Katalog

EKONOMİ 8 ran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılmasıyla birlikte gözler Türkiye ile İran arasındaki ticarete çevrildi. İş dünyasına göre 12 yıldır süregelen PINAR ticaret ambargoYILDIZ sunu sona erdiren anlaşmayla özellikle demir çelik, kimyasal, gıda maddeleri, bankacılık, turizm, maden ve enerji sektörlerinde yatırımlar artacak ve güney sınırında ticareti kötü giden Türkiye, İran’a 5 milyar dolarlık ürün satabilecek. Türkiye ve İran arasındaki ticaretin normale dönmesini beklediklerini kaydeden Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türkiyeİran İş Konseyi Başkanı Rıza Eser, “İran ile ticaret hacminin yıl sonuna kadar 16 milyar doları, 2016’da da 30 milyar doları bulmasını tahmin ediyoruz” dedi. Türkiye’nin, ticari ilişkilerini ileri götürme fırsatına sahip ülkeler arasında ilk sıralarda yer aldığına dikkat çeken Eser, “Türkiye, İran’a gerek ambargo öncesinde Halkbank’ı devreye sokarak gerekse BM’deki ambargo oylamasında ‘hayır’ oyu vererek zaten büyük destek sağladı. Türkiye’nin bu yaklaşımı İran tarafından büyük bir değer görüyor. Dolayısıyla ilişkilerimiz hem siyasi hem ekonomik olarak çok iyi bir düzeyde” dedi. Enerji uzmanları ise İran ile olan ilişkilerde ekonomiden ziyade öncelikle siyasi boyutun tartışılması gerektiğini savundu. Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, ambargonun kalkmasının siyasi konjonktür altında Türkiye’ye olumlu bir yansımasının olmayacağını belirtti. Kumbaroğlu, “İran hem petrol girişinden nakit girişi sağlayacak hem de bankalarda bloke edilen milyarlarca dolar parası var. Bu para İran’a dönecek ve İran da bunu yatırıma ve altyapı çalışmalarına harcayacak. Yaşanılan restleşme nedeniyle Türkiye’nin yatırımlardan pay alması zor” diye konuştu. Bu arada İran, petrol üretimini artırmaya hazırlanıyor. İran Ulusal Petrol Şirketi’nin Yönetici Direktörü Roknoldin Javadi, üretimin günlük ortalama 4 milyon varil düzeyine yeniden ulaşabileceğini ifade etti. yriza 5 ay direndi sonunda, Almanya’nın, Troika’nın dayattığı koşulları kabul etmek zorunda kaldı. Syriza’ya en başından karşı çıkan kimi “daha sol” kesimler şimdi “büyük yenilgiden”, “ihanetten” söz ediyorlar. Syriza’yı desteklemiş, ondan büyük dönüşümlere imza atmasını beklemiş olanlarda da düş kırıklığı hâkim; büyük, hatta “tarihsel bir yenilgiden” söz ediyorlar. Ben farklı düşünüyorum. Syriza’nın sınırlarını baştan saptamış, “ne kadar direnirse, ne koparırsa kâr” anlayışıyla desteklemiş, Syriza’yı iktidara getiren ortamda, “bir tarihsel blok oluşturma fırsatı yakalanabilir mi?” diye düşünmüş olanlar da var. Bu kesim için, süreç tamamlanmadı; beş aylık direnişin, pazarlıkların getirdiği dersler, kimi siyasi ideolojik kazanımlar da var. Bir “tarihsel blok” olasılığı ortadan kalkmış değil. Gelişmeler, ilk iki gruptakilerin karar vermekte acele ettiklerini düşündürüyor DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.6460 1 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 2.9020 0.5 kuruş 9.36 0.01 puan 82.854 122 puan 653.12 12.31 lira 97.90 0.35 kuruş EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Perşembe 16 Temmuz 2015 Iran ıştah kabartıyor Dünyaya açılacak 402 milyar dolarlık İran ekonomisinden pay almak isteyenler için demir çelik, bankacılık, turizm, maden ve enerji sektörleri gözde. İ 2 milyar dolarlık etki İran’a yönelik yaptırımlar, bu ülke ile Türkiye arasındaki ticareti de etkiledi ve iki ülke dış ticaretinde önemli gerileme yaşandı. Son beş yıllık periyotta Türkiye’nin İran’a yaptığı ihracat 24.6 milyar dolar olurken, İran’dan yapılan ithalat 52.3 milyar dolar oldu. İran’ın Türkiye’den ithalatını demir ve çelik, tekstil elyafı ve mamulleri ile otomotiv yan sanayi ürünleri oluştururken; ham petrol ve doğalgaz Türkiye’nin İran’dan ithalatının çoğunluğunu kapsıyor. Gürcan, Preo ailesine farklı yeni ürünlerle devam edeceklerini ve ayrıca tamamlayıcı ürünler de üreteceklerini söyledi. TeknoSA Preo ile akıllandı Sabancı Holding şirketlerinden teknoloji perakendecisi TeknoSA, kendi markasını taşıyan akıllı telefon modeli Preo P1 ve akıllı saati Preo Watch’u (PWatch) piyasaya sundu. Çinli ZTE firması tarafında üretilen Preo P1, TeknoSA markalı akıllı telefon serisinin ilk örneği olma özelliğini taşıyor. TeknoSA Genel Müdürü Bülent Gürcan, Preo P1 akıllı telefon ve Pwatch akıllı saatlerin dün itibarıyla Türkiye’nin 81 ilindeki TeknoSA mağazalarında ve online alışveriş sitesi ‘teknosa.com’da satışa sunulduğunu söyledi. 1.2 GHz hızında dört çekirdekli işlemcisi ile 13 MP’lik arka ve 5 megapiksellik ön kamerası bulunan TeknoSA Preo P1’nin dahili depolama kapasitesi ise 32 GB. TeknoSA’nın ilk akıllı telefon modeli olan Preo P1 için açıklanan perakende satış fiyatı 749 TL. Preo P1’in TeknoSA markalı akıllı saat PWatch ile birlikte alınması durumunda ise toplam satış fiyatı 799 TL olacak. Bluetooth üzerinden akıllı telefonlara bağlanabilen Preo Watch ise 99 TL ile satışa sunulacak. Preo için çalışmaya başladıklarında ithal ürüne verginin gündemde olmadığını dile getiren Bülent Gürcan, “Vergi konması taraftarı değiliz. Bu ürünler artık lüks değil, olmazsa olmaz ihtiyaç. Tüketicilerin rahat bir şekilde bu ürünlere ulaşmasını istiyoruz. Yerli ürünler zaten hak ettiği yeri alıyor. Vergi koyarak, ceza koyarak bu işler olmaz” dedi. Gürcan, TeknoSA olarak bu yılki yatırım bütçelerinin de 40 milyon TL olduğunu sözlerine ekledi. l Ekonomi Servisi 20 markadan 500 mağaza irleşmiş Markalar Derneği (BMD) olarak İran’daki fırsatları değerlendirmek üzere harekete geçtiklerini anlatan BMD Başkanı Sami Kariyo, “Burada Türk markaları için büyük bir pazar var. Öngörülerimize göre 20 Türk markası 3 yılda 500 mağaza açacak” dedi. Bugüne kadar İran’ı hep zor bir pazar olarak gördüklerini söyleyen Kariyo, yüksek vergi oranları, perakende sektörünün yeterince olgunlaşmamış olmasının markalar açısından bir dezavantaj olduğunu hatırlatarak, “Ancak yakın zamanda diğer ülkelerle ilişkilerin yumuşaması ve bu anlaşma, sıkıntıların azalmasını ve İran’ın ekonomisinin büyümesini sağlayacak. Ayrıca, Türkiye ile İran arasında Tercihli Ticaret Anlaşması da imzalandı. Bugünlerde 16 milyar dolarlarda olan ticaret hacminin en azından iki katına çıkma potansiyeli olduğu B na inanıyoruz. Yurt dışına yatırım planlayan Türk markaları İran’daki firmalarla işbirlikleri kurarak, yatırımlar planlayarak, var olan işbirliklerini arttırarak daha etkin olacaklar” dedi. Fırsatları araştırmak üzere İran’a Avva, Aydınlı Grup, Boyner, Chakra, Çilek, Deichmann, Derimod, Desa, Ebebek, Gizia, İGS, İmza, İnci, İpekyol, Mavi, Mudo, Penti, Perspective, So Chic, Tekzen, Tudors, Twigy, Orka Group, Vakko, Ziylan gibi markalar gidiyor. Kim ne dedi? Pay alması zor Nejdet Ayaydın/İpek Yol: İran bizim için iyi bir pazar ve mutlaka 2017 yılında orada da bulunmamız ve en az 4 mağaza açmamız gerek. Murat Zaim/Derimod: İran 80 milyonluk nüfusu, kültürü ve tüketim alışkanlığı ile Ortadoğu’daki en önemli pazarlardan biri. Derimod olarak bizim Tebriz’de bir, Tahran’da da iki mağazamız var. İki ay sonra da Meşhet’e mağaza açacağız. Hedefimiz her sene 5 mağaza açarak sektörümüzdeki öncü firma olmak. Pazar ilgi çekici ama en büyük problem gümrük vergileri ve kaliteli perakende lokasyonlarının azlığı. Cüneyt Yavuz/Mavi: Bugün itibarı ile İran’ın Tebriz, İsfahan, Meşhet, Hazar ve Kiş şehirlerinde 5 mağazamız var. 2015 yılı sonunda Tahran’da ilk mağazamızı açarak, 3 yıl içinde 15 mağazaya ulaşmayı hedefliyoruz. Talha Çilek/Çilek: Çilek olarak son 2 yılda İran’da üretim konularında çalışmalar başlattık çünkü bu anlaşmanın eninde sonunda olacağını biliyorduk. Herkesin bu fırsatı dolu dolu değerlendirmesi diliyorum. Sinan Öncel/ Twigy: Önümüzdeki günlerde markalarımızın tanıtımında çok güzel işbirlikleri olacağını tahmin ediyorum. Vergi istemiyoruz İhracatta ciddi düşüş MF verilerine göre, İran ekonomisinde son beş yılda küçülme yaşarken, ülkenin 2010’da 464 milyar dolar olan GSYH’si geçen yıl 404 milyar dolara geriledi. İran’ın GSYH’sinin bu yıl da 393 milyar dolara seviyelerine inmesi umuluyor. İran’da kişi başına düşen gelir, 20102014 döneminde 7 bin dolardan 5 bin dolar. I Çok fırsat doğacak 4 milyon varil Geçen yılın sonu itibarıyla nüfusu 78 milyona ulaşan İran’da, işsizlik oranı yüzde 1213’ler seviyesinde. Kamu borcunun GSYH’ye oranı da 2014’te yüzde 12’yi aştı. Ülkenin 2011’de 130.5 milyar dolar lık ihracatı, geçen yıl 64 milyar dolara geriledi. Genç Yönetici ve İş Adamları Derneği Başkanı Serkan Sevim, ambargoların kaldırılması ile İran’da yapılacak işlerin öncelik kazanacağını söyleyerek bu ülkede madencilik, turizm ve otelcilik, demirçelik, kimya, makine, otomotiv, inşaat malzemeleri sanayi, inşaat gibi sektörlerde iş fırsatlarının olacağını ifade etti. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken de İran’a yönelik ambargonun kademeli kalkacak olmasının Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin ekonomilerini canlandıracağını kaydederek “Ambargonun kaldırılacak olmasıyla 402 milyar dolarlık İran ekonomisi dışarıya açılacak” dedi. borç ödeme koşullarında kapsamlı bir rahatlama sağlanmazsa anlaşmadan çekilebileceğini açıkladı. Syriza süreci bir yere kadar getirdi, sınıra dayandı. Syriza’nın projesinin, “kapitalizmin”, “Avrupa Birliği’nin” koyduğu sınırları veri aldığına, bu sınırları bekleyen “üç başlı köpeğe” (medya, yasalar, devletin şiddet araçları) daha önce değinmiştim. Şimdi, buradan daha ileri gitmek isteyenlerin seçimlerde kazanmanın, sokaklarda yürümenin ötesinde, bu “üç başlı köpeği” ne yapacakları konusunda da kafaları açık, çalışma tarzları, söylemleri belirlenmiş olmalıdır. Hem mücadelenin uluslararası plana taşınması, hem de yerelde siyasi çalışmanın, “üç başlı köpeğe” rağmen sürdürebilir kılınması gerekiyor. Bu konularda yeterince açık fikirleri, başarılı bir pratikleri olmayanların, Syriza konusunda konuşurken daha mütevazı olmalarında yarar var. Hızla, bu “yenilgi” havasından çıkıp, bu noktaya kadar solda kurulamayan “birliği” oluşturmaya, “OXİ” ruhuna dayanarak, yeni bir direniş çizgisi kurmaya çalışmak gerekiyor. aliye Bakanı Mehmet Şimşek, seçimin ardından beklentilerde kötüleşme olduğunu söyledi. Koalisyon hükümetlerinde bütçe performanslarının güçlü olmadığına işaret eden Şimşek, erken seçimin de ekonomiye olumsuz etkileri olacağını belirtti. Şimşek, büyüme tahminlerinde de sapma olabileceğini söyledi. Şimşek basın toplantısında, haziran ayı ve ocakhaziran dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Haziranda bütçenin 3.2 milyar lira fazla verdiğini belirten Şimşek, yılın ilk yarısında da bütçenin 804 milyon lira fazla verdiğini söyledi. Şimşek, bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre 4.2 milyar liralık iyileşme olduğunu ifade etti. Bütçe gelirlerindeki güçlü performansın vergi gelirlerinden kaynaklandığını anlatan Şimşek, vergi gelirlerinin bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.8 artarak 194.7 mil M Maliye Bakanı Şimşek: Ekonomi kötüleşiyor yar liraya ulaştığını açıkladı. 7 Haziran seçimlerinden net olarak bir sonuç çıkmadığını anımsatan Şimşek’in dikkat çektiği noktalar özetle şöyle; 4 Seçim sonuçları ile beklentilerde bir kötüleşme var. 4 En önemli konu özel sektör yatırımları. 4 Siyasi görünüm net olarak ortaya çıkana kadar özel sektör yatırımları ertelenme riskiyle karşı karşıyadır. 4 Siyasi belirsizliğin devam etmesi aslında bir anlamda, Türkiye’nin uluslararası risk priminin de artmasına, liradaki değer kaybının kalıcı hale gelmesine, hatta faiz oranlarında bir miktar artışa sebep olabilir. 4 Orta Vadeli Program’da yüzde 4’lük bir büyüme öngörülmüştü. Bu çerçevede baktığınız zaman aşağı yönlü risklerin arttığını söyleyebilirim. 4 Ortadoğu ve Rusya’daki sorunlar cari açığı olumsuz etkileyebilir. Özellikle ihracat ve turizm bu anlamda birtakım risklerle karşı karşıya. l ANKARA (Cumhuriyet) Riskler arttı S Uluslararası mali sermayenin adına, Almanya önderliğinde, Yunanistan’la pazarlık eden Troika (IMF, AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası) istediğini aldı ama, bu bir Pirus zaferi oldu. Emperyalizmin Pirus zaferi Yunanistan’a dayatılan koşulların, ağırlığı, Financial Times’da bir yorumcunun, “Yalnızca 50 bakireyi Berlin’e göndermediği kaldı” ifadesindeki gibi, ekonomifinans çevrelerinde bile tepki çekti. Emperyalizm kavramını kullanmamın da haklı bir nedeni var! Liberal, New York Times’da Krugman “bu bir darbedir... Yunanistan’ın ulusal egemenliğinin imha edilmesidir” diyor. Muhafazakâr Daily Telegraph’ta EvansPritchard’a göre, “Yunanistan’a işgal edilmiş düşman ülke muamelesi yapıldı; bir AB jandarmaları eksik.” Foreign Policy’de yazan Phillipe Legrain’in, “Berlin buldozeri ve Atina yağması” başlıklı yazısı, Almanya “demokrasi, ulusal bağımsızlık gibi değerlerin üzerine bastı geçti, ardında bir köle devlet bıraktı. Sırada hangi ülke var?” saptamasıyla başlıyordu. Özetle “sol”un dışındaki yorumlarda bile, “emperyalizm” ve “bağımlılık” gibi sorunların gündeme geldiğini görüyoruz. “Küreselleşme” kavramının kapattığı bu konular artık yeniden açılıyor. Çünkü, karşımızda bir ulus devletin rejimini belirleme, kaynakların yönetimini ele geçirme girişimi var. Syriza’nın direnişi, yarattığı tartışma ortamı olmasaydı, Avrupa Birliği’nin, emperyalizmin ötesinde sömürgeci özellik Syriza üzerine soğukkanlı notlar... ler geliştirmeye başladığı, bu kadar geniş bir çevrenin dikkatini çekebilir miydi? Özgür Uçkan son yolculuğuna uğurlanıyor nternet özgürlüğü için İ önemli girişimlerde bulunan İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Özgür Uçkan (54) son yolculuğuna uğurlanıyor. Alternatif Bilişim Derneği ve Türkiye Bilişim Derneği üyesi olan Uçkan, 10 Temmuz’da Paris’te hayatını kaybetmişti. Özgür Uçkan bugün İstanbul Teşvikiye Camii’nde kılınacak ikindi namazı ve yarın ise İzmir Alsancak Camii’nde kılınacak öğle namazından sonra Yukarı Balçova Mezarlığında toprağa verilecek. Syriza’nın direnmesinin başka kazanımları da oldu: Örneğin, ekonomi basınında birçok yorumcu Avrupa Merkez Bankası’nın bağımsızlığını sorgulamaya, Almanya ilişkisini vurgulamaya başladı. Pazarlıklardaki katılığı, dayatmacılığı, bu tutumun yarattığı tepki de, Almanya’nın aslında Avrupa’yı hegemonyası altına birleştirmek için gereken “rızayı” alamayacağını, “yumuşak güç”ten yoksun olduğunu gösterdi. Nihayet, IMF de “safları” bozdu ve bir mektupla Yunanistan’ın ‘Üç başlı köpek’ (Cerberus)... C M Y B