Katalog

Rusya Esad’ın koltuğu için aday listesi hazırladı Moskova’nın Suriye’de Beşar Esad’ın yerine geçebilecek isimler üzerinde çalıştığı iddia edildi. Listenin başında Rusya’da eğitim alan generaller var Putin dün Moskova’da asker üniforması giyen gençlerle selfie çektirdi. ritanya’nın saygın gazetelerinden Times, Kremlin’in iki hafta önce ağırladığı Suriye lideri Beşar Esad’ın yerine geçebilecek generallerden oluşan bir liste hazırladığını iddia etti. Rus Dışişleri Sözcüsü Maria Zakharova’nın “Esad kalmalı veya gitmeli demiyoruz” sözlerine dikkat çeken gazete, Moskova’nın siyasi geçiş sırasında Suriye devlet kurumlarını muhafaza edebilecek üst düzey subayları belirlediğini yazdı. Habere göre Suriyeli generallerin çoğunu eğiten Rusya, bu şekilde ülkedeki askeri varlığını ve özellikle Akdeniz’deki tek donanma üssünü korumayı hedefliyor. 10 DUNYA Amerikan askerlerine Türkiye yasağı ABD ordusu, güvenlik nedeniyle askeri personel ve ailelerine 1 Kasım seçimleri öncesi ve sonrasında Türkiye’ye seyahat yasağı getirdi. Ankara saldırısı ve protestolar nedeniyle alınan tedbirin 9 Kasım’a dek yürürlükte kalacağı açıklandı. Yasak sivil ABD vatandaşlarını kapsamıyor. dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BETÜL BERİŞE Tunus’ta hanedanlık krizi büyüyor Cumhurbaşkanı Beci Kaid Essebsi’nin koltuğunu devretmek istediği öne sürülen oğlu Hafız, genel başkan yardımcısı atandığı iktidardaki Nida partisinden ihraç edildi. Essebsi’nin yeni bir oluşum kurarak Nida’ya rakip olacağı söyleniyor. Perşembe 5 Kasım 2015 Beci Kaid Essebsi nilgun@cumhuriyet.com.tr nilgun@ Milli irade fetişizmi rtık yalnız Türkiye’ye ayar vermekle kalmıyor. Dünyaya meydan okuyor: “Milli iradeye neden saygı duymuyorlar?” diyor: “Milli irade Erdoğan’ı yüzde 52 ile Cumhurbaşkanı seçtiği halde, saygı duymadılar. Demokrasi anlayışınız bu mu? Niçin yüzde 52’ye saygı duymuyorsunuz? Şu anda da yüzde 50 ile Türkiye’de bir parti iktidar oldu... Tüm dünyanın saygı duyması gerekir. Hâlâ bunu görmedim.” Önümüzdeki dönemin ana sloganı bu olacak: “Milli iradeye saygı duyun!” Erdoğan bu salvoyu daha seçim arifesinde tedavüle soktu. Sandığa saatler kala altını çizerek, “Milli iradeye herkes saygı gösterecek” dedi: “Çıkan neticeye bu milletin iradesidir diyeceğiz. Milletin iradesine hep birlikte saygı duyalım.” 7 Haziran’da süratle rafa kaldırdığı “milli irade fetişizmini”, böylece AKP “zaferinin garantisini aldıktan sonra” sil baştan devreye soktu. Anket şirketlerinin bilemediği sonuçları anlıyoruz ki şimdi AKP seçime günler kala saptamış. Bozdağ “319 vekil alacaklarını” Davutoğlu’na günler öncesinde müjdelemiş. “Reis”in milli iradeyi yeniden baştacı etmesinin tam bu zamanlamayla çakıştığını görüyoruz. A B Esad’dan vazgeçme sinyali Zakharova önceki gün gazetecilerin “Esad’ı iktidarda tutmak Rusya’nın prensibi mi?” sorusuna gelecekteki devlet başkanını Suriye halkının belirleyeceğini söyleyerek yanıt verdi. Ortadoğu’da bir rejimin daha zorla değiştirilmesinin “bölgeyi büyük bir karadeliğe çeviren bir felakete dönüşebileceğini” de ekledi. Batıda geniş yankı bulan bu sözler Moskova’nın “Esad’dan vazgeçme sinyali” olarak yorumlandı. Şam’ın diğer müttefiki İran ise taviz vermedi. Devrim Muhafızları Komutanı Muhammed Ali Caferi, “Rusya Esad’ın iktidarda kalmasıyla ilgilenmiyor olabilir. Bizse yerine geçecek daha iyi birini tanımıyoruz” diye tepki gösterdi. Suriye’ye askeri müdahalesinin başlamasından bu yana ilk kez isyancılarla işbirliği yaptığını açıklayan Moskova, Rakka ve diğer bölgelerde 24 IŞİD mevzisini bombalayan Rus jetlerinin “muhalefet temsilcilerinin sağladığı koordinatları kullandığını” duyurdu. Hangi isyancılardan bilgi alındığı ise belirtilmedi. Öte yandan Washington ve Moskova’nın 20 Ekim’de imzaladığı havada çatışmasızlık mutabakatı da ilk testten başarıyla geçti. Pentagon, savaş pilotlarının Suriye semalarında Rus uçaklarıyla doğrudan temas kurduğunu açıkladı. ‘Güçlü lider’ arayışı Havada ilk temas sorunsuz PUTİN DÜNYANIN EN ETKİLİ İNSANI SEÇİLDİ Amerikan Forbes dergisinin hazırladığı “dünyanın en etkili isimleri” listesinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin üçüncü kez ilk sırada yer aldı. İkinci etkili isim Almanya Başbakanı Angela Merkel olurken, üçüncülüğü ABD Başkanı Barack Obama aldı. Forbes’un listesinde ilk kez görevdeki bir Amerikan başkanının ilk 2 sırada yer almadığı belirtiliyor. Papa Françesko geçen yıl olduğu gibi dördüncü sıradan listeye girerken, iki sıra düşen Çin Devlet Başkanı Şi Cinping beşinci sıraya geriledi. Listede ilk kez yer alan isimlerse 2016 ABD başkanlık yarışının favori adayları Hillary Clinton ve Donald Trump ile Kanada’nın çiçeği burnunda başbakanı Justin Trudeau. Sarkozy’ye kokain soruşturması Fransa eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, uluslararası uyuşturucu kaçakçılığı soruşturmasına adını karıştıran savcılara ateş püskürdü. Dominik Cumhuriyeti ve Fransa arasında kokain ticareti yaptığı ortaya çıkan bir özel jet firmasıyla 3 uçuş gerçekleştirmesi sebebiyle soruşturmaya adı karışan Sarkozy Sarkozy, soruşturmayı yürüten savcıların telefonunu dinlediğini öğrenince “Ne düşünüyorlar acaba? Punta Cana’ya yanımda 700 kilogram kokainle uçtuğumu mu?” diyerek geçen hafta Dominik Cumhuriyeti’nde kokain kaçakçılığından yakalanan iki Fransız pilotla tek bağının ‘aynı havayolunu kullanmak’ olduğunu savundu. FRANSA İstifa çağrılarına aylardır direnen yolsuz Romanya Başbakanı Ponta’nın sonunu gece kulübünde yaşanan felaket getirdi olsuzluk suçlamalarının hedefindeki Romanya Başbakanı Victor Ponta, başkent Bükreş’teki bir gece kulübünde cuma günü çıkan yangında 32 kişinin can vermesi üzerine başlayan sokak protestoları sonrası istifa etti. “İstifamı sunuyorum, dolayısıyla hükümetim de görevi bırakıyor” diyerek muhalefetin aylardır beklediği haberi veren Ponta, “Umarım hükümetin istifası sokağa çıkan insanları tatmin eder” dedi. Colektiv adlı mekanda düzenlenen ücretsiz rock konserini izlemeye gelen yaklaşık 400 kişi, sahnede İstifa etmeyi bilen başbakan da varmış Y ki grubun ateşlediği havai fişeklerin köpük dekorları tutuşturması sonucu başlayan yangınla paniklemiş ve tek çıkış kapısına ulaşmaya çalışırken birbirini ezmişti. Erasmus programıyla Romanya’da eğitim gören Türk öğrenciler Ayberk Mancı ve Deniz Bilgili’nin de aralarında olduğu 180 kişinin yaralandığı facianın ardından gece kulübünün 3 patronu tutuklansa da tepkiler dinmedi. Başkent sokaklarında önceki Victor Ponta akşam düzenlenen yürüyüşe yaklaşık 20 bin kişi katıldı. “Utanın” ve “Katiller” sloganları atan eylemciler “Yolsuzluk öldürür” yazılı pankartlar taşıdı. Gerekli denetimleri yapmayan belediye başkanı, içişleri bakanı ve başbakan istifaya çağrıldı. Protestolara destek veren Romanya Cumhurbaş 7 Haziran’da rafa kaldırılan “milli irade fetişizmi”, böylece seçim öncesinden itibaren dolaşıma sokuldu. Eleştiri yapan herkese bundan böyle: “Hop! Sen kimsin? Haddini bil” denecek: “Kes sesini, otur, milli iradeye saygı göster!” Sadece iç muhalafete değil; dış dünyaya da her parazitte “Yüzde 50 konuştu. Saygı duyun!” atarı yapılacak. Erdoğan’ın artık küresel boyutta nam salan bu “milli iradeye saygı demokrasisine” yarım sayfa ayıran Financial Times; “Türk usulü demokrasi bu!” diyor ve bu “Türk usulü demokrasi”yi kısaca “Türklerin; Türk siyasetinin güçlü adamına bir alternatif olmadığı sonucuna karar vermiş olmasıyla” açıklıyor. Dört ayda dönüp dolaşıp gelinen “kürkçü dükkânı”, bana Yılmaz Esmer’in “değerler araştırması”nı hatırlattı. 2011’de yayımlanan araştırma; Türkiye’de çoğunluğun “parlamento ve seçimlerle kendisini uğraşmak zorunda bırakmayan bir güçlü lider istediğini” söylüyordu. “Güçlü lider” arayışındaki insanlarımız ayrıca Esmer’in bulguları doğrultusunda; siyasi katılımcılıktan da hiç haz etmemekteydi. Yılmaz Esmer, barışçı gösterilere katılmak, dilekçe imzalamak gibi en sıradan ve basit katılımcılık pratiklerine dahi halkımızın sıcak bakmadığını tespit etmiş; “katılımcılıkta çekingenliğin” AKP yıllarında arttığına dikkat çekmişti. Çoğunluk özetle bir “eşit yurttaşlık” mücadelesinde değildi. “Arap baharı” ikliminde Gezi anlaşılan istisna olmuş ve 1 Kasım’da “fabrika ayarlarına” dönülmüş, biraz şartlar zorlanınca hızla “alternatifsiz güçlü liderde” karar kılınmış... Manzara bu. Erdoğan da, tüm taşları bu “güçlü lider kararını” ittirecek yönde kullanarak oynatmış... Biz güçlü lideri seçeceğiz, milli irade yalnız sandıkta tecelli edecek ve kenara çekileceğiz. Ve bunun adı “demokrasi” olacak. Manzara bu da... Dünya buna saygı besler mi? Dünyanın “saygı kıstası” sırf liderlerin sandıkta aldığı oy yüzdeleriyle belirlenseydi; en yüksek saygıyı gezegenimizde “sandıktan en göz kamaştırıcı yüzdelerle çıkan” en baskıcı liderler alırdı. Esad 2007 cumhurbaşkanlığı referandumunda misal! yüzde 97.6 almıştı. Mübarek, son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 88.6’yı görmüştü. Saddam Hüseyin devrilmeden bir yıl önceki referandumda hiç kaçak yapmadan sandıkta “yüzde 100” rekoru kırmıştı. Bu liderlerin hepsi, başdöndürücü güçlerinin meşruiyet kaynağı olarak “sandığı” işaret ettiler... Ama düşünce özgürlüğünün, güçler ayrılığının, hukuk devletinin esamesinin okunmadığı bu ülkelerde her tür baskıyla sağlanan bu görkemli sandık rakamlarının hiçbiri, söz edilen liderlere dünyanın saygısını sağlamadı. Saygı ‘oyla’ olsaydı kanı Klaus Iohannis de “Birileri siyasi sorumluluk almalı” diyerek Ponta’ya mesaj gönderdi. İstanbul’a kaçmıştı 20072008 yıllarında avukatlık yaptığı dönemde vergi kaçakçılığı, kara para aklama ve sahtecilik suçlamalarıyla hakkında soruşturma açılan Ponta, görevdeyken yolsuzluktan yargılanan ilk Romanya başbakanı oldu. Soruşturmada ifade vermek yerine İstanbul’a gelip Bağcılar’daki bir hastanede diz ameliyatı olması büyük tepki çekti. 66 yıl sonra ilk kez buluşacaklar Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan liderleri 66 yıl sonra ilk kez bir araya geliyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Singapur’a yapacağı resmi ziyareti sırasında Tayvan Devlet Başkanı Ma Yingjeou ile 20 dakika yüzyüze görüşeceği bildirildi. Çin’de Komünist Parti’nin iktidara gelmesinin ardından ülkeden kaçan bazı hükümet yetkililerinin kuruluşuna öncülük ettiği ada ülkesi Tayvan ile Çin arasında yıllardır süren çatışmanın ardından diyoloğun başlaması son derece önemli görülüyor. Ancak Tayvan hükümet sözcüsü yaptığı açıklamada bölgede barışın güçlendirilmesine yönelik bu görüşmenin sonunda bir ortaklık beklenmemesi gerektiğininin altını çizdi. ÇİNTAYVAN IŞİD Kerkük’e saldırdı Radikal İslamcı IŞİD militanları Irak’ın Kerkük kentindeki Kürt hedeflerine saldırdı. Dubız ilçesindeki emniyet binası önünde düzenlenen intihar eyleminden sonra binaya ve kaymakamlığa giren militanlar güvenlik güçleriyle çatıştı. İlçe girişindeki kontrol noktasına da bombalı araçla saldırı düzenlendi. Saldırıda 3’ü IŞİD militanı 7 kişi can verdi, 15 kişi yaralandı. Kerkük’ün güneybatısında tutunan cihatçılar Kürt bölgelerine nadiren saldırıyor. Romanya’da halk önceki gün Ponta’ya karşı sokağa döküldü. C M Y B