Katalog

21 MAYIS 2014 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR İSTANBUL TİYATRO FESTİVALİ’NDE BUGÜN 15 3. İSTANBUL ÇOCUK VE GENÇLİK SANAT BİENALİ ‘Küçük olan iyidir’ ‘Aşk & Faşizm’ Kültür Servisi 19. İstanbul Tiyatro Festivali’nde bugün “Aşk & Faşizm”, “It’s Ok!” ile “Yanlışlıklar Komedyası” sahnelenecek. Yazar ve yönetmen Yeşim Özsoy Gülan’ın festival için özel olarak tasarladığı yeni projesi “Aşk&Faşizm”, birbirine zıt gibi gözüken bu iki başlığın günümüzde hayatımızı nasıl etkilediği üzerinde duran bir oyun. Gianina Carbunariu, Linda Mclean, Yeşim Özsoy Gülan ve Helena Tornero yazdığı Galata Perform yapımı oyunda Sezin Bozacı, İncinur Daşdemir, Evrim Doğan, Burcu Halaçoğlu, Sanem Öge, Özlem Saraç, Elif Ürse ve Selin Zafertepe rol alıyor. Oyun, saat 20.30’da Moda Sahnesi’nde izlenebilecek. “It’s Ok!” saat 18.30’da Karaköy ikincikat’ta, Edward Hall’ın yönettiği, Shakespeare’in “Yanlışlıklar Komedyası” da saat 20.30 Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde sergilenecek. Gökyüzünü saran ağıtlar Ağıtlar bize birer tarihi belge olarak kalır. Bir bakıma toplum tarihinin tutanaklarıdır u Hep kadınları görürüz ağıt yakarken: Bir ölünün başında, bir mezarın yamacında alabildiğine yüksek sesleriyle, üstlerini başlarını yolmak istercesine kendinden geçen analar, eşler... Bu sütunlarda sizlere hep müzik anlatırım. Nitelikli, soylu müzik adına yapılan etkinlikleri tanıtırım. Gittiğim konserleri, dinlediğim kayıtları, izlemeye değer müzik olaylarını, müzikle ilgili yayınları konu ederim. Kulağımdan silemediklerimi, aklımda kalanları sizinle paylaşırım. Ancak bu kez kulağımda kalan sesler müzik değil! Hepimizi ekran başına kilitleyen o kocaman çığlıklar... Acılı anaların, umarsız bacıların yeri göğü inleten dayanılmaz yakınmaları. Flaşlar, itfaiyeler, cankurtaranlar, cenaze arabaları, açık cenazeler, kapalı tabutlar, haberciler, çirkin politikacılar... çığlıklar... çığlıklar... ölümün karanlık ağzında, maden girişindeki sessizlik! İşte herkes gibi benim de kulağımda kalan geçen haftanın sesleri bunlardı. Ve ağıtlar... Ağıtlarla belli bir ivme içinde yakınıyorlardı. Ağıt, mersiye, lament, sagu, eleji, threnody, içinde isyan barındıran ezgiler, uzun yakınmalar, kocaman çığlıklardır. Ölüyü yücelten deyişler, kendine göre makam tutturarak söylenir. Ölüm karşısında yürek titreten feryatlardır, düzenlidüzensiz söz ve ezgilerle dile gelir. Ve hep kadınları görürüz ağıt yakarken: Bir ölünün başında, bir mezarın yamacında alabildiğine yüksek sesleriyle, üstlerini başlarını yolmak istercesine kendinden geçen analar, eşler... Türk boylarından günümüze uzanan eski bir gelenektir ağıt yakmak. En eski ağıtların İbrani geleneğine dayandığı söylenir. Bu anonim ağıtlar zaman içinde edebiyatta olduğu gibi müzikte de bir satırbaşı haline gelmiştir. Halk edebiyatındaki ağıtlar dörtlüklerden oluşur, mani ve koşmaya benzer. Uzun hava veya kırık havayla söylenegelmiştir. Türk halk edebiyatında İslamiyetten önceki ağıtlara sagu, Divan edebiyatında ise mersiye denir. Ağıtlar bize birer tarihi belge olarak kalır. Bir bakıma toplum tarihinin tutanaklarıdır. Şehitlerin adları tarih kitaplarına geçmese de analarının, bacılarının ve âşıkların ağıtlarında belgelenmiştir. Bugün bizim tarihimize geçmiş nice ağıt Çanakkale’deki şehitlere yakılmıştır. Suvermez köyünden Macar lakaplı Salih’in Çanakkale’de şehit olmasıyla, annesi tarafından yakılan ağıta kulak verelim: “Hucum demiş Alamanın zabiti, Yavrumun kefeni asker kabutu, Salına girmeye yoktur tabutu, Yoksa yavrum seni vurdular m’ola, Kefensiz gabire goydular m’ola. ........ Kültür Servisi Bu yıl üçüncü kez gerçekleşen İstanbul Çocuk ve Gençlik Sanat Bienali “Küçük olan iyidir” temasıyla Mustafa Kemal Kültür Merkezi’nde (MKM) 15 Haziran’a kadar sürecek. Gazi Selçuk’un direktörlüğündeki 3. İstanbul Çocuk ve Gençlik Sanat Bienali’nin küratörlüğünü ise Maria Sezer, Leyla Sakpınar, Doç. Dr. Gülçin Özdemir Aksoy ve Kader Akçay paylaşıyor. Türkiye’de 48 ilden, farklı ülkelerden ise yüzlerce genç ve öğrencinin katılımıyla uluslararası bir nitelik kazanan bienal, yaklaşık 5000 öğrencinin resim, heykel, seramik, fotoğraf, düzenleme, video, müzik, sahne performanslarına ev sahipliği yapıyor. Tüm etkinliklerin ve girişlerin ücretsiz olduğu bienal, MKM’nin yanı sıra şehir hatları vapurları, Kadıköy ve Karaköy Vapur İskelesi’ndeki Şirketi Hayriye Sanat Galerisi, Galata SALT, Kadıköy Rıhtım Meydanı ve Doğuş Üniversitesi’nde de takip edilebilir. (www.cocukgenclikbienal.org) ‘It’s Ok!’ TÜSAK’a bir kez daha hayır Hükümetin sessiz sedasız TBMM’ye göndermeye hazırlandığı tasarı İzmir’de masaya yatırılacak OĞUZ YILDIZ Batı müziğinde ağıtlar Batı sanat müziğine girmiş ağıtlar Lament, Elegie, Threnody başlıklarıyla şekillenmiştir. Hemen aklıma gelenler Monteverdi’den savaş ağıtı olan Combattimento Lamento; Liszt’ten 1849 Macar ihtilalinde ölen arkadaşlarının anısına yazdığı, içinde şarkı öğeleri taşıyan piyano yapıtı Funerailles. Liszt’in etkisindeki Ravel de Barok besteci Couperin’e piyano için ağıt yazmıştır. Stravinsky’nin J.F. Kennedy için Ağıt’ı, Şostakoviç’in şair Yevtuşenko dizeleri üstüne bestelediği Babi Yar katliamına ağıt olan 13. Senfonisi, Penderecki’nin Hiroşima Kurbanlarına Ağıtı, John Adams’ın Amerikan Elejileri ve Saygun’un Ağıtları anımsadığım çağdaş örnekler. Bakalım geçen hafta ölümün ağzındaki o korkunç çığlıklar hangi sanat yapıtlarına esin kaynağı olacak. Not: Geçen hafta tanıttığım Mersin Festivali’nin açılışı bir hafta ertelenmiş, 30 Mayıs 2014 tarihine alınmıştır. İZMİR “Türkiye Sanat Kurumu ve Sanatın Desteklenmesi Hakkındaki Kanun” (TÜSAK) tasarısının doğuracağı zararlar, İzmir’de bir kez daha masaya yatırılacak. Devlet Tiyatrosu, Opera ve Balesi Çalışanları Vakfı (TOBAV) İzmir Şubesi ile CHP İzmir İl Başkanlığı Bilim Yönetim Kültür Platformu tarafından düzenlenen etkinlik, bugün saat 16.00’da vakfın Gümrük’te yer alan Kardiçalı İşhanı’ndaki merkezinde ger çekleştirilecek. Sanat kurumlarının kapatılarak, sanat ve kültür faaliyetlerini TÜSAK’a bağlamayı hedefleyen tasarı hakkında kamuoyunun aydınlatılması ve tehlikenin farkındalığı için CHP İzmir milletvekilleri, sanatçılar ve bilim insanları bir araya gelecek. Toplantıya TOBAV İzmir Şube Başkanı Hale Gökalpsezer, Dr. Ülkümen Rodoplu, Yavuz Daloğlu, Prof. Çetin Aydar, Prof. Dr. Semih Çelenk, Arda Aktar, Arkın Zirek, Burç Balcı, Gündüz Ögüt, Altuğ Dilmaç ile CHP İzmir Milletvekili ve gazetemiz yazarı Mustafa Balbay katılacak. TOBAV İzmir Şube Başkanı Hale Gökalpsezer, “Siyasal erk, 5’i siyasi, 6’sı da deneyimli sanatçılardan seçeceği kadroyla sanatın damarlarını tıkayacak. Sayısal dağılıma baktığınızda bile bu kurulun kendi içinde dahi demokratik bir yapısı olmadığı görülmekte. Çünkü doğrudan Bakanlar Kurulu’na bağlı ve başkanını başbakanın atayacağı bir topluluk olacak. Her şey bir kişinin iki dudağının arasında olacak” diye konuştu.