Katalog

Pazartesi 29 Ekim 2018 EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ ‘Şam’sız çözüm zor’ dünya 11 İstanbul zirvesini değerlendiren Mahalli, anayasa komitesinin iki ay içinde kurulmasının kolay olmadığını, yolun Şam’la temastan geçtiğini savundu DOĞAN ERGÜN Suriye’de yedi yılı aşkın süredir devam eden savaşta siyasi çözüm için çalışmalar yoğunlaşmışken önceki gün İstanbul’da Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa arasında yapılan liderler zirvesinde ortaya konan yol haritasının gerçekçi olup olmadığı tartışılıyor. İstanbul zirvesinde, Ocak 2018’de Soçi’de yapılan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nde kararlaştırılan anayasa komitesinin 2019 başına kadar kurulmasında görüş birliğine varılırken bölge uzmanı Hüsnü Mahalli, söz konusu adımın belirlenen süre içerisinde hayata geçmesine şüpheyle yaklaşıyor. ‘Somut ilerleme yok’ n İstanbul’daki zirve neyi amaçlıyordu, başarılı oldu mu? Zirve Türkiye, İran ve Rusya arasında Astana formatlı mekanizmaya bir anlamda Avrupa’dan destek alma amacını taşıyordu. İran’ın çağrılmaması da, 4 Kasım’da Tahran’a ikinci yaptırım dalgasını uygulamaya hazırlanan ABD’ye bir mesaj niteliğindeydi. Washington’a “Bak İran devre dışı, sen de destek ol” denmek istendi. Türkiye ile Rusya arasında, Suriye’de siyasi geçiş açısından Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın durumuna ilişkin var olan anlaşmazlıkta Türkiye Avrupa’nın desteğini istiyor. Kısmen almıştır da... Öte yandan, bir 4’lü zirvede liderler çözüm için yol haritasında anlaştıklarını duyurmuştu. bütün olarak bakıldığında zirveden çok somut bir ilerleme sağlandığını düşünmüyorum. Esad’a izin verilecek mi? n Anayasa komitesi, belirlenen 2 aylık sürede kurulabilir mi? Anayasa komitesinin yıl başına kadar kurulamayacağını herkes biliyor. Özellikle de Birleşmiş Milletler’in Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın “Ben artık yoruldum, beceremiyorum, çekiliyorum” demesinin ardından... Burada asıl sorun şu: Astana aktörlerinden hangisi Suriye için taslak olabilecek bir anayasaya sahip? Türkiye mi, İran mı, Rusya mı? Suriye halkı bunlardan hiçbirini bir taslak olarak benimsemeyecektir. Çoğu Türkiye’nin kontrolünde olan muhalifler ise “2016 re ferandumunda değiştirilen Türkiye Anayasası’nı taslak olarak alacağız” diyor. Buna Suriye halkı karar vermeli. Şam hükümeti sandıkların kurulmasını ve BM gözetiminde seçimlerin yapılmasını istiyor. Bunun için de toplamda 5 milyonu aşkın Suriyeli mültecinin ülkelerine dönmeleri ve yerleşmeleri isteniyor. Ankara’nın pozisyonu ise herkesin, bulunduğu yerde oy kullanması yönünde. Bu öneri mantıklı değil. Süreyi uzatmak dışında bir anlamı yok. Ankara’nın önerisi kabul edildi diyelim, Türkiye’de Esad’ın propagandasının yapılmasına izin verilecek mi? Türkiye’de ana muhalefet partisi dahil pek çok kesim sorunun çözümü için Şam’la doğrudan teması işaret etti. Tek çözüm budur ve rahatlıkla uygulanabilir. Demek ki sorun çözülmek istenmiyor. TSK, Fırat’ın doğusunu vurdu Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) obüs bataryalarıyla, Suriye’nin kuzeyinde Fırat Nehri’nin doğu kıyısında bulunan Zor Mağar bölgesindeki YPG mevzilerini bombaladığı bildirildi. TSK’nin, YPG mevzilerinden açılan ateşe meşru müdafaa hakkı kapsamında karşılık verdiği belirtildi. Fırat Nehri’nin doğusundaki tepede Ankara tarafından terör örgütü sayılan YPG tarafından inşa edilen siper ve mevzilerin hedef alındığı da duyuruldu. Fırat’ın doğusunun durumu İstanbul zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından da gündeme getirilmişti. Fransa dahil olmak üzere IŞİD karşıtı koalisyona ait güçlerin de bulunduğu bölgeye zirvenin hemen ardından gelen hamle Ankara’nın Batı’ya mesajı olarak yorumlandı. IŞİD’den saldırı Öte yandan, IŞİD’in Fırat’ın doğusundaki Hacin bölgesinde YPG’nin iskeletini oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) saldırdığı öğrenildi. Uluslararası ajansların haberine göre IŞİD’in saldırısında en az 72 SDG’li öldü. Saldırının ardından Suse ve Bago beldelerinin kontrolünün cihatçı terör örgütüne geçtiği kaydedildi. Kabine değişikliği güvenoyu aldı ABD’nin yaptırımları ve döviz kurundaki dalgalanmalar sebebiyle ekonomik krizle sarsılan İran’da meclise sunulan gensoru önergeleriyle düşürülen dört bakanın yerine yeni atamalar yapıldı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Kooperatifler, Emek ve Sosyal Refah, Otoyollar ve Kentsel Gelişim ile Endüstri, Madenler ve Ticaret bakanlıklarına yaptığı atamalar, önceki gün meclisten güvenoyu aldı. Washington’ın 2015 yılında imzalanan İran nükleer anlaşmasından geri çekilmesinin ardından yaptırımları yeniden yürürlüğe koymasıyla İran’daki ekonomik kriz daha da derinleşmişti. Başkent Tahran’da haziran ayında bir kısım esnaf kepenk kapatmıştı. Anketler, Haddad’ın son günlerde oylarını artırdığını söylüyor. Brezilya’da şiddetin gölgesinde seçim Latin Amerika’nın en kalabalık ülkesi Brezilya’da halk dün, gittikçe keskinleşen kutuplaşmayla birlikte artan şiddet tehdididin gölgesinde devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turu için sandık başına gitti. İşçi Partisi adayı Fernando Haddad karşısında favori gösterilen, aşırı sağcı ve diktatörlük dönemini öven sözleriyle bilinen Jair Bolsonaro’nun destekçilerinin, son haftalarda bazı Anayasa Mahkemesi üyelerini tehdit ettiği, bazı gazetecilere ise fiziksel saldırılar düzenlediği belirtiliyor. Sayıları az da olsa, Bolsonaro destekçilerine yönelik İşçi Partililer tarafından saldırılar düzenlendiği haberleri de dikkat çekiyor. KOALİSYONDA yüzde 20 oy kaybı Merkel iktidarına bir darbe de Hessen’den Almanya’da zor günler geçiren koalisyon partilerine bir darbe de dün yapılan Hessen eyalet seçimlerinde geldi. Ülkenin finans merkezi Frankfurt’un da yer aldığı eyalette Başbakan Angela Merkel’in liderliğini yaptığı Hıristiyan Demokratlar (CDU) seçimlerden birincilikle çıksa da son eyalet seçimlerinden bu yana yüzde 10 civarında oy kaybı yaşadı. Merkel’in koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar (SPD) da benzer bir kayıpla eyalette son 70 yılın en düşük oyunu aldı. Hessen eyalet seçimlerinin yükselişteki iki partisi ise iki hafta önce yapılan Bavyera seçimlerindeki gibi Yeşiller ve aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) oldu. Her iki parti de oylarını yüzde 8 civarında artırdı. Irkçılık eleştirilerinin hedefindeki AfD böylece tüm bölge meclislerinde temsil kazandı. C MY B