Katalog

Sıfır vergiye iptal Süt, tereyağı, soya ve palm gibi ürünlerin belirli miktarlarda sıfır gümrük vergisi ile EKONOMİ ithaledilmesineolanaksağlayan düzenleme iptal edildi. DOLAR 5.2860 7.5 kuruş AVRO 6.0240 9.2 kuruş FAİZ 20.24 Sabit Cumartesi 8 Aralık 2018 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Sıkıntılı günler kapıda BORSA 93.699 872 puan ALTIN CUMHURİYET 1416.80 15.95 lira ALTIN 24 AYAR 211.67 2.35 lira 17 TÜSİAD’ın YİK toplantısına ekonomik kriz damga vurdu. İflasların arttığına dikkat çekilerek önlem alınmazsa döviz krizinin yeniden hortlayacağı ifade edildi TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi (YİK) Başkanı Tuncay Özilhan, “Or ta vadede muhtemelen bizi bugünkünden daha sıkıntılı günler bekliyor” derken, kor kordato ilan eden şirketlere her gün bir yenisinin eklen diğine dikkat çekti. Ankara’da gerçekleştiri len TÜSİAD YİK toplantısına ekonomik kriz damga vurdu. Morallerin bo zulduğunu ve büyüme hızın MUSTAFA ÇAKIR da sert düşüşün kaçınılmaz olduğunu dile getiren Özilhan, “Eğer iflaslar TÜSİAD YİK, Ali Koç (soldan) Erol Bilecik, Ziya Selçuk ve Tuncay Özilhan’ın katılımıyla yapıldı. başlarsa, durum daha da kötüye gider. Bünyeyi kuvvetlendirici önlemleri almazsak, Özgürlük vurgusu şimdilik bastırmış olduğu muz döviz krizinin yeniden Basın özgürlüğünün sağ hortlaması ve bu kez çok da lanması ve özgürlük alanla ha derin bir krize dönüşme rının genişletilmesinin elzem si kaçınılmaz olur” uyarı olduğuna da dikkat çeken Erol sında bulundu. Bilecik, şöyle konuştu: Milli Eğitim Bakanı Zi 4 Su ne kadar bulanık olursa olsun, ya Selçuk’un katılımıyla yapılan TÜSİAD YİK’te konuşan Özilhan’ın konuşmasının satırbaşları şöyle: 4 Mayıstan sonra baş gösteren krizin temelinde daha önce yapılmış bazı hataların ekonominin temellerini aşındırmış olması yatıyor. 4 Türkiye ekonomisinin en temel sorunu tasarruf açığı. Dışarıdan para akışının kesilmesi krizleri tetikledi. demir atacağımız tek liman daima Batı’dır. Hepimiz aynı trendeyiz. Ancak “Aynı trende olmak, herkesi aynı yolun yolcusu yapmaz”. Biz her zaman, demokrasi, hukukun üstünlüğü, özgürlük yolunun yolcusu olmalıyız. Hukuk devleti demek, demokratik anayasal dü zen, bağımsız ve tarafsız yargı, özgür basın, yasal güvenceye bağlanmış insan hakları, kuvvetler ayrılığı ve en önemlisi laik bir toplumsal düzenin varlığı demek. hızında sert bir düşüş kaçınılmaz görünüyor. 4 Aslında dün yapılması gereken yapısal reformların, hemen yarın yapılması gerekiyor. 4 Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişin sancıları çekiliyor. Birçok yerde işler yürümüyor, her kademede kararlar bir üst mercie devrediliyor. 4 Her yerde mantar gibi üniversiteler açılıyor. Mezunları işsiz kalıyor. 2529 yaş grubundaki gençlerin yüzde 35’i ne eğitime devam ediyor ne de bir işte çalışıyor. Yani, boşta gezer. 4 Hakaret ve şiddete çağrı içermedikçe, düşünce özgürce ifade edilebilmeli. Görüş farklılıklarını cezalandırmak yerine teşvik edelim. lım ki insan yalnızca söylediklerinden değil, sustuklarından da sorumludur” dedi. Bilecik’in bu sözleri salondan “Bravo” sesleri arasında yoğun alkış aldı. Bilecik’in değerlendirmeleri özetle şöyle: 4 Sahip olduğumuz bunca potansiyele rağmen, Türkiye hak etmediği zorlu bir dönemden geçiyor. İş dünyası olarak bu zorlu dönemde sorumluluğumuz, yapılması gerekenleri söylemektir, paylaşmaktır. Unutmayalım ki insan yalnızca söylediklerinden değil, sustuklarından da sorumludur. 4 Nakit sıkışıklığı her sektörde hissediliyor, kredi daralması tüm hızıyla devam ediyor. Kredi daralması bitmeden bu krizin bitmeyeceğini hepimizin kabul etmesi Ekonomi tasarruf açığı kapa Korku siyasetinden, ideolojik gerekir. Geri dönmeyen kre nından kurtulamadıkça, orta körlükten, kimlik siyasetin di alacaklarının temizlenmesi gelir tuzağına sıkışıp kaldık. göremiyor. Yüksek faiz oran den, nefret siyasetinden kaçı çalışmaları yapılmalı. Dalga dalga yayılır ları kredi kullanımını sınırlıyor. Eğer iflaslar başlarsa, nalım. Ama ifade özgürlüğün 4 Keyfi uygulamaların piden ve çoğulculuktan kork yasa dengesine zarar verece 4 Orta vadede muhtemelen durum daha da kötüye gider. mayalım. ği çok net, acele ile alınan ka bizi bugünkünden daha sı Dalga dalga KOBİ’lere, esnafa TÜSİAD Başkanı Erol Bile rarların yerine uzun vadeli po kıntılı günler bekliyor. ve vatandaşa yayılır. Finans cik de, iş dünyası olarak so litikalar tercih edilmeli. Eko 4 Konkordato ilan eden sektörü doğru araçlarla des rumluluklarının yapılması nominin alabora olmamasının şirketlere her gün bir yenisi teklenmeli. gerekenleri söylemek oldu yolu yapısal reformlardan ge ekleniyor. Reel sektör, önünü 4 Belli bir süre için büyüme ğunu belirterek, “Unutmaya çiyor. l ANKARA Dİjital firmalara ödül TÜSİAD’ın geleneksel YİK Ankara toplantısı için önceki akşam Cermodern’de kokteyl düzenlendi. Daha önceki yılların tersine bu yıl kokteyl ve YİK toplantısı için bir otel yerine Cermodern tercih edildi. Kokteyle hükümetten sadece Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan katıldı. Kokteylde TÜSİAD’ın Sanayide Dijital Dönüşüm Programı’nda başarılı olan firmalar ödüllendirildi. Ödül töreninden kısa süre önce kokteyle gelen Pekcan, ödül töreninin ardından da başka programları nedeniyle salondan ayrıldı. Kokteyle AKP’den genel başkan yardımcıları Lütfi Elvan ve Cevdet Yılmaz ile Taner Yıldız da katıldı. Bu arada kokteyle kayıt cihazı, fotoğraf makinesi ve kamera alınmadı. RİSKLER SÜRECEK TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, gelecek yıl gerek küresel, gerek yerel düzeyde belirsizliklerin ve risklerin devam ettiği bir yıl olacağını aktardı. Bilecik şu ifadelere yer verdi: 4 Ekonomide inat olmaz, ekonominin kuralları çok belli, Türkiye’nin ekonomik istikrarı pamuk ipliğine bağlanamaz. 4 Ekonomimizin bugünkü hale gelmesinde elbette küresel gelişmelerin de payı vardır. Ama önce iğneyi kendimize, sonra çuvaldızı başkalarına batırmakta fayda var. 4 Bağımsız düzenleyici kuralları ile iyi işleyen piyasa ekonomisi ve yatırım ortamının dinamizmi için gereken tüm mevzuat ve uygulamaların devreye alınması gerekiyor. AKP’nin yasa önerisinden teşvik ve genişletme çıktı Önüne gelen madenci olabilecek EMİNE KAPLAN Tartı lal sayısı ‘5 yıl içinde 2 kez’ AKP’nin TBMM Başkanlığı’na sunulan yasa önerisinde, şirketler için ‘madencilik yapabileceği statüsünde yazılı olması’ koşulunun kaldırılması, maden alanlarında ticari ve sınai faaliye cezalarına af Damgası kopmuş, bozulmuş, damga süresi geçmiş ölçü aletini kullananlara verilen para cezaları, 90 gün içinde pediyodik muayenesi olarak değiştiriliyor. Maden alanlarında ticari faaliyete izin: Ruhsat sahalarında ruhsat sahipleri, madencilik faaliyetleri ve madenlerin işlenmesine yönelik faaliyetler dışında hiçbir faaliyette bulunamayacak ve geçici tesisler te izin verilmesi, altın ve ni yaptıranlar için dışında herhangi bir tesis ve gümüşte devlet hakkının uygulanmayacak. ya alt yapı tesisi kuramaya yüzde 25’inin alınmaması, cak. Ancak bakanlık tarafın maden ruhsat sahipleri ile üçüncü ki dan uygun görülmesi halinde ticari ve şiler arasında yapılacak rödövans sözleşmelerinde iktidarın bir sorumluluğunun olmaması öngörüldü. Yasa öne ya sınai faaliyette bulunabilecek. Rödövansta iktidarın so rumluluğu yok: Ruhsat sahipleri risinde, şu düzenlemeler yer alıyor: ile üçüncü kişiler arasında rödövans İlgisi olmayan şirketlere de sözleşmelerinde izin vermeye Maden verilecek: Yasada şirketlere maden İşleri Genel Müdürlüğü yetkili olacak. hakkının verilmesiyle ilgili hükmünde Ancak müdürlük sözleşmenin tarafı yer alan ‘madencilik yapabileceği statüsünde yazılı’ olması koşulu kaldırılacak. Böylece maden hakları, madenci olmayacak. Ormanlardaki enerji tesisle rine 99 yıllık uzatma: Orman ve lik yapıp yapamayacağına bakılmaksı milli park alanlarında yapılacak olan zın tüm şirketlere açılacak. enerji iletim ve dağıtım tesislerinin Ruhsat iptaline uzatma: ÇED emniyet alanları sahaları ile bu tesis ile ilgili karar, işyeri açma ve çalışma lerin yapım, bakım ve ulaşım alanlarıy ruhsatına aykırılık gibi durumlarda fa la ilgili izin ve işlemler 60 gün içinde aliyeti durdurulan işletmelerin 3 yıl sonuçlanacak. Alınması gereken arazi içinde 3 kez veya daha fazla ihlal ya izin bedeli yüzde 60 indirimli uygula pılması halinde ruhsatın iptal edilme nacak. 49 yıllık izin süresi sonunda bu sine ilişkin hükümde geçen süre ve ih süre 99 yıla kadar uzatılabilecek. Cumhurbaşkanı 90 yıla kadar uzatabilecek Cumhurbaşkanı, ruhsat sürelerini 1. grup madenlerde (Kum ve çakıl, tuğlakiremit kili) 30 yıldan 60 yıla, 2. grup madenlerde (Kalsit, granit, mermer) 40 yıldan 80 yıla, diğer grup madenlerde (Tuz, linyt, taşkömürü, altın, gümüş, bakır, kurşun, çinko, demir, elmas, safir, yakut, zümrüt vb...) ise 50 yıldan 90 yıla kadar uzatılmasına karar verebilecek. Altın ve gümüşe teşvik: Altın, gümüş ve platini yurtiçinde ve kendi tesisinde işyeyip ek katma değer sağlayanlardan devlet hakkının yüzde 25’i alınmayacak. Bakır, kurşun, çinko ve demir gibi madenlerde ise devlet hakkından yüzde 75 indirim yapılacak. 2v5a0tabnidnai şvlaığaıtkeatp Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, 250 bin liralık taşınmazın peşin olarak satışının vaat edilmesi vatandaşlık kazanımı için yeterli olacak. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre 250 bin dolar veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan taşınmazın satışının vaat edildiğine dair noterden düzenlenen sözleşmenin 3 yıl süreyle devri ve terkini yapılmayacağı taahhüdüyle tapu siciline şerh edilmesi de vatandaşlık kazanımı için yeterli olacak. Bu yılın 10 ayın da yabancılara 30 binin üzerinde konut satışı yapıldı. Geçen eylül ayında Türkiye’de gayrimenkul sahibi yabancıların vatandaşlığa geçişi için gereken asgari taşınmaz bedeli de 1 milyon dolardan 250 bin dolara çekilmişti. l Ekonomi Servisi Büyüme umudu yok Gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYH) büyümenin TL’deki sert değer kaybı, finansal koşullardaki sıkılaşma ve iç talepteki yavaşlamanın etkisiyle üçüncü çeyrekte yüzde 2’ye gerilemesi, yılın tamamında ise yüzde 2.8 olması bekleniyor. Reuters’ın 15 ekonomistin katılımı ile yaptığı ankete göre üçüncü çeyrek büyüme beklentileri yüzde 0.5 ile yüzde 3, 2018 sonu beklentileri ise yüzde 1 ile yüzde 4.1 aralığında yer alıyor. Ekonomik büyüme yıl başından bu yana ivme kaybediyor. GSYH ilk çeyrekte yüzde 7.4, ikinci çeyrekte ise yüzde 5.2 büyüdü. Eko nomistlerin tahminlerine göre büyümedeki ivme kaybı üçüncü çeyrekte belirginleşecek. Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen, üçüncü çeyrekteki ivme kaybının ardından GSYH büyüme görünümünü birkaç çeyrek daha ‘olumsuz’ gördüğünü söyledi. l Ekonomi Servisi Ötekileştirilenlerin isyanları... Zapatalar... “Özalizm” dönemine nokta koyduran, dünyanın, emek başkaldırısının en uzun soluklu, süreli, yüz binlerin katılımlarıyla gerçekleştirilmiş Zonguldak “Büyük Madenci Direnişi”yle aydınlanmacıların, Zonguldak içinde 40 günü geçen inatçı, kararlı direniş sürecine dayanışma katılımları içinde, İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, Muzaffer İzgü, Ali Sirmen, Prof. Gençay Gürsoy, Işık Kansu... İçlerinde birlikte çekilmiş fotoğraf karesi masamın özel bir köşesinde. Ev sahipliği yapan gazeteciler kontenjanından olarak mutluluk içinde yürüyüş sonrası sahilde çayımızı içiyorduk... İlhan Ağabey kulağıma eğilerek, eylemlerin simge efsane lideri Şemsi Denizer’i kastederek, “Seninki Viva Zapata” diyerek notunu verince, “İlhan Ağabey, o kadar acımasız olma, hiç değilse kazanım getirecek sonuçlarını bekle” itirazımı yapıştırmıştım. Özal’ın inadıyla, yılbaşı gecesi öncesi imzalanmış sözleşmenin yürürlüğe sokturulmamasına karşılık kış ortası Ankara’ya yürüme kararlılığı ile yola çıkıldığında, Demirel’in deneyimli siyasetçi olarak, “Ankara’ya gelinirse, İktidar düşer, ama alternatifi hazır değil...” uyarısına da tanıklık etmiştim. Özal döneminin, başta örgütlü, sendikalı işçiler, ülkenin tüm çalışanlarının, emeği ile geçinen köylüsü, esnafı ile üreticilerinin 12 Eylül artı Özalizm siyasetlerindeki ağır gelir kayıplarının, gelir adaletsizliğindeki büyük çarpılmanın göreceli geriye doğru 45 yıllık kayıplarını düzelten, lokomotif sözleşme imzalanmış, karizmatik lider Şemsi Denizer madencileri burunlarından kan akıttırmadan evlerine döndürmeyi başarmıştı. Ülkenin emeği ile geçinenlerinin, mağdurlarının yarısından fazlası, siyasi başarı beklentisi içine de girmişti. Şemsi Denizer, emekçilerin, ezilenlerin, halka halka birikimleri, patlamaları, sayısız toplumsal eylemleri üzerine gelmiş büyük madenci direnişi patlaması ile ortaya çıkmış siyasal beklentinin yükünün ağırlığında, içtenlikle dertleşmişti... “Benden ülkeyi kurtarmam, mucize yaratmam bekleniyor. Ne kişisel, ne sendikal ne de siyasal birikimimiz, örgütlülüğümüzle... Beklentilerin karşılanması söz konusu değil...” HHH Sokağa, toplumsal başkaldırılara dönük gazetecilik, siyasal, toplumsal, kültürel bilinç tanıklıklarıyla... Sokağın kokusunu alabilenlerin, kişisel kimlik, aidiyetleri, emektensermayeden, sağdan, soldan olmaları fark etmez... Dünyanın giderek insana, tüm canlılarına, geleceğe dönük ihanet boyutundaki acımasızlıkta, yükselen kirli emperyal çıkarlar, bir avuç elde toplanan, deyim yerindeyse hem dünya genelinde, hem de ülkemizdeki bin beter çarpık acımasız gidişte, otoriterliğin sınır tanımaz, izansız, haksız icraatlarından beslenen... Dipten gelen dalganın, isyanın birikimini duyumsamamaları olanaksız. Dün sabah elime ulaşan, 12 Eylül sonrasında sürgünde gazeteci büyüğümüz Doğan Özgüden’den gelen güncel analizi, gülümseyerek sizlerle paylaşmak zorundayım... “Sarı yelekliler güncelinde 68’e bakış... Türkiye 68’inin belirgin özelliği açıkça antiemperyalist ve antikapitalist bir isyan olması, sol düşünceye ve örgütlenmeye yeni bir ivme kazandırmasıydı... Fransayı sarsan sarı yelekliler direnişi kısa zamanda Belçika’yı da kapsamına aldı. Hükümetin vurdumduymazlığı karşısında cumartesi (bugün) başkente yeni bir çıkartma yaparak bu kez Avrupa kurumlarının bulunduğu bölgeyi işgal etmeleri bekleniyor. Sarı yelekliler hareketi örgütsel bir direniş değil. Sokağa dökülenlerin içinde işçisinden işsize, köylüsünden küçük esnafa, öğrencisinden sanatçısına tüm ezilen sınıf ve tabakalardan insanların, yoksulluk sınırının altında ya da o sınırın altına düşme tehlikesinde yurttaşların kendiliğinden eylemi... İçinde solcusu da, sağcısı da, siyasetle uzaktan yakından ilgisi olmayanı da var...” Uzatmadan, “Bizdeki asgari ücret üzerinden tartışmaları, oluşan kendiliğinden cepheyi hafife almayın... Ötekileştirilenlerin çaresizlikten filizlenen...” Aygaz’dan Akfel’e dava Doğalgaz tedarikçisi Akfel’in maliyetlerindeki artış geriye dönük olarak Aygaz Doğalgaz’a yansıtıldı. 35 milyon dolar ilave fatura ile karşı karşıya kalan Aygaz konuyu yargıya taşımaya hazırlanıyor. Batık krediye kaynak Sorunlu krediler nedeniyle zor durumdaki bankalara, varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK) ihracı ile 3.15 milyar liralık kaynak sağlandı. l ANKARA/Cumhuriyet Petrol kısıntıyla yükseldi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) günlük petrol üretimini 800 bin varil kısma kararı aldı. OPEC, başta Rusya olmak üzere örgüt dışı üreticilerle ilave 400 bin varillik kesinti için de görüşecek. Karar öncesi 59 dolar seviyesinde olan Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 63 doları aştı. C MY B