Katalog

BULMACA 16 yemeği... Japon kökenli bir tür zincirli topuz... Mersin yöresine özgü bir halk oyunu. 9 Açık sarı yeşil renkli ve kokulu bir üzüm cinsi... Alanya ilçesinde bir çayın, barajın ve mağaranın ortak adı... “Ben Musa’yım sen firavun / İkrarsız şeytanı / Üçüncü ölmem bu hain / Pir Sultan ölür dirilir” ... Tırpana balığına verilen bir başka ad. 10 Doğu Karadeniz yöresinde “erik” anlamında kullanılan sözcük... Ant içme, yemin etme... Dünya. 11 Asya’da bir ırmak... ABD’nin bir eyaleti... Vakıf gelirinden görevlilere verilen ücret. 12 Hindistan sanatında sıkça betimlenen, timsah, yunus ve fil karışımı efsanevi su canavarı... “Alıcı Kuşu Kardeşliğin”, “Ay Kar Toplamaz ki” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... İlişkin, değgin. 13 Kemiklerin yuvarlak ucu... İtalya’da bir kent... Ahmak, aptal, budala... Sodyum elementinin simgesi. 14 Mardin ve Şanlıurfa’da binaların yapımında kullanılan, yöresel ve değerli bir taş... Kars ve Iğdır yöresinde “buzağı” anlamında kullanılan sözcük... Genişlik. 15 Y. K. Beyatlı’nın hece ölçüsüyBu haftaki bulmaca ödülü AKP’nin Önlenebilir KarşıDevrimi TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 4 Ekim 2015 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Gülün Ustası Yoktur”, “Erguvan Sözler” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... Osmanlı Devleti’nde gümrüklerde alınan bir vergi türü. 2 Sudan aşırı derecede korkma... Abhaz mutfağına özgü bir tür fasulye ezmesi... Suyukta ve özellikle kanda asit fazlalığından ileri gelen hastalık durumu. 3 Hapishanede volta atılan alan... Yenilmesi zor bir armut cinsi... 15 topla oynanan bir çeşit bilardo. 4 Ardahan ilinde bir ılıca ve madensuyu... Gemide yelkenlerin açılması... Eski Arapların recep ayında kestikleri kurban... Parlak kırmızı renkte bir süs taşı. 5 Bağışlama... Bozma, zarar verme... Kıvrık bir sopaya benzeyen ve atıcısına geri dönen bir av aracı... Satranç benzeri bir strateji oyunu. 6 Osmanlı Devleti’nin Müslüman olmayan uyruklarına verilen ad... Bir kümes hayvanı... Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yaşayan bir halk. 7 Kaliforniya’da yetişen, çok büyük bir orman ağacı... Bir haber ajansının kısa yazılışı... İçinde tek tohum bulunan ve olgunlaştığında kendiliğinden açılmayan kuru meyve... Yumurta biçiminde olan. 8 Ankara yöresine özgü, kuzu eti, pirinç, nohut ve sarmısakla yapılan kapama le yazdığı tek şiiri... Dizi, sıra... Anadolu’nun güneybatı kesimindeki Teke Yarımadası’nda antik bölge. 16 İşine çok bağlı kişiler için kullanılan şaka yollu sözcük... İri ve boru biçiminde beyaz ya da sarı renkli çiçeği olan bir süs bitkisi. 17 Tavlada “bir” sayısı... Bir spor takımının gözde oyuncusu... Bireyin karşılaştığı karmaşık, sorunlu durumlarda yönünü ve tutumunu belirlemesi. 18 İslamda, hiçbir kuşku duymadan inanılması gereken temel inançlar... Doğu Karadeniz yöresinde sutavuğuna verilen ad. 19 Bir soru sözü... Kestane ve fındık çubuklarıyla örülen kulplu sepet... “Zahit bizi eyleme / Hak ismin okur dilimiz” (Muhyi). 20 Bir nota... Gördükleri önemli işlerden dolayı kişileri onurlandırmak için devletçe verilen anmalık... “Gözümüze kara toprak / Dolmadan bir sürelim” (Karacaoğlan). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Ermeni alfabesindeki harflerden yararlanarak kendi adıyla anılan nota yazım sistemini geliştirmiş, bu sistemle klasik repertuvardan yüzlerce saz yapıtını notaya almış Ermeni asıllı Osmanlı müzikçi. 2 Yapma, etme... Tiyatroya uygulanan masal... Yassı ve dar biçimli metal parça... İsrail’in para birimi. 3 Uzun tüylü bir süs köpeği... Kapalı bir yerde seslerin dağılım biçimi... Metal, cam ya da topraktan yapılmış küçük kap. 4 Rusya’ya özgü, içine birbirinin eşi ve gittikçe küçülen bir dizi bebek yerleştirilen oyuncak bebek... Geminin, zinciri toplayıp demirini kaldırmaya hazır bulunması... Dolma yapmak için hazırlanan karışım. 5 Bir işi yerine getirme... Karagöz ve ortaoyununda Ermeni tiplemesine verilen ad... Müslüman Ortadoğu devletlerinde özerk yönetimlere, merkeze bağlı beyliklere ve sınır valiliklerine verilen ad... İtalya’da yaşamış antik halk. 6 “Hayır” anlamında kullanılan söz... Bir renk... Güney Amerika müziğine özgü bir tür pan flüt... “Bir çanı gibi gecenin içinde / Ta gün ışıyıncaya kadar / Vakur metin sade / Çalacaksın” (M. C. Anday)... Boru sesi. 7 Çirkin, kusurlu bir kızı bir kimseyle evlendirmek... Bir nota... Eski Yunan’da tapınaklarda yer alan ve üzerine sungular konan masa... Bir çeşit tuzlu turta. 8 Yumurtayı korumak amacıyla atık malzemeden yapılan özel kap... Güney Amerika’daki dağ sırası... Hoş 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Taner Timur Yordam Kitap İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... ve çekici bir görünümü olan... Hayvanın sırtına, eyerin altına konan bir tür belleme. 9 Şarkı, türkü... Karagöz balığının yavrularına verilen ad... Kavun, karpuz, kabak gibi bitkilerin toprak üstünde yayılan dalları. 10 SümerAkkad mitolojisinde savaş tanrısı... Zonguldak yöresine özgü bir halk oyunu... Yararlanılan uygun koşul. 11 “Geçme namert köprüsünden aparsın su seni” (Sait Paşa)... Nuri Bilge Ceylan’ın bir filmi... 15021736 yılları arasında İran’da hüküm süren hanedan. 12 Azerbaycan’ın geleneksel müziği... Kare ya da silindir biçimindeki yüksek yapı... Almanya’nın eski parasının kısa yazılışı... Açık denizlerde kullanılan çektiri türünden bir savaş gemisi. 13 Kahramanmaraş ilinde bir baraj... Cemal Nadir’in yarattığı bir tipin ve çıkardığı mizah dergisinin adı... Yeniçeri aylıklarına yapılan zam. 14 Haritasını çıkarmak üzere bir alanı üçgenlere bölme işi... Bir ormanın en iyi biçimde işletilmesi ve değerlendirilmesi için uygulanacak kuralların tümü. 15 Tantal elementinin simgesi... Nâzım Hikmet’in soyadı... Yurdumuzun Göller Yöresi’nde bir dağ. 16 Antalya ilinde ünlü bir antik kent... Cüretli, gözü pek, korkusuz. 17 Brezilya’nın eski başkentinin kısa söylenişi... Hakkâri ilinde, kaya resimleriyle ünlü bir vadi. 18 Tarih öncesi çağlarda tanrılara adak olarak sunulan küçük heykelcik... “Sana gitme demeyeceğim / Ama gitme ” (Özdemir Asaf). 19 Samsun yöresinde yemeği yapılan bir ot... Çin felsefesinde yaşamın bütün yönlerini kapsayan iki karşıt güçten dişil olanı. 20 Yapısına girdiği sözcüğe “den” anlamı katan Farsça önek... Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde bir mağara... Kötü hava koşullarından etkilenmemesi için sentetik kumla kaplanmış at yarışı pisti. 20.09.2015 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Jonathan Neale’ın “Küresel Isınmayı Durduralım, Dünyayı Değiştirelim!” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 20 Eylül 2015 1539 KAZANANLAR: 1 2 3 4 5 6 7 8 Altay Çokaktaş, Ata Yavuzer, ANKARA, Kemal Sarkılar, AYDIN, M. Şadi Yücel, BOLU, Okan Özkan ÇANAKKALE, Abdurrahman Tanrıöğen, DENİZLİ, İ. Muzaffer Baloğlu, GAZİANTEP, İbrahim Savaşan, Nazan Kutlu Toledo, Doğukan Gönüllü, Erol Tabakoğlu, Ahmet Uyanık, Sedat Konçuk, Roger L. Urgan, İSTANBUL, Nevzat Ural, Necla Tancı, Nejat Koş, Burçin Arslan, Ayhan Kopan, Murat Sürücü, İZMİR, Metin Özmen, KASTAMONU, Mercan Özkaya, KIRKLARELİ, Sadettin Maraloğlu, MERSİN, Akın Çamcı, MUĞLA, Murat Olgunsoy, SİNOP Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 T U L U Y H A N U Ğ U 2 O T U R A T E H S 3 M E V A L İ T U N U 4 U R İ Ü R E R A 5 R U L 6 A 7 T 8 A 9 G E T 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 R L U T İ A R A U A T D E R V İ Ş S E L A U R A A M A R 10 Ö Ğ E 11 K Ü B 12 13 14 15 16 17 T A K O F O B İ M E R E T 18 U L E M A İ Z B İ R O İ 19 R A F K 20 A K E M İ İ N E Ö L Ç E R B G E Z B E R İ K U Ş İ H A Ş A R E M A D E N O M O L A S I A T R A K S S M C E M A L S Ü R E Y A A B U J A K A K A V A O Ç O T R E İ A K İ K A L A L O A S G A G B R E Z A F A B E T U L H G G A U G A M E L A E M S E T İ L E N İ R O N İ A N A P O N U R M U S Ç İ R E Y O N Ç B E L P L A S E B O P A A Ö C E A V D E T İ A N T İ G O N E H N A Z A L T R U İ Z M BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com 3. Bodrum Briç Festivali Perşembe günü başlayan turnuva Pazar günü sonuçlanacak. 47 masa ile oynanan Hoşgeldin İkili’de Belis AtalayHalil Atalay ile Zerrin ÇelenoğluYeşim Somer, ikinci gün 54 masa ile oynanan imp ikilide ise Mert ŞekerGökhan Yılmaz ile M. Ali TekeliSevinç Durusoy yön birinciliklerini kazandılar. SATRANÇ Bobby Fischer insanları satranç bilenler ve satranç bilmeyenler olarak boşuna ikiye ayırmamış olsa gerek. Ülkemizdeki kısırdöngü neticesinde Edward Zwick’in Piyon Fedası isimli filmi ŞahMat adıyla piyasaya sürülünce, dışarıda ayrı isimlerde çekilmiş ama Türkiye’de sinemalara hep ŞahMat adıyla düşmüş filmlerin sayısı artmış oldu! Zwick’in filmi ‘Asrın Maçı’ da denilen 1972’deki SpaskiFischer dünya şampiyonluğu unvan maçı merkezde olmak üzere 50’li yıllardan 70’lere Fischer’in hayatını inceliyor. Gerçeklerle temenniler arasındaki çizgiyi karıştıran Zwick Fischer’in yaşantısını paranoya üzerine kurunca filmin adı ve hikâyesi ortaya çıkmakta: Psikolojik rahatsızlığı sabitken ailesi, çevresi ve hatta ABD hükümeti tarafından sırf dünya satranç şampiyonu olsun diye piyon gibi feda edilen sorunlu çocuk! Haliyle futbol hariç hiçbir konudan anlamayan bir topluma konuyu en iyi özetleyen isim seçilirken Zwick’in filmin konusunu tarif eden asıl ismi Piyon Fedası güme gitmiş. Fischer filmde gösterilmeye çalışıldığının aksine beyzbol ve rock and rolldan hoşlanan sosyal bir çocukken, yaşça erken girdiği satranç dünyasında hep olumlu yönde gelişmiş, çok okumasının da sayesinde her konuda fikir sahibi olup her fırsatta da bu fikirleri dillendirmekten çekinmemiştir. Dolayısıyla kimin piyon kimin Vezir olduğu gerçeğini değiştirmek isteyenler sürekleyici bir filme para ve vakit harcamış olsalar da, eser sadece fikren yanlış olmakla kalmayıp, tarihsel hatalar da içermekte. Filmde sıkça görünen GM Lombardy bile yapımcılarla işbirliğini reddedince FM Richard Berube adında Kanadalı zayıf bir satranççıya bırakılan teknik danışmanlığın eser üzerindeki olumsuz etkisi büyük olmuş. Futbol jargonunun hâkimiyetiyle bir türlü ıslah olmayan maç, oyun veya parti ile turnuva ve şampiyona kavramları satranç sahnelerinde GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Piyon Fedası birbirine karışırken, Rus oyuncular ve bilhassa Spaski ile çok iyi ilişkisi bilinen Fischer delüzyonlardan mustarip, telefon ahizelerinin dünyadaki en büyük düşmanı olarak gösterilmiş. İşin en ilginç yanı avukatı ve bir sürelik basın temsilcisi olan Paul Marshall’ın Fischer’e destek sağlamak için ABD hükümeti tarafından özel bir kuruluş olan USCF yani Amerikan Satranç Federasyonu’nun başına getirilen daha sonra zonal başkanlığı da yapmış olan eski CIA Albayı Edmondson’la rollerinin karıştırılması. Satranç sahnelerine gelince Fischer’in maçın ilk oyununda yaptığı atipik hamle ilk sırayı almakta: Araya Girmek ya da Girmemek Rosenberg ¦ AQT9 ¦ J2 ¦ JT8 ¦ AT98 Az Tamah Çok Ziyan Getirir ¦ A97532 ¦ 75 ¦ T5 ¦ A82 ¦ KJ984 ¦ AT65 ¦ 653 ¦3 ¦ 75 ¦8 ¦ KQ42 ¦ KQJ652 ¦ 32 ¦ KQ9743 ¦ A97 ¦ 74 Ziya ¦ KQ ¦ AQT4 ¦ AJ987 ¦ Q7 Takım maçı, Güneyde 3NT oynuyorsunuz, atak ¦4, yerden ufak Doğudan Vale ve Damla kazandınız. Nasıl devam edeceksiniz? Devam etmekte olan Dünya Dörtlü Takım Birincilikleri, d’Orsi Senyor Bowl’de, Ziya Rosenberg’in 1¦ açışına 1¦ dedi ve Batının 1¦ araya girişi önüne gelince konturladı. Rosenberg de konturu tuttu ve ¦J’yi çıktı. Ziya boşladı, dekleran yerden ¦K’yı oynadı, Rosenberg alıp, ¦8’i döndü. Yerden ufak verilince Zia 9’lu ile kazandı ve koz döndü. Sonuçta iki battı ve KuzeyGüney +500 yazdı. İçerde KuzeyGüney 2¦ +1’den 140 yazınca USA1 takımı 8 imp kazandı. Haftanın Problemi ¦ A862 ¦ ¦ AT6543 ¦ K872 Analiz: Pikler 32 dağıldı ise KQ piki çekip trefle yere geçerek kolaylıkla 10 löve yaparız. Burada problem piklerin 41 dağılımına karşı önlem almaktır. Çözüm: ¦K çekilir, ¦Q ezilerek yere geçilir. İki tarafta uymuşsa bir pik verilir ve beş pik, iki kırmızı As ve iki trefli lövesiyle dokuza gelinir. İkinci pike bir taraf uymazsa yerden 10’lu çevrilir ve Doğu örtmezse bırakılır. Savunma alır ve trefli dönerse karo empası tekrarlanır. Böylece 32 pik dağılımına oyunumuzu yaparken, 41 dağıldığında da şansımızı artırmış olduk. İşte savunmanın elleri: ¦ J864 ¦ 96 ¦ Q62 ¦ KT64 ¦ 10 ¦ KJ832 ¦ K43 ¦ J953 ¦ AKQJ543 ¦ 65 ¦ KJ ¦ 64 1¦ açışınıza Batı 5¦ araya girdikten sonra Güneyde 6¦ oynuyorsunuz. Atak ¦As. Oyunu planlayın. İyi bir hafta sonu diliyoruz. Siyahlarla oynayan Fischer 1... Fh2? (Bu lüzumsuz hamlenin neden oynandığından ziyade gelişen konumların irdelenmesi önemli.) 2.g3 sonrası filmde olduğu gibi terk etmedi. 2...h5 3.Şe2 h4 4.Şf3 Şe7 (Genel kanı Fischer’in 4...h3 5.Şg4 Fg1 6.Şh3 Ff2 7.Fd2! varyantında son hamleyi gözden kaçırdığı yönünde.) 5.Şg2 hg3 6.fg3 Fg3 7.Şg3 Şd6 8.a4 (Kasparov bu hamlenin yanlış olduğuna inansa da 8.Şg4 g6 9.a4 Şd5 10.Fa3 Şe4 11.Fc5 a6 12.b6 e5 oyunun devamındaki olasılıklara dönüşür.) Şd5 9.Fa3 Şe4 (9...e5 10.Şg4 Şe4 ve 9...a6 10.b6 Şe4 de aynı kapıya çıkardı.)10.Fc5 a6 (10...b6? 11.Fb6!) 11.b6 f5? (11...e5! 12.Şg4 g6 Finalin en önemli konumu: a)13. a5 Şd5 14.Fe7 f5 15.Şg5 f4! erleri değişip Şahla c8’e döner ve berabere yapar. b)13.Fe7 Şe3 14.Ff6 Şd4 de beyazın istemediği a5 hamlesini forse edeceğinden yine beraberlik verir.c) 13.Şg3! Şd3! 14.Şf3 Şc4 15.Fe7 f5 16.Ff6 Şd5 sonrası 17.Fg7 a5! 18.Ff6 Şe6 ile Siyahların konumunun ‘Zaptedilemeyen Kale’ haline geleceğini ve bundan ötürü Beyazın 17.a5 sürmek zorunda kalacağını ilk gösteren GM Timman olmuştur.) 12.Şh4! f4?! (12...Şd5 13.Fb4! Şe4 (13...Şc6 14.Fa5!) 14.Fd2 Şd3 15.Fc1 Şc2 16.Fa3 Şd3 17.Fc5 Şc4 18.Fe7 Şd3 19.Fg5 Şe4 20.Şh5 manevrasıyla oyundaki gibi arkaya dolanıp kazanır.) 13.ef4 (Ajurne hamlesi.Filmin ajurnelere hiç değinmemiş oluşu ayrı bir nokta.) Şf4 14.Şh5 Şf5 15.Fe3 Şe4 16.Ff2 Şf5 17.Fh4 e5 18.Fg5 e4 19.Fe3 Şf6 20.Şg4 Şe5 21.Şg5 Şd5 22.Şf5 a5 23.Ff2 g5 24.Şg5 Şc4 25.Şf5 Şb4 26.Şe4 Şa4 27.Şd5 Şb5 28.Şd6 Terk çünkü 28...a4 29.Şc7 Şa6 ile eninde sonunda Siyah b7 erinden uzaklaşmak zorunda kalır. 10 Maçın ikinci oyununa çekim yapan kameraların sessizliği zedelediği gerekçesiyle çıkmayan Fischer buna rağmen 20 geriden 12,58,5’la maçı kazanarak dünya şampiyonluğunu aldı. Bence filmin rolünü en iyi oynayanı Spassky’yi ve onun Amerikalı hasmına sevgisini çok iyi canlandıran aktör Liev Schreiber. Tarihi yanlışlar, eklenen kişiler, Edmondson ve Chester Fox gibi hiç gösterilmeyen karakterlere rağmen film bilhassa satrançtan anlamayan seyirci için sürükleyici! C M Y B