Katalog

24 AĞUSTOS 2014 PAZAR CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR Kırgızların efsane kadın kahramanı Kurmancan Datka’yı konu alan ‘Dağların Kraliçesi General Kurmancan’, festivalin yarışmalı bölümünde. 15 Londra Avrupa’nın en pahalısı Kültür İstanbul’da da cep yakıyor MONTREAL DÜNYA FİLMLERİ FESTİVALİ YAŞINDA 38 Dünya bu festivalde ÖMER F. ÖZEN MONTREAL İki önemli devlet kuruluşunun desteğini yitirmesine karşın dimdik ayakta duran Kanada’nın en önemli film şenliklerinden Montreal Dünya Filmleri Festivali, 38. yılında da dünya sinemasını sinemaseverlerin ayağına getiriyor. Halk Festivali olarak anılan festivalde 74 ülkeden 350’nin üzerinde uzun ve kısa film gösterilecek. 1 Eylül’e kadar sürecek Montreal Dünya Filmleri Festivali açılışını usta Fransız yönetmen Claude Lelouche’un “Aptal, Seviyoruz Seni” filmiyle yaptı. Ünlü şarkıcı ve oyuncu Johnny Hallyday, Sandrine Bonnaire ve Eddy Mitchell’in başrollerini paylaştığı filmde, dört kız sahibi ancak ailesiyle ilgilenmekten uzak bir savaş muhabirinin Alpler’de yeni kız arkadaşıyla zaman geçirirken en iyi arkadaşının, ailesiyle yeniden ilişki kurması amacıyla söylediği büyük bir yalanla yaşamının kötüye gitmesi anlatılıyor. Seçici Kurul Başkanlığı’nı İtalyan oyuncu, senaryo yazarı ve yönetmen Sergio Castellitto’nun yaptığı festivalde 19 film yarışıyor. Yarışmada öne çıkan bazı filmler arasında, Arnavutluk’tan gelen ve 1980’lerde Enver Hoca’nın en yakın arkadaşlarını bile çevresinden uzaklaştırmasını, yaşamının bir cehenneme dönüşünü ve Gizli Servis Şefi Mentor’un komünist yönetimin başında kendisinin de içinde yer aldığı ba 19 film yarışıyor zı olayları anlattığı bir ses kaydını oğluna emanet edişini anlatan Namık Ajazi’nin “Son İstek / Emanet” adlı filmi de var. Fransa’dan Pierre Courrège’in “Devlet Adamı”ında, seçimlere birkaç hafta kala görevinin sonuna gelen ama kamuoyu araştırmalarında en aşağılarda görünen güçlü sağ bir partinin başı olan Cumhurbaşkanı Artur Vanier’nin, yeniden seçilebilmek için, aşırı sağ oyları yerine Fransız siyasi yaşamının simgelerinden ancak bir solcu olan Robert Bergman ile işbirliğine girmesi anlatılıyor. Türkiye’den Hüseyin Karabey’in “Sesime Gel”, Ozan Açıktan’ın “Silsile” ve Gezi Parkı Direnişi’ne göndermede bulunan Ali İhtiyar’ın kısa filmi “Hırsız Var”ın da gösterileceği Dünya Sinemasına Bakış bölümünde öne çıkan filmlerden biri de 1900’lerin başında 96 yaşında ölen Kırgızların efsane kadın kahramanı Kurmancan Datka’yı konu alan Sadık ŞerNiyaz’ın “Dağların Kraliçesi General Kurmancan” adlı yapıtı. On binlerce kişinin rol ve görev aldığı film, Kırgızistan devletinin desteğiyle 1.4 milyon dolar bütçeyle çekilmiş ve bugüne dek ülkede yapılmış en pahalı film niteliğini taşıyor. Uluslararası Sinema Eleştirmenleri (FIPRESCI) jürisinde Türkiye’den Cüneyt Cebenoyan’ın da yer aldığı Montreal Dünya Filmleri Festivali, 1 Eylül’de Fransız sinemasının büyük ustası Alain Resnais’nin “Sevmek, İçmek ve Şarkı Söylemek” adlı filmiyle sona erecek. te (288 TL) izliyor. Varşova’da böyle bir kültürel etkinlik ise 70 sterline (252 TL) mal oluBir çift, bir opera, bir bale yor. temsili izler; bir klasik müzik İstanbul’da, bu çift Topkakonserine gider; bir sanat galepı Sarayı Müzesi’ne giderse 30 risini, bir Sit alanını ve bir müTL ödemek zorunda. Oradan zeyi gezerse ne kadar harcama Yerebatan Sarnıcı’na gittikleyapar? Bu çift eğer Londra’da rinde 20 TL. İstanbul Opera ve yaşıyorsa 256 sterlin, yani yakBalesi’nin Kadıköy Süreyya laşık 921 TL ödemek zorunda. Eğer çiftimiz İstanbul’daysa Operası’ndaki bir temsilini izleödeyeceği ücret kaba bir hesap mek isterlerse 60 TL, bale için de 60 TL ödeme lamayla 414 zorunda. TL’ye geliu Londra’da bir çift 6 İstanbul Moyor. Londra dern’deki “Çokkadar pahakültür etkinliğini 921 TL’ye sesli” sergisilı olmasa da, izleyebiliyor. İstanbul’da ise ni gezmek için Türkiye kokabaca 414 TL’ye. Başka bir iki kişilik ücret şullarını düşününce bu deyişle, asgari ücretin yarısına. 34 TL. Çiftimiz, önümüzdeki ay bedel de hiç sonunda Zoraz değil. lu Center’daki Fazıl Say konBBC, bir çift böylesi kültürel etkinliklere katıldığında, de serini, 2. kategoriden bilet alarak izlerse de toplamda 210 TL ğişik şehirlerde ne kadar harcaödemeli. ma yapacağını karşılaştıran bir Bu durumda karşımıza çıhaber hazırladı. Londra, Varşokan bedel 414 TL oluyor. Yava, Prag, Budapeşte, Dublin gini, asgari ücretin yarısı. Türkibi Avrupa kentlerinin karşılaşye İstatistik Kurumu da en son tırıldığı BBC’nin haberinde, en 2012 yılı için açıkladığı verilerpahalı şehrin Londra olduğude, kentte yaşayan çocuksuz bir nu kaydediliyor. Onu, aynı etçiftin aile bütçesinden yalnızca kinlikler temel alındığında, 102 yüzde 4.2’lik bir payı eğlencesterlin ile Dublin (yaklaşık 367 kültür alanına harcayabildiğini TL), 93 sterlin ile Prag (334 açıklamıştı. TL), 80 sterlin ile de BudapeşASLI ULUŞAHİN Sarp Maden ‘Küçük Sır’ (Kalan) Beyoğlu’nun kafasına geçirdiği kapüşonla özdeş siması; mahir gitarcı, üretken besteci, usta müzisyen ve dostluklarla örülü projelerin adamı Sarp Maden. Çalışmadan, kaydetmeden, paylaşmadan duramıyor Sarp, caz âleminden çıkan işlerin ortalamasını yükseltiyor. “Küçük Sır” 2008 tarihli ilk albümü “Bence”nin devamı; Brezilya müziğine ve Latin caza olan sevgisi itibarıyla… Hatırlarsanız, yıllarca biriktirdiği beste hazinesinden seçtiği desteyle çıkardığı, tok tınılarla bezenmiş bu Latin Caz Fusion albümü, Sarp’ın empati ve yüksek teknikle donanmış gitarcılığının görücüye çıkmış ilk nesnesiydi. Sarp’ın sağlam dostları var yanında; davulcu Volkan Öktem, basçı Eylem Pelit, piyanist Genco Arı. Albüm Volkan’ın stüdyosunda bir günde spontane kaydedilmiş, parçaları daha önceden bilmeyen müzisyenlerin önlerine konan notalarla. “Genco S’man”ı Genco’nun doğum gününde, “Balo Sokak”ı kankası Saltuk Erginer’in aynı isimli sokağındaki evinde yazmış. “Çıt Pıt” ise ablasının kedisi. Coşkulu, duygusal ve melodik parçalardan oluşan albümde uyum, yaratıcılık ve virtüözite ön planda. Çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul 1316 Kasım’da Lütfi Kırdar’da Çin sanatı konuk geliyor PİNK MARTİNİ’NİN KuRucuSu u Fuarda Avrupa’dan, Balkanlar’dan, Ortadoğu’dan ve bu yılın konuk ülkesi Çin’den 650 sanatçı, 3 bin eser, 22 ülkeden 95 çağdaş sanat galerisi yer alacak. Derek Rieth intihar etti Kültür Servisi Ünlü Latin caz ve pop caz topluluğu Pink Martini’nin kurucularından davulcu Derek Rieth geçen çarşamba günü ölü bulundu. Polisten yapılan açıklamada, sanatçının pompalı tüfekle kendini başından vurarak intihar ettiği belirtiliyor. Olay, kendisinden haber alamayan ismi açıklanmayan birisinin polise ihbarı sonucu ortaya çıktı. 15 Temmuz’da İstanbul’da da konser veren grup ise olay sonrası konserlerini iptal etmedi. Grubun sosyal medya hesabından “Desteğiniz ve iyi dilekleriniz için teşekkürler. Derek şovun devam etmesini her şeyden daha çok isterdi. Cuma ve cumartesi akşamı sizlerle olacağız” denildi ve Rieth’in bir fotoğrafı paylaşıldı. Grubun önceki gün ve dünkü konserleri ABD’nin Oregon eyaletindeki Portland kentindeydi. Konseri izleyen birçok seyirci ise böylesi bir haberden sonra grubun konseri iptal etmemesinden etkilendiklerini, bunun profesyonellik olduğunu belirtti. Kültür Servisi Çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul, 1316 Kasım’da İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı ve İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Fuarda Avrupa’dan, Balkanlar’dan, Ortadoğu’dan ve bu yılın konuk ülkesi Çin’den 650 sanatçı, 3 bin eser, 22 ülkeden 95 çağdaş sanat galerisi yer alacak. Fuarda, sanatsal anlamda daha geniş bir alanı kapsamayı hedefleyen Plugin İstanbul Yeni Medya Bölümü açılacak. Bu bölümde sadece video sanatı değil, ses ve ışık enstalasyonları, etkileşimli ve jeneratif sanat işleri, iç mekân haritalama projeleri ve robotik tasarımlar yer alacak. Bu yılki fuarın “Yeni Ufuklar” bölümün katkı sağlayacak. “CI 90 Minute Shows”da ise, her 90 dakikada bir, bir sanatçının solo şovunun kurulup, sunulup, tartışılıp, kaydedilip, başka bir sanatçının kurulumu için tekrar boş bir alan bırakılarak oluşturulan bir mekânsergisi olacak. haftası İstanbul sanat “Organik Paranoya” (34 Yapımcılık) İlk albümlerini çıkaran yeni yerli topluluklar arasında pek azı ilerisi için umut veriyor. Kendi isimleriyle çıkardıkları ilk albümleriyle Organik Paranoya bunlardan biri. Temelleri (sözleri yazan) Cumhur ve (besteleri imzalayan, gitar çalan) Çağdaş Göktuna ikilisi tarafından atılan topluluğa, farklı tecrübelere sahip (gitarcı Alp Tiner, basçı Gürkan Bozacı, solist Emre Dönmez, davulcu Serkan Çağlar gibi) iyi müzisyenler eşlik ediyor. Organik Paranoya, seksenli yılların rock, metal ve poprock müziğini dinleyerek büyümüş bir kuşağın mensuplarından oluşuyor. Belli ki, bu yılların sounduna, şarkı kalıplarına saygı duyarak müzisyenliğe soyunmuşlar; tutkularına bağlı kalarak müzik yapmışlar. Üzerlerinde sayısız etki bulunmasına karşın en belirgin olanları; biraz The Police, biraz Amerikan Arena Rock (Toto, Foreigner, Reo Speedwagon, bilhassa da Journey) olarak sayılabilir. Aralarda Türk müziğini de ihmal etmediklerini eklemeli. Sadece üç yıllık bir geçmişleri olmasına rağmen, yılların müzisyenleri gibi çaldıkları pasajlar var, özellikle Çağdaş’ın Neal Schon’vari melodik gitar soloları… muratbeser@muratbeser.com Vik Muniz, “Oyuncak Asker”. de Çin konuk edilecek. Çin, galeriler, sanatçılar, küratörler, yayınlar, sanat kurumları ve koleksiyonerlerle temsil edilecek. Bu kapsamda Dr. Michael I. Jacobs’ın hazırladığı Çin video sanatının görüleceği “Now You See” sergisi de sanatseverlerle buluşacak. Etkinlikte, Contemporary Istanbul Program Direktörü Dr. Mar cus Graf tarafından gerçekleştirilen iki küratoral sergi de yer alacak. Bunlardan “CI Unstaged”da, Türk ve Çinli performans sanatçıları fuar alanında farklı noktalarında çalışmalarını sergileyecek. Sanatçılar sahne ya da odalara bağlı kalmadan performanslarıyla doğrudan fuara dahil olacak ve fuarın dinamik atmosferine Contemporary Istanbul haftasında İstanbul’daki tüm sanat etkinliklerini bir araya getiren Art İstanbul Sanat Haftası ise bu yıl 1016 Kasım’da gerçekleştirilecek. Art İstanbul Sanat Haftası, 2. İstanbul Tasarım Bienali ile aynı zamanda yapılacak. Bu kapsamda SALT, İstanbul Modern, İKSV ve Sakıp Sabancı Müzesi, Borusan Contemporary ve Masumiyet Müzesi’nin de içinde bulunduğu 40’tan fazla kurum ve İstanbul’daki galeriler aynı çatı altında toplanacak. CI Dialogues konferans programında ise güncel sanatın uluslararası fikir liderleri tartışma ve konuşmalarla bir araya gelecek. Plugin İstanbul Yeni Medya Bölümü ve konuk ülke Çin’in de tartışmalar arasında yer alacağı konferans programının teması “The Other Art. Alternatives. Choices. Options” (Öteki Sanat. Seçenekler. Seçimler. Tercihler) olacak. Fuar alanında yapılacak konferansta “Koleksiyonerliğin Geleceği”, “Kâr Amacı Gütmeyen Organizasyon ve Derneklerin Gücü” ve “Yarının Fuarı” gibi konular tartışılacak. Yarının fuarı ‘Glasstress’ 2015’te çağdaş sanatçıları, Glasstress Cam malzeme kullanılarak İstanbul 2015’e dahil edilecek. üretilmiş en iyi çağdaş sanat Seçilen sanatçılar, eserlerinden oluşan Murano’daki Berengo “Glasstress” sergisi Studio da eserlerin de 2015 yılında üretimi için misafir 10. Contemporary edilecek. Istanbul’da olacak. Serginin katılımcıları Projede Man arasında Jaume Ray’den Robert Plensa, Vik Muniz, Rauschenberg’e, Jan Fabre, Seçkin Jan Fabre’den Pirim, Javier Perez, Mona Hatoum’a Man Ray, “Cam Gözyaşları”, Koen Vanmechelen, kadar birçok Getty Müzesi, Los Angeles. Jean Arp, Tracy sanatçının Emin, Orlan, Erdağ eserleri yer alıyor. Aksel, Murat Morova, Ardan Contemporary Istanbul seçici Özmenoğlu olacak. kurulu tarafından seçilen Türk