Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MART 2015 ÇARŞAMBA 12 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr DİSK, KESK ve TMMOB her yıl yüzlerce işçi ölmesin diye tüm kesimleri platforma çağırdı İş cinayetlerine ortak tavır Her yıl en az 1500 işçi iş kazasına kurban gidiyor. Ekonomi Servisi Sendikalar iş kazalarının önlenmesi için kampanya başlattı. KESK, DİSK, TMMOB ve TTB, 3 Mart İş Cinayetlerine Karşı Mücadele Günü nedeniyle düzenledikleri ortak basın toplantısında tüm emekçileri, yoksulları, işsizleri, kadınları, erkekleri, örgütlü örgütsüz herkesi ‘İşçi Cinayetlerini Durduralım Platformu’na katılmaya çağırdı. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile Türk Tabipleri Birliği (TTB) başkanları bir u Sendikalar iş cinayetlerine dikkat çekmek ve önlemek amacıyla ortak eylem kararı aldı. 40 noktada yapılacak yürüyüşlerden biri de İstanbul’da yapıldı. araya gelerek, iş kazalarını önlemek için 40 noktada yürüyüş, kitlesel basın açıklaması ve meşaleli yürüyüş yapılacağını açıkladı. TMMOB’de düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, ülkede işçi sağlığı ve iş güvenliğiyle il ILO normları uygulansın Koç’un hedefi yurtdışı yatırımlarını artırmak u Geçen yıl 68.6 milyar TL konsolide ciro ve son üç yılda 19 milyar TL yatırım yapan Koç Holding’in bu yılki hedefi yurtdışı yatırımlarına ağırlık vermek. şarılı sonuçlarla kapattık. 2014’te toplam kombine 7.6 milyar TL tutarında bir yatırıma imza attık” dedi. Durak, değerlendirmesinde, “2015 yeni yatırımlarımızın meyveleriEkonomi Servisi Koç Holding, 2014 toplam konsolide satış gelirlerinin 68.6 milyar TL, ana ortaklığa ait net dönem kârının ise 2.7 milyar TL olarak gerçekleştiğini açıkladı. İhracat ve büyümenin sınırlı kaldığı 2014’te otomotiv, dayanıklı tüketim, enerji gibi ekonominin lokomotifi sektörlerde faaliyet gösteren Koç Holding’in yıllık kâr artışı yüzde 1.13 ile sınırlı kaldı. Koç Holding’in 2014 finansal sonuçlarını değer lendiren Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Turgay Durak, “Tüm dünyada ve ülkemizde ekonomik ve siyasi dalgalanmalara sahne olan 2014’ü Koç Topluluğu olarak baKoç Topluluğu’nun 2015 hedefleriyle ilgili Durak, “Demir Export, Soma Eynez yeraltı kömür madeni yatırımlarını 2015’te üretime geçecek şekilde tamamladı. AES Entek işlemi tamamlandı. 2015’in ikinci yarısında üreti mine başlanacak yeni B Sedan otomobil projesi için yatırım devam ediyor. 2016’da devreye alınacak biri hatchback diğeri station wa gon C segmentindeki iki yeni binek otomobil projesine daha imza atıldı. Arçelik’in Tayland’da 100 milyon dolarlık yatırım ile yapacağı buzdolabı fabrikasının inşaatına da 2015 Ocak ayında başladı” dedi. Zengin Türklerin serveti 7.6 milyar dolar arttı Ekonomi Servisi Forbes Türkiye’nin “En Zengin 100 Türk” listesinde geçen yıl da ilk sırada yer alan Murat Ülker, servetini 700 milyon dolar artırarak 4,4 milyar dolarla yeniden Türkiye’nin “en zengini” oldu. Ülker’i, 2,7 milyar dolarla Hüsnü Özyeğin ve 2,6 milyar dolarla Semahat Arsel izledi. Forbes Türkiye’nin bu yıl onuncusunu hazırladığı “En Zengin 100 Türk” listesi düzenlenen basın toplantısında açıklandı. Aynı sırayı birden fazla paylaşan iş adamları olduğu için bu yıl 118 kişinin yer aldığı Forbes 100’ün toplam serveti geçen yıla göre 7,6 milyar dolar artarak 100,4 milyar dolara yükseldi. Türkiye’deki dolar milyarderi sayısı da ikisi ilk kez olmak üzere 8 kişinin eklenmesiyle 33’e ulaştı. gili düzenlemelerin problemli olduğunu söyledi.Soğancı, her yıl ortalama 1500 işçinin hayatını kaybettiğini ve birçok kişinin de sakatlandığını dile getirdi. “Kader değil, fıtrat değil, kaza değil, cinayet” şiarıyla başlatılan imza kampanyasının duyurulduğu toplantıda konuşan Soğancı, İş kazalarının son bulmasının eşit, özgür ve demokratik bir Türkiye ile mümkün olabileceğini savundu. DİSK Genel Başkanı Kani Beko da yasaların ILO normları gibi çıkarılmasını talep ettiklerini belirterek, “Bizim İç Güvenlik Reform Yasası’na ihtiyacımız yok ama İş Güvenlik Reform Yasası’na ihtiyacımız var” dedi. Merkez, ‘Vatan Haini Değilim’ Dedi Sözle değil elbette; kararıyla. Malum, Merkez Bankası’nın 24 Şubat’taki çeyrek puanlık faiz indirimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı küplere bindirdi. Dahası, para politikası ile “vatana ihanet suçu” arasında bağ kurmak gibi yazarken bile insana tuhaf gelen ithamlarda bulundu. Merkez Bankası, faiz indirimi kararının alındığı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetini dün yayımladı. Metnin içeriği, “indirim”i izah ederken; Erdoğan’ın ağır suçlamasına, lisanı münasiple verilmiş bir yanıt niteliği de taşıyor. l “Kurul, faiz oranlarında indirimlere gitmiş fakat temkinli bir yaklaşımla indirimlerin ölçülü tutulmasını uygun görmüştür” diyerek yetkinin kimde olduğunu ihsas ediyor. l Görev tanımındaki “enflasyon” gelişmesine öncelik vermeyi sürdürüyor. l Enflasyondaki düşüşün kalıcı olması için, para politikasında “temkinli yaklaşım gerekmektedir” cümlesini net olarak kurarken, “Faiz indirimi baskınıza boyun eğmeyeceğim” demiş oluyor. HHH Bununla yetinmiyor Merkez Bankası. Başta Erdoğan olmak üzere, Banka’ya yüklenen bütün yönetici kadrolara, “Bana baskı yapacağınıza, önce kendi ev ödevlerinizi bir halledin” de diyor. Nasıl olduğunu, satır aralarından özetlediğim mesajlarla aktaracağım. Öncesinde, faiz polemiğinin arka planında “seçime kadar ne pahasına olursa olsun büyüme” ihtirasının bulunduğunu not edin lütfen. Beş sayfalık PPK toplantı özetinde diyor ki Merkez Bankası: l Ey hükümet, büyüme potansiyelini artırmak istiyorsan, ta kasım ayında açıkladığınız yapısal reformları hayata geçirin. Harcamaları kıs (Mali disiplini kalıcı hale getirin). Tasarruf açığını azaltacak tedbirler al. l Ey bankacılık sektörü: Kredi hacminizi artırın (Basiretli borçlanın). l Ey hanehalkları: Ölçülü borçlanın, ki risk pirimi artmasın. l Ey belediyeler: Su tarifelerini düşürün HHH Peki bu mesajlar “alınmazsa” ne olacak? Yine aynı metinden, aynı yöntemle sürdürelim: Merkez, hükümete diyor ki: “Ben para politikası duruşumu oluştururken, senin iki davranışına bakıyorum: Mali disiplini koruyacağına ve yönettiğin/yönlendirdiğin fiyatlarda artış olmayacağı varsayımına.” Peki, eğer mali disiplinden sapılırsa; Eğer devletin yönetip yönlendirdiği fiyatlarda sürpriz bir artış olursa; Ve bu durum enflasyonu olumsuz etkilerse ne olacak? Merkez Bankası, “Ben de bu durumda para politikası duruşumu güncellerim” diyor. Yani, değil faiz indirimi, faizleri artırmam bile olasılık dahilinde olabilir... HHH Merkez Bankası’nın “temkinli duruş” vurgusu yaptığı bu kararına temel oluşturan toplantı tarihinde, ne şubat ayı enflasyonu ne de dış ticaret verileri açıklanmıştı. Ancak gerek Erdoğan’ın “vatan hainliği” çağrışımı yaptıran sözlerinin ertesi günü açıklanan ve yaklaşık yüzde 13 gerileme gösteren şubat ayı ihracat rakamları, gerekse enflasyon gelişmesi, faiz polemiğinin süreceğinin habercisi. Diğer yandan bir önceki yazıda yer verdiğim Kredi Garanti Fonu yoluyla zor durumdaki şirketlerin “kurtarılması” operasyonu, Başçı’nın, “makrofinansal risklerin kontrol altında tutulması amacıyla” bir süredir vurguladığı “basiretli borçlanma” prensibiyle uyumlu görünmüyor. Özetle Merkez Bankası, “vatan haini” olmadığını kanıtlamak için, önümüzdeki dönemde daha yoğun mesai yapmak zorunda kalabilir. u Aynı sırada birden fazla isim bulunduğu için toplam 118 kişinin yer aldığı ‘En Zengin 100 Türk’ içinde ilk sırayı Murat Ülker, ikinci sırayı Hüsnü Özyeğin ve üçüncü sırayı Semahat Arsel aldı. Forbes 100 listesinin zirvesinde geçen yıl olduğu gibi Murat Ülker yer aldı. Ülker, servetini 700 milyon dolar daha artırarak 4,4 milyar dolarla Türkiye’nin en zengini oldu. Listenin ikinci sırasında 2,7 milyar dolarlık servetiyle Hüsnü Özyeğin ve üçüncü sırada 2,6 milyar dolarla Semahat Arsel yer aldı. Yılın en büyük kaybını Şarık Tara yaşadı. Tara’nın serveti Enka’nın piyasa değerinin yüzde 21 oranında azalmasıyla 900 milyon dolar eridi. Geçen yıl milyarderler liginden düşen Turgay Ciner, Mehmet Rüştü Başaran, Mustafa Koç, Şevket Sabancı, Suzan Sabancı Dinçer ve Serra Sabancı yeniden milyarderler arasına girmeyi başardı. Mehmet Ali Aydınlar ve Tuğba Yazıcı ise bu yıl ilk kez dolar milyarderleri arasına katıldı. Hüsnü Özyeğin Murat Ülker Semahat Sevim Arsel Murat Ülker’in serveti 700 milyon dolar artarak 4.4 milyar dolara ulaştı. Bu rakama, bugüne kadar 2007’de Mehmet Emin Karamehmet ulaşabilmişti. Turgay Durak ni alacağımız bir yıl olacak. Özellikle yurtdışında büyüme hedefine yönelik çalışmalara, yeni ürün, marka, ArGe ve teknoloji yatırımlarına topyekün devam edeceğiz” diye konuştu. Sabancı 3.5 milyar TL yatırım yapacak Ekonomi Servisi Sabancı Holding’in 2014 kârı 2.08 milyar lira ile 2013’e göre yüzde 20 arttı. Şirketin toplam hasılatı ise yüzde 19 artışla 27.44 milyar TL oldu. Grubun toplam cirosu yüzde 23, banka dışı cirosu ise yüzde 27 artış gösterdi. 2015’te de risk yönetimine odaklanarak kârlılık içinde büyüme politikasını benimseyen Sabancı Topluluğu, ağırlıklı enerji sektörü olmak üzere kombine 3.5 milyar TL yatırım yapmayı ve toplam cirosunu da yüzde 10 artırmayı hedefliyor. Sabancı Grubu 2015’te yaklaşık 4 bine yakın istihdam yaratmayı planlıyor. Enerjisa’nın halka arzı yeni tarife dönemini bekleme ihtiyacı ve piyasa şartları nedeniyle 2016’dan daha ileri tarihe kalacak. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, 2015’te ekonomide iç talebin ılımlı toparlanmasını, dış talebin zayıf seyrini korumasını beklediklerini söyledi. Anadolu liderleriyle fark yaratacak Ekonomi Servisi Anadolu Grubu bünyesinde kurulan AG Akademi, liderlik eğitimlerinin ilk ayağı olan ‘Leader’s Touch’ lider gelişim programını başlattı. Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, eğitimin açılışında yaptığı konuşmada, amaçlarının hızla değişen küresel rekabet koşullarına hâkim liderler yetiştirmek olduğunu söyledi. Tuncay Özilhan, dünyanın 18 ülkesinde ve 10 ayrı sektörde çalışanlara sahip olan bir grup olarak, küresel rekabette bizi belirlediğimiz hedeflere taşıyacak yöneticilere sahip olmayı çok önemsediklerini dile getirdi. Elektrikli otobüs üretecek Sabancı, “Temsa, önümüzdeki dönemde kendi üretimi olan elektrikli otobüsünü yakında pazara sunacak” dedi. Yıllık raporu açıklayan Sabancı Holding Üst Yöneticisi (CEO) Zafer Kurtul, “2014’te yüzde 57’sini enerji sektörüne olmak üzere 3 milyar TL’lik yatırım yaptık” dedi. Güler Sabancı Zafer Kurtul CocaCola ve Pepsi tesis kapatıyor CocaCola Hellenic Bottling ve Pepsi Rusya’daki birer fabrikasını kapatma kararı aldı. Ekonomik sıkıntılar Rus ekonomisini vurdu. Dünyaca ünlü Pepsi ve CocaCola Hellenic Bottling ise ülkedeki birer adet fabrikalarını kapatma kararı aldı. Fransız Danone’de son dönemde yaptığı açıklamalarla ülkeden çıkma sinyali veriyor. Pepsi’nin gelirlerinin yaklaşık yüzde 7’si Rusya’dan geliyor. Kadın Sorununu İmamlar Çözer mi? Bu ülkenin “kadın sorunları” yıllardır “çoklu sarmal” gibi birbirine dolanarak uzayıp gider. Kısalmaz, daha da çetrefilleşir... Kadına yönelik şiddet, çocuk gelinler, kadın istihdamı, hâlâ okula gönderilmeyen ya da eğitimi yarıda kesilen kız çocukları... Çünkü iktidarın, politika yapıcıların ve topluma yön veren kişilerin, imam, muhtar, belediye başkanı vs. böyle bir tasaları, “bunlar sadece kadınların sorunları değil tüm toplumun sorunu, çözümde benim de payım olsun” diye bir dertleri yoktur. Erkek egemen söylem, erkek egemen kültürdür asıl olan, içselleştirdikleri ve asla farklısını düşünmedikleri... Öyle olmasa, cuma hutbesinde imam “eşine el kaldıran, dayak atan benim cemaatim olmasın, gelmesin namaza” der; dayak atanı teşhir eder; en azından kendi payına düşeni yapar... Öyle olmasa, muhtar kız çocuklarının okutulması için se Türk Hava Yolları (THY), 8 Mart’a kadar internetten bilet alacak yolcularını, 1 Ekim29 Aralık arasındaki yurtiçi seferlerinde 55 liraya uçuracak. Sınırlı sayıda koltuk için geçerli olan indirimden yararlanmak isteyen yolcular, 38 Mart’ta satın alacakları biletlerle uçuşlarını 1 Ekim29 Aralık arasında yapabilecek. THY’den indirim kampanyası ferber olur, çocuk gelinleri önlemeye çalışır, kadınlar tarlada çapa sallarken kahvehanelerde pinekleyen kocaları azarlar... Öyle olmasa belediye başkanı halkla el tokalaşıp sarmaş dolaş fotoğraf çektirip düğün, cenaze dolaşır, esnafın derdini dinlemenin yanı sıra kendi ilçesinde kreşler açar, çalışan kadının önündeki engellerden en azından birini azaltmak için... Öyle olmasa siyasi parti lideri kadınların Meclis’e ve yerel yönetimlere seçilebilmelerinin önünü açar... Öyle olmadığı için, Türkiye bugün tek kanatla uçmaya çalışan bir kuş... Ve öyle olmadığı için her yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken sorunlar daha bir dağlaşır önümüzde; rakamlar daha bir uçuşur havalarda. Paneller, toplantılar düzenlenerek bin birinci kez masaya yatırılır aynı sorunlar... Çoğunlukla biz kadınlar katılırız, erkekler ya hiç yoktur ya da tek tüktür; kendimiz konuşur, kendimiz dinleriz. Bu toplantıların olumlu yanı, içinde bulundukları kıskaçtan çıkmayı, zincirlerini kırmayı başarabilen kadınların öyküleridir... Rol model olacak öykülere tutunmaya çalışır diğer kadınlar; başarılar paylaşılır... Yine de büyük şirketlerin başarılı kadın yöneticilerinin, kadın örgütle Sürdürülebilirlik Kimin Derdi? Coca Cola Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Bölüm Başkanı Galya Frayman Molinas aynı zamanda 2 dönemden beri İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği’nin (SKD) başkanlığını da yürütüyor. Molinas ve SDK Yönetim Kurulu’nun birkaç üyesi ile dün buluştuk ve 10. yılını geride bırakan SDK’yi onlardan dinledik. Türkiye’nin GSMH’sinin üçte birini oluşturan, toplamda 500 milyar TL’lik bir ciroyu yöneten, 350 bin kişiye istihdam sağlayan 15 farklı sektörden 49 şirketin üye olduğu SDK’nin sürdürülebilir kalkınma kavramını iş dünyasında yaygınlaştırmaya odaklanarak kamu, STK, üniversite ve özel sektör arasında güçlü bir sürdürülebilirlik platformu oluşturmaya çalıştıklarını anlattı Molinas. Ve “Su Raporu”ndan “Taşıtlarda ve Binalarda Enerji Verimliliği Raporu”na, “akıllı etiket”ten sürdürülebilir tarıma kadar pek çok alanda hayata geçirdikleri çalışmaları anlattı. Molinas’ı dinlerken baktım biri hariç masada oturanların hepsi kadın; hem gazeteciler hem de SDK’nin yönetim kurulu... Sonra konuştuk aramızda, medyada da sürdürülebilirlik dendiğinde bir kadın konusu olarak algılandığını... Neden acaba? rinin liderleri “her alanda toplumsal cinsiyet eşitliği için” mücadelelerini yıllardır sürdüren kadınların sözleri yaptıkları, kimi zaman karşı çıkışları yine de azımsanmayacak kadar değerlidir... Örneğin General Electric (GE) Türkiye Direktörü Canan Özsoy’un “Biz burada örneğiz. Ve örnek olarak kaldığımız sürece sürdürülebilir kurallar koyamayacağız ve tablo değişmeyecek” sözleri; örneğin Doğanonline Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı Hanzade Doğan Boyner’in “Cumhurbaşkanı duymasın ama ben feministim” diyerek şirketlerinde kadın yöneticilere pozitif ayrımcılık uyguladıklarını vurgulaması. Önceki gün Vodafone Türkiye’nin CEO Club toplantıları kapsamında düzenlenen etkinlikle konuştu hem Özsoy hem de Doğan. Özsoy; üzerinde hayli tartışılan “aile paketi” hakkında da konuştu: “Bu paketin kadın istihdamını azaltacağı iddia ediliyor. Özellikle işverenlerin kadınları tercih etmeyeceği söyleniyor. Ama hepsinin ara çözümleri var. Bahane üretmeyelim. Biz GE olarak bunu yasa olmadan da yaptık. Bütün işyerlerimizde yıllardır yarı zamanlı çalışma yapıyoruz. Bu hakkı eşi doğum yapan erkeklere de tanıyoruz. Bugüne kadar hiç zararını görmedik. Tam tersine hem çalışan bağlılığı hem de kârlılığımız artıyor.” MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 2.5187 1.9634 0.37701 2.8144 3.8638 2.6162 0.30163 2.0094 8.4453 0.32629 0.67161 2.0973 SATIŞ 2.5232 1.9762 4 MART 2015 EFEKTİF ALIŞ 2.5169 1.9544 SATIŞ 2.5270 1.9881 0.37974 2.8237 3.8897 2.6369 0.30545 2.0262 8.6841 0.32925 0.67787 2.1192 0.37887 0.37675 2.8195 3.8839 2.6330 2.0185 8.5558 2.8124 3.8611 2.6123 2.0020 8.3186 0.30475 0.30142 0.32849 0.32606 0.67282 0.66657 2.1112 2.0895 C M Y B