Katalog

EKONOMI 85ülkeTürkçayıiçti Türkiye’den ocakekim döneminde 85 ülkeye çay ihracatı yapıldı. İhracat bedeli 24 milyon doları geçti. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliğinin verilerine göre çay ihracatında ilk sırada Belçika yer aldı. 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY İngiltere notu korudu Fitch Ratings, İngiltere’nin kredi notunu korudu. Kredi notunun “AA”da korunduğunu, görünümünü de “negatif” olarak açıklayan kurum, kamu borcunun yüksek olduğunu belirtti. Pazar 11 Aralık 2016 ‘Moyeurkne’uzgBöarnekmasiyı or(!) Ülkeyi kötü yönetip sonuçlarını, “dış mihrak”lara, “oyun”lara bağlamak, eski bir sağcı iktidar hastalığıdır. Ve enikonu da geçer akçedir. Bu coğrafyada alıcısı çoktur çünkü. İnovasyon Haftası’nda konuşan Cumhurbaşkanı şöyle dedi: “Bazıları döviz kurunun artmasının arkasındaki gerçekleri, oynanan oyunları, kimlerin bunu niye yaptığını görmek istemiyor.” Bazıları kim? Oyun ne? Bilmiyoruz. Ama biliyoruz ki, her şeye rağmen bu ülkede biat uğruna gerçeği maniple etmeyi reddeden kurumlar, kurumlar içinde de birimler var. Aktaracağım değerlendirme, Merkez Bankası’nın en son Finansal İstikrar Raporu”ndan. “Döviz kurlarında gözlenen yükselişin gelişmiş ülkelerin gelecek dönem faiz kararlarına yönelik piyasalarda oluşan belirsizliklerden kaynaklandığı değerlendirilmektedir.” (sayfa 14) Bu cümlenin içinde “dış mihrak” var mı? Ya da Geziciler, üst akıl, faiz lobisi? Ha, Avrupa Merkez Bankası ile Fed’in po litika kararlarını “dış mihrak” sayarsanız o ayrı. Fakat kur ve faizin asli otoritesi, dövizdeki artışın gerekçesini böyle özetlemiş. Şahsen ben raporda, dövizdeki artış ile “oynanan oyunlar” arasında ilişki kuran bir bölüm var mı diye epeyi aradım. Bulamadım. Belki Saray’a yakın “iktisatçı” ve “gazeteciler” de okumuştur. Ulaştırma Bakanı yanıltıyor HSYK Avrupa’yı utandıramadı Karar sürpriz olmadı. Avrupa Yargı Konseyleri Ağı (ENJC) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) Avrupa nezdindeki üye statüsünü askıya aldı. Gerekçe: HSYK’nin, bağımsız yargı organı niteliğini kaybettiği. ENJS, kendisini “yargı bağımsızlığını desteklemekle sorumlu bir örgüt” olarak tanımlıyor. Süreci başlatan olay, 15 Temmuz kanlı darbe girişimi sonrası, adil yargılamaya gerek duymaksızın 3456 hâkim ve savcının ihracıydı. Tam iki ay geçmiş. HSYK’nin bu durumu ihtimal olarak ortaya çıktığında Başkanvekili Mehmet Yılmaz arayıp şöyle demişti: “Genel kurula bilgi ve belgelerle gideceğim. Aldığımız kararların hepsinin hukuk zemininde doğru olduğu anlaşılacak. Bu süreçte haklılığımız onlar tarafından teslim edilecek ve mahcup olacaklar.” HSYK, ENJY’yi mahcup filan edemedi. Nasıl mahcup olacaktı ki ENJC? Bir an için HSYK’nin, bütün o delile dayanmayan, adil yargılama süre cini beklemeden fişlemeleri esas alan toptancı ihraç kararları için ENJC’yi ikna ettiğini düşünelim. Peki Silivri Cezaevi’nde 37 gündür tutuklu 10 arkadaşımızla ilgili soruşturmanın garabeti konusunda nasıl bir hazırlık yapmıştı acaba HSYK, ENJC’nin olası sorularına karşı? “FETÖ’ye üye olmamakla birlikte müzahir” olmakla suçlanan Cumhuriyet yönetici ve yazar arkadaşlarımız hakkındaki soruşturmayı başlatan savcı hakkında Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in şu açıklaması dururken: “Cumhuriyet Savcısı Murat İnam, Selam Tevhid soruşturması nedeniyle Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nde açılan davada sanıktır. Hakkında isnat olunan eylem, usulsüz dinleme kararı vermesi değil, sadece bir dosyada uzatma kararı vermesidir. FETÖ’ye karşı yürütülen soruşturmalar kapsamında hakkında herhangi bir açığa alma veya ihraç işlemi yapılmamıştır.” Türkiye’ye yazık oluyor. Bu arada ekleyelim: Tek adamlığı anayasal hale getirecek pakete göre, HSYK üyelerinin yarısını cumhurbaşkanı seçecek. Sandık şeffaf olur mu? İki kıtayı denizin altından birleştirecek Avrasya Tüneli, 20 Aralık’ta açılıyor. Yapı Merkezi ile Güney Kore’den SK E&C şirketlerinin ortak şirketi ATAŞ’ın yaptığı projenin yatırım tutarı 1.3 milyar dolar. Birbir buçuk saatlik yolculuk süresi, 15 dakikaya düşecek. 20 Aralık, öyle sıradan bir gün değil. Başbakan Binali Yıldırım’ın doğum günü. Nasıl İGA; 3. Havalimanı’nı 26 Şubat 2018’de açarak Cumhurbaşkanı’na doğum günü hediyesi vermeyi düşündüyse, Avrasya’yı üstlenen şirketler de Başbakan Yıldırım’ın doğum gününü kutlayacak. Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, açılış öncesi proje şantiyesini ziyaret etmiş ve şunları söylemiş: “Hiçbir projemizde insanımızdan dolar, Avro toplamak gibi bir uygulamamız olmadı, olamaz da. Avrasya Tüneli’nin ücreti yılbaşı itibarıyla Türk Lirası olarak belirlenecek ve belirlenen ücret bir yıl boyunca geçerli olacak. Yılın sonunda yeniden eskale edeceğiz ve ücret belirleyeceğiz. Hiçbir şekilde dolar, Avro ile geçiş söz konusu değil.” Bakan Arslan ya çok şakacı ya da izanımızı hafife alıyor. Kimse bu iktidara, “Geçiş ücretlerini dolarla topluyorsunuz” filan demedi. Ne 3. köprüde ne de Osmangazi Köprüsü’nden geçen araçların sürücüsü ödemelerini dolarla yapıyor. Tabii ki TL ödüyorlar. Fakat onların ödediği tarife, devlet ile şirketin yaptığı sözleşmelere dolar olarak konulmuş durumda. 3,5 30,35... Her ne ise. Karayolları o tutarları alıp TL’ye çeviriyor. Eğer tarifeler yüksek bulunup tepkiler nedeniyle düşürmeye karar verirlerse, bunu Hazine yararına değil, parti popülizmi adına yapıyorlar. 120 lirayı 90 TL’de sabitleyince, aradaki 30 TL’den fedakârlık eden firma falan değil. Hazine tıkır tıkır aradaki farkı firmalara ödemeye devam ediyor. Eğer Avrasya Tüneli’nin geçiş ücreti, onların uygulama sözleşmesinde dolar değil de TL olarak belirlenmişse, Ulaştırma Bakanı lütfen bu çok önemli vatansever düzenlemeyi “bu millet”e açıklasın. 25 yıl 11 aylık Avrasya Sözleşmesi dolar üzerinden mi, TL üzerinden mi? Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin, medya dalındaki 2016 Yılı Ödülü’ne değer görülmekten onur duydum. Ödülü simgeleyen şeffaf heykelciği, gazetecilik yaptığı için cezaevinde bulunan meslektaşlar adına aldım. 2016 Şeffaflık Ödülleri, kurumsal alanda, bütçe rakamlarını bez afişle makam kapısına asan Ovacık Belediyesi’ne, yurttaş/sivil inisiyatif dalında ise Açık/ Açık Derneği’nin oldu. Türkiye’nin TKP’li ilk belediye başkanı olan Ovacık Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu ile biraz sohbet ettik. Endemik bir alan olan ilçede üreti Ahmet Arslan En tatlı fabrIka len balın kalitesinden ve içerdiği minerallerden söz ederken gözleri parlıyor. Ödül töreni dolayısıyla panel de düzenlendi. Avukat Turgut Kazan, kritik bir başlığın altını çizdi konuşurken. Tek adamlığı anayasal hale getirecek, paketin Meclis’teki oylama biçiminin sonucu etkileyeceği görüşünde. “Oylama kapalı ve baskısız yapılırsa geçmeyebilir” diyor. İktidar partisinin, genel kurul salonunda vekillerin nefesini izleyecek “gözetmen”ler görevlendirmesi halinde paketin geçeceğini söylüyor. Ve ekliyor: “Gerçek demokrasilerde şeffaf olunmaması gereken tek alandır oy sandığı.” Otellerin kaybı 30 milyar dolar Belek Turizm Yatırımcıları Birliği Başkanı Fikret Öztürk, bir otelin kaybının en az 2 milyon dolardan 30 milyon dolara kadar çıktığını dile getirerek, kaybı önleminin tek yolunun ise Avrupa’da Türkiye’nin iyi tanıtılması olduğunu öne sürdü. Dünya Turizm Forumu Mediterranean Summit 2016, Antalya’nın Belek ilçesinde gerçekleştirildi. Bu yıl ikinci kez düzenlenen etkinlikte, 15 ülkeden 30 konuşmacı ve 750 katılımcı bir araya geldi. Burada konuşan Fikret Öztürk, 2015 ve 2016 yılları karşılaştırıldığında uluslararası turist sayısı payının yüzde 70’den yüzde 54’e düştüğünü söyleyerek yabancı turist sayısındaki düşüşün yaklaşık yüzde 38 civarında gerçekleştiğini belirtti. l Ekonomi Servisi Kapalıçarşı da TL’ye geçti Kapalıçarşı Esnafları Derneği, Kapalıçarşı’da yapılacak alışverişlerin ve kira kontratlarının Türk Lirası ile gerçekleştirileceğini duyurdu. Kapalıçarşı Esnaflar Derneği tarafından yapılan yazılı açıklamada: “Esnaflarımız ve mal sahipleri ile yaptığımız istişareler neticesinde, bundan böyle Kapalıçarşı’da yapılacak alışverişlerin ve kira kontratlarının Türk Lirası ile gerçekleştirileceğini, ülkemizi ekonomik yönden çökertmek isteyen dış güçlere prim vermeyeceğimizi kararlılıkla ilan ederiz.” l Ekonomi Servisi Temelleri 60 yıl önce atılan Divan’ın, geçen yıl 20 milyon dolar yatırımla Taşdelen fabri kasında çoğunluğunu kadınların oluşturduğu yaklaşık 600 işçi, sabah 6’da başladıkları mesai ile günde 10 ton çikolata ve 200’ün üzerinde çeşit pasta, börek ve ekmek üretiyor... Hava soğuk ama içerisi neredeyse dışarıdan daha soğuk. Çünkü belli üretim bölümlerinde sıcaklık 10 derecenin epey al Harrods ve Starbucks’a da ürün veriyor tına iniyor. Sonrası bir masal gibi, bir bölümde makaronlar, çoğunluğu kadınların oluştur duğu emekçiler tek tek çeşidi ne göre kremasını sıkıyor ikin cisini üstüne yerleştiriyor tek tek... Bir bölümde özel pastalar, bir bölüm çikolata lar her bir bölüm ay rı baş dön düren va nilya, ka kao ve ma OBülcyaüyktaş ya kokuları ile sarmalıyor, ısı tıyor. Ek mekler, kurabiyeler tam bir masal gibi hele hele lokum lar... Evet burası temelleri 60 Emek yoğun fabrikada, dolumlar tek tek elle yapılıyor. Günde 30 bin ekmek üretiliyor. Galiba, toplu satışlar için önemli bir üretim yapıldığının altını çizerek, Starbucks’lardaki ürünlerin önemli bölümünü, Migros’larda satılan ekmekleri, Eataly’nin bir bölümünün işletmesini yaptıklarını anlatıyor. Bugün Harrods ve Selfridges gibi Londra’nın ünlü mağazalarının yanı sıra Amerika, Suudi Arabistan, BAE, Katar, Bahreyn, Avustralya, Azerbaycan, Fransa ve Belçika’ya ihracat yapan Divan Pastaneleri’nin yurtdışı hedeflerini büyüttüklerini yineleyerek, ‘Bu yıl yurtdışı satışlarında yüzde 40 büyüdük’ diyor. yıl önce Elmadağ’da atılan Divan Pastanesi’nin geçen yıl 20 milyon dolarlık yatırımla kapasitesi arttırılan İstanbul Çekmeköy Taşdelen’deki fabrikası... Bir nevi Charli’nin çikolata fabrikası... değil de Semahat Arsel’in çikolata ve börek evi... Sabah saat 06’da işbaşı yapıyormuş işçiler, genellikle iki vardiya... Bayram ve yılbaşında üçe çıkıyor. Bu bayramlardan ve yılbaşından dört ay öncesine tekabül ediyor. O dönemde çalışan sayısı da 750’yi buluyor. Komşu börekte rakip Divan Pastaneleri’nin yeni hedeflerini konuşmak üzere geçen hafta Divan Grubu Satış ve Tedarik Zinciri ve Üretimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Zeynep Galiba’nın davetiyle gittik fabrikaya. Üretim süreçlerine tanıklık ettik. Mis kokulu ve sürprizlerle dolu bir ziyaret. Ziyaretin nedeni yurtdışı hedeflerini konuşmak. Divan Pastaneleri ihracatta en çok lokum ve börekle iddialı. Ancak bu lokum ve börekte büyük ve ciddi rakibin Yuna ithal ediyoruz” diyerek nistan olduğunu öğrendik. ilk sürprizi yapıyor. Zeynep Galiba, “Lokumda en büyük rakibimiz Yunanis Hedef 30 pastane tan. Çok da güzel yapıyorlar. O Yönetim Kurulu Başkanı kadar benzerlikler var ki. Ay Semahat Arsel’in sık sık zi nı toprakların insanlarıyız so yaret edip ürünleri tattığı nuçta. İnanılmaz da güzel bö Divan Pastaneleri’nin he rek üretiyorlar. Türkiye’nin Yunanistan’dan ciddi bir börek ithalatı var. Yarı pişmiş defleri arasında, 2017’de ürün çeşitliliğini artırmak, yurtiçi ve yurtdışı mağa Zeynep Galiba’nın (ortada) ekibi şekerden fotoğraf makinesi yaptı. ya da çiğ donmuş gönderiyor za yatırımları ile toplam ve Dubai’de bu yıl iki mağaza aç lar, burada pişiriliyor. Market pastane sayısını 30’a çıkarmak tık. Dubai, Bahreyn, Suudi Ara lerdeki donuk üretimlerin yüz yer alıyor. Semahat Hanım bazen bistan ve Katar’a ürünlerimizle de 80’i Yunanistan’dan geliyor. Az miktarda ama biz de Yunanistan’dan börek kendi tariflerini de getiriyor, tahinli çıtır örneğin o tariflerden biri. Zeynep Galiba, 2017’de yurtiçi yatırımlar haricinde yurtdışı yatırımlarına da hız vereceklerini anlattı. “Yüzümüzü ihracata biraz gidiyorduk” diyen Zeynep Galiba, bundan sonra mağazalarla da orada olacaklarını dile getiriyor. 2017’de yurtdışında 5, yurtiçinde 3 olmak üzere 8 pastane yapılması planlanıyor. daha dönüyoruz. Doha Katar’da Zeynep Galiba’nın verdiği bil giye göre, Divan ürünlerinin yüz Artık tasarım da yapılıyor de 99’unda katkı kullanılmıyor, bu da raf ömrü oldukça kısa de Divan bu yıl sepet tasarımlarını da kendi yapıyor. 3901.390 lira aralığında çeşit çeşit alternatifler söz konusu. Toplam 300 bin adet sepet yaklaşık 20 milyon lira ciro sağlıyor. mek. Zira raf ömrü uzun ürün, mutlaka katkı maddesi kullanılmış ve kaliteden ödün verilmiş ürün anlamına geliyor. Raf ömrünü uzatmak için ya çiğ donuk ya da yarı pişmiş donuk göndermek yöntemi kullanılıyor. Sepetlerdeki ürünlerin sahte olabileceğine dikkat çekildi. Hediye paketleri tehlike saçıyor TESK Başkanı Bendevi Palandöken, yeni yıl yaklaşırken piyasaya sağlığı tehdit eden ambalajların ve sahte içkilerin sürülmeye çalışıldığını belirterek vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyardı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, yılbaşı kutlamalarının yaklaşmasıyla piyasaya kalitesiz hediye paketlerinin ve sahte yılbaşı biletlerinin sürülmeye çalışıldığını belirtti. Yeni yıla girerken, eş, dost, arkadaşla “Yarım elma gönül alma” düşüncesiyle hediyeleşmenin gelenek haline geldiğini dile getiren Palandöken, şöyle devam etti: “Yılbaşlarında dağıtılan hediyeden en yaygın olan yöntemin, içerisinde içki, çikolata, şekerleme, gömlek, kravat gibi ürünlerin bulunduğu paketlerdir. İlk anda cazip görünen bu sahte ürünlerle dolu paketler sonra hediyeyi verdiğiniz arkadaşınızın canına bile mal olabiliyor.” l Ekonomi Servisi Patates fiyatları yükselebilir İzmir’deki Ödemiş ovasında patates hasadı devam ederken, bahar dönemine göre üretimde yüzde 50 düşüşün olduğu ifade edildi. Öte yandan, bazı üreticiler, fiyatların yükselebileceğini kaydetti. Ödemiş ovasında, güz dönemi patatesin hasadı sürüyor. Kasım ayının ilk günlerinde açılan güz hasadı döneminde fiyatların toprak altı 60 kuruş, çuvallı konumunda 80 kuruş olduğu ifade edilirken, patateslerde bu yıl düşüş yaşandı. Güz patatesinde bahara göre bir düşüş olduğunu dile getiren üreticiler, fiyatlarda ise sıkıntıların olduğunu belirtti. Üretimde yapılan masraflara göre patatesin kilogram başına ortalama 50 kuruş maliyeti olduğunu söyleyen üretici Mehmet İbrahim Gördesli, çok az kârla çalıştıklarını söyledi. l Ekonomi Servisi C MY B