Katalog

DUNYA Hükümet kurma görevi Korsanlar’a İzlanda’da geçen ekimde yapılan parlamento seçimlerinde önce Bağımsızlık Partisi ve Sol Parti liderlerine verilen hükümet kurma çalışmalarının başarısızlığa uğramasının ardından görev Korsan Parti liderine verildi. İzlanda Cumhurbaşkanı Gudni Johannesson önceki gün hükümeti kurma görevini vermek için Korsan Parti lideri Birgitta Jonsdottir (solda) ile görüştü. 12 [email protected] TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Pazar 4 Aralık 2016 Avrupa demokrasisinde dönüm noktasıcumİtahGlyuöar’bzdlaeaşkrkiAarevnuflıeğsrtıausnerydçauim’dmaledrai ile Bugün komşu iki Avrupa ülkesinde “dönüm noktası” görülen iki kilit oylama var. İlki, usulsüzlükler nedeniyle yinelenen, aşırı sağın hayaletinin dolaştığı Avusturya Cumhurbaşkanlığı seçimleri... İkincisi Çizme’de merkez sol Matteo Renzi’nin koltuğunu sallamak RENZİ’NİN GÜVENOYU İtalya’da anayasa referandumuna ilişkin Başbakan Renzi son güne kadar kampanyasını sürdürdü. Renzi hükümeti reformun İtalya’yı yönetilebilir hale getireceği gerekçesiyle anayasanın 139 maddesinden 46’sını değiştirmek istiyor. Yeni anayasa ka Trump depremi öncesindeydi. Altı ayda “yeni bir dünya kuruldu”... Kurulan bu yeni dünyada bir Avrupa ülkesinde bir aşırı sağ liderin ilk kez cumhurbaşkanlığına çıkması, statükoya ve ana akım siyasete büyük darbe indirecek. Nazizmle kopmayan bağ ta olan anayasa re bul edilirse Senato’nun yetkisi azala Kimilerince damardan “Nazi” ve “fa formu referandumu. Avrupa’nın ender merkez sol hükümetlerinden cak, Senatör sayısı 315’ten 100’e inecek. Reform paketi İtalya’yı cephelere ayırdı. Deutche Welle’nin haberine göre, siyasi yelpazenin merkezindeki liberal politikacılar reformu des şist” sözleri ile tanımlanan Hofer, düşleri gerçekleşirse Nazilerce ’50 lerde kurulan bir partiyle (FPÖ) cumhurbaşkanı seçilecek. FPÖ, 2000’lerdeki lideri Jörg Renzi’nin bugünkü tekliyor. 70 yılda 63 hükümet eski Haider ile bir koalisyon hükümetine gir oylamayla düşmesi ve Avusturya’da da ilk kez sandıktan çıkan bir aşırı sağ liderin cumhurbaşkanlığına yükselmesi halinde, solun çöküşü hızlanacak. BrexitTrump zaferleriyle ten İtalya’nın istikrarlı hükümete kavuşturulmasını amaçlayan düzenlemeden yana çıkanlar arasında iş dünyası ile sanat, kültür hayatının önde gelen isimleri de bulunuyor. Ret cephesindekiler ise son on yılda hayat standardı düşen, ha diğinde AB’den yaptırım yağmış, kıyamet kopmuştu. Sonra Haider bir kazada öldü. Parti şimdi Hofer’le, bir yeniden doğuş ve çıkış yaşıyor. Öyle ki bazı gözlemciler; Müslümanyabancı göçmen güçlenen popülist akımlar yeni bir ivme yal kırıklığı içindekilerle, merkezden ırkçılara karşıtı partinin Avusturya’da giderek ye kavuşacak. İvmenin ilk etkileri martta Hollanda genel seçimlerinde görülecek; Avrupa aşırı sağının liderlerinden Geert Wilders’in değirmenine su taşıya uzanan sağcı cephe, popülist Beş Yıldız Hareketi, hatta Renzi’nin Demokrat Partisi’nden kimi isim de var. Muhalif kimi kesim anayasa değişikliğinin kuvvetler ayrılığını sona erdirip ülkeyi otoriter yönetime sürüklemesinden “ana akımlaştığından” bahsediyor. “Avusturya önce Avusturyalılarındır” temasıyla kampanya yapan Hofer ile FPÖ, yeni popülist akımların tümü gibi cak. Mayıs ayındaki Fransa Cumhurbaş kaygılı. Renzi adeta güvenoyuna döndürdü Rusya ile bağları sıkılaştırmak istiyor; kanlığı seçiminde, eski kıta demokrasilerinin korkulu rüyasına dönüşen aşırı sağ Marine Le Pen’in yelkenleri ardından yepyeni bir rüzgârla şişecek... Aynı rüzgârdan 2017 güzündeki Alman genel Avusturya’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin iki adayı Yeşillerden Van Der Bellen (solda) ile aşırı sağcı Hofer. ğü referandumda hayır çıkarsa koltuğunu bırakacağını duyururken böyle bir durumda erken seçime gidilmesi halinde AB’den çıkış yanlısı Beş Yıldız Hareketi’nin iktidara gelebileceği belirtiliyor. AB’de Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya gibi orta Avrupa ülkeleriyle ortak hareket ederek sınırları denetim altına almayı hedefliyor. Ünlü Avusturyalı yazar Thomas seçiminde de Alman aşırı sağı Alternatif mokrasi değerlerini yitirerek yabancı ayındaki çift turlu seçimleri sadece 31 Bernhard Avusturya’yı “punschkrap PartiAfD de şüphesiz ki nasiplenecek. laşan, başkalaşan dünyamızda “küçük bin oy farkıyla 72 yaşındaki bağımsızye fen” isimli ulusal bir pastaya benzetmiş; İtalya ve Avusturya seçimlerini “dönüm Avusturya’nın provası”, “büyük dünya şil aday Alexander Van der Bellen kazan “Avusturya tıpkı dışı (sosyalist!) kırmı noktasına” dönüştüren olgu, 2017’deki da” sağa kayışın keskinleşmesi ve kalıcı mıştı. Büyük kentler ve yurtdışı oylarla zı kremalı, içi (faşist) kahverengi ve her işte bu seçim takvimi. laşması anlamına gelebilecek. sandığı kıl payı alan Van der Bellen kar dem (bol likörlü olduğu için) hafif sarhoş Genel prova mahiyetinde BrexitDonald Trump sürprizlerinin ar şısında Hofner, “kırsal”a abanmıştı. ‘punschkrapfen’ (likör pastası) gibidir!” dından kamuoyu şirketleri gerçi bugün Avusturya’da oy dağılımı o gün bugün demişti. Thomas Bernhard’ın betimlediği Der Spiegel dergisi, Avusturya seçi kü seçimler için bir öngörüde bulunmu değişmedi. Bu kez de sonucu, büyük ola o Avusturya, II. Dünya Savaşı sonrasında mi için bu nedenle Alman yazar Fried yor. Ancak bahisçiler, iptal edilen se sılıkla ufak fark belirleyecek. Ama ara kaldı. Hofer’in kazanması halinde bun rich Hebbel’den şu alıntıyı naklediyor: çimlerdeki gibi başabaş seyreden aday dan geçen sürede dünyanın ekseni tama dan böyle karşımızda “dışı kırmızı, içi “Avusturya, büyük dünya provalarının lardan aşırı sağın ismi Norbert Hofer’i men sağa kaydı. Van Der Bellen’i, cum kahverengi” bir Avusturya değil, bildiği yapıldığı bir küçük dünyadır.” Hızla de “şanslı”buluyor. Geçen nisan ve mayıs hurbaşkanlığına taşıyan ilk seçim Brexit niz kapkara bir Avusturya olacak. Cameron’dan Le Pen uyarısı Britanya’nın eski başbakanı David Cameron’dan Fransa’da gelecek yıl yapılacak seçimlerde aşırı sağın kazanma olasılığına karşı uyarı geldi. Fransa’da Ulusal Cephe’nin lideri Marine Le Pen’in seçilmesi halinde bunun Avrupa projesine yönelik büyük bir darbe olacağını söyleyen Cameron, merkez bir partinin iktidara gelmesinden yana olduğunu dile getirdi. Bu çerçevede bir adayın arkasında birleşilmesi gerektiğini kaydetti. Hindistan’da katıldığı bir etkinlikte konuşan Cameron, son dönemde “sistem karşıtı, popülist, aşırıcı siyasi partilerin” Avrupa’da desteğini artırmasının küreselleşmenin sona geldiği anlamına gelmeyeceğini ancak bunun ekonomik, kültürel anlamda yaşanan zorluklara karşı gerekli düzenlemelerin yapılması yönünde bir uyarıyı gösterdiğini de savundu. Britanya’nın AB’den çıkması yönünde referanduma gidilmesi yolunu açan Cameron, ardından birlikte kalma yönünde kampanya yürütmesine karşın sandıktan hayır çıkmasıyla geçen haziranda siyasi kariyerini sonlandırmıştı. Cameron dün de “hâlâ Britanya’nın AB’de kalmasının daha iyi olacağına inanıyorum” dedi. ‘Bağdat’la konu bağımsızlık’ Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) lideri Mesud Barzani’nin yeğeni, Peşmerge komutanlarından Şirvan Barzani, Musul’un IŞİD’den kurtarılmasının ardından bağımsız bir devlet kurulması konusunda Irak merkezi hükümetiyle resmi görüşmeler yürüttüklerini söyledi. Alman Die Welt gazetesine konuşan Şirvan Barzani, şu anda Irak’ta Kürt bölgesinin yüzde 97’sinin IŞİD’den temizlendiğini savunarak “Merkezi hükümetle bağımsız bir Kürdistan olup olmayacağı konusunda görüşmelere başladık. Tartışıyoruz. Gelecekte mutlaka bütün bölge için bir referandum yapılacak” dedi. Bağdat’la görüşmelere atıfla “Musul’un IŞİD’den kurtarılmasının ardından kentin ve bölgenin geleceğini bizimle tartışmaya hazır olduklarını belirttiler” ifadesini kullandı. ABD’de başkan seçilen Cumhuriyetçi kanattan Trump’a yönelik protestolar ülke dışında da sürüyor. İspanya’nın başkenti Madrid’de önceki gece aralarında ABD vatandaşlarının da bulunduğu bir grup Trump karşıtı eylem düzenledi, “Başkanım Değilsin” yazılı pankartlar taşıdı. Pekin’i kızdıran telefon Trump’ın Tayvan Devlet Başkanı’nın tebrik telefonuna yanıt vermesine bu ülkeyi kendi topraklarının bir parçası olarak gören Çin’den tepki geldi ABD’nin müstakbel başkanı Donald Trump daha koltuğa oturmadan diplomatik krize yol açtı. Trump, Tayvan Devlet Başkanı Tsai IngWen ile telefonda görüşerek 1979’da resmi ilişkiler kesildiğinden beri süregelen geleneği bozmuş oldu. Trump, twitter hesabındaki paylaşımında, Tayvan Devlet Başkanı’nın kendisini tebrik etmek için aradığını belirterek Washington’un ikilemine de dikkat çekti. Trump, “İlginç olan ABD, Tayvan’a milyarlarca dolarlık askeri mühimmat satıyor ama Tayvan liderinin tebrik telefonunu kabul etmemem gerekiyor” ifadelerini Trump kullandı. Görüşmede tarafların, “ABD ile Tayvan arasındaki yakın ekonomik, siyasi ve güvenlik ilişkilerinden” bahsettiği kaydedildi. Bu telefon görüşmesi Tayvan’ı kendi topraklarının bir parçası olarak gören Çin’in tepkisini çekti. Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ABD’ye protesto çekildiği duyuruldu. Daha önce bir açıklama yapan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Tayvan’ı suçlayarak “Bu, sadece Tayvan tarafının hi leli bir oyunu. ABD’nin ve uluslararası toplumun ‘Tek Çin’ politikasını değiştiremez” dedi. Telefon görüşmesinin ardından Beyaz Saray Güvenlik Sözcüsü Ned Price, “ABD’nin ‘İki Yaka’ (Çin ve Tayvan) ilişkilerindeki politikası değişmeyecek. Barışçıl ve istikrarlı ilişkiler, ABD’nin temel menfaatlerinin gereğidir” diye konuştu. Tsai IngWen’in Tayvan’ın “lideri” olarak nitelendirildi ği Çin’de Trump’ın Tsai için “devlet başkanı” tanımını kullanması da halkın tepkisini çekti. Ddeustetertke’ye Tsai Filipinler lideri Rodrigo Duterte ise tebrik etmek için aradığı Trump’ın yasadışı uyuşturucu şebekelerine karşı yürüttüğü operasyonların başarılı olacağını ve ABDFilipinler arasındaki ilişkilerin süreceğini belirttiğini söyledi. Öte yandan Trump’ın seçilmesinin ardından ABD ile Meksika arasındaki ilişkinin nasıl olacağı merak edilirken Kanada herkesi şaşırtan bir vize kararına imza attı ve Meksika’ya vize uygulamasını kaldırdı. DOĞU HALEP’İN ÜÇTE İKİSİ ORDUNUN Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, hükümet güçlerinin cihatçıların elindeki Doğu Halep’teki Tarık el Bab bölgesini ele geçirmesiyle kentin doğusunda daha önce muhaliflerin elinde olan bölgelerin 3’te 2’sinin rejimin eline geçtiğini duyurdu. Uçak düşürüldü Halep’in doğusunda cihatçılar tarafından Suriye ordusuna ait bir uçağın düşürüldüğü haberi dün gündeme düştü. Suriye ordusu iki pilottan birinin cansız bedenine ulaşıldığını açıkladı. İtalya’nın başkenti Roma’da ise BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın da katıldığı bir panelde konuşan AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini Halep’in cihatçıların elindeki bölgelerinin geri alınmasının Suriye’deki savaşın sonu anlamına gelmeyeceğini belirtti. ‘Uçaksavar füzelere onay’ Öte yandan AlMonitor sitesi ABD Kongresi’nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi’nin “denetlenen Suriyeli muhaliflere” uçaksavar füzeler verilmesini onayladığını, yasa tasarısının gelecek hafta Kongre’nin üst kanadı Senato’da kabul edilmesinin beklendiğini ileri sürdü. Zencani, Aralık 2013’te tutuklanmıştı. Zencani’ye idam cezası onandı İran’da yüksek mahkemenin, milyar dolarlık yolsuzluk, para aklama suçlamasıyla yargılandığı davadan idama mahkum olan işadamı Babek Zencani hakkında verilen cezayı onadığı belirtildi. İran’ın İngilizce yayın yapan resmi PressTV’nin haberine göre, mahkemenin yetkili isimlerinden Gulamrıza Ensari, aynı davada yargılanan Zencani’nin ortakları Hamid Fallah Heravi ve Mehdi Şems Zadeh hakkındaki idam kararlarının ise bozulduğunu söyledi. İran’a yönelik petrol yaptırımlarının aşılmasına aracılık ettiği için ABD ve AB tarafından kara listeye alınan Zencani’nin, Türkiye’den Malezya ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne uzanan şirket ağıyla satılan petrolden elde ettiği geliri devlete ödemeyerek zimmetine geçirmekle suçlandığı belirtiliyordu. Zencani’nin bu yolla zimmetine yaklaşık 2.7 milyar dolar geçirdiği iddialar arasındaydı. ‘İşbirlikçileri bulunamaz’ İdam cezasına çarptırılmasına İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de dahil bazı çevrelerden ölümüyle yetkililerin de aralarında olduğu işbirlikçilerinin, destekçilerinin bulunamayacağı gerekçesiyle karşı çıkanlar var. Aralık 2013’te tutuklanan Zencani’nin adı, Türkiye’de 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasının kilit ismi olan işadamı Rıza Sarraf’ın “İran’daki ortağı ya da patronu” olarak da basında yer almıştı. Sarraf, geçen mart ayında gittiği ABD’de Miami’de uçaktan inmesinin ardından tutuklanmıştı. Sarraf’a yönelik savcılığın suçlamaları arasında ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını ihlal etmek, banka sahtekârlığı ve kara para aklamak var. Zencani hakkında geçen hafta yarı resmi Mehr ajansının adı açıklanmayan yargı kaynaklarına dayandırarak verdiği haberinde “temyiz aşamasında bulunan idam kararının lağvedildiği” iddiası yer almıştı. Gana’da sahte elçilik Aralarında Türkiye vatandaşlarının da bulunduğu bir çetenin Ganalı bir avukat ile birlikte başkent Akra’da açtığı sahte ABD Büyükelçiliğini 10 yıldır işlettiği ortaya çıktı. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın resmi sitesinde yayımlanan habere göre eski bir binaya yerleşen şebeke yetkililere rüşvet vererek konsolosluk gibi hizmet verdi. Şebeke, ABD vizesi alacakları umuduyla başvuranları 6 bin dolar dolandırdı. Şebeke üyeleri düzenlenen operasyonla tutuklanırken sahte konsolosluk da kapatıldı. Operasyonda 10 ülkeden 150 sahte pasaport da ele geçirilirken şebekenin ayrıca başta Togo ve Fildişi Sahilleri olmak üzere Batı Afrika’da birçok ülkede faaliyet yürüttüğü tespit edildi. ESKİ ASKERLERDEN DESTEK ABD’nin Dakota eyaletinde yerlilerin toprakları üzerine yapılması planlanan tartışmalı boru hattına karşı çevrecilerin başını çektiği protestolar sürüyor. Yetkililerin eylemcilere ait kampı tahliye edecekleri yönündeki açıklamalarının ardından boru hattı karşıtlarına destek vermek için bölgeye aralarında Kore gazilerinin de olduğu eski askerlerden oluşan bir grup gitti. Oakland’da yangın faciası ABD’nin Kaliforniya eyaletinde Oakland kentinde bir gece kulubünde çıkan yangında en az 9 kişi yaşamını yitirdi. 15 kişinin kayıp olduğunu duyuran yerel kaynaklar, yangın çıkan binanın bir depo olduğunu, facia sırasında içerde Golden Donna isimli bir müzik grubunun konser verdiğini belirtti. Olay sırasında içerde 50 kişinin olduğu savunuldu. Yangının çıkış nedeni konusunda soruşturma sürüyor. C MY B