki ilk icraatı bir LGBT etkinliğini yasaklamak oldu” denildi. Valiliğin film gösteriminden bile korkar hale geldiğinin belirtilen açıklamada, “Gericiliğini defalarca yasaklarla ispatlamış olan Ankara Valiliği, etkinlikleri, toplantıları engellemek için ‘Onur’, grevdeki madencilerle dayanışma gösteren LGBT’leri anlatıyor baskılarını şiddetlendirmekten başka yöntem bulamamakta, yine de örgütlenmemize engel olamamaktadır” ifadeleri yer aldı. Onur haftası filmlerle kutlanıyor ‘Devlet homofobik’ Komünist LGBT’liler yaptıkları açıklamada, “LGBT’lerin toplumun bir parçası olarak eşit yurttaşlar olduğunu bir kere daha göz ardı etmektesiniz. Bu yasaklamalarla ne toplumsal barış ne de kamusal düzen sağlanabilir. Kamusal alan, valilikçe işaret edilen ‘duyarlı kesimin’ tekelinde olamaz. Unutmamalı ki, kimsenin cinsel yönelimi, cinsiyet kimliği ve cinsel kimliği üzerinden eşit yurttaşlık talebini yasaklanamaz” dedi. LGBT’liler,“Böylesi yasaklarla eşitlikçi bir yaşam talebi önüne geçilebileceğini sanıyorlarsa yanılıyorlar. Eşit yurttaşlık talebi için mücadeleden vazgeçmeyeceğiz. Bu düzen değişecek. Sınıfsız, cinsiyetsiz, aydınlık bir düzen kurulacak” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet Pera Müzesi, Onur Haftası kapsamında web sitesinde sinemaseverlere altı kısa film sunuyor. Filmler, bireylerin kendi kimliklerini bulma ve sonraki süreçte yaşadıklarına dair kimi zaman eğlenceli kimi zaman da mahrem hikâyeleri içeriyor. İzleyiciler filmleri Pera Müzesi web sitesinden online olarak izleyebilir. Pera Film, Onur Haftası’nı online bir kısa film seçkisiyle kutluyor. Seçki, bir ilk ergenin duygularını gizleme çabaları, kendi güvenli alanlarını bir yüzme kulübünde bulan trans bireyler ve kendi kimliklerini komik ve mahrem hikâyeler eşliğinde keşfeden kadınlar” gibi geniş bir spektrumda çeşitlenen deneyimlere dokunuyor. Pera Müzesi web sitesinde yer alan seçki altı kısa filmden oluşuyor: “Kalp Atışımda” (Beth David, Esteban Bravo, 2017), “Beyaz Atlı Prens Boşuna Gelme” (Aykut Atasay, İzlem Aybastı, Zeliha Deniz, 2009), “Yüzme Kulübü” (Nick Finegan, Ceci Golding, 2006), “Hâlâ Yanıyor” (Nick Rowley, 2017), “Pembe Oğlan” (Eric Rockey, 2015), “Ben Kızlardan Hoşlanıyorum!” (Diane Obomsawin, 2016). Ölümsüzlük ve yansımaları 11 İranlı ve 11 de Türk sanatçının eserlerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan “Immortality / Ölümsüzlük” başlıklı sergi Adahan’da ziyaretçilerini bekliyor. Blue Rhino tarafından ve Tima Jam’in küratörlüğünde tasarlanan “Immortality / Ölümsüzlük” başlıklı sergi, 11 İranlı ve 11 de Türk sanatçıyı bir araya getirdi. Ölümsüzlük, reenkarnasyon, sonsuzluk, varoluş ve yeniden varoluş gibi temalar etrafında şekillenen sergi, Şişhane’deki Adahan’da 8 Temmuz’a kadar ziyarete açık olacak. Türkiye’den sergiye katılan ve resim ve heykelleriyle verili temayı yorumlayan sanatçılar şöyle sı ralanıyor: Gökhan Deniz, Mustafa Horasan, Dilara Mataracı, Özge Enginöz, Görkem Usta, Cengiz Yatağan, Seydi Murat Koç, Erhan Özışıklı, Barış Sarıbaş, Ferhat Salman, Gülveli Kaya. Bu isimlere eşlik eden İranlı sanatçılar ise şunlar: Hamid Asadi, Saeed Asadi, Saghar Daeri, Fatemeh Divandari, Reza Hosseini, Dariush Hosseini, Afshin Hosseinzadeh, Morteza Khosravi, Ali Motamedian, Alireza Chamak, Navid Zafaralizadeh. Alireza Chamak ‘İsimsiz’ Görkem Usta’dan ‘Gılgamış’ın Düşü’ “Gılgamış tanrısallığı ararken yeraltına iner, Utnapiştim de ona asla bir tanrı olamayacağını söyler. Ama onu yeryüzüne tekrar göderirken de bir ölümsüzlük otu verirler. Tanrı olamayacaksın, ölümsüz olacaksın ama yanında sevdiklerin hep ölecek, onlara tanık olacaksın, ama sen sonsuza kadar yaşayaksın derler. Gılgamış otu alır, yerden çıkarken bir göl kenarında dinlenmek için oturur, eşyalarını bırakır, göle girer... O sırada bir yılan o ölümsüz lük otunu yer. Bu yüzden daha kadim öğretilerde yılanın ölümsüz olduğuna, deri değiştirmesinin de aslında onun bir göstergesi olduğuna inanılır. Bir de bu kendi kuyruğunu kovalama durumu aslında sonsuzluğa bir gönderme. Burada materyal olarak hayvan kemikleri kullandım, ağaç kullandım, ki o da yaşam ağacını temsil ediyor. Bir yandan Gılgamış’ın yılana baktığında kendi ölümünü görmesi gibi düşündüm ve adını da o yüzden ‘Gılgamış’ın Düşü’ koydum.” 3 4 Temmuz Salı Çarşamba / 20.00 / ZORLU PSM LA TRG.AVERVDIIATA Reji: Henning Brockhaus – Şef: Alessandro Cedrone Macerata Opera Festival / İtalya Production from the Associazione Arena Sferisterio and Fondazione Pergolesi Spontini Ankara Devlet Opera ve Balesi Orkestrası ve Korosu Solistler : Burcu Uyar, Sezin Kirişçi, H. Zeliha Kökcek, Giorgi Oniani, Vladimir Stoyanov Cumhuriyet Gazetesi’nin Katkısıyla Yayınlanmıştır. ‘Kişiliğin ve Maddenin Temsili’ sergisi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’ndeki sergi 7 Temmuz’a dek sürecek. Arjantin Büyükelçiliği’nin düzenlediği “Çağdaş Arjantin Gravüründe Kişiliğin ve Maddenin Temsili” temalı gravür sergisi Ankara’da açıldı. Sergi 7 Temmuz’a kadar Çankaya’daki Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’nde sanatseverleri bekliyor. Sergi açılışında Cumhuriyet’e konuşan Arjantin Büyükelçiliği çalışanı ve etkinlik organizatörü Fatih Aslan, amaçlarının iki kültürü daha fazla yakınlaştırabilmek ve kültürler arasında iletişim kurabilmek olduğunu söyledi. Aslan, “Değişik aktiviteleri yıl boyunca yaptık ve yapmaya da devam ediyoruz. Sinema günlerimiz ile tango günlerimiz oldu. Milli günümüzü kutladık. Şimdide gravür sergisi ile sanatseverlerle buluşmak istedik” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet TELEVİZYON 09.00 Mucize Bebek 10.00 Hafta Sonu 12.55 Spor Bülteni 13.20 Teknoloji Her Yerde 14.10 Yeşil Doğa 16.00 Başarıya Doğru 18.00 Ana Haber 20.00 Para Dedektifi 22.00 Gündem Özel 00.00 Gece Haberleri 07.30 Hafta Sonu Sabah 11.00 Enver Aysever ile Ayrıntılar 13.00 Haber 17.00 Yerel Gündem 18.00 Sinevizyon 19.00 Hafta Sonu Haber 21.00 Cüneyt Akman ile Zamanın Ruhu 00.00 Hafta Sonu Haber 08.00 Haber Bülteni 08.40 Spor 09.15 Adım Adım Sağlık 10.45 Kupa Bülteni 13.00 Haber Bülteni 15.15 Makam Farkı 16.15 Lezzet Avcısı 17.40 Kupa Bülteni 20.00 Ana Haber 21.05 Futbolun Fenomenleri 23.00 Haber Bülteni 08.00 Burası Haftasonu 10.15 Güzel Hayat 11.15 Airport 13.00 Haber Bülteni 14.45 Spor Bülteni 14.55 Hava Durumu 18.55 Hava Durumu 19.00 Ana Haber 20.00 Ajanda 21.00 Teke Tek Özel 00.00 Haber Bülteni 07.00 Çocuklar Duymasın 09.45 Magazin D 13.00 Vitrindekiler 14.00 Anadolu Lezzetleri 16.15 Ejderha Ateşi 17.00 92. Gazi Koşusu 17.10 Ejderha Ateşi 18.30 Ana Haber 20.00 Robot Chappie 22.30 Turist 07.30 Aykırı Belgesel 08.00 Haber Turu 09.00 Forum 10.45 Spor Bülteni 13.30 Renkli Bir Gün 14.00 Ayna/Kültür Sanat 16.30 Spor Bülteni 18.00 Yerel Gündem 19.00 Ana Haber 21.00 Türkiye’nin Yönü 23.00 Haber Turu 02.00 Forum 07.00 Dizi: Fazilet Hanım ve Kızları 08.00 Kadınca 09.30 Eğlendirme Dairesi 10.00 Kalbimin Sultanı 13.00 Erkenci Kuş 16.00 Açlık Oyunları 2 18.45 Star Haber 20.00 Vezir Parmağı 00.45 Erkenci Kuş 08.00 Hafta Sonu 10.00 Çocukça 12.30 Haber 14.00 Videokolik 17.00 Sağlıklı ve Formda Sohbetler 18.00 7 Gün 19.00 Renklerin Dili 20.00 Ana Haber 21.30 Yurdun Sesi 23.00 Türk Düşünürler 08.15 Kendine İyi Bak 08.30 Çalar Saat 10.00 Pazar Sürprizi 11.15 Asteriks ve Oburiks 13.00 Osmanlı Gizli Görevde Cumhuriyeti 13.30 Yaparsın Aşkım 15.00 Çocuktan Al 16.45 Badem Şekeri 2 Haberi 19.00 Ana Haber 18.45 Ana Haber 20.00 Yaparsın Aşkım 20.00 Karate Kid 23.15 İlk Buluşma 22.45 Suretler 01.30 Savaşçı 00.30 Karate Kid 04.30 Kalbimdeki 04.45 Gülümse Yeter Deniz BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SAĞA: 1/Bandoda kullanılan en 1 DECCA L ME 2 AL İ LABEL 3 H AMB E L E S pes sesli boru. 2/ Buyurucu... İnsan 4 H C İ VELEK 5 AM İ R Z İ L E 6 K UMA L A K F 7 KEDER RE bedeni 8 T İ E T D A K çevresindeki man 9 AMORO F OB İ yetik alan. 3/ Bir şeyi kabul etmeyerek geri çevirme... Kazanma, elde etme, erişme. 4/ Gümüş elementinin simgesi... Bir tür susamsız ve yağlı simit. 5/ Bir ilimiz... Bir ay adı. 6/ Kulak iltihabı... Eylemleri olumsuz yap makta kullanılan ek. 7/ Paltoya benzer bir üst giysisi... Kötü, çirkin. 8/ Muğla’nın Milas ilçesine bağlı turistik bir belde... Düzyazıda kullanılan uyak. 9/ “Irızva” da denilen ve Güney Anadolu’da yaşayan Türkmenler arasında yaygın olan üç telli bir çalgı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Türk halk müziğinde bir uzun hava türü... Sazı kurmaya yarayan burgu. 2/ Yunan abecesinde bir harf... Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre. 3/ Ta rih öncesine dayanan efsane... Briçte iki manştan oluşan bölüm. 4/ Brezilya’nın plaka imi... Kazakistan’ın başkenti. 5/ Dolma yapmak için hazırlanan karışım... Küçük mağara. 6/ Tanrı’nın kullarını bağışlaması... Asker. 7/ Hece ölçüsünde dizelerin bölüm yerlerine verilen ad... Pamuk ya da keten ipliğinden yapılan dokuma. 8/ “O yer” anlamında kullanı lan sözcük... Köydeki işlerin elbirliğiyle bitirilmesi. 9/ Cilve... Acılar karşısında dayanma gücünü yitirmeyen. C MY B