Katalog

29 AĞUSTOS 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Pınar Abay 11 Ralph Hamers Ağustosta dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 1175 lira, yoksulluk sınırı da 3 bin 826 lira olarak hesaplandı 504 TL yoksullaştık u Türkİş’e göre Türkiye’de yoksulluk ve açlık sınırı her geçen gün artıyor. Yurttaş geçen yıla göre 504 lira daha yoksul hale geldi. Net 891 liralık asgari ücret bir kişinin yaşama maliyetinin sadece yüzde 63.92’sini karşılayabiliyor. Ekonomi Servisi Türkİş’in araştırmasına göre, ağustosta dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 1175 lira, yoksulluk sınırı da 3 bin 826 lira olarak hesaplandı. Gıda enflasyonunda 12 ay itibarıyla artış oranı yüzde 15.19 oldu Türkİş tarafından, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla her ay yapılan ‘açlık ve yoksulluk sınırı’ araştırmasının ağustos ayı sonuçları açıklandı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1174 lira 65 kuruş, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) ise 3 bin 826 lira 24 kuruş olarak belirlendi. Ağustos itibarıyla tek kişinin yaşama maliyeti 1393 lira 76 kuruş olarak hesaplandı. Bu maliyet, bir önceki yılın aynı ayında 1138 lira 20 kuruştu. Araştırmada, böylece, bekâr bir işçi için geçerli aylık net 891 liralık asgari ücretin bir kişinin yaşama maliyetinin sadece yüzde 63.92’sini karşılayabildiği ortaya konuldu. Araştırmada, “Günümüzde geçerli net asgari ücretle insan onuruna yaraşır geçim koşulları sadece 19 gün mümkün olmaktadır” denildi. Tüketici güveninin önem li sayılan bireylerin ‘gelec bileşenleri ekte tasarruf etme ihtimali’ ve ‘işsizli ğin azalacağına olan inançları’ önem ölçüde azaldı. Türkiye İsta li Kurumu ve Türkiye Cumh tistik uriyet Merkez Bankası işbirliği ile tüketici eğilim anketi son yürütülen uçl hesaplanan tüketici güven arından ağustosta bir önceki aya endeksi, göre yüzde 0.9 azalarak 73.2 değeri ne geriledi. Endeks verilerine göre, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etm endeksi bir önceki aya gö e ihtimali 5.5 azaldı. Bireylerin gel re yüzde ece dönemde işsiz sayısı bek k 12 aylık lentisi endeksi yüzde 4.2 azalarak, ağustosta 77.7 değerine düştü. Tü ketici endeksi 0200 aralığında güven alabiliyor. Endeksin 100 değer ’de olması tüketici güvenind n büyük e durumu, 100’den küçük iyimser olması kötümser durumu gösteriy or. ‘BDDK düzenlemeleri Tasarruf inancı kalmadı ING’yi büyütecek’ Ekonomi Servisi ING Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Ralph Hamers, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumun’nun (BDDK) ücret komisyonları sınırlayan düzenlemeleriyle ilgili “BDDK çeşitli düzenlemelerle ücretleri sınırladı ve fiyat kontrolü yaptı. Müşterilerimize karşı sorumluluklarımız var ve gizli ücret almaya karşıyız” dedi. ING Türkiye’nin düzenlediği toplantıda konuşan Ralph, mobil bankacılığın tüketici için de bir kazanç olduğunu vurguladı. ING Türkiye Genel Müdürü Pınar Abay ise BDDK düzenlemelerinin, ING Türkiye’nin sürdürdüğü teknoloji destekli ve az şubeli büyüme modelini destekleyeceğini söyledi. Düzenlemelerden sektörün olumsuz etkileneceğini belirten Abay, “Sektördeki birçok banka aslında çok pahalı bir bankacılık modeli ile çalışıyor. Binlerce şube ile çalışmak, personel maliyetleri gibi. Fakat artık ücret ve komisyonlar müşterilerimizi isyan ettirdiği için böyle bankacılık mümkün olmayacak. Biz az şube ile, 330 şube ile çalışıyoruz. Akıllı teknolojik yöntemler kullanıyoruz” diye konuştu. Üçüncü havalimanına kredi üç yerli bankadan Ekonomi Servisi Üçüncü havalimanı projesini Ziraat Bankası, Halkbank ve Denizbank’ın fonlayacağı iddia edildi. Borsatek’in görüştüğü bankacılık çevrelerine göre, 5’li konsorsiyum ile bankaların görüşmelerinde neredeyse sona yaklaşıldı. Yabancı bankaların çeşitli nedenlerle konsorsiyuma girmediğini söyleyen bir kaynağa göre, 4.5 milyar Avro’ya yakın kredi Ziraat Bankası, Halkbank ve Denizbank’ın oluşturduğu ikisi kamu biri özel üç Türk bankası tarafından kullandırılacak. Bazı kaynaklar ise kredinin 700 milyon Avro’ya yakın kısmının Eximbank tarafından kullandırılabilmesi için ekonomi yönetimi ile tarafların görüştüğünü söylüyor. İstanbul’un kuzeyine yapılacak 3. havalimanının ihalesini 22 milyar 152 milyon Avro’luk teklifle Limak İnşaatKolin İnşaatCengiz İnşaatMapa İnşaatKalyon İnşaat Ortak Girişim Grubu kazanmıştı. İhaleyi alan 5’li konsorsiyum üyeleri o dönem yaptıkları açıklamalarda, finansman sorunun olmadığını, yerli yabancı birçok bankanın kapılarını çaldığını belirtmişti. Ancak yabancı bankaların artan jeopolitik riskleri ileri sürerek konsorsiyuma katılmadıkları ileri sürülüyor. Hazine garantisine rağmen 3. Köprü projesinin kredisini de Garantibank International, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası, Ziraat Bankası ve Yapı Kredi Bankası vermişti. IKEA’da örgütlenen Türkİş’e bağlı Koopİş Sendikası yönetmeliğe ulaştı. Üyelerini bilgilendirdi. Koopİş Sendikası, çalışanlara dayatılan tek taraflı sözleşmeye göre işçilerin birçok yasal hakkının ellerinden alınarak baskı uygulanmak, sindirilmek istendiklerini ifade etti. IKEA çalışanları işyerlerinde sendikal çalışmaların engellendiği gerekçesiyle 2012’den bu yana eylemler düzenliyor. Minibüs ücretlerine yüzde 10 zam Ekonomi Servisi İstanbul’da taksi ücretlerinde yaşanan fiyat artışının ardından minibüs ücretlerine de yüzde 10 zam yapıldı. İstanbul Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı Koray Öztürk, yaptığı açıklamada, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi toplantısında, kentte faaliyet gösteren M seri plakalı ticari minibüs ücretlerine yüzde 10 oranında zam yapıldığı bildirdi. Öztürk, zamlı tarifenin, 20 Eylül’den itibaren uygulanacağını belirtti. Kentte taksi ücretlerine yüzde 9 oranında zam yapılmıştı. IKEA’da akıl almaz yönetmelik MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Uluslararası mobilya devi IKEA’nın Türkiye ayağı olan “IKEA Türkiye MAPA AŞ”nin disiplin yönetmeliği çalışanları ayağa kaldırdı. Gelecek günlerde uygulamaya geçirilmesi planlanan yönetmelikte, “kurallara” uymayan çalışanlara yönelik ağır yaptırımlar yer alıyor. Sendikal örgütlenmeyi zorlaştıran yönetmelikte, çalışanların kolaylıkla işten atılmalarına neden olabilecek düzenlemeler yer alıyor. Yönetmeliğe göre, “yayın, bildiri, pankart veya afiş benzeri yasaklanmış içerikleri çoğaltmak, asmak veya dağıtmak; tüm kapalı alanlarda ve işveren tarafından sigara içilmesinin yasak olduğu belirlenen alanlarda sigara içmek; çalışma arkadaşlarından bir kereden fazla, borç para temin etmek; işyerinde asılsız, doğru olmayan, şirketi küçük düşürücü ve çalışma ortamını bozucu söylem ve davranışlarda bulunmak; işyerini zarara uğratmak; kendisine teslim edilen u IKEA Türkiye’de yeni disiplin yönetmeliği çalışanları ayağa kaldırdı. Yönetmeliğe göre arkadaşından bir kereden fazla borç isteyen atılacak. Yasak yerde sigara içen işten çıkarılacak. şirket demirbaşlarına yeterli özeni göstermemek, bakımlarını yapmayarak kullanılmaz hale gelmelerine sebebiyet vermek” işten atılma nedeni sayıldı. Koopİş Sendikası Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Osman Aksoy, IKEA’da yapılmak istenilenin hak gaspı olduğunu söyledi. Böyle bir sözleşmeyi kabul etmelerinin mümkün olmayacağını vurgulayan Aksoy, “IKEA’da işçilere dayatılmak istenilen sözleşmelerde, çalışanların aleyhine olacak ucu açık birçok uygulama var. Sigara içmek, arkadaşından bir defadan fazla borç para istemek bunlardan sadece birkaçı. Bu bir mobbingdir. İş Kanunu ve ona bağlı mevzuatlara aykırı düzenlenen sözleşmenin işçileri sindirmek üzerine inşa edildiği ortada. Zira ülkemizde cezası 91 lira olan sigara içme yasağının bedeli IKEA’da işten tazminatsız olarak çıkarılmak şeklinde düzenlenmiş. Hiçbir yasal düzenlemede yeri olmayan ve hayatın olağan akışına aykırı olan bu durumu kabul etmiyoruz” dedi. Koopİş’in örgütlü olduğu işyerlerinde uygulanan toplu iş sözleşmeleri gereği disiplin cezalarının “uyarı”, “kınama”, “1 günlük ücret kesimi”, “35 günlük ücret kesimi” şeklinde sıralandığını anlatan Aksoy, IKEA’da ise disiplin cezalarının sadece “uyarı” ve “tazminatsız işten atma” şeklinde düzenlendiğini söyledi. Bunun baskıcı bir anlayışın ürünü olduğunu ifade eden Aksoy, böylece işyerinde bir “korku ikliminin” oluşturulmak istenildiğini belirtti. Turkcell T50 ‘Made in Turkey’ ile satılacak Ekonomi Servisi Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv, Turkcell’in kendi markasını taşıyan 4G destekli telefonu T50, eylülden itibaren ‘Made in TurSüreyya key’ damgasıyla Ciliv satılacak. Turkcell’in kendi markasıyla çıkardığı T serisi akıllı telefonların en yenisi Turkcell T50, piyasaya sürüldüğü 9 Temmuz tarihinden itibaren 165 bini aşan satışla Turkcell’in cihaz portföyünde en çok tercih edilen akıllı telefon oldu. T50 cihaz saatte ortalama 135 adetle rekor satış performansına ulaştı. Ciliv, “Herkesin en ileri teknolojiye en uygun koşullarda ulaşabilmesi hayaliyle başladığımız T serisi yolculuğumuzda, bugüne kadar toplam 1.7 milyon adedi aşan satış rakamına ulaştık. Cari açığın azaltılmasına dönük yaklaşık 850 milyon liralık pozitif katkı sağladık” dedi. Piyasalarda tansiyon arttı u Merkez Bankası’nın politika faizini değiştirmemesiyle gerileyen dolar/TL, RusyaUkrayna gerginliğinin yeniden tırmanmasıyla 2.17’nin üzerine çıktı. Merkez kaygılı Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, faiz kararının ardından ekonomistlere yaptığı sunumda, enflasyonu etkileyen unsurların yakından izleneceğini belirterek “Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecek” dedi. Bankacılar, sunumda veri len mesajların bankanın fiyat istikrarına yeniden odaklandığını gösterdiğini, bunun da para politikasındaki gevşeme adımlarında sona doğru yaklaşıldığı izlenimini yarattığını söylediler. Enflasyondaki yükselişin tek nedeninin gıda olmadığına da değinildi. Borsalarda kayıp günü Jeopolitik risklerin artması sadece Türkiye’de değil, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke piyasalarının tamamında bir satış baskısı yarattı. Avrupa borsaları, Avro ve Alman devlet tahvillerinin getirileri düştü. Avrupa’nın FTSEurofirst 300 borsa endeksi yüzde 1’e yakın değer yitirirken, İspanya ve Almanya’da kayıplar yüzde 1’i aştı. Rusya’da ise yüzde 4’e yaklaştı. Almanya’nın 10 yıllık tahvilinin getirisi rekor düşük seviye olan yüzde 0.879’a indi. Avro ise dolar karşısında 1.3172 ile günün en düşük seviyesini gördü. Rus rublesi marttan bu yana görülen en düşük seviyeye geriledi. Altın fiyatı 1293 dolara kadar yükseldi. Rubleden sonra dolar karşısında en çok kayıp Macar Forinti ve Türk Lirası’nda gerçekleşti. Ekonomi Servisi Rusya ile Ukrayna arasında devam eden jeopolitik gerginlikler, Merkez Bankası’nın (TCMB) dolar/TL’de yarattığı iyimserliği tersine çevirdi. Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın “Rusya güçlerinin Ukrayna’ya sokulduğunu” açıklaması piyasaları gerdi. Küresel piyasalarda satışlar artarken kırılganlıklarıyla öne çıkan Türkiye’den de kaçış hızlandı. TCMB’nin politika faizini indirmemesi sonrası 2.1506’ya kadar gerileyen dolar/TL 2.17’yi aştı. Serbest piyasada dolar 2.1640 TL’den günü kapattı. Diğer yandan TCMB’nin faiz kararıyla ilgili yabancı bankalardan farklı yorumlar geldi. JP Morgan, 25 baz puanlık bir indirim ihtimalinin halen sürdüğünü açıkladı. Morgan Stanley, TCMB’nin döviz kurunu ve kredilerdeki artışı frenlemek için kullandığı üst bandın indirilmesini “kafa karıştırıcı” olarak nitelendirdi. Banka, bu yıl faiz indirimi olmayacağı yönünde görüş bildirdi. Goldman Sachs ise gecelik borçlanma faizlerinde 50 baz puan daha indirim beklentisi olduğunu belirtti. ABD’li bankalara hacker şoku Ekonomi Servisi JP Morgan Chase’in de aralarında olduğu 4 ABD’li bankadaki binlerce bilgi, bilgisayar korsanları tarafından çalındı. Sayısı bilinmeyen müşterilerin bilgilerini çalan saldırganların motivasyonunun para olmadığı yönünde yorumlar yapılırken, saldırının ardında Rus hacker’ların olduğu öne sürülüyor. ABD basınına konuşan güvenlik görevlileri Rus hacker’lar iddiasını destekleyecek yeterli bilgiye sahip olmadıklarını açıkladı. Rus hacker’lar 2007’deki Estonya sorunu sırasında da batılı kurumlara siber saldırılar yapmıştı. Ukrayna krizi nedeniyle benzer bir saldırının yapılmış olabileceği dile getirilirken ‘devlet destekli siber saldırı’ konusu da tekrar tartışmaya açıldı.