Katalog

16 BULMACA BULMACA SEDAT YAŞAYAN bir dağ... Yapma, etme. 8 Gümüşhane yöresine özgü un çorbası... Moğollarda vergi toplamakla görevli devlet memuru... Muğla yöresine özgü bir tür ciğer yemeği. 9 Osmanlı Devleti’nde, kent ve kalelerin yerli halkı arasından görevlendirilen topçulara verilen ad... Yayvan sepet... Şekerkamışından elde edilen sert bir içki. 10 Eldiven ve giysi yapımında kullanılan bir tür yumuşak deri... Bir renk... Katışıksız, saf... Kuzu sesi... Bir cetvel türü. 11 “Başka Dünyalar”, “Oğlumun Öyküsü”, “Yanımda Kimse Yok” gibi yapıtları dilimize de çevrilen ve 1991 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Güney Afrikalı yazar... Meyve ve sebzelerin suyunu ya da yağını sıkarak çıkarmaya yarayan aygıt. 12 Çaba, çabalama... “Güzelliğin par’etmez / Bu bendeki aşk olmasa” (Âşık Veysel)... Bir parçanın canlı çalınacağını anlatan müzik terimi... Endonezya’nın plaka imi. 13 “ çıkınca ortaya mazi silinmeli” (Tevfik Fikret)... Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde ünlü bir antik kent... Bir mandalina cinsi. 14 Sihir yapma, büyüleme... Akarsu yata TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 27 Eylül 2015 SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, dilimize de çevrilen “Paris Düşerken”, “Dipten Gelen Dalga” gibi romanlarıyla tanınmış Rus yazar... Kırlangıç balığının küçüğü. 2 Milos Forman’ın, “Bırak Güneş İçeri Girsin” adıyla da bilinen müzikal filmi... Yağmur çisentisi... Batı Anadolu köy yiğidi... Osmanlı döneminde yılda bir alınan vergi. 3 Makat yoluyla cinsel ilişki... ABD’nin güneydoğu eyaletlerinde yaşayan ve Osmanlı denizcilerinin torunları olduklarına inanan bir halk. 4 Hatay ilinde bir ırmak... Tahılın taşlarını ayıklamakta kullanılan, budaksız ağaçtan yapılmış az kenarlı tepsi... İyi bir şeye erişme durumu... Antik Yunan mimarlığının üç biçeminden biri. 5 İzmir’in Çeşme ilçesinde, kaplıcasıyla da tanınmış turistik bir yöre... Tekaüt... Açık samanrenginde bir tür iyi cins ipek kâğıt. 6 Eski Mısır inanışında insan ruhu... Genellikle birbirine ekli metal levhalardan oluşan soyut heykel... Meksika’ya özgü bir tür bira... Üstün nitelikli, üstün yetenekli. 7 “Sen gözlerinde yeşil hareler / sen büyük, güzel ve muzaffer / ve ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretimsin” (Nâzım Hikmet)... Öğütülmüş tahıl... Doğu Anadolu’da ğı... Kimyada basit şekerlere verilen genel ad. 15 İki tarla arasındaki sınır... Kısa çizme... Sularını bir denize ya da göle gönderen bölge. 16 Bir mandalina cinsi... Yeniçeri aylıklarına yapılan zam... Sibirya’daki sık ormanlara verilen ad. 17 Bir Avrupa ülkesinin başkenti... “Hiç şaşmayan gibi işler durur kader” (Y. K. Beyatlı). 18 Türlü renklerde kareli olan bir tür kumaş... “Salepotu” da denilen yabani bir bitki. 19 Omuzlardan aşağı dökülen, geniş ve kolsuz bir tür üstlük... Öldürülmüş, öldürülen. 20 Balede kullanılan bir dans figürü... Ev saçağı... Karakter. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Özellikle “Kuzey Anadolu Fay Hattı”nı bulmasıyla tanınmış yerbilimcimiz... İzmirUşak karayolunda bir dağ geçidi. 2 Asya’da bir ülke... Türkiye ile Ermenistan arasında bir sınır kapısı... Gaziantep ve Kilis yöresine özgü, yarpuz ve çörtük otlarıyla hazırlanan bir tür kısır... Tatlı bir çörek. 3 Yahudilerin üç temel yazı dilinden biri olan ve “Yahudi Almancası” da denilen dil... Roma sanatının en önemli yapıtlarından biri olan barış sunağı... Afrika kökenli öldürücü bir virüs. 4 Dünyanın en değerli akvaryum balığı cinsi... Duman lekesi... Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü... Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı... Sert esen rüzgâr. 5 Güneydoğu Anadolu’ya özgü bir tür güveç... 935969 yılları arasında Suriye ve Mısır’da hüküm süren Müslüman Türk hanedanı. 6 Ukrayna’nın para birimi... Bilgisayarın öncüsü olan ünlü İngiliz matematikçi ve mantıkçı... Dolma yapmak için hazırlanan karışım. 7 Bir nota... “Sicilya kızları üryan omuzlarında / Alınlarında da çepçevre gülden efserler” (Y. K. Beyatlı)... 1984’te Filipinler’de yüzlerce kişinin ölümüne neden olan tayfunun adı... Büyük Menderes Irmağı deltasında, zengin bir kuş yapısına sahip olan göl. 8 Kaynak, pınar... Kendisine inanılan, sır verilen kimse... Özellikle “Çıplak Maya” adlı tablosuyla tanınmış İspanyol ressam... Büyükbaş hayvanlara verilen ortak ad. 9 “ büke belimizi / Söyletmeye dilimizi / Hasta iken halimizi / Soran 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bu haftaki bulmaca ödülü Küresel Isınmayı Durduralım, Dünyayı Değiştirelim! Jonathan Neale Yordam Kitap İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... lara selam olsun” (Yunus Emre)... “Yavşanotu” da denilen bir bitki... AleviBektaşi inancını dile getiren şiirlere verilen ad. 10 Brezilya’da bir kent... Kıldan dokunmuş büyük çuval... Antlaşma... Güneş doğmadan önceki alacakaranlık. 11 Bilimsel tarihleme yöntemlerinin arkeoloji alanında kullanılmasına öncülük eden arkeoloğumuz... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... Üzerinden çok zaman geçtiği halde değerini yitirmeyen. 12 Batı Avrupa’da bir ırmak... İyice yanarak ateş durumuna gelmiş kömür ya da odun parçası... Kurak bölgelerde yaşayan bir sürüngen türü... Baştan çıkarma. 13 Fas, Cezayir ve Tunus’ta giyilen, dikdörtgen kumaş parçasından yapılan giysi... Tangoya benzer Arjantin halk dansı ve müziği... Tümör. 14 Hintli kadınların ulusal giysisi... Eskiden kara ve deniz savaşlarında kullanılan bir cins top... Kazak ve Özbek mutfaklarına özgü, unu yağda kavurarak yapılan ve daha çok kahvaltıda yenen bir yiyecek. 15 Şiddetli baş ağrıları yapan, vücutta kızıl lekeler gösteren, ateşli ve salgın bir hastalık... Genellikle tahıl ölçmede kullanılan bir ölçek... Boyun eğen, kendini başkasının buyruğuna bırakan. 16 Yeniçerilerin belediye işlerine bakmakla görevli bölümü... Tantal elementinin simgesi. 17 İsveç ve Finlandiya’da üretilen bir cins halı... Baryum elementinin simgesi... Süslemede kullanılan esnek bir kâğıt türü. 18 Gemilerde güneşten korunmak için açılan yan tenteler. 19 Küçük mağara... Bir kişinin ya da toplumun yaşamındaki yüce bir olayı anmak üzere yazılan lirik şiir türü... Asıl adı “Raşid Ali” olan ve nefesleriyle tanınan 19. yüzyıl halk şairi. 20 Küre Dağları’nda bir kanyon ve akarsu... İçe doğmayla akla gelen yaratıcı duygu. 13.08.2015 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Korkut Boratav’ın “Dünyadan Türkiye’ye, İktisattan Siyasete” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 13 Eylül 2015 1538 KAZANANLAR: 1 2 3 4 1 Y O R G O S 3 5 2 A V A R L A P A 4 Ç I İ N S D A 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 E R İ S A E R O J E L Y A A N A N E T R A P A T A H E S S O K M A N A K B A N D I K K S M E K K A R E R R O L G L O S S O F O B İ E F N A A T N İ A A D L A C A D A Ş İ R A V 5 6 7 8 Sevgi Yavuz, Çağrı Bulhaz, Aktay Çokaktaş, Çağrı Pehlivanlı, Erdeniz Yakut, ANKARA, H. Zafer Aksoysal, Rukiye Kış, Sevda İkizler, Güngör Aras, Cumhur Çiftçi, İSTANBUL, Sevim Helvacı, F. Zeynep Şimşek, Kenan Aral, AYDIN, Hayri Ercihan Özen, KOCAELİ, Özdemir Töre Ocak, TRABZON, Melih Ertav, Ali Niyazi Öz, BURSA, Veyis Zambak, Zuhal Çetin, Sevdiye Bakıner, Ali Gümüşay, İZMİR, Ahmet Nihat Bayri, Orhan Otar, BALIKESİR, Dündar Uyanık, ELAZIĞ, Yurtsevin Baş, ÇORUM Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 6 N E R A Ş A L T N İ F 7 G U A Y K U R U L A R T O G A K A R O F O B İ 8 Ö L U Ç 9 K E M İ R L E R T İ T İ C 10 Ç O M N A L G A İ L E İ 11 E M E N G A B O N E R E M R O T A 12 B A R D O N İ L İ T A L İ K D E N 13 A L O T O P A E M P E K O E L İ K O R A Y A R İ Ş 14 Ğ F E 15 G O Ş A E R K M E T 16 K İ N A Y E İ S T E M L İ 17 İ R İ P L A T E V A R M U E Z Z A 18 N İ İ Ş İ M 19 O F 20 A T T A L M İ S U E K E İ N A Z E R Z E V A N BRİÇ VOLKAN DENİZCİ Dünya Dörtlü Takım Birincilikleri vdenizci@gmail.com Bugün başlanan ve 10 Ekim’e kadar sürecek olan turnuva Hindistan’ın Chennai kentinde açık takımlar (42.Bermuda Bowl), kadın takımlar (20. Venice Coup) ve 60 yaş üstü (8.d’Orsi Senyor Bowl) dallarında yapılıyor. Maçlar BBO’dan 8.3016.30 arası izlenebilir. SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Taş Favori taşınız hangisi? Amatörlere has bu soruyu bir röportajda cevaplamak zorunda kalan Petrosyan, favori taşının elde edebilirse tahtadaki fazla taşı olacağını söylemiştir. Rusya’nın Hantı Mansiysk kentinde 11 Eylül tarihinde başlayan Dünya Kupası Petrosyan’a nazire yaparcasına böyle bir partiye sahne oldu: GM Wesley So(2773)GM Maxime VachierLagrave(2744),Hantı Mansiysk 2015,İngiliz Açılışı 1.Af3 c5 2.c4 Ac6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 e6 6.Ff4!? d5 7.e3 (7.cd5 Ad5 8.Ac6 bc6 9.Fd2 Fb4 10.Ad5 Fd2 11.Vd2 cd5 bir zamanın bu açılıştaki popüler tabyasıydı. New York yakınlarındaki Lake George Open 2005’te 12.b4!? ile GM Nick de Firmian’a karşı avantaj elde etmeme karşın 12...Fa6! 13.a4 Fc4 14.g3 eşitlikten öteye geçmez.) Fb4 8.Fe2 (8.Ac6 bc6 9.Va4 Vb6) 00 9.00 Fc3 10.bc3Yenilik (10.Ac6?! bc6 11.bc3 Ae4 12.Vc2 Vf6, GM Andrey JigalkoGM VachierLagrave, Varşova (rapid) Siyaha sorun çıkartmamıştı.) Ke8 (Jigalko’nun çekindiği 10...Aa5? 11.Ab5! Ac4 12.Fc4 dc4 13.Fd6! ile kalite kaybeder.) 11.Fg5! h6 12.Ff6 Vf6 13.cd5 ed5 14.Vb3 Kd8 15.Ff3 Aa5 16.Vb5 Vb6?! (16... b6! 17.Fd5 Fb7 18.Fb7 Ab7 er yapısına uygun olarak kompanzasyon verir.) 17.Vb6 ab6 18.Kfb1 Ac4 19.Kb4 Ka3 20.Ab5 Ka5 21.h3 Fd7 22.Fd5? (Beyaz inanılmaz bir biçimde taş kaybediyor.) Ae5! 23.Ke4! Ag6 24.Ff7! Şf7 25.Ad6 Şg8 26.Ab7 Fc6 27.Kd4 Kd4 28.Aa5 Kd6 29.Ac6 Kc6 30.a4 Kc3 31.a5 ba5 32.Ka5 (Beyaz büyük bir çabayla durumu eşitliğe yaklaştırmış olsa da artık sadece iki netice için oynadığı unutulmamalı.) Kc1 33.Şh2 Kc2 34.Şg3 Af8 35.h4 (35.f4 Ad7 36.Şf3 Af6 37.g4 benim tercihim.) Ad7 36.Şf3 Şh7 (36... Ac5? 37.Ka8 Şh7 38.Kc8 yüzünden gerekli.) 37.Kf5 Ac5 38.g4 Ad3 39.Şg3 g6 40.Kf7 Şg8 41.Kf6? (41.Ka7! Af2 veya 41...Kf2 42.Ka3 Kd2 sonrası Beyaz yandan kişlerle tüm erleri değişme fırsatı bulur.) Şg7 42.g5 h5! 43.f3 Ae1 44.e4 Kc3! 45.Şf2 Ad3 46.Şg3 Ae5 47.Şg2 Kc6! (Kaleler kesildiğinde konum kazanç.) 48.Kc6 Ac6 49.f4 Şf7 50.Şf3 Şe6 51.Şe3 Şd6 52.Şd2! (52.Şd3? Şc5 hemen biterdi.) Şc5 53.Şd3 (Atın tempo kaybedememesi, doğru zamanda f5 ihtimaliyle birleşince kazanç zorlaşmakta.) Şc5 54.Şd2 Şc4 55.Şe3 Şc5 56.Şd3 Ad8! 57.Şe3 Af7 58.Şd3 Ad6 59.Şe3 Şc4 60.f5! Ke3 33.Vh1Vb2 34.Fg5 kaybetmeyebilir.) Ve1! 32.Ve1 Ke1 33.Fd6 Kg1 34.Şf2 Kb1 35.Fa3 Şg7 36.Şg3 Şg6 37.h3 h5 38.Şh4! (38.Şf4? h4! ve 38.h4? hg4! 39.fg4 h5! hemen kazanır.) Kg1! 39.Fc5 Kg2 40.Fa3 f6 (Zugzwang!) 41.gh5 Şf5 42.f4 Kg8 43.Fd6 Şe6 44.h6! (44.Fa3 Şf7 45.Fd6 Kg2 46.Fa3 Şg7 yine zugzwangla kıymetli b2 erini ve oyunu kaybeder. Şimdi Şahın girişi Kaleyi geri alacakmış gibi duruyor.) Şd6 45.Şh5 f5! 46.h7 Kh8 47.Şg6 Şe7 48.Şg7 Şe8! Savunmada kartların plase etmek Kuzey ¦ 6432 ¦ KQ93 ¦ T9 ¦ Q84 Batı ¦ KQT5 ¦ J862 ¦ 65 ¦ AJ7 Doğu ¦ 97 ¦ T74 ¦ A82 ¦ K9632 Bir ver iki al! Kuzey ¦ AK32 ¦ A96432 ¦ 764 ¦ Güney ¦ AJ8 ¦ A5 ¦ KQJ743 ¦ T5 Güney ¦ JT987654 ¦ K5 ¦ A93 ¦ Takım maçı, Güneyde 6¦ oynuyorsunuz. Atak Analiz: İki karo kaybımız var, bu kayıplarımızı üçüncü köre çakıp ¦K ile yere geçip sağladığımız körlere atarak +1 yaparız. Bu oyunun başarı şansı körlerin 32 dağılmasına bağlıdır. Ancak körler 41 dağıldıysa ne yapacağız? Köre tekrar çakıp sağlayabiliyoruz fakat yerdeki kalan kozlar küçük olduğundan sağlanan körleri kullanmak için yere geçemiyoruz. Çözüm: ¦Q atağına boşlanır, böylece yere geçiş için bir antre daha korunmuş olur. Sonra savunmanın karo dönüşü alınır, yerde kalmak üzere iki tur kör çekilir ve köre çakılır, ¦A ile yere geçilerek bir kez daha köre çakılır ve ¦K ile yere geçilerek sağlanan körler üzerine kayıp karolar atılır. Bu durumda 41 kör dağılımına da oyun yapılmış olur. İşte savunmanın elleri: Doğu ¦ ¦ QT87 ¦ JT5 ¦ AQ9854 ¦Q, oyunu planlayın. Güney 1NT açtı ve herkes pas geçti. Batıdaki Levent İmamoğlu ¦K atak etti ve 2’li, 7’li, 8’li geldi. İmamoğlu ortağında yedi puan olabileceğini, oyunun batması için ortağındaki bu yedi puanın AK’dan altılı karo veya Rua beşli trefle bir As olması gerektiğini gördü ve Rua beşli trefle oynamaya karar verdi. ¦J’yi oynadı. Oynayan Damla örttü, ortak Rua ile kazandı ve pik döndü. As ile alan oynayan karoları sağlamak için 10’luya doğru oynadı. Doğu As ile alıp trefli döndü. İmamoğlu oynayanın 10’lusunu As ile aldı, sağlam iki pikini çekti ve trefli döndü. Ortağıda üç trefli tahsil edince üç pik, bir karo ve beş trefli lövesiyle kontratı üç batırarak borddan bir “top” kazandılar. Haftanın Problemi Kuzey ¦ A97532 ¦ 75 ¦ T5 ¦ A82 Batı ¦Q ¦J ¦ KQ82 ¦ KJT7632 Güney ¦ KQ ¦ AQT4 ¦ AJ987 ¦ Q7 Güneyde 3NT oynuyorsunuz, atak ¦4, yerden ufak Doğudan Vale ve Damla kazandınız. Nasıl devam edeceksiniz? İyi bayramlar diliyoruz. Beyaz tüm erleri değişmek için tuzak kuruyor. 60...gf5 61.g6! fe4 62.Şf4! Ae8 63.Şe4 kolayca berabere yapar. Ama...60...Ae8! 61.fg6 (61.f6 Ac7! 62.Şf4 Şd4) Ag7 (Blokaj tek ere karşın galibiyeti getiriyor.) 62.e5 Şd5 63.Şf4 Şd4 64.e6 Şd5! 65.e7 Şe6 66.Şe4 Şe7 67.Şe5 Şe8 68.Şd5 Şd7 Beyaz terk eder çünkü 69.Şe5 Şe7 70.Şd5 Af5 tüm erleri alır. 01 Ya aradaki fark bir Kale olursa? GM Aleksey Şirov (2720)GM Levon Aronyan(2741), Moskova 2006, İspanyol Açılışı 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.00 Fe7 6.Ke1 b5 7.Fb3 00 8.c3 d5 9.ed5 Ad5 10.Ae5 Ae5 11.Ke5 c6 12.d4 Fd6 13.Ke1 Vh4 14.g3 Vh3 15.Ke4!? g5! 16.Vf1 (16.Fg5?? Vf5! Marshall Varyantı’nın en eski tuzaklarından.) Vh5 17.Ad2 Ff5 18.f3 Af6 19.a4!? (GM Ray Robson’un bana karşı Las Vegas 2011’de oynadığı 19.Vg2 Vg6 20.Ke3 Kae8 21.Ae4 Ae4 22.g4 Ag3 23.hg3 Fb1!? daha kritik.) Ae4 20.Ae4 Vg6!? 21.Ad6 Vd6 22.Fg5 Vg6! 23.Vc1 Fd3 24.ab5?! (Aktif 24.Ff4e5 fikri oynanmalıydı.) ab5 25.Ka8 Ka8 26.Şf2 Fc4! 27.Fc4 bc4 28.g4 Ke8 29.Ff4 Vd3 30.Şg3 Ve2 31.Vb1? (Vezirleri oyunda tutan 31.Fe5 f6! 32.Ff6 Tartakower’in belirttiği gibi kazanılmış oyunları kazanabilmek satrançtaki en zor işlerden biri. 49. Şh8 Şf7 50.h4 Şf8 51.h5 Şf7 52.h6 Şf8 sonrası hamleleri biten Beyaz tam 3 er fazla olmasına rağmen 53.d5 cd5 54.b4 cb3 55.c4 b2 ile erleri verip kaybetmek zorunda. 49. Şg6! Şf8 50.h4 Şe7 51.Şg7 Şe8 (Aynı devinim bir kez daha tekrarlandı ama Beyaz er h4’e sürülmüş durumda.) 52.Şg6 Şf8 53.h5 Şe7 54.Şg7 Şe8 (3. kez, artık 55.h6 Şe7 56.Şh8 Şf7 Beyazı bir kez daha erleri geri vermeye mecbur bırakıp, Siyaha Vezir çıkartır.) 55.Şg6 Şf8 56.h6 Şe8 57.Şf6! (Son şans!) Kh7! (Kestirmeden! 57...Şf8 58.Şg6 Şe7 59.Şg7 Şe8 60.Şf6 Siyahı doğru yol olan aynı alışı bulmaya zorunlu kılardı.) 58.Şg6 Kf7! Beyaz terk eder çünkü 59.h7 Kf8 60.Şg7 Kh8 nihai zugzwang durumunu yaratır. 01 C M Y B