Katalog

Pazar 1 Ocak 2017 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY İş dünyası 2017 yılına belirsizliklerle giriyor Yılın en büyük risklerini OHAL’in devam etmesi, başkanlık sistemi tartışmaları, kur artışı, yavaşlayan büyüme olarak gören iş âlemine göre öngörüde bulunmak zor Darbe girişimi, OHAL, zirve yapan işsizlik, not indirimi, küresel ve jeo politik gelişmeler nedeniyle zor bir yılı geride bırakan Türk iş dünyası, 2017’ye büyük belir sizliklerle giriyor. İş dünyası tem silcileri belirsiz likler nedeniy le 2017’ye dönük öngörüde bulun mazken OHAL’in ŞEHRİBAN devam etmesi, KIRAÇ başkanlık siste mi tartışmaları, döviz kurunun daha fazla art ması, büyümenin yavaşlama sı, işsizliğin artması, Fed’in faiz artırımını ise en büyük riskler olarak görüyor. OHAL’in sürmesi risk Türkiye Müteahhitler Birli ği (TMB) Başkanı Mit hat Yenigün’e göre 2016’da Türk Lirası tüm dünyada en faz la değer kaybeden para birimlerinden biri oldu. OHAL uy gulamasının sür mesi, terör olayları, sı nır ötesi ope rasyonlar ve Mithat başkanlık Yenigün Küresel likidite koşullarındaki daralmalar borçlanma maliyetlerini etkileyecek. referandumu gibi, ekonominin ikinci planda kalmasına ve siyasi belirsizliklerin artmasına yol açan gündem maddeleri, risk unsurlarını artırıyor. 2017’nin, gerek dışsal gerek içsel risk unsurlarıyla büyük oranda dalgalı olacağını vurgulayan Yenigün’ün öngörüleri şöyle: 4 Yeni dönemde dış kırılganlık unsurlarının, toplumsal mutabakat zemininin yeniden oluşturulmasından yapısal reform lara kadar geniş bir yelpazede tesis edilecek iç kuvvetle dengelenmesi hayati önem taşıyor. 4 2017’nin ilk yarısı mevcut gündem çerçevesinde daha olumsuz olacak. Ancak iç ve dış risk faktörlerinin bir şekilde dengelenmesi ile ikinci yarıda toparlanma yakalanabilir. 2016’nın ilk yarısında olumlu bir toparlanma ivmesi yakalayan inşaat sektörü üçüncü çeyrekte de reel olarak yüzde 1.4 büyüdü. 4 Küresel likidite koşullarında daralmalar ile jeopolitik risklerde artış eğilimi, piyasada borçlanma maliyetleri üzerinde etkili olmayı sürdürecek. Ulaştırma Bakanlığı tarafından önümüzdeki dönem için planlanan köprü, kanal, yol, liman projeleri ile birlikte değerlendirildiğinde; küresel finansman koşullarının zorlaştığı ve risklerin arttığı bu dönemde kamuözel ortaklığı projelerinde finansman riskleri öne çıkıyor. Alarm veriYOR 4 Ana pazarlardaki gelişmelerden en ağır etkilenen sektörlerden birisi olan yurtdışı müteahhitlik sektörü tarafında, 2016’nın verileri alarm vermeyi sürdürüyor. Türk müteahhitlerin yurtdışında üstlenilen yıllık yeni proje tutarı 2014’te 26.8 milyar, 2015’te 21.7 milyar dolar olmasına karşın, Türk firmalarının 2016 Ekim sonu itibarıyla yurtdışında üstlendikleri proje tutarı 6.9 milyar dolara geriledi. Yatırım yapılabilir ülke statüsünün kaybedildiği not indiriminin ardından sektörün halihazırda uluslararası rekabet açısından kısıtlı olan dış finansman kapasitesinin daha da azaldığına yönelik kaygılar artıyor. Yeni dönemde artacak dış borçlanma maliyetleri bakımından, sürecin doğru yönetilmesi Türk ekonomisinin geleceği ile birlikte inşaat sektörü için de büyük önem taşıyor. Siparişler yavaşladı İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hİk met Tanrıverdi, 2017’ye içe ride ve dışarda belirsizlikler le girildiğini vurgulayarak, “Başkanlık seçimleri sonrası şekillenebilecek ABD dış ti caret ve ekonomi politikaları tüm dünyayı etkileyebile cek risk fak törlerinin ba şında geliyor. Yurt içinde ise hüküme tin aldığı eko Hikmet Tanrıverdi nomik tedbirlerin ve re form paketlerinin etkileri gö rülmeye başlanacak” dedi. Tanrıverdi, hazır giyim sektörünün 2016’nın ilk ya rısında yüzde 7’lik ihracat artışıyla olumlu bir perfor mans gösterdiğini anımsata rak şöyle konuştu: 4 2016’nın ikinci yarısı durum tersine döndü. Bu dö nem gerek Türkiye ekonomi si, gerekse dünya ekonomisi için zor bir süreçti. Darbe girişimi yatırımları ve ekonomiye güveni olumsuz etkiledi. Yabancı müşterilerin Türkiye’ye ziyaretlerinin azalmasına paralel siparişlerde de yavaşlama oldu. İngiltere’deki referandum ve Pound’un değerinin düşmesi ihracata olumsuz yansıdı. Sektörümüz 11 aylık dönemde yüzde 0,5 artışla 15,6 milyar dolarlık ihracat performansına ulaştı. 2016’yı geçen yıl ile aynı düzeyde, yani 17 milyar dolarlık ihracatla tamamlayacağız. 2017’de ise ihracatımızı yüzde 10 artışla 19 milyar dolar seviyesine çıkararak 2023 hedeflerimize bir adım daha yaklaşmayı öngörüyoruz. 4 Kurlara ilişkin mevcut oynak ortamda bir tahminde bulunmak gerçekçi olmayacak. Bizim için Avro/dolar çok daha önemli. Paritede 1.05’in altı sıkıntı yaratır. 1.101.20 aralığı ise ideal. TÜRKONFED: Reformlar hayati önem taşıyor Türk Girişim ve İş Dünyası Konfe lan mali ve yapısal reformların, etki derasyonu (TÜR li ticari politikaların KONFED) Yöne bir an önce hayata tim Kurulu Başka geçirilmesi önem nı Tarkan Kadooğlu kazanıyor” dedi. ise Türk ekonomisi Kadooğlu, 2017’de nin 2017’de yönünü öngörüleri olum yurtdışı gelişmeler kadar, yurtiçi siyasi Tarkan Kadooğlu luya çevirebilecek reformları izledik gelişmeler ve politika se lerini, bunların “Demokrasi çeneklerinin de belirleye ve Karar Alma Süreçlerine ceğini vurgulayarak, “Dü Katılım”, “Girişimcilik ve Re şük büyüme temposun kabet” ile “Küresel Reka dan çıkmak için siyasi be bet Gücü ve AB’yle Uyum” lirsizliklerin gölgesinde ka olduğunu bildirdi. İSO: Tahminde bulunmak zor İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, 2016’nın hem küresel hem de Türkiye için zorluklarla dolu bir yıl olduğunu belirterek, “2016’da üst üste yaşanan beklenmedik olaylar ekonomiye tahribat verdi. 2017, 2016’nın izlerini taşı yacak. Açıkçası çok iddialı tahminlerde bulun Erdal Bahçıvan mak kolay değil. Enflasyonda belki biraz daha yukarıya çıkabiliriz. Cari açık, bu yıldan biraz daha olumsuz olacak gibi gözüküyor” dedi. Öncel’e göre en önemli sosyal tehdit mağaza kapanmalarıyla beraber genç işsizlikte olabilecek artış. BMD: İşsizlik artacak Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, perakende sektörünün, 2015 sonunda 663 milyar TL büyüklüğe ulaştığını belirterek, “2016 için planlamalarımızı yüzde 910 bandında büyümeye göre yapmıştık. Ancak hem bölgemizde yaşanan sıkıntılar hem de Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı darbe tehdidi ne yazık ki tüm ekonomide bir durgunluğa neden oldu. Perakende de bundan etkilendi. Bu koşullarda, 2016’da kârlılıkta ve cirolarda olabilecek en küçük bir artı bile bizi mutlu edecek” dedi. Halen Türk perakende markalarının önündeki en büyük sorun ve gelecekleri için en önemli tehdidin, dövize bağlı olarak yükselen kiralar ve genel giderler olduğuna işaret eden Öncel’in değerlendirme leri şöyle: 4 En önemli sosyal tehdidi, mağaza kapanmalarıyla beraber genç işsizliğinde oluşabilecek yükselişi görüyoruz. 4 Dolar kuru son 3 yılda yüzde 50, maliyetler ise sürekli arttı. Kârlılıklarda küresel ve bölgesel sıkıntılar nedeniyle sürekli düşüş trendi yaşandı. 4 2017 için büyüme tahminlerimizi oldukça sınırlı tutmak zorunda olduğumuzu hissediyoruz. Sinan Öncel 2017’de kârlılıkta, verimlilikte ve cirolarda olabilecek en küçük bir artıyı markalar açısından olumlu değerlendireceğiz. 4 Türkiye’de büyümenin durağanlaşması nedeniyle markaların yüzlerini yurtdışı büyümeye dönmelerini ve yurtdışı açılıma odaklanmalarını bekliyoruz. 4 Bugün itibarıyla herhalde en zor soru döviz kurunun ne olacağını öngörmektir. Ancak kur tahmini değil de kur dileğim olabilir, o da 3 TL’yi aşmayan bir kurdur. 4 5 yılda dolarla ödenen kiralar TL bazında yüzde 122, Avro ile ödenen kiralar yüzde 79 arttı. Bu yüksek ateşi hiçbir sektör kaldıramaz. Organize perakende sektörü ödenebilir ve sürdürülebilir kira ku runda üst sınır olarak dolarda 2.302.40, Avro’da 2.60 – 2.70 TL’yi uygun görüyor. TGSD: Önemli riskler var Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Şeref Fayat, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün üretim ve mağazalar dahil 2 milyon kişiye istihdam sağladığını söyledi. “Bulunduğumuz coğrafya ateş çemberi. İster istemez gelişmeler sektörümüzü de olumsuz etkiliyor” diyen Fayat’ın konuşmasının satır başları şöyle: 4 2017’de içeride ve dışarıda yine önemli riskler görünüyor. İçeride siyasi beklentiler çerçevesinde iç pazar yüzde 810 arasında büyüyecek, dışarıda ise AB, ABD ve yakınkomşu ülkelerde gelişmeler etkili olacak. AB’de Brexit sonrası yavaşlama beklentisi, ABD’de Trump’ın ticaret politikası, yakın ve komşu ülkelerde ise enerji fiyatlarına bağlı canlanma ümidi izlenecek. 2017’de ihracatın sınırlı ölçüde artışı başarı olur. Avrodolar paritesi de zayıflayan Avro ile ihracatı olumsuz etkileyecek. 4 Türk Lirası’nda zayıflama devam edecek. 2017’de muhtemelen daha yüksek döviz kurları olacak. 4 Bu zorluklar altında belki 2023 hedefine ulaşamayacağız. Hedeflerimizi güncellememiz gerekebilecek. Rakamlar revize edilebilir, değiştirilebilir. Şeref Fayat ekonomi 9 Üretim rekoru kıran Arçelik’in Çerkezköy fabrikasında 650 işçi işten çıkarıldı. Arçelik’ten yeni yılda işçi kıyımı Arçelik Çerkezköy Kurutma ve Motor fabrikasından 500’ü sözleşmeli olmak üzere toplam 650 işçi işten atıldı. Sözleşmeli işçilerin bazılarının sözleşmeleri bitmeden işten atıldığı belirtilirken, her sene sonunda yüzlerce sözleşmeli işçinin işten atıldığını belirten işçiler ilk defa bu kadar kadrolu işçinin işten atıldığını söylüyorlar. Her gün 4 bin kurutma makinesinin üretildiği fabrikada, işçilerin işten çıkarılmasına gerekçe olarak günlük üretimin 2 bine indirilmesi gösterildi. Bu gerekçeyi çok gerçekçi bulmadıklarını belirten işçiler, bütün sözleşmeli işçilerin işten atıldığı kurutma makinesi bölümünde 2016 yılı hedefi olan 900 bin adedin aşılıp, üretim sayısının bir milyona ulaşarak üretim rekorları kırıldığını belirtti. İşçiler, “Kırılan üretim rekorundan işçinin payına düşen ise işsizlik oldu” dedi. Ağırlıklı olarak kadrolu işçilerin çalıştığı elektrik motorlarının üretildiği bölümün kapatılacağı ve ocakta işten çıkarmaların süreceği söylentilerinin olduğu fabrikada işçiler Türk Metal Sendikası’na da tepkili. İşçiler, “Sürekli ortalıkta dolanan Türk Metal temsilcileri, işçinin ihtiyacı olduğunda ortadan kayboluyor” dedi. Zamlı tarife bugün başladı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2012’de yürürlüğe giren “Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller ile Tartı ve Boyut Ölçüm Toleransları Hakkında Yönetmelik”e göre, kar lastiği takılmamış ticari araçların yola devam etmelerine izin verilmeyecek. Kurala uymayan araçların işletmecilerine uygulanan 602 liralık ceza, Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yüzde 3.83’lük yeniden değerleme oranı çerçevesinde 625 liraya çıktı. Bugünden itibaren muayene ücretleri, otobüs, kamyon, çekici ve tankerlerde 258.42’den 267.86 liraya otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork, yarı römorklarda 191.16’dan 198.24 liraya, traktör, motosiklet ve motorlu bisikletlerde 97.94’ten 101.48 liraya yükseldi. l Ekonomi Servisi Kural ihlali yapan sürücüler yüzde 3.38 oranında zamlı ceza ödeyecek. Trafik cezaları yeni yılla arttı Maliye Bakanlığı’nca yapılan değerlendirme sonrasında trafik güvenliğini tehlikeye düşüren, kural ihlali yapan sürücülere uygulanacak ceza oranları yüzde 3.83 oranında zamlandı. Yeni yılla birlikte uygulanan yeni ceza uygulamasında en düşük ceza 75 TL, en yüksek ise 14 bin 908 lira oldu. Ehliyetsiz sürücü 1763, kırmızı ışıkta geçiş 206, emniyet kemeri, kask ve gözlük kullanmayanlara, aracından bir şey atana, cep telefonu kullanana 95 lira para cezası uygulanacak. Trafik işaretçilerine uymayanlar 206, trafik işaret ve levhalarına uymayanlar 95 lira ile cezalandırılacak. Hususi otomobili 0.50, ticariyi 0.20 promil üzerinde alkollü olarak kullananlara ilkinde 876 lira, ikincisinde 1098 lira, üçüncüsünde ve daha fazlasında 1763 lira para cezası uygulanacak. Uyuşturucu veya uyarıcı madde alarak araç kullananlara 4 bin 514 lira ceza verilecek. Uyuşturucu madde veya alkolün kandaki miktarını tespit için teknik cihazları kullanmayı reddedenlere ise 2 bin 507 lira para cezası kesilecek. Kesilen para cezalarını 15 gün içerisinde ödeyenlere yapılan yüzde 25 indirim yine geçerli olacak. l Ekonomi servisi C MY B