Katalog

Pazar 11 Aralık 2016 EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN ‘Tek adam’ teklifi haber 5 Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları atayabilecek, kararname çıkarabilecek. Her türlü üst düzey atamayı doğrudan kendisi yapacak Anayasa önerisinde ‘Cumhurbaşkanlığı’gerekçesinde ise ‘başkanlık’ olarak ifade edi len yeni sistemle, yasama ve yürütme Cumhurbaşkanı’na bağlanıyor. Partili olacak Cumhurbaşkanı, bakanla EMİNE KAPLAN rı ve Cumhurbaşkanı yar dımcılarını belirleyecek, ‘temel hak ve hürriyetler’ dışında karar name çıkarabilecek, bürokrat ata malarını yapabilecek, OHAL ilan edebilecek. Cumhurbaşkanı ya da TBMM’nin erken seçim kararı al ması durumunda iki seçim de bir likte yapılacak. Ancak, TBMM’nin seçim kararı alabilmesi için beşte AKP anayasa değişikliği teklifini Meclis Başkanı İsmail Kahraman’a sundu. üç çoğunluk gerekecek. 3 döneme çıkarabilecek TBMM’nin, Cumhurbaşkanı’nın ikinci döneminde seçim kararı alması durumunda Cumhurbaşkanı, üçüncü dönem için aday olabilecek. Geniş yetkilerle donatılmasına karşın Cumhurbaşkanı’nın yargılanması, milletvekillerinin üçte iki çoğunluğunun kararıyla müm Yüce Divan imkânsız gibi Yüce Divan neredeyse imkansız: Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla TBMM ye tamsayısının salt çoğunluğu (301) vereceği önergeyle soruşturması verilebilecek. Komisyon, ancak üye tam sayasının beşte üçünün (360) gizli oyuyla kurulabilecek. görevi sona erecek. Görevi sona erdikten sonra da ancak Yüce Divan’da yargılanabilecek. İstediği kadar yardımcı Seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek. Cumhurbaşkanlığı kün olabilecek. Milletvekili sayı Cumhurbaşkanı’nın Yüce Divan’a makamının herhangi bir nedenle sı 600’e çıkarılırken, milletvekili sevkine karar verilebilmesi için ise boşalması halinde 45 gün içinde seçilme yaşı 18’e düşürülüyor, yedek milletvekilliği getiriliyor. Partili ‘Başkan’ üçte iki (400) çoğunluk aranacak. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak. Yüce Divan’da seçim yapılacak. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı, vekaleten yetkileri kullanacak. Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri, AKP’nin ilk iktidara geli seçilmeye engel bir suçtan TBMM seçimi de Cumhurbaşkanı mahkum edilen Cumhurbaşkanı’nın seçimi ile birlikte yenilenecek. şinin 17. yıldönümü olan 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak. Böylece 51 maddelik Erdoğan’ın görev süresi 3 ay daha uzatılmış olacak. Erdoğan, anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesiyle birlikte “AKP’li Cumhurbaşkanı” unvanına kavuşacak. Başbakan Binali Yıldırım görevi 3 Kasım torba madde Öneride 21 maddeden oluşmasına karşın anayasanın 69 maddesinde değişiklik yapılıyor. Bir torba maddeyle, anayasanın 22 maddesi 2019 tarihine kadar devam ede kaldırılırken, Başbakan ve Ba cek. AKP’nin dün akşam TBMM kanlar Kurulu ifadelerinin de Başkanlığı’na sunduğu 21 maddelik anayasa değişikliği şu düzenlemeleri öngörüyor: İki seçim aynı anda TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek. Yedek milletvekilliği yer aldığı pek çok ifadenin değiştirilmesiyle 29 madde de değişiklik öngörülüyor. İmzaladığı teklif yasalaşırsa görevi 2019’da bitecek. Meclis’in yetkilerine tırpan TBMM’nin yetkileri arasından ‘bakanları denetlemek’ yetkisi ile gensoru mekanizması kaldırılıyor. Milletvekilleri yalnızca yazılı soru önergesi verebilecek, sözlü soru larda kararname çıkarılamayacak. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanacak. TBMM’nin aynı konuda kanun TBMM üyeliğinin düşmesi, düşürülmesi ölüm ile diğer boşalma hallerinde boşalan üyelikler aynı siyasi partinin yedek milletve önergesi veremeyecek. Kararname yetkisi Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbakanlığı çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek. Kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler killeriyle doldurulacak. Partilerin kararnamesi çıkarabilecek. Anayasa çıkarabilecek. Ayrıca anayasada ve seçim çevrelerindeki milletvekili aday listelerinde bulunup da seçilemeyen adaylar bulundukları sıra esas alınarak yedek milletvekili sayılacak. Ayrıca partiler ge nın temel haklar ve özgürlükleri ile siyasi hakları düzenleyen bölümleriyle ilgili kararname düzenlenemeyecek. Anayasada özellikle kanunla düzenlenmesi öngörülen konu kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirecek ve yetkileri kullanacak. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, AYM’nin denetimine tabi olacak. nel seçimlerde her seçim çevresinde en az 2 olmak üzere seçilecek vekilsayısının beşte biri oranında, bağımsız adaylar ise bir yedek milletvekili adayı gösterilecek. Milletvekillerinde boşalma olması halinde boşalan üyeliklere öncelikle o seçim çevresindeki asıl aday listesinde bulunup da seçilemeyen yedek milletvekilleri lacak ve oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek. 2. oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde, 2. oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak. Görevleri çimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde genel seçim ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanı’nın ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilecek. AYM’ye 2 parti ikame olunacak. Cumhurbaşkanı yardımcıları ile Yasalar ile Cumhurbaşkanlığı ka Nasıl aday olunacak? Cumhurbaşkanlığı’na yalnızca siyasi parti grupları ile en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5’ini almış siyasi partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek. Adayın ölmesi durumu Cumhurbaşkanlığı seçimininde geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday seçilmiş sayılacak. İlk oylamada bu çoğunluğun sağla bakanları, üst düzey kamu yöneticilerini atayacak ve görevlerine son verecek. Yabancı devletlere büyükelçileri gönderecek ve yabancı devlet temsilcilerini kabul edecek. Uluslararası anlaşmaları imzalayıp yayımlayabilecek. Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak. Milli güvenlik politikalarını belirleyecek. TSK’nın başkomutanlığını temsil edecek. Avantaj ‘Başkan’da TBMM, beşte üç çoğunluğu rarnamelerinin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu ile üye tam sayısının en az beşte biri (120 vekil) başvurabilecek. 1 yıl kuralı kaldırılıyor Genel seçim ile yerel seçim arasında 1 yıldan az süre kalması durumunda iki seçimin birleştirilerek yapılmasına ilişkin hüküm kaldırılacak. Bu durumda yerel seçimler Mart 2019 tarihinde yapılacak. Veto ettiği yasalar namaması durumunda bu oylamayı izleyen 2. pazar günü 2. oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış 2 aday katı (360) ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Genel seçim ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanı’nın se Cumhurbaşkanı’nın veto ettiği yasalar ancak TBMM’de salt çoğunluğu ile (301) kabul edilirse Cumhurbaşkanlığınca yayımlanacak. OHAL yetkisi Cumhurbaşkanı’nda Cumhurbaşkanı, savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, ayaklanma olması veya vatan veya Cumhuriyet’e karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması, tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde süresi 6 ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebilecek. OHAL ilanı kararı verildiği gün Resmi Gazete’de yayımlanacak ve aynı gün TBMM’nin onayına sunulacak. OHAL sırasında Cumhurbaşkanı, kararname çıkarabilecek. Bu kararnameler bir ay içinde Meclis’te karara bağlanacak. Aksi durumda kararnameler yürürlükten kalkacak. İdareler kararname ile düzenlenecek Merkezi idare kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının, kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek. BAKAN OLURSA VEKİLLİĞİ DÜŞECEK Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. Milletvekilleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek. Yüce Divan’da yargılanabilecek ve aynı Cumhurbaşkanı’nın yargılanmasındaki oy oranları aranacak. Yüce Divan’da seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilenlerin görevi sona erecek. Göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanacak.Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek. HSYK’nin yapısı yeniden değişiyor HSYK, 22 üyesi 12’ye düşürülerek yeniden düzenleniyor. Adalet Bakanı, kurulun başkanı olacak. Bakan dışındaki 5 üye Cumhurbaşkanı, 6 üye ise TBMM tarafından seçilecek. Meclis’te kurulacak Adalet ve Anayasa Komisyonu üyelerinden oluşan karma komisyon her bir üyelik için 3 adayı üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla belirleyecek. 1. oylamada adaylar seçilemezse, 2. oylamada üye tam sayasının beşte üç çoğunluğu aranacak. Sonuç alınamazsa her bir üyelik için en çok oyu alan iki aday arasından kura çekilecek. TBMM, belirlenen adaylar arasından her bir üye için ayrı ayrı gizli oylama yapacak. 1. turda üye tam sayısının üçte iki, 2. oylamada beşte üç çoğunluğu aranacak. Yine üye seçilemezse en çok oyu alan iki aday arasından kura yöntemiyle üye belirlenecek. Üye seçimi, anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesinin ardından 1 ay içinde yapılacak. Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılacak. ‘Doğuştan Türk vatandaşı’ olacak Cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek. Görev süresi 5 yıl olacak, ikinci kez aday olabilecek. MGK’den Jandarma çıkıyor MGK üyeleri arasında yer alan Jandarma Genel Komutanı, kurul üyeliğinden çıkarılacak. MGK’ye Cumhurbaşkanı yardımcıları da üye olacak. MGK Genel Sekreterliği’nin teşkilatı ve görevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenecek. Bütçe teklifi Cumhurbaşkanı’ndan Bütçe teklifini Cumhurbaşkanı, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM’ye sunacak. Teklifin kabul edilmemesi halinde bir önceki yıl bütçesi yeniden değerlendirme oranına göre artırılarak yürürlüğe konulacak. DDK soruşturma yapabilecek Devlet Denetleme Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları ile meslek örgütleri ve vakıflarda incelemenin yanısıra idari soruşturma da yapabilecek. Görev alanına silahlı kuvvetler de dahil edilecek. Yerel yönetimlerde yetki ‘Başkan’da Yerel yönetimlerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile kendi aralarında birlik kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk işleri, merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgileri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek. AYM üye sayısı 15’e düştü Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin kaldırılmasıyla birlikte Anayasa Mahkemesi’nin 17 olan üye sayısı 15’e düşürülecek. Gerekçede ‘başkanlık’ yazıyor Öneri ‘Cumhurbaşkanlığı’ üzerine kurulmasına karşın, önerinin gerekçesinde ‘başkanlık’ ifadesinin olması dikkat çekti. Gerekçede, ‘Sistemde bir tıkanmanın ortaya çıkması halinde parlamento ve başkanlık seçimlerinin birlikte yenilenmesi” ifadesi kullanıldı. ‘Anne, ölüme mahkum edildim... ’ Düşsel bir yolculuğa çıkmış, kırık dökük anılar topluyordum... Sokaklar benim içimde; so gitar çalan, yaşlı adamla sarhoş oluyorum... O şarkıyı söylüyor, ben ona eşlik ediyorum. kaklar fırtına öncesi sessizliğindeydi. Ben ağlıyorum, içimdeki çocuk ağlıyor. Gözlerin bir zamanın resmini ararken, gözlerinden mavilerin tümü uçup gitti, siyaha dö Gitarın tellerinden sesleniyor bana. Sanki Weiskopf, gitarın telle nüştü... rinde sesleniyor, Prag’da Julis Sabahın alacası yalnızlığı taşı Fucuk’le buluşup annesinin ya dı içime. Çocuklar üşüyordu, hava buz gibi soğuktu... Dünya kayasının yosunlu ya nağına bir öpücük konduruyor. “Anne, ölüme mahkum edil dim. Görüyorsun, macı üzerinde, ölmek üzere olan bir kuş anlıyordu beni. Onlar bana silah verdiler, Kardeşlerime ateş etmem için. Kırmızı toprak saksıdaki çiçek değişiyordu, ben eşikten uzaklaşırken. Zamanın o bilinmeyen dilimin Ve ne de olsa aynı yaşam Ben de, Onlar da. Onlara yarın ateş edeceğim.” de Adonis’le koşuyordum, köle Gövdenin yanındaki gövde, pazarlarında onunla birlikte do ayaklar, kollar ve eller. laşıyordum... Canım sıkılıyordu... İçimdeki sıkıntı giderek çoğalıyordu... Maviler kaçmasın gözlerinden ne olursun diren! Çoğalsın maviler hep, griye, kahverengiye, Bir başka çocuk bilinmeyen siyaha dönmesin, diren. bir kentin sokaklarında, ağaç “Anne, ların altında koşturuyordu. O anda yükselen bir ses, bir uğultu ve tükenmek bilmeyen isteklerim, umutlarım, tutkula İnsan ölüme mahkum edildi: Savaş tutuşturdu evreni...” Düşsel yolculuğum İkinci Dünya Savaşı, sömürgecilik ru rım beyaz bir sayfanın içine dü hu, esir kampları... şüyordu. Günümüzde vahşi kapitalizm Diyordum ki: “Çocukluğum yeniden doğuyor ve emperyalizm. Eski bir sayfaya dalıp kalmı şım bir güneşli kış sabahında. ışığın ellerinde aralıksız Yazılanlara baktım, anılar de adını bilmiyorum ben ama o ışıktı bana ad veren...” İçimde benim sokaklar, içimdeydi o büyümeyen çocuk... Aşk ve düş parantezleri ara nizine yelken açtım. Hırçındın, öfke ırmağı gibiy din, rüzgârdın, poyraz, karayel... Sesini duydum... “Erkekler mezarlarından kal sında bedenini ortaya koyan ka kıyor dın, kırmızı bir güneşi yakalama Kanlı ölümüne yorgun ya çalışıyordu. Belki Prag’da sisler içinde yü rüyor ya da Paris metrosunda Ve arkalarında duruyor savaş. Ruhları parça parça, Gövdeleri yaşlı. oyalanıyordum... Her şey soğuk Belki dünyanın başka kentle Hâlâ çepeçevre rinde, sömürgelik yaşamış kent Ama barış!” lerde... HHH İçimdeki o çocuk ağlıyordu... Düşsel yolculuğumun sonu Ben onu avutmaya çalışıyor na geldim... dum. Az sonra perde kapanacak, Bir kadına rastladım, kentin adı Prag... Franz Carl Weiskopf’u sordum, derin gözlerine gömdü be ışıklar yanacak... Bir resim beni savaş yıl larına taşır... Bir resim beni rüzgârların, yağmurun, karın al ni ve güldü... tında bırakır... O anda geldi aklıma beni dü Julis Fucuk’le düşlerimde şündüren şiir... sohbet ederken, Weiskopf’un Barış ve savaş... Hayat ve ölüm... HHH Ben Prag, Varşova, Halep, Bağdat, Tunus, Berlin, Paris dizeleri benim hiç bitmeyen sesim, soluğumdur: “Söyle arkadaş gök mavi mi? Mavidir örsteki çelik bak Arkadaş! sokaklarında dolaşıyorum... İlkyazı yaşıyorum oralarda... Oysa kış... Nasıl olsa düşsel yolculuğa Söyle arkadaş var mı bahar yeli? Dışarıda ağaçlar sakat Yeşil toz altında. çıkmışım. Söyle arkadaş, çiçek açacak Uçurtmalarını mavi gökle mı gelincik yakında? re salan çocuklarla konuşuyor, şarkılar söylüyorum. Bir gece yarısı Prag’da, kör, Geç kalırsan arkadaş, soğuyacak Demir/Tavında...” MHP’li Parsak (solda) ile AKP’li Gül ortak basın toplantısı düzenledi. Gül: Ortak bir mutabakat Parsak: Seyirci kalmadık Anayasa değişiklik teklifinin AKP’li 316 milletvekilinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulmasının ardından AKP’li Abdülhamit Gül ve MHP’li Mehmet Parsak ortak basın toplantısı düzenledi. AKP’li Gül, 2007 referandumundan sonra Türkiye’de fiili bir durumun ortaya çıktığını belirterek, “Bir melez hükümet sistemi ortaya çıktı. Bir krizin olmamasının sebebi iktidarda tek partinin olmasından kaynaklı” dedi. Gül, 15 Temmuz’un ardından milletin siyasete krizleri ortadan kaldırın diye ödev verdiğini ifade etti. Yürütmeyi halkın tayin ettiği bir değişikliğin zaruri olduğunu kaydeden Gül, “Bu bir ortak mutabakat, milli mutabakat. Her iki partinin ortak uzlaşı metnidir” dedi. 367 krizini anımsatarak CHP’yi eleştiren MHP’li Mehmet Parsak da 2011 yılında kurulan komisyonda anayasanın ilk dört maddesinin değiştirilmesinin teklif edildiğini, Türk anayasası olmasının tartışıldığını belirterek isim vermeden HDP’yi de eleştirdi. Parsak, süreç devam ederken seyirci kalmanın da mümkün olduğunu ancak MHP’nin seyirci kalmadığını belirterek, “MHP sürece yapıcı kendi siyasi yaklaşımları ve Türk milletinin menfaatleri doğrultusunda kayda değer önerilerini sunmuş ve kayda değer neticeleri almıştır” diye konuştu. Konuşmaların ardından gazetecilerin sorularını, ‘soru almayacaklarını’ belirterek yanıtlamayan Parsak ve Gül, tokalaşarak poz verdi. l ANKARA/Cumhuriyet C MY B