Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 11 Mart 2018 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, özellikle “Tutunamayanlar” adlı romanıyla tanınmış yazarımız... C.S. Tarancı’nın “Bir büyük boşlukta bozuldu büyü” dizesinde olduğu gibi, şiirde sözcük başlarında aynı ünsüzün yinelenmesiyle elde edilen ahenge verilen ad. 2 Kıskançlıktan korkma... Fethiye ilçesinde, doğal güzelliğiyle tanınmış bir koy ve küçük ada... Kuzu sesi. 3 Osmanlılar döneminde Rumeli’deki gece bekçilerine verilen ad... Hastalıklı, sakat... Mersin’in Mut ilçesinde bir yayla. 4 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan ve iki kişiyle oynanan bir iskambil oyunu... İspanyolların sevinç ünlemi... Y.K. Beyatlı’nın hece ölçüsüyle yazdığı tek şiiri... Yoksullara yiyecek dağıtan hayır kurumu. 5 Bir nota... Kurtuluş, kurtulma... “Geceyse hemen tazeler minareleri” (Cemal Süreya)... “Helali” de denilen ve giysi yapımında kullanılan yarım ipekli bir kumaş. 6 Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı... Babillilerin sıvıları ölçmekte kullandıkları bir hacim ölçüsü birimi... Bir sanatçının ya da bir dönemin yapıtlarını toplu bir biçimde sunan resim sergisi. 7 Kuzey Amerika’da yaşayan ve “vapiti” de denilen bir geyik... İtalyan mutfağına özgü bir tür hamur işi... Yaşamını ya da kariyerini boşa harcamış kimse. 8 Kadın hapishanesi... Japon edebiyatında “günlük” türüne verilen ad... Pamuklu bir dokuma. 9 Hititlerin Kızılırmak’a verdikleri ad... Samsun’un Vezirköprü ilçesinde ortaya çıkarılan Hititlerin kutsal kenti. 10 Boyutlar... Burdur’un Bucak ilçesinde antik bir kent... Eskrimde kullanılan üç silahtan biri... Türk müziğinde bir makamı kendi perdelerinden daha tiz ya da pes perdelerde çalma işi... Rize’nin Ardeşen ilçesinde bir yayla. Bu haftaki bulmaca ödülü Madame Curie Soner Tuna Yordam Kitap 25 ŞUBAT 2018 25.02.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde ya 1665 KAZANANLAR: Roger L. Urgan, Meral Özkam, Hakan Öztop, Sükuti Çene, Ümit Yurtseven, İSTANBUL, Fevzi Dişanlı, yımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Mihail Şolohov’un Durgun Don (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: BALIKESİR, İsmail Hakkı Tekçe, Şükran Taşdemir, GAZİANTEP, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 S E L DABAĞCAN KÖR İ S TAN Sevinç Bengi, SAMSUN, Handan 2 E V İ R G E Ç AMORO F OB İ DO Bilgiç, KOCAELİ, Meriç Sapmaz, AFYON, Sevim Helvacı, Sebahattin Kılıç, AYDIN, Nilgün Kızıltaş, KIRKLARELİ, Ada Koç, Şinasi Akın, Sıtkı Arslan, Bozkurt Şenler,Umut 3R KOR T AR İ ONOMA S T İ K 4 KARGO İ NTKOR RAN ANA 5 İ MA NAZA L POT İ N AVAN 6 S U KO L İ B ARO E P AYAM 7 E L L EME AKAL İ S SOS ŞİT 8FEER İ US BE STE L Kİ Ü Polat, Banu Cengiz, Atilla Cengiz, 9 ETK İ OZ AB BORAN İ AV ANKARA, A. Erhan Eribol, Asu 10 N E MA Y ANANA S NEVAL E Özer, ORDU, Mukaddes Dinç, İZMİR, Mustafa Kabakçı, ESKİŞEHİR Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 11 D İ N A R AVAN İ TASD İ K Y 12 İ N N A S R A N İ T EVK İ S UÇ 13 C E H R İ NE KARA İ ML E R 14 H U L A F LOTÖR OR böyle aycin@cumhuriyet.com.tr 15 A N E L E İ S K A S N I veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese 16 S A V İ T A R E S Ü Z 17 İ B İ S S A İ T EMR E L 18 L U T E N İ T S A A S İ L 19 E L C S A M İ N A R İ gönderilmeye devam edecek. 20 R A V E N T AKROT E R 11 Sergen... Eski dilde buğday... Hafıza, bellek... Argoda bite verilen ad. 12 Güzel kokulu bir kavun cinsi... On iki hayvanlı eski Türk takviminde maymun yılına verilen ad... Osmanlı Devleti’nde uzun süren savaşlarda düzenli ordunun yanında hizmete alınan paralı asker. 13 İçine sulu şeyler koymaya yarayan kap... Çerkeslerin ulusal destanı... Yağlı güreşte bir oyun. 14 Anayurdu Hindistan olan, ekşi ve gevrek etli bir meyve... “Ben Musa’yım sen firavun / İkrarsız şeytanı / Üçüncü ölmem bu hain / Pir Sultan ölür dirilir”... Baryum elementinin simgesi. 15 Asya ile Avrupa’yı ayıran dağ sırası... Yumurtadan yeni çıkmış civcivin ağzının kıyısında bulunan ve zamanla kaybolan sarı renk... Roma İmparatorluğu’nun son dönemlerinde ve ortaçağda kiracı çiftçi. 16 Endonezya’nın plaka imi... Gümüş elementinin simgesi... Antalya’nın bir plaj bölgesi... Suyosunu. 17 Güney Amerika’da yaşayan küçük bir maymun cinsi... Bir işi yerine getirme... Dolma yapmak için hazırlanan karışım. 18 Kıymetli kumaşlardan yapılmış bir çeşit halı ya da kilim... Bir geminin alabildiği yük miktarı... Hukuk. 19 Bir şeyin esasını belirten kurallar... Dünyada yalnızca Akşehir Gölü çevresinde yetişen ve gösterişli sarı çiçekler açan otsu bir bitki. 20 Yurdumuzda da yetiştirilen, iri ve sarı üzerine kırmızı renkli bir elma cinsi... Kazaklarda “dombra” adlı çalgı eşliğinde söylenen türkü. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Los Alamos bilim laboratuvarının yöneticisi olarak ilk atom bombasının geliştirilmesindeki katkılarıyla tanınan ABD’li fizikçi... Avustralya yerlilerinin inancında, mitolojik bir yaratığı temsil eden, ahşap ya da taştan yapılma dinsel tören figürü. 2 Bir renk... Yurdumuzun sulak alanlarında da yaşayan ve “boz dalağan” da denilen ördek cinsi... Yelkenli gemilerde direklere çıkılması için verilen komut. 3 Türk müziğinde bir makam... Hamamböceğine verilen bir başka ad... Hermann Melville’in “Moby DickBeyaz Balina” romanındaki kaptanın adı. 4 Mekke’de yapılan ve içine Zemzem konulan ince cam şişe... Donuk renkli... Aşure kazanlarını karıştırmakta kulla 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... nılan tahta kepçe... Molibden elementinin simgesi. 5 Bez dokuma tezgâhı... “ geçilir geçse sabâ gülşenimizden” (II. Selim)... “İyi, güzel, hoş” anlamında argo sözcük... Doğal kurşun sülfür. 6 Bilgisayar yazıcısı ya da fotokopi makinesinde kullanılan mürekkep... Hz. Ömer döneminden itibaren islam toprakları ile Bizans toprakları arasındaki sınır bölgesi... Slovakya’nın plaka imi... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin para birimi. 7 Ağız mukozasında oluşan yüzeysel yara... Minyatürü anımsatan özgün baskı ve resimleriyle tanınmış ressamımız... Rusya’daki Kalmuk Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti. 8 “Hayır” anlamında kullanılan söz... Bir iskambil oyunu... Kekeme ya da dilsiz kimse... Akdeniz Bölgesi’nde kendiliğinden yetişen ve ip hasır gibi şeylerin yapımında kullanılan bir bitki... Gece. 9 Konya’nın Derebucak ilçesinde bir mağara... Altay Şamanlığında, timsahı andıran efsane canavarı... Coğrafyadaki kıyı tiplerinden biri. 10 En küçük sosyolojik birim... Otlayan hayvan sürüsü... Dünya işlerinden vazgeçip bir yere kapanma... Panama’nın plaka imi. 11 Madencilikte, kazıyı kolaylaştırmak için kazı alnının alt kısmına açılan oyuk... Japon lirik dramı... Gelecek. 12 Eskimolarm buzdan kulübelerine verilen ad... İçine başka bir sıvı karıştırılmamış içki... Siirt yöresine özgü, üzüm şırasının kaynatılmasıyla yapılan bir tatlı... Lantan elementinin simgesi... Bir topluluğu oluşturan bireylerden her biri. 13 Bir cetvel türü... Esnek ve geniş kenarlı kadın şapkası... Proteinlerin kolay sentezlenmesini sağlayan madde. 14 Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu... Romatizma ağrısı... “Saçma ey göz ’ten gönlümdeki odlara su / Kim bu denli dutuşan odlare kılmaz çare su” (Fuzuli)... Çin Seddi’nin Çincedeki adı. 15 Yelkenli gemilerde kısa çarmıklara verilen ad... Acımtırak, ekşimsi ve buruk bir tadı olan... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 16 Pamuk ipliğini sarmaya yarayan el çıkrığı... Düzenli aralıklarla yinelenen, dizemli. 17 Ege Denizi’nin kuzeyinde Yunanistan’a ait bir ada... Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre. 18 Mekke’de, hacıların arife günü toplandıkları tepe... “ kaldım şu gönlümün elinden” (Karacaoğlan). 19 Kemiklerin yuvarlak ucu... Rütbesiz asker... İzmir’in bir ilçesi. 20 Abdülhak Hamit Tarhan’ın bir tiyatro oyunu... Aynı kökten çıkan ve bir başkan yönetiminde yaşayan aileler topluluğu. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com VANDERBİLT NAKAVT TAKIMLAR ŞAMPİYONLUĞU Dünya Dörtlü Takım Şampiyonluğundan daha prestijli denilen turnuva Salı günü 22.00’de başlayacak turnuva 19 Mart Pazartesi sabahı finalin dördüncü devresiyle sonlanacak. Turnuvayı BBO’dan izlemek mümkün. Kontrat briçin kurallarını koyan Harold S. Vanderbilt’in, 1928’de (Amerika) dörtlü takım şampiyonluğu olarak organize ettiği ve kendi adını verdiği turnuva halen aynı adla oynanıyor. Turnuvanın briçte bir “Kim Kimdir?” göstergesi olan ve sitemiz www.bricciyiz. biz’de bulabileceğiniz şampiyonlar listesi adeta briç titanlarının geçit töreni gibi, bazı isimler: Stayman, Jacoby, Josephine, Walsh, Rosenkranz ve hatta biz Türklere göre briçin babası sayılan Goren ve Shenken Club sisteminin kurucusu Howard Shenken. Bu turnuvayı 10 kezle en çok kazanan Howard Schenken (19041979) ilk şampiyonluğunu 30, (s)onuncusunu 60 yaşında kazanmış. Yaşayan oyunculardan ise 1940 doğumlu Lew Stansby yedi kezle en çok kazanan. Son şampiyonluğunu 2011 yılında, 71 yaşında kazanmış. Son şampiyon finalde favori Monaco takımını yenen Nickell takımı: Nick Nickell, Ralph Katz, Jeff Meckstroth, Eric Rodwell, Bobby Levin, Steve Weinstein. Bu takımda yer alan ünlü çift Rodwell Meckstroth bu turnuvayı birlikte altı kez kazanmışlar. Geçen Haftaki Probleminin Çözümü İmp Zonsuz ¦ 643 ¦ 10754 ¦ R5 ¦ AD84 ¦ ARD ¦ AV3 ¦ AD932 ¦ RV Analiz ve Çözüm: El saymaya güzel bir örnek bu problem: Üç pik, bir kör, dört trefl ve üç karo lövemiz hazır. Bir löveyi de karo 33 (%36) veya 42 (%48) ise bu renkten sağlayabiliriz. (Kör üzerine oynamak daha düşük olasılıklıdır.) Bize karodan fazladan bir löve gerektiğinden karodan bir el vermeye tahammülümüz var. Fakat karo Rua tek yer geçerimiz olduğundan eldeki trefl RV’yi debloke ettikten sonra bununla yere geçersek trefl onörlerini çekmek zorundayız. Bu durumda trefl 52 dağılmışsa rakiplerin bir lövesini açığa çıkarmış oluruz ve bir karo verdiğimizde trefli de tahsil ederek bizi batırırlar. Öyleyse 52 dağılım olasılığına karşı rakiplerin trefl alıcısını açığa çıkarmadan karoyu sağlamalıyız. Bunun için de acaba partajmıdır, bir fazla yapar mıyım diye merek etmeden, RV trefli debloke ettikten hemen sonra bir karo boşlamamız gerekir. Böylece rakiplerin herhangi bir alıcısını açığa çıkarmadan hem trefl onörlerinin debloke etmiş hem bir karo sağlamış ve hem de yere geçişimizi korumuş oluruz. Kısacası piki alıyor, trefl RV’yi tahsil ediyor, elden yerden küçük karo oynuyoruz. Bunu alan defansın en iyi dönüşü kördür. Bu dönüşü Asla alır, karo Rua ile yere geçeriz ve iki taraf da uyarsa elimizi açarız. İşte dört el: ¦ 643 ¦ 10754 ¦ R5 ¦ AD84 ¦ V10982 ¦ RD62 ¦ 74 ¦ 63 ¦ 75 ¦ 108 ¦ V1086 ¦ 109752 ¦ ARD ¦ AV3 ¦ AD932 ¦ RV Haftanın Problemi Takım maçı, herkes zonda: ¦ DV98 ¦ A4 ¦ D865 ¦ AD3 Batı Pas Pas Pas Herkes Pas Kuzey Doğu Güney 2Trefl 2Karo Pas 2SA 3Trefl Pas 3SA 4SA Pas 6SA 2Trefl: Forsing açış 2Karo: Bekleme yanıtı 2SA: 2324 OP 3Trefl: Puppet Stayman 3SA: 45 Majör yok 4SA: Kantitatif Batı pik Vale çıkar, oyunu planlayın. Batı Pas Herkes Pas ¦ AR1032 ¦ RD5 ¦ V74 ¦ 54 Kuzey Doğu Güney 1¦ 2SA Pas 4¦ Atak trefl 2’li. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Anatoli Leyn Sanatçı, sporcu veya bilim adamı olduğunuzda çevrenizin değiştiğini hissedersiniz. Üç konunun özelliği belli bir seviyeden sonra dünyaya malolmanızdır. Bir noktadan itibaren uluslararası arena ve arkadaşlıklar çevrenizi belirlerken, bir yaştan sonra da çevrenize eklenenlerden çok eksilenleri umursarsınız. 90’lı yıllardan, 2010’lara dek düzenli olarak oynadığım Amerikan Openlerinde, Anatoli Leyn bana fraternite gösterenlerden biri olmuştur. Satrancın spor olduğunu çok çabuk keşfeden Leyn fiziki kuvvetiyle de övünenlerdendi. Korçnoy gibi 1931 Leningrad doğumlu olan Leyn haliyle savaş çocuklarındandı. Leonid Şamkoviç’le birlikte SSCB’den ABD’ye ilk iltica edenlerden olan Anatoli Yakovliyeviç, sağlığı hep bozuk Şah lakaplı teorisyen Şamkoviç’in aksine pratik bir oyuncuydu. Biriyle New York’da Grünfeld Savunmasının en girift varyantlarını analiz etmek, diğeriyle Cleveland’ın banliyösü Shaker Heights’da yıldırım oynayıp, spor yapmak şimdi geçmişte kalan anılar haline geldi. 1965 yılında o zamanki Batı Almanya’nın Hamburg kentinde yapılan Avrupa Takımlar Şampiyonasında SSCB takımında yer alan Leyn, 1978’de Arjantin’in başkenti Buenos Aires’de düzenlenen Olimpiyattaysa bu kez ABD’yi başarıyla temsil etmişti. En büyük derecesini 1972 yılında Kübanın Cienfuegos kentinde kazandığı turnuvayla alan Leyn, Dünya Veteranlar Birinciliği’nde zirveyi her seferinde zorlamış olsa da 2000’lerden itibaren çaptan düşmeye başladı.Önce sağlık sorunları çeken eşiyle devamlı ilgilenmek zorunda oluşundan ötürü yeterince turnuva oynayamayan Leyn’in sonunda kendi sağlığı da bozuldu ve çift bu sene hayata 15 gün arayla veda etti. Mücadeleciliğiyle ünlü Leyn’in pozisyonel oyunu hepimize ilham vermiş olsa da IM Arhangelski’yle çıkardığı kombinezonlar antolojisi 2000’li yılların sonunda elimden düşmezdi. Şimdi Leyn’in en beğendiğim iki oyunu: GM Anatoli Leyn (2535)GM Dragutin Şahoviç (2520), Amsterdam 1979, Modern Benoni Savunması 1.d4 Af6 2.c4 c5 3.d5 e6 4.Ac3 ed5 5.cd5 d6 6.Af3 g6 7.e4 Fg7 8.Fe2 00 9.00 Ke8 10.Ad2 a6!? (10...Abd7 Vezir Kanadında zayıflığa yer vermez.) 11.a4 Abd7 12.a5!? (12.f4 c4 13.Şh1 Ac5 14.e5 de5 15.fe5 Ke5 16.Ac4 Ke8 17.Fg5, 2008 yılı Yunan Liginde GM Jobava’yı yenerken benim tercihimdi.Leyn benzer bir fikir uyguluyor.) b5 13.ab6 Ab6 14.f4 Vc7 15.Ff3 Kb8 16.Şh1 c4 17.Ka2!? (Karen GrigoryanAnatoli Lutikov, Perm 1971 partisinde 17.Ka3 tercih edilmişti.) Afd7 18.Aa4 Fb7 19.Ab6 Ab6 20.Ab1! f5 21.ef5 gf5 22.Ac3 (Beyaz hafif üstün.) Vc5 23.Aa4 Aa4 24.Ka4 Vb5 25.Kg1!! Şh8 Beyazın uygulamaya başladığı derin fikir 25.Fd2! Fd5 26.Fc3 Ff3 27.Fg7 Şg7 28.gf3 gerektiriyordu. 26.Ka3? Kbc8 27.Vc2? Fd5 28.Fd5 Vd5 29.Ka6 Ke6 30.h3 Kce8 31.Ka4 Fd4 32.Vd1 Vc5? (32...Kg6! hemen kazanırdı.) 33.Ka5? (33.b4! Vb6 34.Ka6! Va6 35.Vd4 Şg8 36.Fb2 K8e7 mat vermese de uzun diyagonal çok tehlikeli.) Fg1! 34.Kc5 Fc5? (34...Ke1! 35.Ve1 Ke1 36.Kc8 Şg7 37.Fd2 Kf1 38.Fc3 Şf7, avantaj Siyahtadır.) 35.Fd2 Şg8?! (35...Fd4 36.Vf3!) 36.Vh5 Kf8 37.Vf3! (Bu kez Vezir, iki Kaleden daha üstün.) Ke4 38.g4? (38.Vg3g5) Kfe8 39.gf5 Fd4!= 40.b3 c3? (Zeitnotun son hamlesi yerine 40...d5 dengeyi ko rurdu.) 41.Fc3 Fc3 42.Vc3 Ke3 43.Vc4 Şf8 44.Şg2! Ke2 45.Şg3 K8e3 46.Şh4 Kh2 47.f6 Khh3 48.Şg4 Keg3 49.Şf5 Kh5 50.Şe6 Ke3 51.Şd6 Khh3 52.Vc7! Khg3 53.Vh7 Kd3 54.Şe6 Kge3 55.Şf5 Şe8 56.f7 Şe7 57.Vg8 Siyah terk eder.10 GM Kurt Hansen (2540)GM Anatoli Leyn (2487), New York 1987, VezirHint Savunması 1.Af3 Af6 2.c4 e6 3.g3 b6 4.Fg2 Fb7 5.d4 Fe7 6.Ac3 Ae4 7.Fd2 d5!? (‘En iyi oyunlarım’ adlı eserinde Korçnoy aynı Hansen’i 7...f5 8.d5 Aa6 sonrası 9.00 Ff6 10.Kc1 00 11.a3 c6! ile kandırdığını belirtir.Problem 9.de6!) 8.cd5 ed5 9.Va4! Vd7 10.Vc2 Ac3! (Doğru değiş tokuş.) 11.bc3 00 12.00 Aa6 13.c4 c5 14.Ae5 Ve6 15.Ad3 Af4 tehdidi dolayısyla Siyahların durumu kritik gözüküyor ama 15...Vf5!= 16.Ab4 Vc2 17.Ac2 cd4 18.Ad4 Ff6 19.Fe3 Kfd8 20.Kad1 Ac5 21.cd5 Fd5 22.Fd5 Kd5 23.Ab5 (23.Ac6 Kd1 24.Kd1 Aa4c3) Kdd8 24.Kd8 Fd8 25.Fc5?! (25.Kd1) bc5 26.Kc1 Fe7 27.e3?! (27.e4!) f5! 28.Şf1 Şf7 29.Şe2 Kb8 30.Aa3!? (30. Aa7 Ka8 31.Ac6 Fd6! korkutucu.) Şe6! (30...Kb2 31.Kc2 Kc2 32.Ac2 Şe6 33.Şd3 Şd5 34.Aa3!=) 31.Ac4 Ff6 32.h3 h5 33.Kc2 Kb4 34.Şd3 Şd5 35.f4 Kb1 36.g4 Kd1! (36... hg4? 37.fg4 fg4 38.e4 Beyazı rahatlatır.) 37.Şe2 Kh1 38.gf5 Kh3 39.Ad2 Kh2 40.Şd3? (40.Şf3 tek hamleydi.) c4! Beyaz terk eder. 01 C MY B