Katalog

1 işçi öldü, 14 işçi yaralı DOLAR Bursa’da inşaat iskelesinden düşen işçi Mustafa Asan, yaşamını yitirdi. Adıyaman’da işçi minibüsü kaza EKONOMİ yaptı.Birmadenciöldü.13yaralı. 3.8910 1.1 kuruş AVRO 4.8000 1.1 kuruş FAİZ 13.93 0.22 puan 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Rekor üstüne rekor BORSA 117.202 0.39 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1108.41 0.35 kuruş 165.19 0.05 kuruş Cuma 16 Mart 2018 Ekonomik göstergelerdeki bozulma TL’deki kayıpları artırdı. Avro, döviz sepeti ve sterlin, lira karşısında yeni rekorlar kırdı. Üç ayın zirvesine çıkan dolar 3.90’dan döndü Jeopolitik, siyasi ve makro ekonomik gelişmeleri izleyen kur ve faizde geçen an artışla 12.81’e kadar çıkan 10 yıllık tahvil faizi şu sıra 12.76’da yer alırken, 2 yıllıkta getiri 10 hafta başlayan satış baskısı sü baz puan artışla 13.90 oldu. Ekorüyor. Moody’s’in kredi notunu nomik göstergelerdeki bozulma düşürmesi, enflasyonun yüksek nın kalıcılık göstermesi TL var gelmesi ve cari açık nedeniy lıkları baskı altında bırakıyor. le tırmanışa geçen döviz kurları Analistler, zayıf performansın dün de yükselişlerini sürdürdü. değişeceğine dair bir işaret bu Dolar/TL 3.90’ı geçerek 4 Aralık lunmadığını vurguluyor. 2017’den beri en yüksek seviye Uzmanlara göre, enflasyon ve yi gördü. Döviz sepeti, Avro ve sterlin rekor kırdı. cari açık gibi büyük iç sorunlar TL’de kırılganlığı artırıyor. Bu ABD’de faiz artışlarının hızlanmasından endişe edilen bir na bağlı olarak dışarıdan gelen olumsuzluklar karşısında nega dönemde, şehir içi çatışmaların tif ayrışma güçlü oluyor. yaşanabileceği kuşatma aşama TL lehine tek olumlu gelişme ise sına gelinen Afrin operasyonunun, Seçim İttifakı Yasası’nın, ABD Dışişleri Bakanı Tillerson’un görevden alınmasının ardından do yüksek enflasyon ve yüksek cari açığın bir arada Türkiye ekonomisini nasıl etkileyeceği endişeleri satış baskısının ana nedeni olarak görülüyor. Bozulma kalıcı Bankacılar küresel ticaret savaşlarının oluşabileceği, ABD’de faizlerin artış trendinde olduğu yani gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelik olumsuzlukların fazla olduğu bir dönemde, Türkiye’ye özgü endişelerin henüz giderilemediğine dikkat çekiyor. Tüm bu gelişmelerle 3.9054’e kadar çıkan dolar/TL yaklaşık 3.5 ayın zirvesini test etti. Dün 4.8250 ile tarihi zirvesini test eden Avro/TL ise akşam saatlerinde 4.8110 seviyesinde işlem gördü. Yine dün 5.4529 ile tarihi noktaya çıkan sterlin/TL akşam saatlerinde 5.4450 seviyesinde işlem gördü. Öte yandan bugün 16 baz pu ların bir miktar değer kaybetmesi oldu. l Ekonomi Servisi MB: Yıl sonu tahmini 4.10 TCMB Beklenti Anketi sonuçları açıklandı. Buna FITCH bTüurkyiıyl yeaevakoşlanyoamcaiski göre yıl sonu dolar/TL bek Ulentisi 4.10 TL oldu. Banka nın açıklamasına göre; 2018 yılı mart ayı için tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 0.84 iken, bu anket döneminde yüzde 0.82 oldu. Nisan TÜFE beklentisi aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüz de 1.05 ve yüzde 1.03 oldu. Öte yandan, Commerzbank, Dolar/TL’de son durumu değerlendirdi. Enflasyon verisi ardından Türk Lirası için yorum ya pan banka, şubatta enflasyon verilerinin iç açıcı ol madığı görüşünde. Bankanın Dolar/TL ‘de yıl sonu tahmini 4 seviyesinde. luslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Türk ekonomisinde büyümenin bu yıl yavaşlamasını, 2019’da yeniden toparlanmasını bekliyor. Fitch, yüzde 125’e ulaşan kredi/mevduat oranı sonrasında bankaların Kredi Garanti Fonu dışında büyümeyi finanse etme kapasitelerinin sınırlı olacağını vurguladı. 2019’da seçimler öncesinde ortaya konacak daha büyük teşviklerin etkisi ile büyümenin yeniden toparlanmasını öngören ku rum, global finansal şartlarda olası sıkılaşmanın kayda değer bir aşağı yönlü risk olduğunu da vurguladı. Enflasyonun 2018’in büyük bölümünde çift hanelerde kalacağını, ancak yılın sonuna doğru baz etkisi ile gerileyebileceğini belirten Fitch, enflasyon tahminlerini yükselttiklerini vurguladı. Fitch, 2018 sonu için enflasyon tahminini yüzde 9.5 ve 2019 sonu için yüzde 8.5 olarak ortaya koydu. Kurumun “Global Görünüm” raporuna göre, Türkiye 2018’de yüzde 4.1 ve 2019’da da yüzde 4.7 büyüyecek. Öte yandan IMF, “G20 Bankalar ve Merkez Bankaları Toplantısı” öncesi yayımladığı “Küresel Beklentiler ve Politika Zorlukları” başlıklı raporunda Türkiye’ye yönelik büyüme tahminlerini yükseltti. Fona göre Türkiye bu yıl ve gelecek yıl 4.3 büyüyecek. Geç Likidite Penceresi faiz oranının ana operasyonel faiz oranı olarak kalmaya devam edeceğini belirten Fitch, enflasyon verilerine bağlı olarak faizlerin de cari seviyelerde kayacağını öngördüklerini de vurguladı. l Ekonomi Servisi Bütçede 1.9 milyar açık Mehmet Aydın Bugünün işini yarına bırakmamış “Çiftlik Bank” adı altında binlerce kişiden milyonlarca lira toplayarak kayıplara karışan Mehmet Aydın’ın eşi Sıla Aydın soruşturma kapsamında eşiyle ilgili bütün detayları anlattı. Milliyet.com.tr’nin ulaştığı detaylara göre Sıla Aydın eşiyle tanıştığı dönemde maddi durumunun iyi olmadığını, önce internetten bahis oynattığını daha sonra da ÇiftlikBank’ı kurarak para toplamaya başladığını söyledi. Sakarya’da yürütülen soruşturma kapsamında önceki gün ‘nitelikli dolandırıcılık’ suçlamasıyla tutuklanan Sıla Aydın, sisteme ilk parayı 16 yaşında bir çocuğun yatırdığını ve Mehmet Aydın’ın da paraları günü birlik yediğini anlattı. Soruşturma kapsamında Sakarya’da gözaltına alınan H.T. de dün tutuklandı. Çiftlikbank adlı dolandırıcılık sistemiyle, 80 bin üyeden 500 milyon lirayı aşkın para toplanmıştı. Önlem alınacak Öte yandan Maliye Bakanı Naci Ağbal, binlerce kişiyi dolandırdığı ortaya çıkan Çiftlik Bank’la ilgili mağduriyetlerin karşılanması konusunda her türlü tedbirin alınacağını ifade etti. Ağbal, Çiftlik Bank’la ilgili başlatılan soruşturma konusunda “Kara para aklamaya konu faaliyetlerin belirlenmesi halinde MASAK da konuyla ilgili çalışmaları ayrıca yapacaktır” açıklamasını yaptı. Hastanenin borcunu devlet ödeyecek TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen KDV tasarısına eklenen maddeyle üniversite hastanelerinin özel sektöre olan borçlarını Maliye Bakanlığı ödeyecek. Maliye Bakanı Naci Ağbal, düzenleme kapsamında üstlenecekleri toplam borç miktarının 3.5 milyar liraya ulaştığını söyledi. Komisyonda AKP İstanbul Milletvekili Şirin Ünal’ın verdiği önergeyle tasarıya eklenen düzenlemenin gerekçesinde 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ilaç ve tıbbi malzeme borçlarının belirli şartlarla Maliye Bakanlığı bütçesinden aktarılacak kaynak ile ödenerek ek maliyetlerin azaltılmasının ve mali yapıların güçlendirilmesinin öngörüldüğü belirtildi. En çok savunma, örtülü ödenek, kiralık araba ve binalara yapılan giderler ile özel güvenlik ve temsil için yapılan ağırlama harcamaları arttı AKPABDNBŞ sağlığa zararlı CHP Genel Başkan Yardımcısı Malatya Milletvekili Veli Ağbaba Elazığ Şeker Fabrikası’nda, “Anadolu insanının, üreticinin sağlığına zararlı üç şey var. Biri nişasta bazlı şeker (NBŞ), diğeri iliklerimize kadar sömürüyor ABD, diğeri de herkesin bildiği gibi AKP. Anadolu insanının sağlığına zararlı üç şey: AKP, ABD, NBŞ. ‘Şeker fabrikaları zarar ediyor’ diyorlar. Her yıl 60 milyar faiz ödeyen hükümet zarar etmiyor mu? Hem bu kadar faiz ödüyorlar hem de şeker fabrikalarının zararından söz ediyorlar” diye konuştu. Hükümetin şeker fabrikala rını satma kararı sonrası CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun talimatıyla Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba koordinasyonunda kurulan komisyon şeker fabrikalarını gezmeye devam ediyor. Heyet, ziyaretlerinin 20.sini Elazığ Şeker Fabrikasına yaptı. Ağbaba başkanlığında heyet üreticilerler biraya geldi. Ağbaba, “Özelleştirilen 14 fabrika 1575 köyden pancar alıyor. 47 bin 750 çiftçi bu köylerde pancar üretiyor. Eğer bu fabrikalar kapatılırsa 1575 köy boşalacak” dedi. Öte yandan, zarar ettiği için özelleştirildiği belirtilen şeker fabrikalarında bilinen ilk taliplerden biri olan Çemaş Döküm de 2017 yılında zarar açıkladı. Şirketin Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda paylaştığı finansal sonuçlara göre şirket 2017’de 38,6 milyon TL zarar etti. Şirketin zararı bir önceki yıla göre yüzde 50 arttı. Şirketin geçmiş mali tabloları da incelendiğinde son dört yılda hep zarar açıkladığı görüldü. Kota yüzde 5’e düştü TBMM Genel Kurulu’nda ise nişasta bazlı şeker kotasının yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürülmesine ilişkin önerge kabul edildi. l Ekonomi Servisi Türklerde indirim hesabı yok Türkiye, finansal becerilerde sınıfta kaldı. 31 ülkede yapılan bir arştırmaya göre, 3 yetişkinden birinin, litre fiyatı verilen ürüne ne kadar ödemeleri gerektiğini bilemediğini ortaya koydu. Yetişkinin indirimleri hesaplayamadığı belirtildi. İngiltere’de Cambridge ve University College London (UCL) üniversiteleri tarafından 31 ülkede 1665 yaş arası 100 bin yetişkin ile yapılan bir araştırma, yetişkinlerin finansal becerilerinde “çarpıcı bir geri kalmışlık” olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre Türkiye; Şili, İsrail, İtalya, İspanya ve İngiltere ile beraber finansal becerilerde en zayıf performansı gösterdi. BBC’nin aktardığı habere göre, yetişkinlerin dörtte birinin alışverişe çıktıklarında ne kadar para üstü almaları gerektiğini bilmediği, yarısının tek verili ba sit bir grafiği bile okuyamadığı görüldü. Araştırmada, günlük finansal işlemlere dair sayısal yetenekleri ölçen 4 soru yöneltildi. Araştırma 3 yetişkinden birinin, litre ya da kilo fiyatı verilen bir ürün için ne kadar ödemeleri gerektiğini bilemediğini ortaya koydu. Çoğu yetişkinin de indirimleri hesaplayamadığı belirtildi. Araştırmaya göre Türkiye, Yunanistan, Şili ve İtalya’da ise yetişkinlerin dörtte üçü basit bir finansal grafiği okuyamıyor. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR Ocakta 1.7 milyar lira fazla verdiği açıklanan bütçe, harcamaların artmasıyla şubatta açık vermeye başladı. Yılın ikinci ayında açık 1.9 milyar lira oldu. Ocakşubat dönemi açığı da 201 milyon lira oldu. Yurttaştan alınan vergi gelirleri de arttı. Devletin savunma harcamaları 93 milyon liradan 131 milyon liraya çıktı. “Örtülü” ödenek harcamaları ise 164 milyon liradan 170.5 milyon liraya yükseldi. Özel güvenlik hizmet alımları için devlet 47 milyon lira harcadı. Kiralık taşıtlar için devletin kesesinden şubatta 36.5 milyon lira, kiralanan binalar için de 15.3 milyon lira çıktı. Maliye Bakanlığı’nın verdiği bilgi ve yayımladığı tablolara göre şubatta bütçeden yapılan harcamaların bazıları şöyle: 4 Bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30.1 artarak 61 milyar TL, bütçe giderleri de yüzde 17 artarak 62.9 milyar TL oldu. Bütçe 1.9 milyar TL açık verdi. OcakŞubat döneminde de bütçe açığı 201 milyon TL oldu. Faiz gideri arttı 4 Mal ve hizmet alım giderleri ocakta 2.3 milyar liraydı. Şubatta 3.8 milyar liraya çıktı. Tüketime yönelik mal ve malzeme alımları 1.2 milyar liraya fırladı. Enerji alımları da 624 milyon liraya yükseldi. 4 Ocakta 93.5 milyon lira olan güvenlik ve savunma alımları şubatta 130.9 milyon liraya çıktı. Yıl başından beri yapılan toplam harcama 224.5 milyon lira oldu. 4 Faiz giderleri 6 milyar 26 milyon liradan 6.6 milyar liraya çıktı. Cari transferler 19.8 milyar liradan 29.2 milyar liraya yükseldi. Görev zararları kapsamında sosyal güvenlik kurumlarına 4.8 milyar lira aktarıldı. Bu kurumlarına Hazine yardımları kapsamında da şubatta 6.8 milyar lira verildi. l ANKARA Akkuyu’da büyük atama Akkuyu Nükleer Güç Santralı (NGS) cephesinde yine yeni haberler var. Nisan ayı başında Rusya Devlet Başkanı Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, temelini birlikte atacağı duyurulan Akkuyu’nun Ankara merkezli şirketinde, birkaç ay önce başlayan hareketlilik hızlanarak sürüyor. Akkuyu A.Ş yönetimindeki, Rusya’nın özellikle denetimde tam söz sahibi olmayı önceleyen gelişmeleri bu köşede işliyoruz. 20 milyar doların üzerindeki yatırım tutarı ve bittiğinde üretilecek elektriğe verilen Hazine garantileri açısından Türkiye’nin gelmiş geçmiş en pahalı ve büyük ölçekli yatırımını yapacak şirkette son iki günde önemli gelişmeler oldu. Akkuyu A.Ş. 30 Mart’ta olağan genel kurulunu yapacak. 2017 yılı faaliyet raporu, finansal tablolar görüşülecek. Kâr dağıtımı tartışılacak. Eski yönetimin “ibrası” ele alınacak. Bu ay sonu yapılacak genel kurul gündemindeki diğer dikkat çeken hususu ise yönetim kurulu üyelerinin masraflarının karşılanması konusu oluşturuyor. Bu konu özellikle önemli çünkü dünkü Ticaret Sicili’nde yayımlanan kararla, Akkuyu A.Ş’nin yönetim kurulu başkanlığına çok önemli bir isim atandı. Rusya devlet şirketi Rosatom’un uluslararası projelerden sorumlu şirketinin başkanı Anastasia Zoteeva şirkete bir yıllığına başkan olarak seçildi. Şirket kayıtlarında seçim olarak geçse bile, uygulamalı matematik ve ekonomi alanlarında iki üniversite mezunu olan Zoteeva’nın deneyimi nedeniyle Ankara’da görevlendirildiği belirtiliyor. Başkan vekilliğine ise yine Rosatom’dan Anton Dedusenko... Akkuyu’nun yeni başkanının ikamet adresi Moskova görünüyor. Öte yandan yenilenen yönetim kurulunda başından bu yana yerini koruyan ismin Cüneyd Zapsu olduğunu not düşelim. Lisans ve finansman Kısa bir süre önce TBMM’de kabul edilen torba yasayla, nükleer enerji santral yatırımlarına yeni ve çok kapsamlı ek teşvikler getirildiğini hatırlatalım. Ancak NGS inşaatının başlayabilmesi için, şirketin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’ndan (TAEK) lisans alması gerekiyor. Başvurunun bir yıl önce yapılmasına karşın henüz lisans çıkmadığı için, nisan başındaki temel atma törenine kadar yetişip yetişmeyeceği önem taşıyor. Diğer yandan da şirket hissesinin yüzde 3040’lık kısmının Türk şirketlerce satın alınması sorunu hâlâ askıda. Kolin İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Celal Koloğlu’nun, geçen ay Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “yüzde 49 hissenin henüz devralınmamasına” gerekçe olarak gösterdiği “birtakım belirsizliklerin ve sıkıntıların” neler olduğu belirsizliğini koruyor. Bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iradesiyle projeye dahil edilen üç şirketten birinin telaffuz ettiği bu belirsizlik ve sıkıntıların nasıl giderileceği de ayrı bir soru işareti. Meseleye Türk şirketlerinin hisse satın almadaki isteksizliği penceresinden bakıldığında, Akkuyu A.Ş’ye başkan olarak gelen yeni ismin, bu sorunların çözümüyle ilgili olduğu yüksek ihtimal olarak görünüyor. ÖGzödregmünir L.RNoenlaslodn LaSrhryonDe Cenk Çimen Otokoç komşudan şirket satın aldı Otokoç Otomotiv ve Avis Budget Group, Yunanistan’ın en büyük araç kiralama şirketlerinden biri olan Olympic Commercial and Tourism Enterprise SA’yı satın aldı. Olympic, Otokoç ve Avis Budget Group ortak girişim ile satın alındı. Ortak girişim şirketinin hisselerinin sahiplik payı yüzde 80 Otokoç, yüzde 20 ise Avis Budget Group’tan oluşuyor. Olympic 2017 yılsonu itibarıyla 32 bin adetlik araç parkına sahip. Koç Holding Otomotiv Grubu Başkanı ve Otokoç Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Cenk Çimen, “Bu satın almayla, Türkiye ile birlikte 9 ülkede 80 bin adetlik araç filosuna ulaştı. Koç Topluluğu olarak tüm işlerimizde hem ülkemizde, hem de yurtdışında büyümeyi hedefliyoruz. Avis Budget Group ile yaptığımız yatırım ortaklığı, uluslararası büyüme stratejimizi destekleyen adımlardan biri oldu. Aktif büyüklüğü 455 milyon Avro olan bu operasyon ile Yunanistan’da çok önemli bir yatırım gerçekleştirdik” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B