Katalog

DUNYA Riyad’dan Trump’a çita kürklü kaftan!.. ABD Başkanı Donald Trump’a geçen Mayıs ayındaki Suudi Arabistan ziyareti sırasında 83 parça hediye verildiği açıklandı. Amerikan Dışişleri Bakanlığı, Daily Beast adlı internet sitesinin Bilgi Edinme Yasası kapsamında yaptığı başvuru üzerine, bu ziyarette Trump’a verilen hediyelerin dökümünü yayımladı. Hediyeler arasında, kaplan ve çita kürkünden kaftanların yanı sıra, kılıç, sedef kakma kılıflı bir gümüş hançerle tabanca kabzası ve mermilikler de var. Trump seçim kampanyası sırasında rakibi Hillary Clinton’ın Suudi Arabistan’dan bağış kabul etmesine tepki göstererek “Bunlar kadınları öldüren, kadınlara korkunç şekilde davranan insanlar” demişti. Cuma 8 Eylül 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: MERİÇ ŞENYÜZ TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 13 İsrail’den ‘oyundayım’ vuruşu İsrail ordusu “Hizbullah’a karşı saldırı ve Lübnan’ın işgaline” dayalı senaryo çerçevesinde önceki gün geniş çaplı tatbikata başlamıştı. ABD ile Rusya’nın Suriye’deki çatışmasızlık bölgelerinde anlaşması ve EsadHizbullah ittifakının sahaya hâkim olmasıyla oyun dışı kaldığı yorumları yapılan İsrail, dün Suriye’de bir askeri tesisi hedef aldı Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın “Suriye’de kazanan yok ama muhalifler Beşşar Esad’a karşı kaybettiklerini kabul etmeli” açıklamasından bir gün sonra İsrail, Hama’da bir askeri tesisi vurdu. İsrail hükümetine yakın kaynaklar, vurulan tesiste kimyasal silah depolarının bulunduğunu öne sürerken saldırının BM’nin “Suriye ordusu Han Şeyhun’da kimyasal kullandı” raporunun ardından gelmesi de dikkat çekti. ‘İki asker öldü’ Suriye ordusuna göre, dün sabaha karşı gerçekleşen İsrail hava saldırısı iki askerin ölümüne neden oldu. İsrail ordusu sessiz kaldı. Times of Israel gazetesi, Lübnan hava sahasından geçen iki İsrail jetinin, Suriye’nin kuzeydoğu vilayeti Hama’ya bağlı Masyaf yakınında yer alan kimyasal tesisleri vurduğunu savundu. Muhaliflerin Gözlemevi de hava saldırısında Bilimsel Çalışmalar Araştırma Merkezi binasının hedef alındığını belirtti ve ABD’nin bu kurumu, Suriye’nin kimyasal silah ‘Türkiye destekli Birleşik Milli Ordu’ Suriye’de aralarında Ahrar’uş Şam’ın da olduğu 40’ın üzerindeki silahlı muhalif grubun, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyon (SMDK) tarafından oluşturulan Geçici Suriye Hükümeti’nin çatısı altında birleşmeyi kabul ettiği savunuldu. Tarafların “Suriye Birleşik Milli Ordusu” kurulmasında uzlaştığı, yeni oluşumun Türkiye tarafından da desteklendiği belirtildi. SMDK Başkan Yardımcısı Abdulrahman Mustafa, Rus Sputnik’e yaptığı açıklamada, “İki gün önce Gaziantep’te yapılan toplantıya muhalif gruplar, ÖSO ve diğer gruplar katıldı. Bu ordu profesyonel olacak. Askeri rütbelere dayalı bir sistem olacak. Esad ve terör gruplarına karşı mücadele edecek” dedi. Ortak bir ulusal ordu kurma çalışmalarının uzun zamandır sürdüğünü iddia eden bir ÖSO komutanı ise “Hedefimiz Esad yönetiminin devrilmesi ve YPG’nin ülkemizden temizlenmesi olacak. Yeni oluşum Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar tarafından da destekleniyor” diye konuştu. Deyr Ez Zor’a ilk yardım Bu arada, Suriye ordusunun Deyr Ez Zor’daki ilerleyişi sürüyor. Hafta başında IŞİD kuşatmasını yaran ordu dün de kentin batısındaki tedarik güzergâhını mayınlardan temizledi. 28 aydır kuşatma altında bulunan ve ancak havadan gıda ve ilaç desteği alabilen Suriyelilere 40 kamyondan oluşan ilk insani yardım konvoyu ulaştırıldı. üreticisi ilan ettiğini hatırlattı. ‘TrumpPutin’e mesaj’ İsrail’in solliberal eğilimli gazetesi Haeretz ise “Bombardımanın asıl hedefi Putin ve Trump” yorumunu yaptı. Gazeteye göre, Rusya ile ABD liderlerinin Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri konusunda anlaşma sı ve İsrail sınırındaki bölgeleri Suriye ordusu ile İran destekli Lübnan Hizbullahı’nın kontrolüne bırakması, Netanyahu yönetimini küplere bindiriyor. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, bu saldırıyla ABD ile Rusya’ya “Bizim güvenlik çıkarlarımızı hesaba katmaya mecbursunuz, bizi resmin dışına çıkarmaya çalışır sanız gelecekte olası barışı bozmaya muktediriz” mesajını veriyor. İranHizbullah’a gözdağı Bir diğer mesajın da İran’a verildiğini İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman belli etti. Lieberman “Düşmanlarımızın İsrail’e zarar verme ihtimali bile yaratmasını engelleyeceğiz. Tahran’dan Şam’a Şii koridoruna izin vermemek için her şeyi yapacağız” dedi. Bu arada İsrail ordusunun başlattığı son 20 yılın en büyük askeri tatbikatının senaryosu, Hizbullah’a büyük saldırı ve Lübnan’ın işgali. İran destekli Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah, geçen ay Şam’a giderek Esad’la görüşmüştü. Eski İsrail ulusal güvenlik danışmanı Yaakov Amidror, saldırının Nasrallah’ın Şam ziyaretine yanıt anlamı da taşıdığını söyledi ve vurulan tesisten Hizbullah’a silah nakledildiğini öne sürdü. Saldırının 10. yıldönümü Saldırının, “Suriye’nin Kuzey Kore menşeili nükleer reaktörünün İsrail tarafından vurulmasının” 10. yıldönümünde gerçekleştiğine de dikkat çekildi. Pekin, Kim’e sert çıkıyor ‘Tillerson iyi de çevresi kötü’ Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin eski dostu ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson için “kötü bir arkadaş çevresine düştü” yorumunda bulundu. Vladivostok’ta devam eden Doğu Ekonomik Forumu’nun 2. gününün açılış oturumunda Çin Devlet Konseyi Başbakan Yardımcısı Wang Yang’a “Dostluk Nişanı” verilmesi için bir kararname imzalayan Putin, “Bu arada bu verdiğimiz son nişan değil. Herkesin dikkatini çekerim, Sayın Tillerson’a da ‘Dostluk Nişanı’ verdik, ama görünüşe göre kötü bir arkadaş çevresine düştü ve biraz başka bir tarafa çekiliyor. Fakat umarım işbirliği, dostluk ve etkileşim rüzgârı eninde sonunda onu doğru yola çeker” dedi. Putin, “ExxonMobil’in eski patronu Tillerson’ın olumsuz adımlarına rağmen ExxonMobil’le iş birliği devam edecek” vurgusunda da bulundu. Oğul Trump ifade verdi ABD’de Donald Trump’ın başkanlık kampanyasındaki Rusya parmağını araştıran soruşturma kapsamında dün Trump’ın büyük oğlu Donald Trump Jr. Senato Adalet Komitesi’ne kapalı kapılar ardında ifade verdi. Trump Jr.’ın Kremlin’e yakın bir Rus avukatla gizli görüşmesi ortaya çıkmış, görüşmeyi önce reddeden Trump Jr., daha sonra babasının rakibi Hillary Clinton’a karşı kullanılabilecek bilgiler almak için söz konusu kişiyle görüştüğünü kabul etmişti. Trump Jr. dünkü ifadesinde bu görüşmeden herhangi bir bilgi elde etmediğini söyledi ve Rusya’yla ilişkiyi reddetti. Facebook da dahil oldu Bu arada soruşturmaya sosyal paylaşım ağı Facebook da dahil oldu. İddiaları araştıran komisyona bilgi veren Facebook, seçim döneminde Kremlin’e yakın bir Rus şirketi tarafından Facebook’taki Amerikan kullanıcılarının görmesi amacıyla toplam değeri 100 bin doları bulan 3 bin internet reklamı verildiğini bildirdi. Herhangi bir adaya açık destek verilmese de reklamların çoğunda Trump’ın da paylaştığı sağ görüşleri içeren söylemlerin yer aldığı kaydedildi. ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) geçen ay yakın geçmişin en sert yaptırım paketini çıkardığı Kuzey Kore’ye karşı bu kez yaşam bağlarını kesmeye yönelik yeni paket sunarken gözler Rusya ve Çin’e çevrildi. K. Kore lideri Kim Jong Un’un Japonya üzerinden füze uçurup hidrojen bombası denemesi yaparak hamisi Çin’in kendisine kol kanat germesini zorlaştırmasının etkisi görüldü. K. Kore’ye petrolgaz ambargosu, Kim’in, devlet kurumlarının mal varlıklarının dondurulması, tekstil ihracatı ile yurtdışına işçi yollanmasına yasak içeren yeni yaptırım paketine Çin ılımlı yaklaştı. Diyalog vurgusu Kuzey’in en büyük petrol tedarikçisinin Pekin olmasına rağmen Çin Dışişleri “BMGK’nin daha fazla tepki gösterip gerekli önlemleri almak zorunda olduğunu kabul ediyoruz. Yeni uluslararası eylemler, Kuzey’in nükleer ve füze programlarını dizginleme amacına hizmet ederken aynı zamanda müzakere yoluyla diyaloğun yeniden başlamasını sağlamalı” dedi. Vladivostok’taki ekonomik forumda bölge liderlerini ağırlayan Rus Togo ayaklandı Batı Afrika ülkesi Togo, 1967 2005 arası iktidardaki babasından devlet başkanlığını devralan Faure Gnassingbe’ye karşı en büyük protestolara sahne oluyor. Önceki gün sadece başkent Lomé’de 100 bin kişi olmak üzere ülke çapında binleri sokağa döken ve dün de eylemlerini sürdüren protestocular, anayasal reform çalışmalarına destek veriyor. 1992 anayasasındaki devlet başkanına iki görev dönemi sınırlaması getirilmesini, iki turlu seçim sistemine geçilmesini isteyen muhalifler, bunun Faure’nin istifası anlamına geldiğini belirtiyor. Faure ise dün interneti engellemeye çalıştı. KUTLAMA VE PROTESTO... Kuzey Kore’nin başkenti Pyongyang’da hidrojen bombası denemesinde rol almış olan bilim insanları için kutlama yapıldı. Hem güvenlik güçlerinin hem de halkın seferber edildiği törende bilim insanlarını taşıyan konvoyun üzerine konfeti yağdırıldı. Güney Kore’de ise Kuzey’in denemelerine karşı ABD’nin konuşlandırdığı THAAD füze savunma sistemini protesto gösterileri düzenlendi. ya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise K. Kore’ye karşı yaptırımların işe yaramayacağı görüşünü yineledi. “Bu programları kendilerini savunmanın tek yolu olarak görüyorlar. ABD’de sağduyunun galip geleceğini umuyorum” dedi. ‘Kaplan Putin..’ Putin ve Japon Başbakanı Şinzo Abe ile aynı podyumda konuşan Güney Kore Başbakanı Moon Jaein ise Putin’i petrol ambargosuna ikna çabasını süsledi: “Biz Koreliler kaplanları kutsal hayvan olarak görür ve çok severiz. Sayın Rusya Devlet Başkanı, ruhunuz Amur kaplanlarının ruhuna benziyor” dedi. Moon, kendi isminde ki “in” kelimesinin de “kaplan” anlamına geldiğini söyleyip “Böylece birlikte çalışıp Uzakdoğu’yu geliştirirsek başarılı olacağız” diye ekledi. Ancak Putin “diplomatik çözüm” çizgisinden geri adım sinyali vermedi. K. Kore Dış Ticaret Bakanı’nın Rus yetkililerle görüşmesinden de “ekonomik ilişkileri geliştirme” açıklaması çıktı. Katalanlar kararlı İspanya’da Katalonya Özerk Bölgesi Yönetimi’nin tek taraflı ilan et pılmasını engelleme yükümlülüklerinizi yerine getirin” dedi. İspanya Baş tiği 1 Ekim bağımsızlık referandumu savcısı Jose Manuel Maza da Katalan için hazırlanan tasarı, önceki gece Ka siyasi liderlerine ve tasarıyı hazırla talan parlamentosunda 12 saat süren yanlara karşı sivil itaatsizlik, iktida tartışmaların ardından ezici çoğunluk rı kötüye kullanma ve devletin kay la kabul edildi. İspanya Başbakanı Ma naklarını zimmetine geçirmeye uza riano Rajoy ise “hoşgörülemez bir sivil nan bir dizi suçlamayla iddianame itaatsizlik eylemi” tepki hazırladıklarını, ayrıca sini göstererek yasal yol güvenlik güçlerinin re lardan referandumu en ferandum hazırlıklarını gelleyeceklerini söyledi. soruşturacağını ve oyla Acil kabine toplan ma malzemelerine el ko tısının ardından bir yacağını duyurdu. kez daha Anayasa Ancak Katalan mecli Mahkemesi’ne Katalan si sözcüsü, Rajoy tara referandumunun yasadı fından atanan Anaya şı ilan edilmesi için başvuran sağcı lider Rajoy, Katalonya’daki belediye Katalan Bölgesi Başkanı Puigdemont, parlamentoda bağımsızlık referandumu kararı sa Mahkemesi’ndeki 12 yargıcın meşruiyetini kaybettiğini öne sürüp lere “referandumun ya nı selefi Mas ile kutladı. feshini istedi. gSuerniyeera’nllienri Son sözleri “Vallahi sizi sileceğiz!” olmuştu, 2014’te Rakka’da IŞİD militanları tarafından kurşuna dizilmeden önce, Yahya Adnan el Şuğri isimli genç Suriye askerinin... “Çok yaşa halifelik” demesi istenmişti oysa. Benzeri hallerde korkuyla neler söyleyeni çıkmıştı. O gün bugündür, el Şuğri, Suriyelilerin ezici kısmının gözünde “ulusal kahraman”. Suriye ordusu bugün onun yeminini tutuyor. IŞİD’i hakikaten ‘silmekte’. Sildikçe ‘ulusal kahramanlar’ yaratmakta. HHH Ordu geçen hafta Batılıların küçümser nazarları altında, ülkenin doğusunda, enerji kaynaklarıyla stratejik önemdeki “Suriye’nin Leningrad’ı” Deyr ez Zor’da üç yıla yakın süren IŞİD kuşatmasını kırdı. Deyr ez Zor’u savunarak nam salmış Tümgeneral İsam Zahreddin’in birlikleri, ‘her cephenin kahramanı’ Tümgeneral Süheyl Hasan’ınkilerle buluştu. Kutlama görüntüleri eşliğinde savaş bitmese de tablo açık: Seküler Suriye kazanmakta... Suriye ordusu, tıpkı Türkiye’deki gibi ulusal ordu. Sıradan ailelerin evlatlarından oluşuyor. ‘Demokrasi’ başlığı altında başlayan ve pek az insanın isabetle öngördüğü üzere Batı ve Körfez destekli El Kaide ile ondan türemiş IŞİD ile Vahhabicihatçı Selefi İslamcılık’la savaşa dönüşen bu çatışmanın ‘paralı askerleri’ daha ziyade muhalefet cephesinde. Paralarını ödeyenler büyük ölçüde dış güçler. HHH Hal böyleyken Suriyeliler için kahramanlar içlerinden çıkıyor. El Şuğri, kuzeybatıdaki Lazkiye kentinden, Sünni asıllı. Kız kardeşi Nur bugün parlamentoda bağımsız milletvekili. İsam Zahreddin güneydeki Süveyda’dan ve Dürzi asıllı. Onları birleştiren Suriyelilik, Suriye vatandaşlığı. Yakın tarihlerinde hep mutlu mesut yaşamış olmasalar da... HHH Zahreddin, Cumhuriyet Muhafızları’nın elit birliği 104’üncü Hava İndirme Tugayı’nın komutanı. Onun için ‘Deyr ez Zor kahramanı’ deniliyor, ‘Şam aslanı’, ‘Süveyda Aslanı’ da. Hakkında efsaneler çok. “Kollarıyla tank paleti çeker” diye rivayet ediliyor. Fazla konuşmuyor. Siperlerde adamlarıyla yatarken, yaralı adamlarını taşırken görüntüleri elden ele dolaşıyor. O, Haziran 2015’e Haseke’de Papaz Gabriel Dawoud ve Hıristiyan milislerle yan yana duruyordu. Aralık 2015’te Suriye başmüftüsü Ahmed Bedreddin Hassun’u öperken görüldü. Suriye’de tümgeneral olmak için Sünni olmak gerekmiyor. HHH Zahreddin 1961’de Suveyda kırsalının Tarba köyünde doğdu. 23 milyonluk nüfusun yüzde 3.2’sini oluşturan Dürzi toplumundan. Fransız sömürgecilere karşı mücadeleleriyle namlılar. Sonradan karşılığını arzuladıkları gibi alamamış olsalar da. Zahreddin’in BAAS’ın önde gelenlerinden olan babası 1960’larda savunma bakanlığı yapmış, ailede orduda hizmet geleneği var. İsam da 19 yaşında orduya katılıp hızla yükselen bir isim. 1994’teki ölümünden önce Hafız Esad’ın ‘asıl vârisi’ Basil Esad’ın elit 4’üncü Bölüğü’nün üst düzeyindeydi. Son savaşta 2012’de Manaf Tlass’ın saf değiştirmesiyle 104’üncü Hava İndirme ona emanet edildi. Türkiye üzerinden Paris’e kaçan, sonra Riyad’dan video mesajları yayınlanan Tlass, pek çokları için ‘hain’. Zahreddin ise Humus’taki cihatçı kuşatmasının kırılması, Şam’ın güneyindeki başarıları ve 2013’te Halep yerine gönderildiği Deyr ez Zor ile anılıyor. Suriye muhalefeti başına ödüller koydu. Defalarca farklı yerlerde öldürüldüğü dedikodularını yaydı. 2013 Kasım’ında dizinden ağır yaralanıp iki ay hastanede yatmışlığı var. Temmuz 2016’da Deyr ez Zor’da hafif yaralanmışlığı. Ama ölmedi, IŞİD’e hiç yenilmedi. HHH IŞİD saldırılarını püskürttüğü namlı muharebeler Batılı ajanslarda pek yer almadı. Bölgedeki aşiretleri ve yerel savunma birliklerini örgütlemesi de. AB kendisini kısa süre önce ‘kimyasal silah’ iddiaları üzerinden yaptırım listesine ekledi. Batılı kaynaklarda hakkında olumlu satır bulmak güç. Misal bölgedeki Dürzilerin ‘rüzgâr gülü’ lideri Velid Cumbolat’ın onu ‘ihanetle’ suçlamışlığı eksik değil. En başta eşinin ailesinin Şam’da yitirdiği iktidardan olsa gerek. Küreselleşme ve altı kalın çizgilerle çizilen mikro kimlikçiliğin belirlediği zamanın ruhuna inat, Zahreddin, tüm zenginliğiyle seküler Suriye’nin evladı. Duterte’nin oğlu narkotik zanlısı Geçen yıl göreve gelir gelmez, 4 bine yakın kişinin polis operasyonlarında ölümüne yol açan “uyuşturucuya karşı savaş” başlatan Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin oğlu ve damadı, uyuşturucu ticareti suçlamasıyla ifade verdi. Muhalefetin Çin’den gelen 125 milyon dolar değerindeki uyuşturucu sevkıyatıyla ilgili olmakla suçladığı Paolo Duterte ile Manases Carpio senatonun özel oturumundaki ifadelerinde iddiaları reddetti. C MY B