Katalog

Pazar 21 Haziran 2015 yorum TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 24 V fendim benim bu yüksek politika işlerine pek aklım ermiyor, gerçi HDP’nin yüzde 13 tutturacağını bildim ama o kadar işte! Arada bir aklım eriveriyor. Şimdilerde cahil bir vatandaş olarak, gerçekten olup biteni anlamakta güçlük çekiyorum. Kahvelere gidip kim ne söylüyor, dinlemeye çalışıyorum, yüksek politikanın dibine vuran köşe yazarlarını okuyorum. Ama aklım bir türlü, bu ülkeyi bugünkü karanlığa sürükleyen yolda önemli adımlar atmış bir kişiliğin aman da aman “demokrasi savunucusu “konumuna getirilmesini hiç anlamıyorum. Kimden söz ettiğimi anladınız sanıyorum. Çok uzun bir ömür sürmüş Demirel’den söz ediyorum. Nasıl oldu birdenbire herkes onu sevmeye başladı: “Ah şöyleydi, ah böyleydi, şöyle komik adamdı, şöyle müthiş bir hafızası vardı.” Doğrusu ben Demirel’in Yusuf, Hüseyin ve Deniz’in idamı için kahramanca el kaldırdığını anımsıyorum. Üç Türkiye yurttaşı çocuk yaşta idam edilecek diye mutluluktan uçacaktı. Ne çabuk unutuldu Maraş kıyımı... Küçücük çocukların, kadınların acımasızca öldürüldüğü zaman E Orucun hikmeti, niyetin kıymeti nsanlar, tüm dinlerde ve tüm mizlemesi, güler yüzlü ve iyi niyetli olması emredilmiştir. zamanlarda temizlenmek, Oruç, iman edenin iman ettiği iradelerini güçlendirmek, arTanrı’ya akıl, vücut ve vicdan tezularını gemlemek ya da kendimizliğiyle yaklaşmak niyetinden lerini bağışlatmak için oruç tutbaşka bir amaç taşımaz. muşlardır. Tam da bu yüzdendir ki Sünni Pagan kâhinler, gaipten haber Müslümanlar, “oruçluyum” yerialmak için oruç tutarlardı. Rahip ne “niyetliyim” de derler. ve rahibeler, kutsal düşler görDolayısıyla ramazan orucu tumek için… tanların, yemek, içmek kısıtlaBazen, öfkelenen tanrıları yatıştırmak ya da merhametini, cö masından önce, tepeden tırnağa “iyi niyetli” olmaları farzdır! mertliğini sağlamak için oruç tuHHH tulurdu. Şimdi sorarım size: Oruç tutTunguz şamanları, rüyalarında mayan hakkında kötü düşünölmüş kişilerin ruhlarıyla konuşmek, “iyi” niyet midir? mak için oruç tutarlar hâlâ. Baskının, zorlamanın, tehdidin Budist rahipleri düzenli aralıkve şiddetin “iyi” niyette yeri olalarla oruçludurlar. Hindular kebilir mi? za… Bu soruları sokakta sakız çiğMahatma Gandhi, sonunda açlık grevine dönüşen bitmek neyen ya da sigara içen “niyetbilmez oruçlarıyla Hindistan’ı ba sizleri” çevirip tehdit eden “niyetlilere” soracak olursanız, her ğımsızlığına kavuşturmuştur! şeyden önce ne dediğinizi anOruç, ruhani anlamda daima lamayacaktır! Üstüne gider ve söz, bazen de uyku ve cinsellik davranışının kötü, dolayısıyla kısıtlamasını da içerir. Allah’a yakınlaşmak için tuttuğu Çoktanrılı dinlerde vardır, ama “iyi” niyet orucuna yakışmadığıtektanrılı dinlerde inziva ve tenı söylerseniz; Alfekkürle iç içe lah aşkına sizi de geçmiş, inancın döver! “nefis terbiyesi”ni Ramazanın ilk oluşturmakta günü TV dizisiapayrı bir önem nin çekildiği sekazanmıştır. ti basan, oyuncuHHH lara “niyetsiz” diye Evrensel üç bümermer parçalayük dinden ilrı fırlatıp ana avrat ki olup diğerlerine Amin Maalouf küfreden niyetlilekaynak sağlayan re ise soru bile soYahudilikte, Musa rulmaz. Çünkü öldürürler. peygamber Tanrı’yla konuştuğu Onlar, hastalıklı kafalarında Sina Dağı’ndan oruç tutup dua şeytanın sureti gördükleri kişileettiği kırk gün kırk gecenin sonunda On Emir’in yazıldığı kutsal ri taşlamakta ve şeytana küfretmektedirler. Şeytana saldırmak taş levhalarla iner. da sevaptır. Hele ramazan ayınÖzellikle ilk çağlarında Yada. Dolayısıyla “iyi” niyetlerinden hudiliğin “evrimsel” bir devakuşku duymazlar, duyanı da hamından ibaret Hıristiyanlıkcamat ederler. Öylesine “iyi” nita Tanrı’nın oğlu kabul edilen yetlilerdir ki, kaçındıkları kötülükİsa’nın kutsal görevi, Yehuda ler, niyetlerini yani oruçlarını boÇölü’nde şeytanla sınandığı ve zacak düşünce ve davranışlarkırk gün kırk gece tuttuğu oruçdan ibarettir. la başlar… Her ramazan ayında, niyet boİslam âlemi, Muhammed zan kötülüklerin envanterini çıPeygamber’e ilk vahiy bir ramakarır, hatta aynı envanteri tekzan gecesi (Kadir Gecesi) Nur rar tekrar çıkarmaktan müthiş Dağı’nda inzivaya çekildiği Hira mağarasında indiği için ramazan zevk alırlar. Teknolojik gelişmelere göre, envantere yeni bir “niayı boyunca oruç tutar. yet bozukluğu” eklediklerinde ise Ve istisnasız tüm dinlerde oruçlu mümine, içini ve dışını te değmeyin keyiflerine… İ da Demirel şöyle diyecekti: “Siz bırakın Maraş’ı, Fatsa’ya bakın!” Sivas’ta aydınlar yakılırken “münferit bir olay” diyen kim? Çorum olayları sırasında “Bana kimse sağcılar adam öldürüyor dedirtemezsiniz!” sözü kimin? Ve devletin başında olduğu zamanlarda sayıları tam bilinmeyen ama 360 kişi olarak ifade edilen faili meçhul ne olacak? Listeyi yapan kim? Barajlar kralı mı? Yirmi yıllık ömrü olan barajlar için, o zaman bu kadar çevre bilincimiz yoktu kıyılan ağaçların, sular altında kalan ören yerlerinin sorumlusu kim? İmam hatiplerin ilk sinyalini kim çaktı? Onun Ah kara cahil ben!.. Bir ülkede ikiyüzlülük yaygınlaşmışsa o ülkede tüm değerler tehlike altındadır. kes ekmek parası derdinde, herkes “acaba emeklilere bu bayramda ikramiye verilecek mi”yi konuşuyor. Tatil yerleri ise bu yıl sinek avlıyor. En çok Rus turist alan Alanya’da bir arkadaşımın otelindeyim, otel yarı yarıya dolu, bu yıl açmamış, “astarı yüzünden pahalı olacak” diyen otel sayısı beklediğimden çok. “Neden bu böyle oldu” diyorum, “Bizim ki, Putin’i kızdırdı, Ukrayna’yı tuttu ya, Putin de halkına ‘Türkiye’ye gitmeyin’ dedi. Onlar da gelmediler.” Gerçekten geçen yıl bu zamanda cıvıl cıvıl güzel Rus kızlarıyla dolu caddeler şimdilerde bomboş. Ah, gelelim başka bir anlamadığım meseleye: O da Abdullah Gül’ün kitabı. Geçenlerde televizyonda Mehmet Barlas’a rastgeldim. “Danışmanların kitap yazmaması gerekir” diyordu. Bu adam bazen tuhaf bir şekilde milletin hissiyatına tercüman oluyor. Ben de böyle düşünüyorum, adam sana güvenmiş, yanı başında tutmuş, tüm sırlarını paylaşmış; hop sen bir kitap yazıp hepsini deşifre ediyorsun. A evet, kitaba Abdullah Gül’ün hiçbir katkısı olmamış, yapmayın kimse dangalak değil. “Bu kitap Abdullah Gül’e sunulmadan, onun okumasından geçmeden mi piyasaya sürülmüş?” Güldürmeyin beni. 12 yıl boyunca noter kâtibi gibi önüne ne gelirse imzalayacaksın, en kritik zamanlarda susacaksın, sonra danışmanın seni demokrasi havarisi gibi gösteren bir kitap yazacak. Meselesi de tarihe not düşmek olacak. Bir bakıma bu kitabın ortaya çıkması iyi oldu. Böylece Abdullah Gül’ün ne yapması gerekirken ne yapmadığını öğrendik. Yaşam çok tuhaf bir şey. Şimdi söyleyeceklerim hepimiz için geçerli. Öyle bir an, bir zaman olur ki bizi radikal bir karar vermeye zorlar, işte o an riskleri göze alamazsak tren çekip gider. Abdullah Gül’ün başına gelen de bu. Geçmiş olsun, neyse ki sıradan bir yurttaş olduktan sonra sekiz ay işgal ettiği Huber Köşkü’nden mahallenin itirazları üstüne taşındı. Ben Abdullah Gül’ü hep şu fotoğrafla hatırlıyorum. Galiba Tunceli’de Abdullah Gül dağlara çıkmış ve bir çobanla konuşuyor... Bu fotoğrafı çok etkileyici bulmuş ki hemen internete koydu. Fotoğrafa baktım, o, o dağların ardında yaşanan trajedilerden habersiz görünüyordu. Ve bir de, madem Gezi olayları sırasında hükümetin tavrına karşıydı, ne olurdu Cumhurbaşkanı olarak Berkin’in ailesine bir başsağlığı dileyebilseydi. Yapmadı. Biri acılı anneyi yuhalattı, öteki sustu. Vay canına, ben de epey yüksek politika konuşmuşum. Şaşırdım herhalde, oysa bir emekli olarak en çok merak ettiğim husus, bayramda ikramiye var mı? Göreyim bakalım. 21 HAZİRAN 2015 SAYI: 32764 zamanında grev yapan işçiler vatan haini olmadı mı? Biz de bir inanış var “ölünün arkasından kötü konuşulmazmış,” ben bir ölünün arkasından konuşmuyorum, ölü canlı olduğunda da bunları söylemiştim, şimdi de söylerim. İnsanlar ölünce aziz olmuyor. Demirel’in benim kuşağıma ve benden sonraki kuşağa ve bu ülkeye yaptığı zulüm unutulur bir zulüm değildir. Daha beterini yaşamamız onun günahlarını affettirmez. Ben cahil halimle böyle düşünüyorum, sanmayınız ki ülke ağlıyor, yas tutuyor. Kimsenin ağladığı kendi köylüleri dışında yok. Her KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com.tr HARBİ SEMİH POROY Şeytan niyetlinin niyetini belden aşağısı ile sınar nefsi oynatıyor. Şıngır şıngır kahkaha atan edepsiz bir kadınla imtihan edilen niyetaransın, şeytanın nilinin, aklına düşmez mi yetlinin niyetini sınadışeytani bir delik? ğı ve nefsini dürtükleNasıl bulanmaz düdiği merkez üs, belden şüncesi, nasıl koruyaaşağısıdır. bilir “iyi” niyetini, na“Makattan veya ka IŞİD mücahitleri. sıl gemleyebilir bunca dınların önden fitil kultahrik altındaki nefsini? lanması, denize girince veya Elbette tahrik olduğuna sözle, guslederken makattan su girmeeylemle saldıracak. si, makata konan pamuğun veAllah’a, yoluna çıkan şeytana ya başka şeyin hepsinin içeri giruymadığını kanıtlayacak. mesi, lavman yaptırmak, yaş Yoksa niyeti bozulur. Tuttuğu parmağı ön veya arka tarafa sokoruç heba olur. mak, makattan ve vajinadan fitil Diyorlar ki İslam dini hoşgökullanmak, mastürbasyon yaprü ve barış dinidir. Allah’la kul mak*”; velhasılı “Yaradılışta buarasına girmez. Kuran en taylunan deliklerden içeri giren şey, yip kitaptır. Kabul etmeyeni zorgıda ve deva olmasa bile**” nila kabule zorlamaz. Bütün bunyeti bozar.Ama niyetli olmayana lar doğrudur. ihtar, taciz ve saldırıyla sevaba Zaten herkes Müslüman, tergiren bazı müminlerin, Allah’a cihen Arap, olmadı Sünni ve hoş görünmek niyetiyle tuttuklaKuran’ın tüm vecibelerini eksikrı orucu bozacak kötülüklerden salt vücut deliklerini korudukları siz yerine getirmekle yükümlü olsa; tüm kadınlar kapansa nı söylemek haksızlık olur! ve herkes beş vakit namaz kılıp Olayın bir de düşünce boyutu oruç tutsa, kimse tahrik olmazdı, var ve onlar, zihinlerini de temiz tutmak için şeytanın vücut delik değil mi? Allah’ın izniyle o günleri de göreceğiz, inşallah! lerini çelebilecek tahrikleriyle de */**www.dinimizislam.com mücadele halindeler. Ve kabul etmek gerekir ki, annesinin dizkapağından bile tahrik olanlar için zor bir müamazan de her r ağandı, cadele bu! v e im iz l “B u. O HHH rtulurd oruç tu la yapılırdı, aba Nüfusun yarısı kadın. Teç u r o ık l e l d ler doğa peden tırnağa çarşafa bürüimdi e Ş s . e dı k tılmaz etmiyor, her ek neni bile yolda yürüyor, kaly m r k e çası oynuyor. Otobüse binitutma uğunu göst old rı izleyor, kolunu kaldırıp türbanıoruçlu ç tutmayanla iyor.” nı düzeltiyor, koku salıyor. Kove oru zlemek gerek LOUF A nuşuyor, sesi kulağa hoş gelip yip gö AMİN MA edense, orucu bozan kötüN lükler nerede aranırsa G NOKTASI Emek sunucusu yoksulluk Toplumsalın tersine rasladıkta Tersyüz ettirdiler ifritler. Hırka kollanıp tıkınıyor Canını, kanını divanın. Yoksulluk melul mahzun bakınıyor TIMARHANE Yanına, yöresine, önüne. Toplumsalın kendisi değil de Tersi kudurttu ifritleri, Kendilerini buldular onda. O gün bugündür, han tımarhane. OSMAN NUMAN BARANUS ldürmeseydin, gecenin karanlığında, bir kumsala çıkacak, derin bir çukur kazıp içine yumurtalarını bırakacaktı. 80100 yumurta. O çukurdan, iki ay sonra hayat fışkıracaktı. Yavru kaplumbağalar yumurtadan çıktıklarında, hızla denize koşmaya başlarlar. Deniz yüzeyinden yansıyan ay ışığı onlara yön gösterir. Paytak yürüyüşlerine gülümser, verdikleri yaşam mücadelesine hayran kalırsın. Yavru kaplumbağaların işi zordur. Tilkilerden, kuşlardan, yengeçlerden kurtulmak kolay mı? Eğer Dalyan İztuzu ya da Adana Akyatan kumsalında olduğu gibi gönüllü olarak nöbet tutan genç çevreciler varsa şanslılar. Çünkü o çevreciler yavru kaplumbağaların imdadına yetişir, denize sağ salim ulaşmalarını sağlarlar. Yumurtadan çıkan yavruların çok azı hayatta kalır. Bin yavrudan sadece biri erişkinliğe ulaşabilir. Sen muhtemelen yavru kaplumbağaların nasıl dünyaya geldiklerini hiç merak etmemişsindir. Yavruların yumurtadan çıkışını, yaşamak için verdikleri mücadeleyi bir kez olsun görseydin, öldüremezdin o denizkaplumbağasını. Şubat ayında Mersin’de bir denizkaplumbağası ölü bulundu. Nisanda Dikili, martta Bodrum’da. Şimdi Fethiye Kargı’da. Bu yıl sayı kaça ulaşacak? Bazıları zıpkınla, bazıları başını taşla ezerek öldürülüyorlar denizkaplumbağalarını. Senin gibi boynuna taş bağlayarak vahşice boğulmasına neden olanlar da var. İnsan neden bir denizkaplumbağasını öldürür? Nasıl bir insan bunu yapabilir? Ö Caretta’yı öldürmek Oysa öldürmeseydin, denize ulaşmayı başaran yavrular başka bir macera yaşayacaklardı. Bütün Akdeniz’i dolaşacaklardı. Binlerce kilometrelik bir yolculuk. Bilim insanları, nerelere gittiklerini uydu takip sistemleriyle öğrenmeye çalışıyorlar. Cebelitarık Boğazı’nı aşıp okyanuslara çıkanlar oluyormuş. 2530’lu yaşlarda denizkaplumbağalarına tuhaf bir şey oluyor. Doğdukları kumsala geri dönüyorlar. Hem de binlerce kilometre yol katederek. Dönüş yolunu nasıl bulabiliyorlar? Sonra nedir onları doğdukları bu kumsala geri getiren şey? Bilmiyoruz. O öldürdüğün denizkaplumbağasının ataları bu yolculuğu 100 milyon yıldır yapıyor. Caretta carettalar, Chelonia mydaslar, dinozorları gördüler. Bizim türümüz dinozorları görmedi mesela. O zamanlar dünya üzerinde yoktuk. Modern insanın atası 2.5 milyon yıl önce ortaya çıktı. Sonra 65 milyon yıl önce dünyaya düşen o dev göktaşının yol açtığı “büyük yok oluş”u gördüler denizkaplumbağaları. Dünyada yaşayan canlıların yüzde 76’sı yok oldu. Carettalar, Chelonia mydaslar büyük yok oluşta bile hayatta kalmayı başardılar. Onca şeyi atlat, sonra doğduğun kumsala döndüğünde biri gelsin seni öldürsün. Olur şey mi? Türkiye’de binlerce insan, denizkaplumbağalarının korunmasını sağlamak amacıyla yıllarca mücadele verdi. Mücadele 1986 yılında Dalyan’da başladı. Sonra bütün Türkiye’ye yayıldı. Bugün de başta WWFTürkiye olmak üzere pek çok çevre örgütü, kaplumbağaların korunması için çaba gösteriyor. Öldürdüğün denizkaplumbağasının cesedini bulan çevreciler Twitter’da ne yazmışlar okudun mu? “Biz caretta caretta yumurtalarına zarar gelmesin diye sahilde parmak uçlarımızla yürüyoruz, carettalarımızı öldürenler insan olamaz.” Çevrecilerin Twitter’daki mesajına yüzlerce insan tepki göstermiş. Senin için neler söylediklerini okusan kendinden utanırsın. Oysa 16 Haziran’daki Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü’nü kutlamaya hazırlanıyorduk. Dünya denizlerinde 7 kaplumbağa türü yaşıyor. İkisi Akdeniz’de de yuvalıyor. Akdeniz’de yumurtlayan caretta caretta dişilerinin sayısı yaklaşık 2 bin. Chelonia mydas dişilerinin sayısı sadece 500800 arası. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıyalar. Keşke çevrecilerin neden bu kadar mücadele ettiğini anlamaya çalışsan. Bütün bu bilgileri bilmene de gerek yok. Keşke ölümden değil, sadece yaşamdan yana olsan. Yazık. İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı Tahir Özyurtseven Haber Koordinatörü Murat Sabuncu Yazıişleri Müdürü Ayşe Yıldırım Başlangıç Sorumlu Müdür Abbas Yalçın Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Özlem Ayden Şalt Reklam Genel Müd. Yrd. Nazende Körükçü Reklam Grup Koordinatörü Hakan Çankaya Rezervasyon Yönetmeni Onur Tunalı l Haber Merkezi Müdürü: Aykut Küçükkaya l Dış Haberler: Ceyda Karan l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Kültür Sanat: Evrim Altuğ l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Grafik: Ahmet Sungur l Fotoğraf: Uğur Demir l Düzeltme: Mustafa Çolak Web Koordinatörü: Oğuz Güven editor@cumhuriyet.com.tr Ankara Temsilcisi: Erdem Gül İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık Ahmet Rasim Sok. No: 14 Halit Ziya Bulvarı 1352 S. 2/3 Çankaya 06550 Ankara İzmir Tel: (0232) 441 12 20 Tel: (0312) 442 30 50 Okur Temsilcisi: Güray Öz guray@cumhuriyet.com.tr Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Can Dündar, Cüneyt Arcayürek, Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Mali İşler Müdürü: Bülent Yener l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Cumhuriyet Caddesi Beşler Apartmanı No: 44 Kat:3 Daire:4 34367 Elmadağ/İstanbul Tel: (0212) 251 98 74 75 81 82 Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: YAYSAT Doğan Medya Tesisleri Hoşdere 34850 Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 03.22 03.15 03.31 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı 05.25 13.13 17.11 20.48 22.40 05.13 12.57 16.53 20.29 22.17 05.41 13.24 17.19 20.47 22.39 C M Y B