Katalog

DUNYA Akdeniz’de Avrupa’ya yeni bir yaşam umuduyla yola çıkan Afrikalı göçmenlerin uğrak rotası Akdeniz’de havaların ısınmasıyla birlikte yoğunluk yaşanırken sahil güven kurtarma lik ekipleri ve sivil toplum örgütleri kurtarma çalışmalarına hız verdi. İspanya sahil kurtarma ekipleri, liman kenti Malaga açıklarında dün sabah düzenlenen geniş çap operasyonu lı operasyonla, dokuz ayrı şişme botta bulunan 334 göçmenin kurtarıldığını açıkladı. Malaga limanına götürülen göçmenlerin önceki gün Libya’dan yola çıktığı öğrenildi. Pazartesi 11 Haziran 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr Trump masayı dağıttı TASARIM: FUNDA YAŞAR ER 13 Kanada’daki G7 zirvesinin sonunda ortak bildiri yayımlanamadı. Devlerin iklim değişikliği, gümrükler ve ticari anlaşmalara ilişkin görüş farklılıkları tescillenmiş oldu ABD ile dünya ekonomisinin yönünü belirleyen diğer altı ülke arasındaki görüş ayrılıklarını ortaya seren Kanada’daki G7 zirvesinden ortak bildiri çıkmadı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun zirvenin ardından yaptığı açıklamada ABD’yi sert sözlerle eleştirmesine tepki gösteren ABD Başkanı Donald Trump, temsilcilerine sonuç bildirisini imzalamama talimatı verdiğini söyledi. Paris iklim anlaşması, İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşma ve bu ülkeye ABD tarafından uygulanan yaptırımlar ile gümrük tarifleri konusunda Washington’ın korumacı politikaları, Kanada’daki G7 zirvesinin potansiyel kriz başlıkları olarak görülüyordu. Zirveden önce buluşan Kanada Başbakanı Trudeau ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “bildirinin ABD’siz de yayımlanabileceğini” söylemişlerdi. Önceki gün sona eren zirveden, Trump ile diğer G7 ülkeleri liderleri arasındaki restleşmeyi sergileyen fotoğraflar büyük yankı uyandırırken, Trudeau ile Trump arasındaki söz düellosuyla, zirveden ortak sonuç alma beklentisi de kalmamış oldu. ‘İkiyüzlü ve zayıf...’ Zirvenin hemen ardından yapılan ilk açıklamalarda “anlaşmazlıklara rağmen ticaret konusunda ortak bir bildiride anlaşıldığı” duyurulmuştu. Ardından kameraların karşısına geçen Trudeau, Kanadalıların Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Amerikan askerleri ile omuz omuza savaştığını vurgulayarak, ABD’nin G7 liderleri, zirve sonrasında Trump olmadan aile fotoğrafı verdi. Kanada’dan ithal edilecek çelik ve alüminyuma gümrük vergisi uygulamasını Kanada halkına “adeta hakaret” olarak nitelendirdi. Trudeau ayrıca, “Biz makul insanlarız ama itip kakılmayacağız” ifadelerini kullandı. Trump, Trudeau’ya Twitter’dan yanıt verdi. ABD’nin yeni gümrük vergilerini Kanada’nın Amerikan süt ürünlerine uyguladığı yüksek vergilere cevap olarak uyguladığını savunan Trump, Trudeau’nun “yanlış açıklamalarını” da gerekçe göstererek, “ABD temsilcilerine, G7 Sonuç Bildirisi’ni onaylamamaları talimatı verdim ve bildiriyi imzalamayacağım” açıklamasında bulundu. Trump ayrıca, Trudeau için “oldukça ikiyüzlü ve zayıf” ifadelerini kullandı. Beyaz Saray’ın ekonomi danışmanı Larry Kudlow ise Trump’ın Kuzey Kore lideri Kim’le yapacağı tarihi görüşme öncesinde güçsüz bir görüntü sergilememek adına ortak bildiriden vazgeçtiğini belirtti. ‘Avrupa birlik halinde’ Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan bir yetkili ise “Fransa ve Avrupa, G7 bildirisinin tamamen arkasındadır. Uluslararası işbirlikleri, öfke krizlerine ve kısa açıklamalara bağlı kalamaz” şeklinde konuştu. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise Trump’ı “Avrupa’yla güvene dayalı ilişkisini yıkmakla” eleştirdi. Maas Trump’ın kullandığı “Önce ABD” sloganına yanıt olarak ise “Avrupa birlik halinde” sözlerini kullandı. Putin G8 için kapıyı açtı Kırım’ı 2014 yılında ilhak etmesinin ardından G8’den çıkarılan Rusya’nın Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin yeniden gruba girmesi konusunda ABD Başkanı Trump tarafından yapılan çağrıya yanıt verdi. Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) gerçekleştiği Çin’de konuşan Putin, “G8’den ayrılan taraf biz değildik. Malum sebeplerden dolayı meslektaşlarımız Rusya’ya gelmeyi reddetti. Herkesi Moskova’da görmekten mutlu oluruz” ifadelerini kullandı. Satın alma gücü paritesi bakımından ŞİÖ’nün G7’yi geçtiğini söyleyen Putin, Şanghay ittifakının uluslararası ticarette genel olarak kabul edilen kurallara sadık kalmaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi. İtalya, AB’ye Avro güvencesi verdi İtalya’da yeni kurulan sağ popülist koalisyon hükümetinin Avrupa Birliği’nin (AB) mali kurallarına eleştirel yaklaşımıyla bilinen Ekonomi Bakanı Giovanni Tria, yeni yönetimin Avro’dan ayrılma planının olmadığını söyledi. Göreve başlamasının ardından Corriere della Sera gazetesine ilk demecini veren Tria, “Hükümetin tutumu açıktır. Amacımız, borçluluk oranını azaltmak. Avro’dan ayrılmak gibi bir gündemimiz yok” diye konuştu. İtalya’da mart ayında yapılan seçimlerden sonra yaklaşık dört ay süren koalisyon pazarlıklarının ardından geçen ay sağ popülist 5 Yıldız Hareketi ve aşırı sağcı Lig’in oluşturduğu Matteo Guiseppe Conte liderliğindeki hükümet, “Avro karşıtı” siyasetçi Paolo Savona’nın Ekonomi Bakanı olarak gösterilmesi nedeniyle cumhurbaşkanından veto yemişti. Yeni kabinede Savona, Avrupa ile İlişkiler Bakanlığı görevinde. Britanya’da ırkçı gösteri Londra’da 13 ay hapis cezasına çarptırılan aşırı sağcı, yabancı düşmanı “Savunma Ligi” adlı grubun kurucularından Tommy Robins’e destek amacıyla binlerce kişinin katıldığı bir gösteri düzenlendi. Hakkında yayın yasağı kararı bulunan bir davada sanıkların kimliklerini deşifre ettiği için önceki hafta tutuklanan Robins’in serbest bırakılması için düzenlenen gösteriye Hollandalı aşırı sağcı siyasetçi Geert Wilders de katıldı. İslam ve yabancı düşmanlığını ifade eden sloganların öne çıktığı protestoda göstericilerle polis arasında arbede yaşanırken ‘Irkçılığa Dur De’ adlı platform da karşı gösteri düzenledi. Nikaragua’da ‘keskin nişancıya’ öfke Orta Amerika ülkesi Nikaragua’da yaklaşık iki aydır devam eden hükümet karşıtı eylemlerde şiddet durulmuyor. Devlet Başkanı Daniel Ortega’nın istifası talebiyle düzenlenen eylemlerin yoğun olarak yaşandığı Masaya kentinde önceki gün bir kişinin keskin nişancılar tarafından kalbinden vurularak öldürüldüğü iddiası, protestocuları yeniden sokağa döktü. Nikaragua İnsan Hakları Derneği ise 18 Nisan’dan bu yana protestolarda yaşamını yitirenlerin sayısının 137’ye çıktığını açıkladı. Bükreş’te ‘paralel devlet’ protestosu Romanya’da muhalefet ve Cumhurbaşkanı Klaus İohannis ile hükümet arasındaki “yolsuzluk soruşturmaları” geriliminde, iktidardaki koalisyon partilerinin düzenlediği “dev miting” ile yeni bir evreye geçildi. Hükümeti kuran Sosyal Demokrat Parti ile Liberal ve Demokratlar Birliği tarafından Bükreş’te düzenlenen “Demokrasiyi Savunuyoruz” başlıklı mitinge 100 binden fazla kişi katıldı. Gösteride halka seslenen Senato Başkanı Calin Popescu Tariceanu, “Demokratik bir ülke olana kadar savaşacağız. Şu anda paralel devletle savaşıyoruz” ifadelerini kullandı. Sosyal Demokratların lideri Liviu Dragnea ise “Paralel devlet unutmasın ki biz çoğunluğuz. Bizim adımız demokrasi” şeklinde konuştu. Romanya, iktidar partilerine üye milletvekilleri ve belediye başkanlarının yolsuzluk soruşturmalarıyla çalkalanıyor. Soruşturmaları savunan Cumhurbaşkanı İohannis ise “Normal toplumlarda iktidar protesto gösterisi düzenlemez” sözleriyle mitinge tepki gösterdi. Tarihi zirveye geri sayım Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması gündemiyle ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jongun arasında yapılması planlanan “tarihi zirveye” doğru geri sayım başladı. Dünyanın yakından takip ettiği, yarın başlaması planlanan zirve öncesi ABD ve Kuzey Kore liderleri dün Singapur’a ulaştı. Her iki lider de Singapur Dışişleri Bakanı Vivian Balakrishnan tarafından karşılandıktan sonra Başbakan Lee Hsien Loong ie ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Trump, Singapur’da Amerikan Fox News televizyonuna yaptığı açıklamada, daha önce “Pyongyang’ın ilk ve son şansı” olarak tanımladığı görüşmeyle ilgili “oldukça iyi şeyler hissettiğini” söyledi. Sentosa Adası’nda gerçekleştirilecek görüşmede ana gündem mad desi Pyongyang yönetiminin nükleer silahlanma projesi olacak. Birçok ilkin yaşanacağı zirvede, görevdeki bir ABD Başkanı ile Kuzey Kore lideri ilk kez aynı masada bir araya gelecek. Washington, görüşmenin Kim’in nükleer silahlanma projesini sonlandıracağı bir sürecin başlangıcı olması beklentisini taşıyor. Trump, geçen ay Kim Jongun’un son açıklamalarının “öfke ve düşmanlık dolu” olduğunu söyleyerek görüşmeyi iptal etttiğini açıklamış, ancak daha sonra Kim’in “yapıcı tutumu” nedeniyle bu kararından vazgeçtiğini ifade etmişti. Bu arada Kuzey Kore’nin Singapur Büyükelçisi’nin evine izinsiz şekilde girdikleri gerekçesiyle gözaltına alınan Güney Koreli gazeteciler sınır dışı edildi. Kim, Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong ile görüştü. Oy deposuna sabotaj şüphesi Parlamentonun, seçimlerdeki hile iddiaları nedeniyle oyları yeniden sayım kararı aldığı Irak’ta dün başkent Bağdat’ta oy pusulalarının yarısına yakın bir kısmının tutulduğu Resafe mahallesindeki merkezde yangın çıktı. İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “merkezde bulunan bazı sandıkların yanmış olabileceği, ancak önemli bir kısmınının kurtarıldığı” belirtildi. Bakanlığa göre toplamda 4 merkezin bulunduğu Bağdat’ın Resafe mahallesinde, sadece bu bölgede verilen oylar bulunuyordu. 12 Mayıs seçimlerinin ardından başta Kerkük olmak üzere birçok noktada hile iddiaları gündeme gelmiş, Irak meclisi geçen hafta gerçekleştirdiği oturumda elektronik sistemde sayılmış olan oyların bu kez elle sayılmasına karar vermişti. Bağdat’taki yangına ilişkin sabotaj iddiaları gündeme geldi. ANALİZ MERKEL: Kendine gel! BTRUMP: Dükkân benim ir zamanlar ‘Batı’ denilen bir kavram vardı. İkinci Dünya Savaşı sonunda şekillenmiş, Soğuk Savaş’la perçinlenmiş, kabaca demokrasi ve serbest piyasa mantığını benimseyen, el altından da dünyayı yönetmeye çalışan kuzey yarımküreye Batı denirdi... Burada gördüğünüz fotoğraf, artık Batı ittifakının çatırdamaya başladığının resmi. Bizim, annelerimizin ve hatta dedelerimizin kuşağını şekillendiren, okul müfredatından tutun da dış politikaya kadar, iyisiyle kötüsüyle görünmez bir el olarak yaşantımıza damga vuran Batı olgusu, Donald Trump yüzünden artık can çekişiyor. Kanada’da yapılan G7 zirvesinden gelen bu dramatik kare, Alman Şansölyesi Angela Merkel’in arkasına dizilen G7 ülkelerinin ABD Başkanı Donald Trump’a “Kardeşim sen ne yapmaya çalışıyorsun? Her konuda kendi kafana göre hareket ediyor, hepimize zarar veriyorsun” diyerek isyan bayrağı açışının resmi. Bakın iktidara geleli daha 2 yıl bile geçmemiş olmasına rağmen Donald Trump bir buldozer gibi neler yaptı dünya düzenini yıkmak için... Paris İklim Sözleşmesi’nden çıktı. Müttefiklerinin tüm itirazlarına rağmen İran’la yapılan nükleer anlaşmayı yırtıp attı. Global ekonominin belkemiği olan serbest ticaret anlaşmalarına savaş açarak Trans Pasifik Anlaşması’nı yırtıp attı, Çin, Kanada ve Avrupa’yla gümrükleri yükseltti. Avrupa Birliği’nin zayıf halkası Britanya’nın Brexit kararını destekledi. NATO’nun ‘işlevsiz’ olduğunu söyledi. Putin’i sevdi, Merkel’den nefret etti. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul ederek 50 yıllık anlaşmayı bozdu. ABD dış politikasını, insan hakları ve demokrasi gibi meselelerden tamamen arındırarak diktatörlerle iş tuttu. Otoriter (ve zengin) rejimleri sevdi, müttefiklerini hakir gördü. Hepsinden önemlisi, seçimden bu yana ağzına pelesenk ettiği “Önce Amerika!” sloganıyla Batı’yla birlikte hareket etmek istemediğini çok net ifade etti. Bu yüzden gerilimli geçen Kanada’daki G7 zirvesinden gelen bu fotoğraf karesine, şaşırmamak lazım. Merkel, sağına Macron, solunda Japon Başbakanı Shinso Abe’yi almış, “Bak hocam. Böyle gitmez artık. Kendine gel!” diyor. ABD Başkanı ise ellerini bağlamış, ömrünü pazarlıklarla geçirmiş bir gayrimenkulcü olarak “Kusura bakmayın ama arsa da benim, dükkân da” diye cevap veriyor. Bundan sonra ne olacağı belli değil. Avrupalılar, bir biçimde ‘Batı’ denilen olguyu korumaya çalışacaklar, işlerine gelince ABD’yle birlikte hareket edecek, işlerine gelmeyince kendi yollarına gidecekler. ABD’nin başını bu ölçüde istikrarsız ve sağı solu belli olmayan bir lider olduğu sürece, dünya da öngörülemez ve krizlere gebe bir yer haline gelecek. Trump rüzgârıyla Avrupa’da sistem karşıtı aşırı sağ ve sol partiler, güçlenmeye devam edecek. Avrupa, dünya düzenini korumaya çalışacak, ancak İran, Ortadoğu, ticaret ve Çin gibi konularda ABD’den farklı politikalar izlemeye başlayacak. Ve tabii herkes, Donald Trump’ın (muhtemelen) gideceği 2020 seçimlerine kadar dişini sıkıp, sinirlerine hâkim olmaya çalışacak. İran Meclis Başkanı Laricani Tahran, Avrupa’dan yanıt bekliyor ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nük leer anlaşmadan (JCPOA) çekilmesinin ve bu ülkeye yeni ekonomik yaptırımlar uygulamasının ardından Avrupa’dan güvence bekleyen Tahran’dan “vakit doluyor” çıkışı geldi. İran Meclis Başkanı Ali Laricani, “Avrupa’nın sonu gelmeyen vaatlerini beklemeyeceklerini” vurgulayarak, anlaşmaya taraf olan AB ülkelerinden bir an önce açık bir yanıt beklediklerini söyledi. Tahran’ın ABD yaptırımlarına karşı güvence beklediği AB ülkeleri anlaşmaya bağlı kalmak istediklerini duyurmuştu. ABD’nin anlaşmadan çekildiği bir ay içerisinde yaptırımlar nedeniyle Alman Allianz, Fransız Total ve PSA gibi şirketler İran’daki faaliyetlerini sona erdireceklerini açıklamışlardı. Öte yandan, İran meclisi dün BM Terörizmin Finansmanı Anlaşması’nı imzalamak konusunda yapılacak oturumu erteleme kararı aldı. Kararda, JCPOA’nın devamı konusunda Avrupa’nın atacağı adımın beklenmesinin etkili olduğu duyuruldu. Anlaşmanın İran’ın Hizbullah ve Hamas ile ilişkilerini tehlikeye sokabileceği belirtildi. C MY B