Katalog

Pazar 11 Mart 2018 kültür 16 EDİTÖR: ORHUN ATMIŞ TASARIM: İLKNUR FİLİZ imgeleYrainzıylıavreatçıcizısilıi9ŞMa1.eiDtrioRnğeEsulsomağGmlüun’nüun KONUK YAZAR Necmi Sönmez 11Mart 1927’de Çamlıca’da doğan Metin Eloğlu’nun doğum günü bugün. Sıra dışı bir şair, deneysel bir ressam olarak Eloğlu, yazılı ve çizgili imgenin orta noktasında adeta uçbeyi gibi dimdik duruyor. Onu bu denli sivri, kuşağının diğer sanatçılarından ayıran özelliği, hırçınlığı, sözcüklerindeki yabanıllığa, çizgilerindeki aykırılıkla yanıt vermesi mi? Uyumu, anlaşılabilir olmanın rahatlığını, kolayca alkışlanmanın avantajlarının elinin tersiyle iten Eloğlu yeni yeni kavramaya başladığımız bir yaratıcı. Toplu şiirlerini Mehmet Taner’in, kaleme aldığı yazılarını, öykülerini, kitaplarına girmeyen şiirlerini Turgay Anar’ın, resimlerini Samih Rifat’ın değerli çalışmalarıyla takip ettiğimiz Metin Eloğlu, 1951’de “Düdüklü Tencere” isimli kitabıyla sanat dünyasına adım atıyor. 1956’da ilk kişisel sergisini Ankara’da açan Eloğlu, Modern Türk Sanatı’nda üzerinde fazlaca düşünülmemiş olan şiirresim yakınlaşmasının en önemli temsilcilerinden biri. Unutmamak gerekiyor ki, Tevfik Fikret’le başlayıp, Nâzım Hikmet’e, Metin Eloğlu, Türk sanatında şiirresim yakınlaşmasının önemli temsilcilerinden biri. Arif Dino’ya, İlhan Berk’e, Oktay Rifat’a, Hulki Aktunç’a, Enis Batur’a Sami Baydar’a kadar uzanan çizgide şiir geleneğinin çivisini oynatan ozanlarımızın tamamı resim denizlerinde yüzen kişiler. Eloğlu ise, renklerin, çizgilerin, lekelerin dünyasından hışımla topladıklarını aynı çalımla sözcüklere dönüştürerek hiç beklenilmedik imgelere yelken açan bir kaptan kimliğine sahip. Şiirlerindeki olağanüstü içtenlik bırakalım sözcük lerine, cümlelerine, adeta virgüllerine, noktalama işaretlerine kadar sirayet etmiş bir “kurgu dünyasının” kapılarını aralıyor. Eloğlu’nun kurgu dünyasını tekil kılan, ancak resmin, çizginin soyutlayabileceği “duygu yoğunlaşmalarını” kişisel bir mitolojinin odağına oturtması. Genç şair İlker Şağuy’un kaleme aldığı “Metin Eloğlu Sözlüğü” (2015), ilk okunduğunda bir çırpınanlığı düşündüren şiirlerinde ozanın in ce gözenekli bir dil dokusunu adeta ilmik ilmik dokuduğunu ortaya çıkarıyor. Henüz değeri yeterince anlaşılamamış olan Eloğlu resimlerine, desenlerine baktığınızda da, şiirlerindeki titizliğinin bu kez renklerle, formlarla kurgulandığını algılıyoruz ki, bu olağanüstü bir görme keyfinin kapılarını aralıyor. 11. Ekim 1985’te ışıklı yolculuğuna çıkan Eloğlu’nun arkasında bıraktıkları, aslında ülkemizde her dönem gündemi belirleyen politik oluşumların yok saydığı, boğmak, öldürmek istediği “özgürlük arayışının” en somut örnekleri. Bir genç adam düşünelim, solcu olduğu iddiasıyla daha on dokuz yaşında tutuklanıyor. Öğrencisi olduğu İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nden kaydı siliniyor. Ama kolay pes etmiyor bu genç, mücadelesini sürdürüyordu, şiirleri, yazıları, resimleri ve TİP üyeliğiyle. Genç Eloğlu, 1960 ve 1970’lerde yatağını kendisinin oyduğu bir imge dünyası geliştirip, beklenmedik söz dizimleriyle Türkçenin yerleşik kalıplarını kökünden sarsıyordu. “ayşemayşe” (1969), “Dizin” (1971), “Rüzgâr Ekmek” (1978) kitaplarıyla araştırmalarını taviz vermeden sürdüren Eloğlu’nun zorluklarla dolu bir yaşamı oldu. Aktöresi deneysellik, yaşama, koşullara karşı duruş olan Eloğlu’nun imgeleri gerçekliklerini günümüzde koruyorlar. Koruyama da devam edecekler. EInsteIn’ın mektubu Koç Müzesi’nde Fizikçi, bilim insanı Albert Einstein’ın doğum gününde kendi el yazısıyla yazdığı mektup Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergilenmeye başladı. Müzenin “Nenasıl çalışır/deneöğren” bölümünde yer alan Einstein’ın imzalı ve samimi mektubu, 22 Mart 1943 tarihinde gençlik yıllarından arkadaşı ve vefatına kadar da doktoru olan Dr. Rudolf Ehrmann’a yazılmış. Mektupta Einstein, doğum gününü kutlayan Ehrmann’a teşekkür ediyor. Ayrıntılı bilgi: www.rmkmuseum. org.tr. Mehmet H. Doğan Ödülü’nü Alphan Akgül kazandı Türkiye’nin ilk şiir kütüphanesine ev sahipliği yapan Nilü Seçici kurul üyeleri oy birliğiyle, Türk şiirine altmış dört yıldır titizlikle eğilen, fer Belediyesi’nin Türkçede yayımlan Cumhuriyet dönemi şiirimizin belleği mış şiir eleştirilerinin önemine dik ni kayda geçiren, sürekli yayımladığı şi kat çekmek ve Türk şiiri ir eleştirisi ve inceleme kitapla ne katkı sunmak amacıy rıyla şiir kitaplığımızı genişleten la verdiği Mehmet H. Do Doğan Hızlan’ın emeğine say ğan Ödülü’nün bu yılki sahi gı olarak “Şiirimizin Coğrafyası” bi Alphan Akgül oldu. eserine Jüri Özel Ödülü verilme Seçici Kurul üyelerini Or sini kararlaştırdı. han Alkaya, Metin Celal, Gül Mehmet H. Doğan Ödülü’nün tekin Emre, Haydar Ergü sahibine sunulacağı tören, len ve Orhan Tekelioğlu’nun 13 Mart Salı günü 19.00’da oluşturduğu Mehmet H. Doğan Ödülü’ne bu yıl 9 eser Alphan Akgül Nâzım Hikmet Kültürevi’nde düzenlenecek. Törende tiyatro katıldı. Şiir araştırmaları, eleştiri ve in sanatçısı Hümay Güldağ, Mehmet H. celemelerine verilen Mehmet H. Doğan Doğan’ın deneme ve çeviri şiirlerinden Ödülü’nü ise “Güneş Yalnız Dirileri Isı okumalar gerçekleştirirken Prusa Yaylı tır: Oktay Rifat’ın Şiirleri Üzerine” adlı Çalgılar Dörtlüsü de müziğiyle ona eseriyle Alphan Akgül kazandı. eşlik edecek. Rosa, Behice, Marie… New York, Paris, Rojava, Gezi… dünden bugüne verdikleri mücadeleyle kadınlar! 8 Mart 1857’de ABD’nin New York şehrinde dokuma işçisi kadınların mücadelesiyle ve 120 kadın işçinin katledilmesiyle başlayan, oradan Komün’ün Asi Kadınları’na uzanan; Avrupa’dan Asya’ya, Rusya’dan Çin’e 20. yüzyıl devrimlerinde en ön saflarda yer alan kadınlara ve nihayetinde Rojava’da karanlığı üzerlerinden silkip atanlara ve Gezi’nin direnişçi kadınlarına kadar gelen bir mücadele geleneği… Rosa Luxemburg ve Clara Zetkin’den, Behice Boran ve Marie Curie’ye, 1800’lerden 2000’lere, dünden bugüne, gelenekten geleceğe... Kadınların mücadelesi güç veriyor, umut veriyor, her zeminde, her yerde... www.yordamkitap.com Phantom Thread Oscarlı filme İdil Biret katkısı 90. Oscar Ödülleri’nde aday olduğu 6 daldan bir Oscar’la dönen, ünlü yönetmen Paul Thomas Anderson’un yönettiği, Oscar ödüllü oyuncu Daniel DayLewis’in başrolünde yer aldığı Phantom Thread filminde piyano sanatçımız İdil Biret’in çaldığı bir eser de yer alıyor. Bu yıl 70. sanat yılını kutlayan dünyaca ünlü sanatçının seslendirdiği Brahms’ın “16 Vals” yapıtı Phantom Thread filminde dinlenebiliyor. Çağ Erçağ ‘Kuğu’yu kadınlar için çaldı Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası (BİFO), Sascha Goetzel yönetiminde 8 Mart Perşembe akşamı verdiği “20. Yüzyılın Kıyısında” konserinde, aynı zamanda Borusan Quartet üyesi olan çellist Çağ Erçağ’a SaintSaëns’ın “1.Çello Konçertosu” nda eşlik etti. Konserde, 20. yüzyılın gün doğumunda yapıtlar üreten üç büyük besteci Camille SaintSaëns, Gustav Mahler ve Claude Debussy’nin yapıtları seslendirildi. Konser programında, Borusan Quartet viyola üyesi Efdal Altun’un rahatsızlığı nedeniyle Erçağ ile birlikte çalacakları Richard Strauss’un “Don Kişot” adlı yapıtının yerine, SaintSaëns’ın eseri yer aldı. Orkestradaki ve salondaki tüm kadınların “Dünya Emekçi Kadınlar Günü”nü kutlayan Erçağ, bis parçası olarak çaldığı SaintSaens’ın ünlü yapıtı “Kuğu”yu onlara armağan etti. Yazarımız rahatsızlığından dolayı yazılarına bir süre ara vermiştir. TELEVİZYON 07.00 Güne Merhaba 09.00 İşimiz Estetik 09.45 Özel Sektör 10.00 Hafta Sonu  11.05 Şeffaf Oda 13.20 Teknoloji Her Yerde 14.10 Yeşil Doğa 18.20 Ana Haber 20.00 Başka Bir Dünya Mümkün  22.00 Gündem Özel 08.00 Sabah Bülteni 11.00 Ses Ver Türkiye Ümit Zileli 13.00 Öğle Haberleri 17.00 Yerel Gündem 18.00 İz Bırakanlar 19.00 Hafta Sonu Haber Bülteni 21.00 Cüneyt Akman ile Zamanın Ruhu  24.00 Haber Bülteni 09.15 Avrupa’dan Anadolu’ya Doğal Lezzetlerin İzinde 10.15 Makam Farkı 11.15 Bildiğiniz Gibi Değil 14.15 Pasaport  18.20 Hayat Yeniden 19.15 0’dan 100’e 20.00 Ana Haber Bülteni 21.10 Yüzde 100 Futbol 23.00 Dünyanın İlginç Harikaları 08.00 Burası Haftasonu 12.15 Tadında Hikâyeler 14.15 Güzel Hayat 15.45 Spor Bülteni 16.15 Eighties 17.00 Seventies 18.45 Spor Bülteni 20.00 Ajanda 21.00 Teke Tek  24.00 Haber Bülteni 01.15 Teke Tek 04.00 Haber Bülteni 08.00 Hafta Sonu 10.00 Siname 12.00 Kafdağı’nın Ardında 14.00 Video Kolik  15.00 Genç Düşünce  16.00 Anka 17.00 Sağlıklı Formda Sohbetler 18.00 7 Gün 19.00 Kitap Dünyası 20.00 Haber Bülteni 21.30 Yurdun Sesi 23.00 Türk Düşünürler 23.30 Gönül Seslerimiz 07.30 Günün Dosyaları 08.00 Yabancı Film: Kanunun Davetleri 11.30 Arka Plan 13.00 Haber Bülteni 13.30 Ekonomi Turu 14.00 Ayna 15.00 Ali Tezel’le 17.00 Haber 18.00 Caz Klasikleri 20.30 Günün Dosyaları 21.00 Türkiye’nin Yönü 22.45 Günün Dosyaları 23.00 Arka Plan 08.00 Mesut Yar Sunar 10.15 Özlem Denizmen ile Kadınca 12.00 Vahe ile Mutluluk 13.15 Dizi: Fazilet Hanım ve Kızları 16.00 İstanbullu Gelin 18.45 Ana Haber Bülteni 20.00 Dizi: Jet Sosyete 22.30 Dizi: Ufak Tefek Cinayetler 09.45 Magazin D Pazar 13.00 Şule ile Vitrindekiler 14.00 Sahrap’la Anadolu Lezzetleri 15.00 Dizi: Gülizar 18.45 Ana Haber 20.00 Dizi: Çocuklar Duymasın 23.45 Yabancı Film: Öyle Sevdim ki Seni 10.15 Film: Names Unknown  12.45 Film: Oka 14.15 Film: Serendipity 18.45 Dizi: Witnesses 20.00 Film: Hayat Güzeldir 22.00 Film: Cevap 23.45 Film: The Sacred 01.30 Film: Süper Jandarma 08.00 Çalar Saat Hafta Sonu 10.45 Dizi: Şevkat Yerimdar 13.30 Meryem Yıldırım ile Benden Söylemesi 15.30 Dizi: Adı: Zehra 19.00 Ana Haber 20.00 Dizi: Savaşçı 00.15 İlk Buluşma BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Açık sarı 1 Ç A R P A N A İ renk. 2/ Türk müziğinde, çeşitli vuruşların belli bir düzen içinde sıralanmasıyla oluşmuş ritim kalıplarının genel 2 3 4 5 6 7 8 9 ÖĞ E T Ü N İ K Ğ ZAR İ N İ ÜRET İ M İ Z NE TUNUS COR UM M İ S EME N MAY A KÜP HAYAT ROB E R L İ adı.. Yunan mitolojisinde aşk tanrısı. 3/ Boyun eğen, kendini başkasının buyruğuna bırakan... Tıpta, kalbe giden damarlardaki tıkanık lığı gidermek amacıyla takılan cihaz. 4/ Güzel sanat... Din işlerini devlet işlerine karıştırmayan. 5/ Yasadışı işler yapan top luluk... “Kaderimdir çektiklerim / İnlerim hiç bulmam” (Tatyos Efendi). 6/ Hindu inanışında ateş tanrısı... Hayat arkadaşı. 7/ Büyük Okyanus’ta bir ada grubu... Ağzı mızdaki dişlerin bir bölümüne verilen ad. 8/ Tutsak... Bir tür yabanmersini. 9/ Kırmı zımtırak gri renk. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Kekliğe benzer bir kuş... Bulunulan yerden daha yüksekte yer alan düzlük. 2/ Özsu... F.H. Dağlarca’nın bir şiir kitabı. 3/ Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimse... Onarım. 4/ Hollanda’nın plaka imi... Yumurta verimi yüksek bir tavuk ırkı. 5/ Suudi Arabistan’ın plaka imi... Sodyum elementinin simgesi. 6/ Bir işin, davranı şın sağladığı katkı... İlave. 7/ Eğrilmekte olan yün, keten gibi şeylerin tutturulduğu bir ucu çatal değnek... Yaşanmış olayların anlatıldığı yazı türü. 8/ Briçte roberi oluş turan iki bölümden her biri... Satrançta bir taş. 9/ Birine göre yüksek aşamada olan kimse... Bir şeyin gereğinden çok olanı. C MY B