Katalog

EKONOMİ 8 Uzmanlara göre kurdaki artış sürecek eçim sonrası alevlenen başkanlık tartışmalarıyla 12 kuruş birden yükselen dolar/TL, Fed endişesiyle seçim öncesi seviyelere geri döndü. Dolar/TL beklentilerin oldukça üzerinde açıklanan ABD tarımdışı istihdam verisi ardından sert yükselirken, borsada satışlar arttı. ABD’de tarım dışı istihdam ekim ayında 271 bin kişi arttı. Beklenti artışın 184 bin seviyesinde olmasıydı. Veri öncesi 2.8800 seviyesinde olan dolar/TL ilk tepki olarak sert yükselişle 2.92’yi aşarak, seçim öncesi seviyelere yükseldi. Dolar/TL seçim sonuçlarının ardından siyasi belirsizlik sona erecek beklentisiyle 16 kuruş düşmüş ancak hafta içinde başkanlık sisteminin yeniden gündeme gelmesiyle 12 kuruş yükselerek 2.88 seviyelerine çıkmıştı. Piyasaların ateşini Fed endişeleri daha da tırmandırdı. Dolar 2.92’yi aşarken serbest piyasada 2.9180 TL’den kapandı. Ve DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.9180 0.58 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 3.1240 0.15 kuruş 10.04 0.04 puan 81.930 1026 puan 681.23 99 kuruş 101.95 0.5 kuruş EDİTÖR: PELİN ÜNKER Cumartesi 7 Kasım 2015 Piyasada seçim havası çabuk söndü Başkanlık tartışmalarıyla yükselişe geçen doları dün de ABD istihdam verisi uçurdu. Fed faiz artıracak endişesiyle dolar/TL 2.92’yi geçerek seçim öncesi seviyeye çıktı ‘SpeakUp!’ önce AB’ye lazım esini yükselt!” anlamına gelen “SpeakUp”, Avrupa Birliği’nin (AB) ifade ve medya özgürlüğü alanında düzenlediği konferansların da adı. 35 Kasım’da Brüksel’de üçüncüsü yapılan toplantı, bu kez Türkiye ile Batı Balkan ülkelerinden, 300’e yakın gazeteci, hukukçu ve akademisyeni bir araya getirdi. Gazeteciliğin her türlü baskıyı (siyasal, yargısal, fiziksel) en şiddetli düzeyde yaşadığı bir dönemde, Türkiye’den davetli olduğum bu toplantıyı karmaşık duygu ve düşüncelerle izlediğimi söylemeliyim. AB politikalarının kurucu ve yürütücüsü konumundaki Avrupa Komisyonu’nca düzenlenen toplantının ilk günündeki mesajları iki gün önce haberleştirdik. Komisyon Başkan Yardımcısı Johannes Hahn’ın “İfade özgürlüğünün müzakere edilecek bir yanı yoktur” sözüyle; Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Yardımcısı Ulrike Lunacek’in “İlerleme Raporu seçimden sonra değil önce açıklanmalıydı” sözleri, öne çıkan mesajlardı. Aslında Lunacek’in bu sözünü, özeleştiriden ziyade; AB bünyesindeki bir asli organın, diğer asli organa yönelik ağır bir eleştirisi olarak değerlendirmek daha anlamlı. Özellikle “İlerleme Raporu yayımlandıktan sonra, medya özgürlüğüyle ilgili sorunları hasıraltı etmeyeceğimiz kendi raporumuzu da yayımlayacağız” ifadesiyle birlikte okunduğunda... İlerleme Raporu’nun seçim sonrasına bırakması nedeniyle, “mülteci pazarlığı” kaynaklı olarak pragmatist bir tutum içinde olmakla eleştirilen Avrupa Komisyonu’nun, tam bu nedenle yakın gelecekte nasıl bir yol izleyeceği merak ediliyor. Daha açık anlatımla, AB’nin “mülteci” sorunundan olabildiğince az etkilenmek adına, yaşadığımız ağır hukuksuzluk ortamına güçlü ses vermeyerek, temel kuruluş değerlerini çiğneyip çiğnemeyeceği... “SpeakUp!3” toplantısı bu bağlamda, Türkiye’deki medya özgürlüğünün (!) hali pür melalinin olabildiğince berrak ve yüksek sesle dile getirildiği bir platforma dönüştü. Prof. Yaman Akdeniz (Kerem Altıparmak ile birlikte Twitter yasağı konusunda Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapan akademisyen) “medyanın Türkiye’de abluka altında olduğunu”, ayrıca sadece akademisyenlerin değil, sosyal medya ortamında Cumhurbaşkanı ve hükümet yetkililerini sosyal medyada eleştiren hemen herkesin cezai soruşturmaya uğradığının altını çizdi. Gazeteci Yavuz Baydar, gazetecilerin Türkiye’de bir mayın tarlası, bir açık cezaevi içinde işlerini yapmaya çalıştıklarını verilerle aktardı. “AB ülkeleri mülteci akınının Avrupa’yı etkilememesi için politik anlamda kötü bir pazarlık için Türkiye’ye ile anlaşma konusunda istekli göründüğünü” vurgulayan Baydar, “Tüm AB üyesi dostlarımıza buradan sesleniyoruz. Ortak değerler ve temel ilkeler üzerinden haklarımızı gözardı etmeyin ve zalimce bir anlaşma yapmayın. Yaşananları görmezden gelmeyin” çağrısında bulundu. AB’nin diğer asli organı Avrupa Konseyi’nin İnsan Hakları Komiseri Nils Muiznieks, Ankara katliamıyla ilgili yayın yasağı, İpek Koza Grubu’na operasyon, Ahmet Hakan’a saldırı, Bülent Keneş’in tutuklanması, Digiturk’ten çıkarılan TV kanalları başlıklarını tek tek anarak, Türkiye’de medya özgürlüğünün gerilediğini kaydetti. Muiznieks, “Baskı altında kalırsanız, ofisimizi mutlaka bilgilendirin” demeyi de ihmal etmedi. İfade özgürlüğü, AP Başkan Yardımcısı Lunacek’in de yinelediği gibi, demokrasinin, en temel değeri. Komisyon Başkan Yardımcısı Hahn’ın söylediği gibi de “Müzakere edilecek bir tarafı yok.” Ne ki, bu sözler, seçim sonrası TürkiyeAB müzakere sürecinde belirlemeye başlayan “mülteci pazarlığı” ile ifade özgürlüğü arasındaki talihsiz denklemi çözmeye yetmiyor. Şimdilik tabii... Ekonomik çıkarlara dayalı pragmatizmin ne kadarına elvereceği meçhul olsa da bu kirli denklemde çözümün yolu, AB’nin, medyaya yönelik saldırılara insanlık değerleri adına, daha güçlü ses çıkarmasından geçiyor: “SpeakUpEU!” (*) (*) (AB, sesini yükselt!) “S S ri öncesi yüzde 0.8 satıcılı seyreden BIST100 endeksinde verinin hemen ardından kayıplar yüzde 1.4’e kadar çıktı. Borsa İstanbul yüzde 1.24 düşüşle 81.930 puanda günü tamamladı. Öte yandan yatırım bankası BofA ML, seçim sonuçlarına ilk anda verilen güçlü reaksiyonun solduğunu belirtti. Kurumdan yapılan açıklamada “Türkiye’de yeni hükümetin oluşumu ve yol haritası belirleyici olmaya devam ediyor” denildi. ABD Doları’nın Türk Lirası karşısında güçlenmesi ortamına geri dönüldüğünü belirten BofA ML, olası politika öncelikleri konusunda belirsizliğin piyasaya yardımcı olmadığını da vurguladı. Bu ortamda seçim sonrası konusunda güçlü bir sonuca varmak için çok erken olduğunu belirten BofA ML, yeni hükümetin içinde yer alacak isimler ve kurulacak hükümetin programının Türkiye’nin makro ve siyasi gö Dolar güçleniyor rünümü için belirleyici olacağını ifade etti. ABD’de ise tarım dışı istihdam ekimde 271 bin ile güçlü yükseliş kaydederken, ABD Merkez Bankası’ndan (Fed) aralık ayında bir faiz artırımı adımını muhtemel kıldı. Veri, Aralık 2014’ten İşsizlik dibi gördü beri en güçlü artışı kaydetti. İşsizlik oranı da yüzde 5 ile yedi buçuk yılın en düşük seviyesine geriledi. Ekonomistler, ekim ve kasımda aylık 150 binin üzerindeki istihdam artışının Fed’in gecelik borçlanma faizini sıfıra yakın seviyelerden yukarı çekmek için yeterli olacağını belirtiyor. l Ekonomi Servisi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’nin yabancı para cinsinden kredi notunu “BB+”, yerel para cinsinden kredi notunu “BBB” ve not görünümünü “negatif” olarak teyit etti. Kuruluş, not teyit kararının esnek kur rejimi ve iyi sermayelendirilmiş bankacılık sistemini yansıttığını bildirdi. Açıklamada, “Türkiye’nin esnek kur oranının ve görece iyi sermayelendirilmiş bankacılık sisteminin gelecek dış şokları absorbe edebileceğini düşünüyoruz” denildi. Negatif not görünümünün ise “dış finansman kaynaklarının azalması ya da maliyetlerinin artması ile kuvvetler ayrılığında bozulmalar yaşanması” gibi alternatif senaryoları içerdiği kaydedildi. S&P NOTU DEĞİŞTİRMEDİ ‘Hasıraltı etmeyeceğiz’ DenizBank’ın aktifleri 111 milyar TL’ye çıktı enizBank Finansal HizDenizBank, 3. havalimanımetler Grubu Başkanı nın birinci etap yatırımlarıHakan Ateş, “Bankamının finansmanı için 500 zın aktifleri; 2015 yılımilyon Avro’luk kredi nın dokuz ayında 2014 sağladı. İlk emekli maayılsonuna göre yüzde şı ve ikramiye ödemele17 büyüyerek, 111 milrinin DenizBank üzerinyar TL’ye ulaştı” dedi. den yapılmasına ilişkin Ateş’in verdiği bilgiSosyal Güvenlik Kuruye göre Denizbank yılın mu ile bir protokol imHakan Ateş ilk dokuz ayında konsozalayan banka, eylüllide bazda net kârını 710 milde ilk ödemelere başladı. Banyon TL’ye çıkardı. Mevduatıkanın Türkiye’nin 81 ilinde nı yıl sonuna göre yüzde 22 ar 714, yurtdışında 43 olmak üzetışla 75.6 milyar TL’ye yükselre 757 şubesi, 8.8 milyon müşten bankanın toplam kredileri terisi ve 15 bine yakın çalışanı 103.6 milyar TL’ye ulaştı. bulunuyor. l Ekonomi Servisi D Şirket, Fuel Oil Dönüşüm Tesisi yatırımının devreye girmesiyle kârını 1.7 milyar TL’ye çıkardı. VakıfBank finansman kredisini üçte bir artırdı akıfBank, 2015 yılının lil Aydoğan, bankanın nakdi üçüncü çeyreğinde elve gayrinakdi krediler toplamıde ettiği 452.5 milyon TL kâr nın yüzde 20 artışla 160 milile yılın ilk dokuz aylık yar TL’ye çıktığını belirkârını toplam 1 milyar terek, “Havalimanı, köp273 milyon TL’ye ulaşrü ve otoyol başta olmak tırdı. Bankacılık sektöüzere, önemli ve büyük rünün net kârı geçen yıaltyapı projelerinin filın aynı dönemine göre nansmanı alanındaki öndeğişmezken kârını yüzcü konumumuzu pekişde 19 artıran bankanın tirdik. Toplam proje fiHalil Aydoğan nansman kredilerimiz aktif büyüklüğü 2014 sonuna göre yüzde 19 artışla geçen yılın aynı dönemine gö188 milyar TL’yi, toplam mevre reel olarak yüzde 27 artışla 8 duatı 112 milyar TL’yi aştı. milyar dolara yaklaştı” dedi. VakıfBank Genel Müdürü Ha l Ekonomi Servisi Tüpraş’tan rekor kâr Tüpraş, yüksek kapasite kullanımının etkisiyle ilk 9 ayda geçen yılın aynı dönemine göre kârını yüzde 39 arttırdı. ürkiye Petrol Rafinerileri AŞ (Tüpraş) yılın ilk 9 ayında 1.7 milyar lira net kâr elde ederek rekor kırdı. Tüpraş’ın kârı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39 artış gösterdi. Tüpraş Kurumsal İletişim Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre, uluslararası rafineri marjlarındaki yüksek performans ve Fuel Oil Dönüşüm Tesisi’nin faaliyete geçmesiyle ulaşılan yüksek kapasite kullanımının etkisiyle, faaliyet kârı geçen yıla göre 1 mil V T Ziraat’ın kredileri 239 Petkim’in üretimi 2.3 milyon ton milyar liraya ulaştı iraat Bankası bu yılın 9 8 büyüme ile 13.1 milyar TL’ye aylık döneminde aktif ulaştı. Sektörün en büyük naktoplamını yüzde 21 ardi ve toplam kredi bütırırken kredileri yüzyüklüğüne sahip bankade 28 oranında büyütsı olduk. Proje finanstü. Ziraat Bankası Genel man büyüklüğümüz, eyMüdürü Hüseyin Aydın, lül sonu itibarıyla 6 milbankanın yılın üçüncü yar dolara ulaştı. 30 milçeyrek finansal verileyona yakın müşterimizrine ilişkin yaptığı dele bireysel bankacılıkta Hüseyin Aydın da söz sahibi olmak yöğerlendirmede, “Nakdi ve gayrinakdi kredilerin top nünde ilerlemeyi sürdürüyolamında 239 milyar TL’yi aşruz” dedi. l Ekonomi Servisi tık. Nakdi kredilerimiz yüzde yar 162 milyon lira artışla 1 milyar 610 milyon liraya yükseldi. Dolar kurundaki yükselişle oluşan kur farkı giderlerine rağmen konsolide vergi öncesi kâr, faaliyet kârındaki artışa bağlı olarak 899 milyon lira artışla 1 milyar 178 milyon lira oldu. Net dönem kârı ise Fuel Oil Dönüşüm Tesisi yatırım teşvikinden kaynaklanan 576 milyon lira ertelenmiş vergi gelirinin katkısıyla 1 milyar 735 milyon liraya ulaştı. Üçüncü çeyrek dönemde tam kapasite kullanımına ulaşan Tüpraş, 9 aylık dönemde ortalama yüzde 99 kapasite kullanımıyla da rekor kırdı. Tüpraş’ın 9 aylık dönemdeki yurtiçi satışları da yüzde 27’lik yükselişle ülke tüketiminden de hızlı arttı. Şirket, 2015’in 9 aylık döneminde Fuel Oil Dönüşüm Tesisi için yapılan harcamalarla birlikte toplam 275.7 milyon dolar yatırım harcaması gerçekleştirdi. l Ekonomi Servisi Z etrokimya Holding A.Ş. (Petkim), 2015 yılının ilk 9 aylık dönemindeki kârını 503 milyon TL açıkladı. Petkim’in cirosu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artmasına rağmen net kârı 20 kat artış gösterdi. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na önceki akşam yapılan açıklamada, Petkim’in geçen yıl aynı dönemde 2.5 milyon TL kâr ettiği hatırlatıldı. P Şirketin üçüncü çeyrek kârı 275 milyon lirayla 144 milyon liralık beklentinin çok üstünde gerçekleşti. Önceki çeyreğe göre satışlar yüzde 12.7, brüt kâr yüzde 31.6, faaliyet kârı yüzde 40.5, net kâr yüzde 54.3 arttı. 2015 yılı Eylül sonu itibarıyla 2 milyon 326 bin 784 ton brüt üretim gerçekleştirilirken kapasite kullanım oranı yüzde 87.1 oldu. Şirket, Socar Turkey Enerji A.Ş.’nin iştiraki Star Rafi neri A.Ş. tarafından Petkim yarımadasında kurulacak rafineri ile ilgili çalışmaların da sürSadettin Korkut düğünü duyurdu. Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, hayata geçirilen iyileştirme ve verimlilik artışlarının kârlılığa yansımaya başladığını söylemişti. l Ekonomi Servisi Mika Tur’a yeni ortaklar İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ ile Polonyalı özel sermaye fonu MCI Private Ventures FIZ ve Barış Aksoy, Türk turizm sektöründe “Tatil Budur” markasıyla ünlenen Mika Tur’un yüzde 80’ini satın aldı. Yatırımcıların toplam 46 milyon lira yatırım yaptıkları Mika Tur, kendisine ait ve franchise olmak üzere 500’den fazla seyahat acentesi ve 1.300’den fazla otelden oluşan yapıyla hizmet veriyor. Mika Tur’un yüzde 59.75’i MCI Private Ventures FIZ’e, yüzde 20’si İş Girişim Sermayesi’ne, yüzde 0.25’i Barış Aksoy’a geçerken, mevcut ortaklardan Derya Bülent Kuş’un payı ise yüzde 20 oldu. C M Y B