Katalog

EKONOMİ 8 ERİ TÜİK VERİL ENERJİYE ZAMMI YOR DOĞRULU nerji Bakanlığı tarafından sürekli yinelenen ‘zam yapılmadı, yapılmayacak’ sözleri gerçekliğe uymadı. Yurttaşlar, bu yılın ilk altı aylık döneminde konutlarda 1 metreküp doğalgaz için ortalama 115.4 kuruş ödedi. TÜİK’e göre geçen yılın aynı döneminde bu fiyat 104,2 kuruş olarak belirlenmişti. Yurttaşların ilk alta ayda doğalgazda ödediği fazla miktar doğalgazda 10 kuruş, elektrikte de 5 kuruş oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılının ocakhaziran dönemine ilişkin elektrik ve doğalgaz fiyatlarına ilişkin istatistikleri açıkladı. DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 3.0270 1.1 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 3.3840 3 kuruş 11.55 0.11 puan 74.205 52 puan 725.19 12.55 lira 108.50 1.9 lira EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Perşembe 1 Ekim 2015 Doğalgaza 10, elektriğe 5 kuruş fazla ödedik Hükümetin her fırsatta ‘enerjiye zam yapmadık’ söylemi ceplere yansımadı. Yurttaş, ilk altı aylık döneminde 1 metreküp doğalgaz için ortalama 115.4 kuruş ödedi ‘İlginç zamanlar’, iki ‘tuzak’ ir Çin bedduasındaki gibi “ilginç” zamanlarda yaşıyoruz. Son örnek Suriye: Rusya girdi, Çin de geliyor. Dünyanın düzeni, yönü belirsiz bir geçiş süreci yaşıyor. Kaygı verici olasılıklar şekilleniyor gözlerimizin önünde. En kaygı verici olan da büyük güçler arası çatışmalara ilişkin. Geçen günlerde gerçekleşen Birleşmiş Milletler oturumlarından, Obama, Putin ve Xi görüşmelerinde gündeme gelen jeopolitik pazarlıklardan da yararlanarak bir büyük resim oluşturmayı denemek gerekiyor sanırım. ABD, Çin ve Rusya’nın birbirinden farklı, çok iyi yönetilemezlerse büyük küresel çatışmalar yaratabilecek sorunları, projeleri var. ABD gerileyen bir hegemonyacı güç. ABD yönetimi bu gerilemenin, kimi bölgelerde, ama özellikle Ortadoğu’da yarattığı iktidar boşluğunun getirdiği riskleri, yükselen bir güç olan Çin’in dünya sisteminde yarattığı basınçları yönetmeye çalışıyor; Rusya ve Çin gibi ABD merkezli düzene uymayan ya da uymakta isteksiz, kendi taleplerini dayatan merkezkaç güçleri içeri çekmeye çalışıyor. Çin’inkiler çok farklı. İnsanlık tarihinde hiçbir güç bu hızla ve bu kadar kısa bir zaman diliminde yükselmemişti. Üstelik Çin herhangi bir ülke değil, arkasında binlerce yıllık bir uygarlığın, gerilemeyükselme dalgalarının deneyimi, getirdiği perspektif, ABD’ninkine eş büyüklükte, büyümeye devam eden bir ekonomisi, hızla kapitalistleşen bir buçuk milyarlık bir nüfusu var. Çin devletinin, bu ekonominin, nüfusunun gereksinimleri karşılama çabaları, onun önce bölgede, sonra da dünya çapında belirleyici olma konumuna doğru itiyor. Adeta iki devasa “tanker” gibi ilerleyen bu iki ülkenin yolu sık sık kesişmeye başlıyor, çarpışma olasılığı artıyor. Rusya, ne nüfusu ne de ekonomik kapasitesi bağlamında artık küresel çapta bir oyuncu değil. Ancak askeri teknolojisi hâlâ birinci sınıf. Rusya’nın devleti hem ülkenin doğal zenginliklerini, ekonomik mali kaynaklarını hem de var olan siyasi iktidarı korumak istiyor. Bu amaçlara bağlı iki projeden söz edilebilir. Birincisi, yakın çevresinde, Batı’nın askeri siyasi basıncına karşı güvenlikli alanlar yaratmak, ikincisi, ABD ve Çin arasındaki olası bir çatışmada, kendine uygun tarafı, sonucu belirlemek üzere seçebilecek bir konuma yerleşmek istiyor. ABD ve Çin arasında şekillenmeye başlayan dinamik korkutucu biçimde “Tükidides’in tuzağı” denen duruma benzemeye başlıyor (The Atlantic, 24/09). Bu “tuzak” Sparta hegemonyası altında Atina’nın yükselmeye başlamasıyla oluşan durumda Tükidides’in, Sparta’da gözlemlediği “korkuyla” ve bölgedeki “karmaşık ittifaklar” düzeniyle ilgili. Atina yükseldikçe Sparta’nın düzeni içinde kendine uygun bir yer oluşturmaya başlıyor. Bu Sparta’yı korkutuyor. Bir aşamada iki küçük krallık olan Korint ve Korfu arasındaki anlaşmazlık Sparta ve Atina’yı içine çekiyor, 40 yıllık Pelopones savaşları başlıyor. Harvard Üniversitesi’nden Belferd Merkezi’nin son 500 yılda ortaya çıkan benzer durumlar üzerine yaptığı araştırma, 16 “Tükidides tuzağından” 12’sinin savaşla sonuçlandığını gösteriyor. Diğeri de “karşılıklı bağımlılık tuzağı” (Roach, Project Syndicat, 28/09). 1980’lerden bu yana Çin yükselirken ABD’nin “tasarruf” açığının Çin tarafından karşılanmasına, Çin’in ihracatının ABD tarafından emilmesine dayalı bir karşılıklı bağımlılık oluşmuştu. Şimdi, Çin ekonomik modelini, iç tüketime yönelik biçimde değiştirmeye çalışıyor, “tasarruf” ihraç etmek yerine “tasarruf” emiyor. Böylece ABD, büyümesini destekleyen bir mali kaynaktan, ucuz ithal mallarından yoksun kalmaya başlıyor. ABD bundan hoşnut olmuyor. Dahası Çin’in doğal kaynaklara ve pazarlara ulaşmak için uluslararası etkisini arttırması ABD’yi korkutuyor. Bu iki ülke şimdi Çin’in Suriye’ye gelmeye başlamasında olduğu gibi “yerel” gerginliklerde karşılaşmaya başlıyor... Bu “tuzakların” bir savaşa yol açmaması için, yeni bir uluslararası ilişkiler modeli bulmak gerekiyor. Ama ne yazık ki bu krizdeki küresel kapitalizmin “fıtratında” yok! Dedim ya “ilginç zamanlarda” yaşıyoruz. E B Söz konusu dönemde konutlarda 1 kWh elektrik için ortalama 38,9 kuruş ödendi. Konutlarda, 1 kWh elektrik için tüketiciler yılın ilk 6 ayında en küçük tüketim aralığı olan 1000 kWh’in altında ortalama 39 kuruş, en büyük tüketim aralığı olan 15 bin kWh ve üstünde ise ortalama 36,6 kuruş ödedi. Sanayide 1 kWh elektrik için söz konusu dönemde ortalama 24,4 kuruş ödeme yapıldı. Sanayide aynı dönem elektrik fiyatlarına bakıldığında en küçük tüketim aralığında (20 MWh altı) tüketiciler 1 kWh elektrik için ortalama 28,2 kuruş, en büyük tüketim aralığı için (150 bin MWh üstü) ise ortalama 20,8 kuruş ödeme yaptı. Bu yılın ilk 6 ayında konutlarda 1 metreküp doğalgaz için ortalama 115,4 kuruş ödendi. Konutlarda 1 metreküp doğalgaz için en küçük tüketim aralığı olan 522 metreküp altında ortalama 116 kuruş, 5225 bin 219 metreküp aralığında ortalama 115,2 kuruş, 5 bin 219 metreküp ve üstünde ise ortalama 115,3 kuruş ödeme yaptı. Sanayide 1 metreküp doğalgaz için ilk 6 ayda ortalama 99.3 kuruş verildi. Aynı dönemde nihai kullanıcı Ortalama 115 kuruş doğalgaz fiyatlarına bakıldığında, tüketiciler en küçük tüketim aralığında (26 bin 94 metreküp altı) 1 metreküp doğalgaz için ortalama 113.8 kuruş, en yüksek tüketim aralığında (26 milyon 94 bin104 milyon 376 bin metreküp) ise ortalama 98,3 kuruş ödedi. Geçen yılın aynı döneminde, konutlarda 1 kWh elektrik için ortalama 35,4 kuruş, sanayide ise ortalama 23,4 kuruş ödenmişti. Konutlarda 1 metreküp doğalgaz için ilk 6 ayda ortalama 104,2 kuruş, sanayide ise ortalama 89,5 kuruş ödeme gerçekleştirilmişti. l Ekonomi Servisi TRT’nin elektrik payına tırpan Elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedeli üzerinden tahsil edilen TRT payını mahkeme iptal etti. Danıştay 13. Dairesi’nin kararı gereği TRT’nin elektrik faturalarından aldığı toplam pay yüzde 15 ila yüzde 20 arasında azalacak. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kararı internet sitesinde duyurdu. Son 3 yıldır kayıp bedelleri üzerinden alınan TRT payının iadesi de söz konusu. Üç ülke, üç ‘proje’ Netaş ile Kanadalılardan 10 milyon dolarlık fon etaş ve Kanadalı işadamı Terrence H. Matthews’un şirketi Wesley Clover, TRPE Capital yönetiminde, erken evre şirketlere ve girişimcilere yatırım yapmayı, katma değeri yüksek teknoloji projelerini desteklemeyi amaçlayan Netaş Wesley Clover Teknoloji Fonu’nu kurdu. 10 milyon dolarlık bir büyüklüğe sahip fonun ortakları arasında Netaş, Wesley Clover ve TRPE Capital ile beraber 10 kadar yatırımcı bulunuyor. Şirket başına bir milyon dolara kadar yatırım yapmayı öngören fonun ayrıca şirketleşme sürecini tamamlamış 5 yatırımı bulunuyor. Netaş Üst Yöneticisi (CEO) C. N Müjdat Altay, “Geleceğin teknolojilerini yaratma arzusuyla dolu gençleri özel ve sitematik bir yaklaşımla aramıza alıyoruz, onları Türkiye’de ve Netaş’ta ön eğitimden geçirip hazırlıyoruz. Bu adımı gençlerimizin Kanada’ya gitmesi ve Terry Matthews’un evinde kalarak Kanada kökenli ‘Startup’ları tanıma süreci takip ediyor” dedi. Wesley Clover Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sir Terry Matthews da yeni fonun gelişmekte olan ülkelerdeki “erken evre teknoloji girişim fonları”na örnek olduğunu, doğru yönetim metotlarını uygulayarak hızlı ticarileşmeyle, rakiplerinden farklılaştığını söyledi. l Ekonomi Servisi Bodrum’da 22 Eylül’deki sağanak ve sel büyük maddi hasara yol açarken 10 kişi de yaralanmıştı. Sigorta sektörü 2016’da büyümede hız kesecek TSB Başkanı Ramazan Ülger’e göre Bodrum’da yaşanan sel felaketi terör olaylarına nazaran sektörü daha fazla etkiledi. ürkiye’de sigortacılık sektörü, ekonomide yaşanan daralmaya ve TL’de değer kaybına rağmen 2015 sonunda büyümenin yüzde 1415 seviyesinde olmasını beklerken, 2016’da düşüş öngörüyor. Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği (TSB) Başkanı Ramazan Ülger, bu yıl belirsizlik döneminde tüketicinin harcama yerine tasarrufa yöneldiğini, primlerin artış gösterdiğini, 2016’da ise hem seçim sonrası süreç hem de küresel piyasalara bağlı olarak büyümenin yüzde 910’da kalma Çatışmaya açılan ‘iki tuzak’ T Rifat Hisarcıklıoğlu şirketlerin üst düzey yöneticileriyle görüştü. TOBB, ABD’li şirketleri G20 zirvesine davet etti ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, New York’ta ABD’nin önde gelen şirketlerinin üst yöneticileriyle bir araya geldi. Toplantıya, Coca Cola, Cisco, Metlife, Celgene, Brightstar, Noble Energy, Ntent, Goldman Sachs, Honeywell, Albright Stonebridge Group, T Metlife, UPS gibi önde gelen firmaların üst düzey temsilcileri katıldı. Görüşmelerde ikili ilişkiler ve Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması gündeme geldi. Hisarcıklıoğlu ABD’li şirketlerin yöneticilerini kasımda Antalya’da düzenlenecek G20 zirvesine davet etti. l Ekonomi Servisi sını beklediklerini söyledi. Ülger, sektörün ilk altı ayda hayat branşının desteğiyle 53 milyon TL teknik kâr açıkladığını, Türk sigorta sektörünün reel büyüme oranının ilk altı ayda yüzde 5.7’ye ulaştığını belirtti. Sektördeki yabancı sermaye oranının yüzde 70’e ulaştığını kaydeden Ülger, sektörün gelişimi için özellikle kişi başına düşen prim üretiminin ve penetrasyonun da artırılması gerektiğini vurguladı. Ülger, “Kişi başına düşen prim üretiminin dünya ortalaması 662 dolar. Bu ra kam Asya ülkelerinde 307 dolar iken, biz henüz 153 dolar ile oldukça gerilerde yer alıyoruz. 2014’te yüzde 1.4 olan Türkiye sigorta penetrasyonu, yüzde 6.2 olan dünya sigorta penetrasyon oranının oldukça altında” dedi. Ülger, Doğu ve Güneydoğu’daki araç ve işyeri yakma olaylarının rakamsal olarak sektöre direkt etki edecek bir büyüklüğü yansıtmadığını, Bodrum’da yaşanan sel felaketinin terör olaylarına nazaran sektörü daha fazla etkilediğini söyledi. l Ekonomi Servisi TÜSİAD’ın Berlin’de gündemi terör oldu ÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Cansen BaşaranSymes başkanlığındaki TÜSİAD heyeti, Almanya’nın başkenti Berlin’i ziyaret etti. Ziyaret kapsamında, TÜSİAD heyeti, Alman siyaset ve iş dünyasının önde gelen isimleriyle Türkiye’nin AB üyelik süreci, AB’nin geleceği ve ikili ilişkiler ele alındı. BaşaranSymes, “Son dö Soner Canko ankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, 1 Nisan 2016’da Türkiye’nin ulusal ödeme yöntemi olan “Türkiye’nin Ödeme Yöntemi”ni (TROY) kullanmaya başlayacağını söyledi. Canko, “Türkiye’nin ilk ve tek ulusal ödeme yöntemini geliştirdik. Kredi ve banka kartlarının sağ alt köşesinde yer alan ve ödeme yöntemi markasını taşıyan bö BKM kartlara ‘TROY’ markası getiriyor ATM’de TROY’a para ödeyeceğini anlatarak, son 25 yıl içinde yerel kaynaklar ve kendi altyapılarıyla kümülatif olarak 28 milyar adet ödeme işlemiyle 1.8 trilyon dolara ulaşan kart harcaması hacmi yarattıklarını aktaran Canko, Türkiye’de 106 milyon banka kartı, 58 milyon kredi kartı ve 2.4 milyon adet POS cihazı olduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi B T nemde olağanüstü artış gösteren terör olaylarının bir an önce sona ermesine yönelik beklent karşılıklı temaslarda dile getirilen en önemli mesajdı. 1 Kasım seçimlerinin ardından zaman kaybetmeden TürkiyeAB ve Türkiye Almanya ilişkilerine yeniden bir ivme kazandırılması konusunda kapsamlı görüş alışverişinde bulunduk” dedi. lümde artık bir Türk markası da yer alacak. Türkiye’nin Ödeme Yöntemi markası Türkiye: TR, Ödeme: O, Yönetimi: Y harflerinden oluşan kısaltmayla, TROY oldu” dedi. Global bazda önde gelen ödeme sistemleri arasında Mastercard ve Visa öne çıkıyor. 2016 itibarıyla 2.4 milyon POS cihazında TROY kullanılabileceğini ve 45 bin Bayramda alışveriş hız kazandı Bayramda şehir dışına çıkamayanlar alışveriş merkezlerine akın etti. Kurban Bayramı döneminde ziyaretçi sayısı endeksi 103 puan, ciro endeksi 171 puan olarak gerçekleşirken AVM’ler bu yıl da yükseliş trendini devam ettirdi. Gaziantep, İskenderun ve Antakya’da üç alışveriş merkezi yatırımı bulunan Prime Development’in Üst Yöneticisi (CEO) Dr. Artuğ Çetin, Anadolu’daki alışveriş merkezlerinin ziyaretçi sayılarının geçen Kurban Bayramı’na oranla yüzde 21 artığını belirterek; bayram tatili boyunca en yüksek ziyaretçi sayısı ile Primemall İskenderun alışveriş merkezinin rekor kırdığını; ciro olarak da Primemall Gaziantep alışveriş merkezinin birinci sırada yer aldığını belirtti. C M Y B