Katalog

DUNYA ‘Füze üretimini üç kat artırdık’ Fransa’nın “balistik füze programı endişe verici” dediği İran’da Devrim Muhafızları’nın hava ve uzay çalışmalarından sorumlu komutanı Emir Ali Hacızade, ülkenin füze üretimini üç kat artırdığını söyledi. Hacızade, “Geçmişte füze çalışmalarımızı farklı kurumlara açıklamak için çok çaba harcadık ancak bu durum artık geçerli değil” diye konuştu. Lenin heykeli protestosu Hindistan’ın Tripura eyaletinde Ekim Devrimi’nin lideri Lenin’in heykelinin kaldırılması protestolara neden oldu. 25 yıldır komünistlerin iktidarda olduğu eyalette son seçimleri iktidardaki sağcı Halk Partisi (BJP) kazanmış, Lenin heykeli de BJP yandaşlarınca sökülmüştü. Heykelin kaldırılmasını protesto eden Komünist Partisi ve Sosyalist Birlik Merkezi üyelerine güvenlik güçleri müdahalede bulundu. Tartışmalı ilk yurtdışıPerşembe8Mart2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Mısır ile başladığı, dün Britanya’yla devam ettiği ilk yurtdışı gezisine Ankara ile gerilim yaratacak tartışmalı açıklamalar ve Yemen savaşına yönelik protestolar damgasını vurdu. El Şoruk gazetesine, CBC kanalına demeçler veren Selman’ın Mısırlı gazetecilere “İran, Türkiye ve Katar çağımızın şer üçgeni” dediği iddiası dün gündemde geniş yankı yarattı. Haberin duyulmasıyla Türkiye’de sosyal medyada tepkilerin yükselmesinin ardından Riyad cephesinden Prensin bu ifadeyi kullanmadığı açıklaması geldi. ‘Osmanlı halifeliği...’ Ancak diğer yandan CBC kanalının muhabiri Mısırlı gazeteci Lamis Elhadidi’nin aktardığı pazartesi günkü görüşmede, Selman’ın “bölgede demokrasiyi sömürmekle” suçladığı Müslüman Kardeşler’in “hamisi Türkiye’nin yeni bir Osmanlı Halifeliği kurmaya çalıştığı” görüşünü dile getirdiğini öne sürmesi de dikkat çekti. Selman’ın “Körfez’deki ve diğer Arap ülkelerindeki kardeşlerinin kendisiyle bir Suudi Veliaht Prens Selman’ın, İran’a karşı ittifakta buluştuğu Mısır’ı ziyaretinde Ankara’yı hedef alan açıklamalar yaptığı iddia edildi leşmeleri durumunda terörizme karşı savaşabileceklerini, Mısır’ı hedef alan güçlerin bütün bölgeyi hedef alan şeytani güçler olduğunu” söylediği savunuldu. Son dönemde ülkesinde “ılımlı İslam” söylemi çerçevesinde ekonomik ve kadınlara yönelik açılımlarla, dünya kamuoyunun gündemine oturan Prens Selman’a atfedilen “Türkiye’nin şer ekseni içinde olduğu” ifadesine ilişkin ise dün öğle saatlerinde Suudi Arabistan’ın Ankara Londra’da protestolarla karşılanan Veliaht Prens Selman, Kraliçe Elizabeth tarafından kabul edildi. Büyükelçiliği’nden yalanlama geldi. Açıklamada, “Veliaht Prens, şer güçlerden söz ederken Müslüman Kardeşler ve radikal grupları kastetmiştir” denildi. S. Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başını çektiği ülkelerin “terörizme destek” gerekçesiyle geçen yaz Katar’a uygulamaya başladıkları ambargo, Riyad ile Katar’a destek veren Ankara arasında gerilim kaynağı olmuştu. KahireAnkara arasında da İhvan destekli Mursi yönetimine yönelik askeri darbenin ardından yüksek tansiyon sürüyor. Geçen pazartesi günü de Suudi sahipli, merkezi Dubai’de bulunan medya grubu MBC’nin Türk dizilerinin mart itibarıyla yayından kaldırıldığı açıklaması gündeme düşmüştü. Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş “politik bir adım” olarak nitelendirdiği karar için “sansür” ifadesini kullanmış, dışişleri bakanlığının gerekli adımları atacağını söylemişti. Öte yandan Prens Selman Britanya ziyaretinde Kraliçe Elizabeth ile bir araya gelirken parlamento önünde insan hakları eylemcilerinin gösterisi vardı. Yemen’de İran’la giriştiği “vekalet savaşı”nda Mansur Hadi güçlerini destekleyen Riyad öncülüğündeki koalisyon, sivil ölümlenden suçlanıyor. Londra hükümetinin Suudi Arabistan’a silah satışı da uluslararası eleştirilerin hedefinde. GEREKÇE AĞABEYE SUİKAST ABD’den Kim’e yeni yaptırım kartı Güney Kore heyeti ile önceki gün bir araya gelen Kuzey Kore lideri Kim Jongun’dan diplomatik açılım sinyalle ri gelirken ABD yönetimi Pyongyang’a yeni yaptırım kararı aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ye ni yaptırım kararına Kim Jongnam sui kastı gerekçe gösterildi. “Kuzey Kore hü kümeti, kimyasal savaş ajanı VX kullanarak Kuala Lumpur Havaalanı’nda Kim Jongnam’ı öldürtmüştür” ifadeleri kullanılan açıklamada, yaptırımın içeriğine ilişkin bilgi verilmedi. Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim’in üvey ağabeyi Kim Jongnam geçen yıl Malezya’nın başkenti Kua BM’nin ateşkes, Rusya’nın “güvenli koridor” kararlarına karşın Doğu Guta’da insani kriz tablosu her geçen gün ağırlaşıyor. Siviller ordu kuşatması ve bombardımanıyla cihatçıların ateşi arasında sıkışıp kalmış durumda. la Lumpur’da havalimanında iki kadın tarafından Birleşmiş Milletler’in “kitle imha silahı” olarak saydığı “VX” maddesine maruz bırakılarak öldürülmüştü. Malezyalı yetkililer suikastın arkasında Kuzey Kore yönetiminin olduğu yönünde Şam’dan ek birlik açıklamalarda bulunmuş, Pyongyang ise suçlamayı reddetmişti. Rusya: Yasadışı Washington’un yaptırım açıklamasına Rusya’dan tepki yükseldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, “Tek taraflı olarak, BM himayesinde alınmayan her yaptırım kararının yasadı Suriye ordusunun, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin insani ateşkes kararına rağmen çatışmaların hız kesmediği, bölgeden tahliyelerin ise henüz istenen seviyeye ulaşmadığı Doğu Guta’ya yönelik kuşatmayı sıkılaştır batısındaki Haresta’ya yerleştirildi. Kıyamet... Gözlemevi’nin 18 Şubat’tan bu yana yaşamını yitiren sivillerin sayısının 800’ü bulduğunu açıkladığı bölgeyle ilgili konuşan BM İnsan Hakları Ko militanların bölgeden ayrılmayı kabul ettikleri açıklaması geldi. Rusya önceki gün, aileleriyle birlikte ve kişisel silahlarını alarak bölgeyi terk eden militanlar hakkında herhangi bir işlem yapılmayacağını ilan etmişti. Rusya Savunma Bakanlığı’nın şı olduğunu” söyledi. Güney Kore Devlet dığı iddia edildi. Muhaliflere yakın miseri Zeyd Raad el Hüseyin de Doğu “tahliye” açıklamasına rağmen, böl Başkanı Moon Jaein de Kuzey Kore’ye Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Şam Guta için “kıyamet” ifadesini kullana gede etkin olan İslam Ordusu örgü halihazırda uygulanan yaptırımların gele hükümetinin El Nusra bağlantılı Tah rak Suriye yönetimini suçladı. tünün bir sözcüsü Reuters’a Guta’yı cek ay planlanan liderler zirvesi nedeniyle yumuşatma olmayacağını kaydetti. rir el Şam kontrolündeki bölgeye Afgan, Filistinli ve Suriyeli 700 takviye Tahliye bilmecesi terk etmeyeceklerini yineledi. Suriye’nin resmi haber ajansı SA Seul yönetimi, Kim ile önceki gün milis kuvvet sevk ettiğini duyurdu. Doğu Guta’da 5 günlük “insani NA ise Guta’da mevzilenen El Nus kü görüşmede Güney Kore ve Kuzey Kore’nin, gelecek ay sonunda liderlerin katılacağı bir zirve konusunda anlaştığını bildirmişti. Ayrıca müzakerelere açık olduğunu belirten Kuzey Kore’nin Güney’e Şam’ın yeni hamlesinin 2016’dan bu yana gerçekleşen en kapsamlı müdahale olacağını belirten örgüte göre, takviye kuvvetler özellikle bölgenin mola” uygulayan, Nusra bağlantılı militanların bölgeden tahliyesi için de “güvenli çıkış” öneren Rusya’nın Savunma Bakanlığı’ndan ise kimi ra militanlarının Şam’ın Cermena mahallesine yaptıkları saldırı sonucunda üç sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu. karşı nükleer silah kullanmamayı, ABD ile anlaşılırsa nükleer denemelerini dur ROMA’DA durmayı taahhüt ettiği de duyurulmuştu. KOALİSYON Kenya, 400 milyon dolarını kaybetti! Kenya’da yolsuzluk ve kamu fonlarının zimmete geçirilmesiyle müca PAZARLIKLARI... İtalya’nın eski başbakanlarından Silvio Berlusconi, hafta sonunda yapılan parlamento seçimlerinde önde gelen ırkçı Kuzey Birliği partisinin liderine hükümet kurma ça dele amacıyla hazırlanan bir rapor, 400 lışmalarında destek vereceğini söy milyon dolarlık kamu fonunun kayıp ol ledi. Merkez sağcı dört parti seçim duğunu ortaya koydu. Sayıştay Başka öncesi kampanya döneminde, en nı Edward Ouko tarafından hazırlanan ra çok oy alan partinin liderinin, ola porda, Kenya Devlet Başkanı Uhuru Ken sı bir koalisyon hükümetinin başına yatta liderliğindeki hükümetin 2015 geçmesi konusunda anlaşmıştı. 2016 döneminde yaptığı harcamalar in Aşırı sağcı Kuzey Birliği, celeme altına alındı. Geçen hafta parlamentoya sunulan rapora göre, inceleme altına alınan bakanların, ve devle Filistinli kadınlar eylemde Berlusconi’nin yüzde 14 oy alan Forza Italia (FI) tin çeşitli kademelerindeki memurların bildirimlerinin en az üçte ikisinde hesap hataları bulunuyor. Raporun sonucunda görüşlerine yer verilen Sayıştay Başkanı Ouko, “Kamu fonlarının kullanımı konusunda daha fazla şeffaflığa ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı. Geçen ekim ayında ikinci kez seçilen Kenyatta, seçim kampanyasında yolsuzluk Bu 8 Mart’ı da işgal koşullarında geçirmek zorunda kalan Filistinli kadınlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını protesto etmek üzere sokağa çıktı. Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesinde dün Batı Şeria ile Kudüs arasındaki Kalendiya bölgesinde yapılan, yüzlerce kadının katıldığı gösteride sahip çıkan açıklamalar yapıldı. İsrail askerleri ise gösteriye biber gazı kullanarak müdahale etti. Öte yandan, İsrail Batı Şeria’daki kontrol noktalarındaki uygulamaları sıkılaştırma kararı aldı. Haaretz’in haberine göre, kontrol noktalarından geçen sürücülerin kimliklerinin fotokopilerini yanlarında bulundurmaları ve güzergahlarını belirtme partisini, yüzde 17 ile geride bı raktı. Berlusco ni Corriere della Sera gazetesine yaptığı açıklamada, “Anlaşmamı Berlusconi za tam riayet ederek, bundan sonra Kuzey Birliği lideri Matteo Salvini’nin la mücadele söz vermişti. özgürlük sloganları atılırken Kudüs’e leri zorunluluğu getirilecek. hükümet kurma çabalarını destekle yeceğiz. Böylelikle seçmene olan ta Kadın gazeteciden Rus vekile taciz suçlaması ahhüdümüzü yerine getirecek ve koalisyonun dayanışmasını güvence altına alacağız” dedi. Rustamova, Slutsky’yi suçlayan üçüncü gazeteci. Hollywood’da kadınlara yönelik cinsel saldırılara karşı başlatılan ve dünyanın dört bir yanına yayılan “MeToo” (Ben de) hareketi, etkisini siyaset dünyasında da hissettiriyor. BBC Rusça Servisi’nden Farida Rustamova, Rus milletvekili Leonid Slutsky’nin cinsel tacizine uğradığını açıkladı. BBC’nin haberine göre olay, Rustamova’nın 24 Mart 2017’de Fransa Cumhurbaşkanı adayı Marine Le Pen’in Rusya ziyareti konusunda yorum almak için Duma’nın Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutsky’yle par lamentodaki ofisindeki görüşmesi sırasında meydana geldi. Rustamova, olay sırasında ses kayıt cihazını çalıştırarak konuşmaları kaydetti. Rustamova, Slutsky’yi uygunsuz davranışta bulunmakta suçlayan üçüncü gazeteci. Slutsky, suçlamaları reddetmişti. Seçim sonunda, çoğunluğun hiçbir partinin eline geçmediği bir parlamento yapısı oluştu. Koalisyon kurma çalışmalarının haftalar, hatta aylar sürmesi bekleniyor. Kuzey Birliği ve popülist 5 Yıldız hareketi, başbakanlık görevinin cumhurbaşkanı tarafından kendi liderlerine verilmesini istiyorlar. İtalya’da sol silindi ROMA Dünya çok büyük bir dönüşüm içinde. Bunu hiçbir yerde insan, İtalya da olduğu denli net kavrayamıyor. Soğuk savaşın sağsol kutuplaşmasının sona ermesi ardından örneğin İtalya’da medya patronu bir işadamı siyasete ilk defa doğrudan girerek demokrasinin kurallarını altüst etmişti.    Çizmede 25 yıl önce yaşanan “Berlusconi devrimi” çeyrek yüz yıl araylabugün ABD’de Trump’la karşımıza çıkıyor.   II. Dünya Savaşı arifesinde “faşizm”i dünyaya ihraç eden ülke olan İtalya, bir kez daha devrim niteliğinde trendlere öncülük ediyor. 4 Mart seçimlerinde İtalya’da “II. Cumhuriyet” olarak anılan, medya patronu Berlusconi güdümündeki “Berlusconi yıllarının” sonuna gelindi. Bundan böyle ülkede5 Yıldız Hareketi ve aşırı sağdaki “Lega/Birlik” partisi başta olmak üzere populist partilerin yükselişiyle yeni bir sayfa açıldı. ‘III. Cumhuriyet’in kodları Siyasi gözlemciler popülizmlerin damga vurduğu bu yeni dönemi “III. Cumhuriyet” olarak adlandırıyor.           Bunu “eskiyeni Türkiye” misali; “eskiyeni İtalya” kodları olarak da anlayabilirsiniz. İtalya’da bir kez daha bir paradigma değişikliği yaşanıyor ve 21. yüzyıl siyasetine yön veren yeni kurallar şekilleniyor. Trump’ı Beyaz Saray’a çıkartmakla övünen ABD’nin “karanlıklar prensi” Steve Bannon’un son seçimde Roma’da boy göstererek Çizme’den yeni bir “enternasyonal popülizm inşaasına giriştiğini” duyurduğunu unutmayalım.   Küreselcimilliyetçi cephe Karşımızda beliren bu yeni dünyanın ilk kuralı, sağsol ayrımının tamamen ortadan kalkması ve silinmesi.  Ayrım bundan böyle “küreselciler” ve “milliyetçiler” arasında yapılıyor. “Küreselciler” eğitim düzeyi yüksek, merkezdeki çevreler. “Milliyetçiler”, “forgotten men/siyasetin unuttuğu insan” tabir edilen periferi... Türkiye de bildiğmiz anlamdaki “solsağ milliyetçilik” ten farklı bir şey bu.  “Stampa” yazarı Mattia Feltri’nin dün belirttiği üzere, “tuzu kurular küreselci, karnı aç/ geride kalanlar milliyetçiliği” seçiyor.   Sağsol ayrımı silinir ve meydan gerçekte yalnız “sağ”a ve de “Ne sağcı, ne solcuyuz. Biz sorunlara odaklıyız” diyen 5 Yıldız’a kalırken; “sol” heyhat! yok oluyor.  Şöyle anlatayım... Türk kamuoyunun “Öcalan krizi”nden tanıdığı eski İtalya Başbakanı Massimo D’Alema kurucusu olduğu “Liberi e Uguali/ Özgür ve Eşit(LeU)” partisinden mesela parlamentoya giremedi. Merkez sol “Demokrat Parti/Partito Democratico(PD)” “kâfi derecede sol” görünmediği için, eski komünistlerden oluşan dinozor ekibiyle bu partiden ayrılıp “LeU”yu kuran D’Alema, sandıkta düş kırıklığı yaşadı. Çizme’nin topuğundaki memleketi Puglia’da, oyları yüzde 3.9’da kaldı. D’Alema ve arkadaşlarının “yüzde 10 bandına” oturtmayı hedefleyerek kurdukları “LeU” ise parti olarak yüzde 3’le barajı ancak geçti. LeU seçime giren tek “sol” parti idi. Renzi liderliğindeki PD, “merkez sol” da. Ama o da beş yıl önceki son genel seçimden bu yana, 6.5  puanlık gerilemeyle ağır bir hezimete uğradı.  Uzatılmış salınımlı istifa  Renzi ile  2014’teki “Avrupa Parlamentosu” seçimlerinde tarihi rekorla oylarını yüzde 41’e çıkaran sosyal demokratlar, bu defa sade yüzde 19 aldı. Seçim sonralarının sol adına moral bozucu renkli Türkiye haritalarında olduğu gibi, ırkçı Salvini’nin güçlü olduğu “mavi renkli Kuzey İtalya” ile, Roma’nın altında, 5 Yıldız’la “sarıya boyanan güney İtalya” arasında “merkez sol” sadece Floransa Bologna bandında “kurtarılmış küçük kızıl adacıklar”a sıkıştı.  Bu tarihi yenilgi yetmiyormuş gibi sosyal demokratlar bir de CHP’de sıklıkla gördüğümüz üzere “senben” kavgasına düştüler.   Renzi istifasını verdi ama “partinin popülistlerle koalisyona gitmeyeceğinin kesinleşmesi şartı”na bağlı olarak bunu, hükümetin kurulduğu sonraki bir tarihe erteleyerek ancak o zaman hayata geçireceğini bildirdi… Vitamin tableti gibi “uzatılmış zaman salınımlı istifa” olarak kayda geçen bu Renzi hamlesi, partide “nerede yanlış yaptık tartışması” yerine “RenzicilerleRenzi karşıtları” arasında iç savaşı alevlendirdi. PD’den hicret eden 5 milyon seçmenin üçte biri “5 Yıldız”a gitti. Diğerleri ya hiç oy kullanmamayı, ya da ırkçı “Lega” ya oy vermeyi yeğlediler.   Buradan devam… Rus helikopteri düştü Rusya Federasyonu’na bağlı Çeçenistan Cumhuriyeti’nde Rus Mi8 tipi bir helikopterin düştüğü en az 7 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Çeçen lider Ramazan Kadirov bölgedeki hava koşullarının zorlu olduğunu belirtirken helikopterin Rusya sınır güvenlik gücüne ait olduğunu açıkladı. Rusya’ya ait içinde askeri birliklerin de olduğu bir kargo uçağı önceki gün Suriye’de Hmeymim Üssü’ne inişine az bir süre kala düşmüş, içindeki 39 kişiye mezar olmuştu. C MY B