Katalog

5 EYLÜL 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER [email protected] katılan gençleri örgüte sevk eden nedenleri ortadan kaldırmalı’ mesajı verdi 9 IŞİD ve Ukrayna çıkmazı u Galler’deki NATO zirvesinde Türkiye’den IŞİD’e karşı ‘etkili güvenlik önlemi alması’ isteniyor. Erdoğan, zirvenin ilk gününde Türkiye’nin 4 bin kişiye yasak koyduğunu aktarıp ‘Siz kendi sınırlarınızda güvenliği alın’ mesajı verdi. Ankara, Rusya’ya karşı Soğuk Savaş’a dönülmemesi için ‘diyalog’ ikazı yaptı. CARDIFF Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı olarak katıldığı ilk uluslararası zirvede, Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı güvenlik tedbirlerini artırmasını isteyen müttefiklerine, “Siz öncelikle tedbirleri kendi sınırlarınızda alın. Bize de liste verirseniz tedbirleri alırız. Ama sorunun kaynağına inilmesi önemli” mesajı verdi. Erdoğan, “Türkiye’nin halihazırda 4 binden fazla kişiye yasak uyguladığını” aktardı. NATO’nun dün Galler’de toplanan liderler zirvesinin sonuç bildirgesi için 10 gündür IŞİD ile ilgili bölümün yazımı üzerinde çalışılıyor. İttifakın Batı kanadında IŞİD’e karşı “etkin tedbirler”in alınması ve kolektif olarak neler yapabileceği tartışılırken, Türk heyeti, alınacak önlemler konusunda sorumluluğun kendilerine Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Paraşenko ile görüştü. Erdoğan’ın Türk heyeti, NATO zirvesinde ‘IŞİD’e ABD ve İngiltere liderlerinin dün zirve öncesi durakları bir okuldu. (Fotoğraf: AFP) ZİRVEDEN NOTLAR... 4 Türk heyeti ABD heyetinin ardından en kalabalık heyet oldu. Pek çok ülke 2030 kişilik heyetle zirveye katılırken, Erdoğan’ın heyeti için 150’den fazla kart istendi. İngiliz yetkilileri Türk heyetine 100 kart verdi. 4 Aile fotoğrafı çekimi sırasında Erdoğan sağ en başta yer aldı. Yanında Çek lideri vardı. Çekim sonunda Obama yürümeye başlayınca Erdoğan’ın ABD liderini beklemesi ve yanına gelince yürüyerek eşlik etmesi AA tarafından “ayaküstü sohbet ederek zirve salonuna geçtiler” şeklinde aktarıldı. 4 Erdoğan bugün 17.45’de Obama ile görüşecek. Fethullah Gülen’in iadesini bir kez daha gündeme getirecek. Obama ile Cameron yazdı ‘Rusya kurallar kitabını yırttı’ Dış Haberler Servisi NATO zirvesi öncesinde Atlantik’in iki geleneksel müttefiki ABD ile İngiltere’nin liderlerinden Rusya’ya çok sert çıkış geldi. ABD Başkanı Barack Obama ile İngiltere Başbakanı David Cameron Times of London gazetesinde ortak kaleme aldıkları makalede, Rusya’yı “kurallar kitabını yırtıp atmakla” suçlandı. İki lider, “Doğuda, Rusya yasadışı ve kendinden menkul Kırım ilhakıyla kurallar kitabını yırtıp attı ve Ukrayna toprağındaki birlikleri egemen bir ulus devleti tehdit ediyor” dedi. Makalede, “Rusya, Ukrayna’ya silahlarını doğrulturken, köktendinciler alçakca cinayetler işlerken NATO ittifakını güçlendirmek zorunda” vurgusu yapıldı. Makalede, IŞİD’in Amerikalı bir gazeteciyi daha infazının eklendiği vahşetine işaret edilerek “ülkelerinin barbar katiller tarafından yıldırılamayacağı” belirtildi. İki lider, dünyada daha fazla özgürlük ve güvenlik sağlamaya kararlılıklarını ifade etti. NATO sınırları dışında aynı değerleri taşıyan, barışçıl ve hoşgörülü bir dünya isteyenlerle ortalığa vurgu yaptı. Obama ve Cameron, Kürt ve Irak güçlerine yardımları da bu çerçevede sundu. yüklenmemesini istiyor. Edinilen bilgiye göre, Türkiye’nin “Biz bir turizm ülkesiyiz. Yılda 35 milyon turist ağırlıyoruz, herkesi kontrol edemeyiz” mesajı veriyor. Bu yüzden Batılı kaynaklara göre sonuç bildirgesinde Türkiye’nin hassasiyetlerini gözeten bir yazı hazırlanıyor. Türk heyetine “Sınır geçişlerini tamamen kontrol altına almanız çok zor biliyoruz ama bu geçişleri en aza nasıl indiririz onu konuşalım” mesajı iletildi. Erdoğan’ın dün akşam görüştüğü Galler Prensi Charles’a da Türkiye’nin mesajlarını aktardığı belirtildi. Erdoğan, dün Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Hollande, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Paraşenko, İspanya Başbakanı Mariano Rajoy Brey ile görüştü. AB ile görüşmelerde Türk kaynaklar şu yorumu yaptı: “Sorunun kaynağına inmek lazım, nasıl olur da Batı’da ‘Öfkeli çocuklar retoriği’ iyi eğitim almış gençler, böyle radikal bir örgüte katılır. Önemli olan onları bu arayışa sevk eden nedenleri ortadan kaldırmak, yabancı ve dışlanmış hissetmekten kurtarmak.” ATeşkes umudu Dış Haberler Servisi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna krizinin çözümü için bugün Minsk’teki toplantı öncesinde 7 maddelik ateşkes önerdi. Ukrayna Devlet Başkanı Petro Paraşenko da dün NATO zirvesinde, “Yarın Minsk’te barış planının aşamalı başlangıcını içeren belge imzalanabilir. Toplantı olursa, genelkurmaya tek taraflı ateşkes emri vereceğim” dedi. Putin’in önerisi; federalist ve ayrılıkçıların saldırılarını durdurması, Ukrayna güçlerinin çekilmesi ve hava saldırılarının durması, bağımsız gözlemcilerin gönderilmesi, insani yardım koridorları yaratılması, hasar gören altyapının inşası ve esir değişimi içeriyor. Ukrayna Başbakanı Arseni Yatsenyuk’un öneriyi derhal reddetmesi dikkat çekti. Yatsenyuk, Rusya liderini “kandırıkçılıkla” suçlayıp, “Putin’in asıl planı Ukrayna’yı yok edip Sovyetler Birliği’ni kurmak” dedi. Bütün dikkatler Minsk’te Zirvenin Ukrayna başlığı altında, ittifakın oluşturmayı planladığı “acil müdahale güç” alınırken, asker katkısının büyük kısmı Britanya, ABD, Hollanda ve Fransız askerlerinden oluşacak. Ancak ittifak ruhu nedeniyle tüm üyelerin katkısı hedefleniyor. Türkiye’den de küçük bir birliğin katılımı gündemde. Ayrıca Rusya’ya karşı ittifakın ortak tavır sergilemesi de talep ediliyor. Türkiye “Ukrayna krizi Soğuk Savaş yıllarına dönüş kapısını açmasın” tezini savunuyor ve Rusya’ya yönelik yaptırım kararlarına katılmıyor. Zirvenin MoskovaAnkara ilişkilerine yansımasının olması bekleniyor. Bu vesileyle Mevlüt Çavuşoğlu da dışişleri bakanı olarak ilk kez Amerikalı meslektaşı John Kerry ile görüştü. Kerry, Çavuşoğlu’na başarılar dileyip “önceki dönemdeki gibi yakın çalışmanın sürmesi umudunu” dile geavaş karşıtları dün zirvenin tirdi. Çavuşoğlu, Fransız ve yapıldığı Newport’ta protesto Ukraynalı meslektaşlarıyla gösterisi yaptı. (Fotoğraf: AFP) da bir araya geldi. Baltıklar için Mehmetçik Rusya’ya 5. madde ikazı NATO’nun üyeleriyle dayanışmakla kalmayıp ulusal çıkarları da koruması gerektiği belirtilen makalede, Doğu Avrupa’da askeri konuşlanmanın gerekliliği savunuldu. Rusya’ya NATO’nun bir üyesine veya geneline tehdit olması durumunda ortak savunmayı içeren 5. maddenin yürürlüğü sokulacağı uyarısında da eksik edilmedi. S Putin’in 7 önerisi Rusya’yı IŞİD’le eş tuttu NATO Genel Sekreteri, ‘Doğu’da Rusya, güneydoğuda IŞİD...’ diyerek Rusya’yı ‘terör örgütüyle’ eş tuttu. Rus Savunma Bakanı’na seyahat yasağı gündemde Dış Haberler Servisi NATO liderler zirvesi İngiltere’nin Galler bölgesindeki Newport kentinde, Ukrayna ve IŞİD gündemleriyle toplandı. NATO liderleri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i hedef seçerken, zirveden Ukrayna’ya askeri destek kararı ile Doğu Avrupa’ya yönelik “NATO acil müdahale gücü” çıkması bekleniyor. Zirvede dün NATO’nun görevini yakında bırakacak olan Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, en sert çıkışı yaptı ve Rusya’yı IŞİD’la eşdeğer tuttu: “Doğu’da Rusya Ukrayna’ya saldırıyor. Güneydoğuda sözde İslam Devleti denilen terörist örgütün yükselişini görüyoruz. Bu tehditlere karşı önemli adımlar atacağız.” Rusya, Batılı ülkeleri üç yıldır Suriye’de Afganistan’da 1980’lerde yapılan hataları tekrarlayıp “ılımlı devrimciler” argümanıyla aşırı unsurları destekleyerek hata yapmakla itham ediyordu. dımda serbest olduğunu duyurdu. ‘Ayrıcalıklılık konsepti hayırlı değil’ Dış Haberler Servisi NATO’nun Ukrayna kriziyle gerekçelendirdiği Doğu Avrupa’ya “acil müdahale gücü” ile Ukrayna’nın ittifaka olası üyeliği Moskova’yı alarma geçirdi. Rusya bu durumu Amerika’nın kendisini “çevreleme” politikası olarak görürken, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Bazı Batılı ortaklarımız, ne yazık ki en etkili oyuncular (ABD) NATO için bir zafer ve Amerika’nın her arzusunu uygulayacağı bir durum istiyor. Obama’nın defalarca ilan ettiği bu ayrıcalıklılık konsepti iyi bir yere götüremez, şimdiye kadar da götürmedi” diye konuştu. Rus bakan, Ukrayna’da Lavrov, Batı’ya barışı sağlamaya çalış sert çıktı. (AP) tıklarını ancak, Batı’nın savaşı tercih edenleri seçtiğini savundu: “Bizler siyasi anlaşmayla çözüm için en aktif çabaladığımız sırada Rus karşıtı retoriğin artması, Kiev’deki savaş yanlısı partiye aktif destein göstergesi. Bu vakada ABD’nden..” dedi. Lavrov’dan ABD’ye ikaz ‘En ölümcül’ yığınak Rasmussen, 4 bin civarında askerden oluşacak ve 48 saat içinde konuşlandırılabilecek “acil müdahale gücüyle” ilgili bilgi de verdi. Buna göre, ittifak, Doğu Avrupa’da “daha görünür” askeri güç bulundurmayı, Baltıklar dahil bölgeyi kapsamayı hedefliyor. Bu durum Rusya ile 1997’de imzalanan ve bölgede kalıcı asker konuşlandırılmasını men eden anlaşmanın ihlali. Ancak NATO Rusya’nın Kırım’ı ilhak ederek anlaşmayı bozduğu görüşünde. Zirve sırasında Pentagon’dan Albay Steven Warren, Rus birliklerinin sınıra ağır silahlarla konuşlandığını aktarırken, “Sınırda bugüne kadar gördüğümüz en ölümcül güç” ifadesini kullandı. Beyaz Saray’ın zirve açıklamasında ise, “Liderler Rusya’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik ihlallerini kınadılar ve eylemlerinin be Dün Mariupol kentinden de çatışma haberleri geldi. (AP) delini ödemesi gerektiğinde uzlaştılar” denildi. Yeni yaptırımlar kapıdayken, kaynaklar AB’nin Rus Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya seyahat yasağı uygulayabileceğini aktardı. Putin’e yakın 20 isme daha hesap dondurma ve seyahat yasağı düşünülüyor. Zirve öncesinde Fransa da Rusya’ya iki adet “Mistral” helikopter gemisinin teslimini durdurdu. Fransa Cumhurbaşkanı Françoise Hollande, bu teslimatı ‘Ukrayna’da krizin bitmesi’ koşuluna bağladı. Rusya Savunma Bakanlığı, kararı “Nahoş fakat Rus ordusunun modernizasyonu için trajedi değil” diye değerlendirdi. Donetsk ve Lugansk’taki isyancılar ateşkese sıcak olsalar da şüpheliler. Donetsk Halk Cumhuriyeti “başbakanı” Aleksander Zakharçenko plan imzalanırsa bir saat içinde ateşkes emri vereceğini duyurdu. Federalist lider Oleg Tsaryov ise “Paraşenko geçmişte sözünü tutmadı. Birlikleri destekleyen oligarklar var. Garanti yoksa ateşkes olmaz” dedi. Sahadan haberler umut verici değil. Geçen hafta karşı atağa geçip, güneydoğudaki Azak Denizi bölgesinde Novoazaks’ı da ele geçiren isyancıların 500 bin nüfuslu liman kenti Mariupol’ün dış mahallelerine ulaştığı belirtiliyor. Çatışma haberleri gelirken, Ukrayna’nın BM temsilcisi Yuriy Sergeyev, Rus tanklarının Mariupol’e ilerlediğini iddia edip, Rusya’nın Kırım’a karadan koridor açmaya çalıştığını kaydetti. NATO Irak’tan taleplere sıcak Irak gündeminde ise dikkat çeken NATO Genel Sekreteri’nin IŞİD’e karşı Irak’tan herhangi bir talebi karşılamaya sıcak baktıklarını söylemesi oldu. Bağdat’tan henüz talep almadıklarını söyleyen Rasmussen “Ancak gelirse olumlu yaklaşacaklarını” kaydetti. Paraşenko bilgilendirdi Zirve öncesinde Ukrayna Devlet Başkanı Petro Paraşenko ABD Başkanı Barack Obama, İngiltere Başbakanı David Cameron, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İtalya Başbakanı Matteo Renzi ile görüşüp bilgi verdi. Rasmussen daha sora Paraşenko ile basın toplantısında Rusya’dan birliklerini Ukrayna’dan çekme ve isyancılara yardımdan vazgeçmesini talep edip, “Kırım’daki yasadışı ilhakın da sona erdirilmesi çağrısı yapıyoruz” dedi. NATO yetkilisi, ittifak üyelerinin Kiev’e yar ‘Rus karşıtı retorikle sarhoşlar’ Mariupol’da çatışma araşenko, Obama, Merkel, Cameron, Hollande ve Renzi ile görüşüp brifing verdi. Zirve için yoğun güvenlik önlemleri alındı. (Fotoğraflar: AP / AFP) P Rus bakan, Obama ile Cameron’ın “kurallar kitabını yırtıp atma” argümanını da reddedip, Rus ordusunun Ukrayna’ya müdahale etmediğini tekrarladı. Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk’un Putin’in son önerisini derhal reddetmesi ve NATO üyeliği talebine atıf yapan Lavrov, “Kim savaş yolunu takip ediyorsa, kan dökülmesinin devasa sorumluluğuna sahiptir. Umarım Washington ve diğer başkentlerdekiler Rus karşıtı retorikle sarhoş olduklarını anlarlar” ifadelerini kullandı. Rusya Ukrayna’nın NATO’ya olası üyeliğini “ulusal güvenliğine” tehdit olarak görüyor. Diğer yandan Lavrov’un son ateşkes önerilerini dün Fransız ve Alman meslektaşlarıyla ele aldığı belirtildi.