Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 MAYIS 2014 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Geçen yıl bankacılıkta en sık karşılaşılan problem yüzde 36’lık oranla işlem ücretleri oldu Komisyon güveni azalttı Ekonomi Servisi Denetim ve danışmanlık şirketi EY’nin Türkiye’nin de dahil olduğu 43 ülkede gerçekleştirdiği “Global Bireysel Bankacılık Araştırması”nın sonuçlarına göre, Türkiye’de 2013’te bankacılık sektörüne duyduğu güvenin arttığını belirten müşterilerin oranı bir önceki yıla göre düşüş gösterdi. Türkiye’den 872 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre, sektöre güvenin arttığını söyleyenlerin oranı 2012’deki yüzde 31 seviyesinden 2013’te yüzde 22’ye geriledi. “Güvenim değişmedi” diyenlerin oranı yüzde 43’ten 52’ye çıkarken, “güvenim azaldı” diyenlerin oranı da yüzde 27’den yüzde 26’ya indi. Dünyada ise bankacılık sektörüne duyulan güven geçen yıla göre yüzde 50 oranında artış göstererek yüzde 33’e yükseldi. Yine araştırmaya göre Türkiye’de en sık karşılaşılan problemlerin başında yüzde 36’lık oranla işlem ücretleri yer alırken, işlem ücretleri globalde yüzde 15 ile üçüncü sırada Kara Yevmiye Soma’da bir esnaf dedi ki: Şehirde madenciye gız vermezler. Bizim bura köylerinde tam tersi. Madenciysen evlenebilirsin. Ne gada kötü de olsa, ne de olsa garanti maaş. Garanti maaş “kaç lira?” İşi hiç bilmiyorsa, yeni başlamışsa 650 TL. “Eli çekiç tutuyorsa”, yeni başlayan 800 TL. Yakınım dokuz yıldır madende, 1300 TL alıyor. HHH Semih Köken, “Aykırı Sorular” programında işini kaybetmeyi göze alarak konuştu: “Arkadaşlarımızın (AKP mitinglerine) götürüldüğü doğrudur. Herkesin çalışmaya, 30 güne ihtiyacı var. Gitmediği gün yevmiyesi kesiliyor. Sabah gidiyor herkes, işe gideceğim diye, ‘Durun. Herkes otobüslere binsin, Ak Parti mitingine gideceksiniz. Yevmiyenizi de alacaksınız’ deniliyor. Herkes zorla alkış yapıyor, ellerine bayrak veriliyor. Bu şekilde.” Patlamadan iki gün sonra cenazeler çıkarılırken bir işçi yakını “Bir gün çalışmasak açız aaaç” diye bağırıyordu. HHH MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay 29 Nisan’da Meclis’te açıkladı: “Soma’da çalışan nüfusun yaklaşık 15 bini maden işçisi. Maden çalışanlarının yaklaşık 13.500’ü özel sektörde, 1.500’ü kamu madenlerinde çalışmaktadır. Maden çalışanlarının yaklaşık 12.000’i yeraltı çalışanıdır.” HHH İktidar partisi 2002, 2007, 2011 genel; 2004, 2009, 2014 yerel seçimlerinin tamamından zaferle çıktı. Son seçime geldiğimizde AKP artık devlet olanaklarını sonuna kadar kullanarak, alanları “matematik” bir kesinlikle doldurur hale gelmişti. Kalabalıkları açıklayan tek gerekçe değil şüphesiz. Ama miting günleri, Anadolu kentlerinde patronu partili fabrika işçilerinin, belediye çalışanlarının otobüslerle taşındığı, elden dağıtılan “nakit para”lar herkesin bildiği sırdı. Sadece Soma için dahi hesap basit: Bölün madencinin “garanti maaş”ını, 30 günlük yevmiyeye: 20 ile 50 TL arasında nakit para... İşçi sayısıyla çarptığınızda, iktidar partisinin sadece bir şehirde, bir miting için ödediği nakit para yüz binlerce lira. Şairin “Alıştığımız bir şeydi yaşamak” dediği gibi, kaynağını ne bilen var ne de soran... HHH Saff Investments Limited’ın adı ilk kez, dört gün önce bu köşede gündeme geldi. 17 Mayıs 2014 tarihli “Alp Gürkan’a 25 bin TL Huzur Hakkı” başlıklı yazıda, Soma Holding bünyesindeki Tilaga Madencilik’in sermaye artırımı yaptığı “statü tadili”ne yer verdik. 12 Ekim 2010 tarihli “statü tadili”nde 9 milyon 436 bin TL olan sermayenin 59 milyon TL’ye yükseldiğini belirterek, Saff Investments’ın 12.4 milyon TL ile sermaye artırımını taahhüt eden ortaklar arasında yer aldığını aktardık. Gazeteci meslektaşlar üç gündür irdeliyor. Soma madeninin para musluklarından biri Saff Investments’ın bir “posta kutusu” şirketi olduğu tescillendi. “Posta kutusu şirketi”, vergi konularıyla ilgilenenlerin yabancısı olmadığı bir kavram. Ya vergiden kaçmak ya da kara para aklamak için, yurtdışındaki “vergi cenneti” adalarda kurulan şirketlere bu isim veriliyor. Para transferlerini bu şirketler üzerinden yaptığınızda, kimse size soru soramıyor. Ama ülkemizde MASAK diye bir kurum faaliyet gösteriyor. Maliye Bakanlığı’na bağlı bu kurumun, “vergi cenneti” adalar konusunda OECD ile temasları, imza attığı sözleşmelerden doğan yükümlülükleri var. Enerji Bakanı Taner Yıldız dün “kusurun tartışmasız” olduğunu söylüyordu. Düzgün bir “kusur” araştırmasının sonuçlanması, Meclis’te kurulacak komisyon ve savcılık soruşturmasının yanı sıra MASAK’ın başlatacağı bir incelemeyle mümkün. “Posta kutusu” şirketlerinden “miting paralarına” kurulan o “kara yevmiye köprüsü” bulunmak isteniyorsa tabii... EY’nin araştırmasına göre, Türkiye’de bankacılık sektörüne güvenin arttığını söyleyenlerin oranı 2013’te yüzde 31’den yüzde 22’ye geriledi. Yüzde 52’nin duyduğu güven değişmezken, yüzde 26’nın güveni azaldı. bulunuyor. Türkiye’de hesap kapatma nedenleri arasında yaşanan olumsuz müşteri deneyimi de yüzde 36 ile en önemli faktör olarak öne çıkıyor. Hesap kapatmaya kadar götüren olumsuz müşteri deneyimleri arasında masraf ve komisyonlar, personel davranışı, kanallar arası entegrasyon bozukluğu gibi nedenler öne çıkıyor. Araştırmadan çıkan diğer sonuçlar şöyle: 4 Türkiye’de müşterilerin bankalarına tam güven duymasını sağlayan faktörler arasında yüzde 61 ile “kurumun büyüklüğü” ön plana çıkarken, dünyada ise yüzde 60 oranıyla “finansal istikrar” ilk sırada yer alıyor. Finansal istikrar Türkiye’de ise yüzde 27’lik oranla en düşük seviyede yer alıyor. 4 Türkiye’de üç ya da daha fazla banka ile çalışanların oranı geçen yıl yüzde 45’ten yüzde 29’a geriledi. İki bankayla çalışan müşteri oranı yüzde 39’dan yüzde 45’e, tek banka ile çalışan müşteri oranı ise yüzde 16’dan yüzde 26’ya çıktı. 4 Türkiye’de müşteri hareketliliği dünya ortalamasının oldukça üzerinde bulunuyor. Yeni hesap/servis açma oranının yüzde 70.4 ile kapatma oranından (yüzde 15.6) yüksek olması müşterilerin kullandığı hesap ve servislerin artığına işaret ediyor. 4 Türkiye’de finansman temin etme konusunda tercihleri belirlemede reklam ve haberlerin yüzde 7 oranında etkili olduğunu ortaya koyan araştırmada, bahsi geçen konuda müşteri deneyimleri yüzde 36 oranında etki yaratıyor. 4 Müşterilerin yüzde 65’i bankalarla ilgili olumlu olumsuz deneyimlerini sosyal medyada paylaşıyor. 4 Türkiye’de problem bildiren müşteri sayıBireysel kredi kartı harcamaları sının dünya ortala9 Mayıs 2014 itibarıyla bir önceki masının altında yer haftaya göre yüzde 1.9 azalarak aldığı araştırma76 milyar 635 milyon TL’ye geriledi. da, Türkiye’deKredi kartı harcamalarının 37 milyar 957 milyon TL’sini taksitli, 38 milyar ki müşterile 678 milyon TL’sini taksitsiz harcamalar rin problem oluşturdu. Bankacılık Düzenleme ve çözümünDenetleme Kurumu’nun haftalık verilerine den duydugöre, taksitli kredi kartı harcamaları “taksit” ğu memnusınırlamasının getirildiği 1 Şubat’a göre niyet orayüzde 20.7 oranında, 9 milyar 915 milyon TL nı ise yütutarında geriledi. ze 50 ile Bankacılık sektöründe krediler toplamı dünya or2 Mayıs haftasına göre yüzde 0.4 azalışla 1 talamasıtrilyon 97 milyar 465 milyon TL’den 1 trilyon nın al 92 milyar 698 milyon TL’ye indi. Krediler tında 2013 sonuna göre yüzde 2.6, geçen yılın aynı bulu dönemine göre ise yüzde 26 artış gösterdi. nuyor. Taksitli harcamalar düştü Vodafone gelirlerini 6.4 milyar liraya çıkardı u Vodafone Türkiye, 20132014 mali yılında 1.1 milyar TL’lik FAVÖK’e ulaşırken, şirketin toplam gelirleri yüzde 17 artışla 6.4 milyar liraya yükseldi. Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye, 201314 mali yılında, toplam gelirlerini yüzde 17 artışla 6.4 milyar TL’ye çıkardı. Şirketin yaptığı hesaplamaya göre, Vodafone’un pazar payı toplam mobil gelirlere göre yüzde 33.4’e yükseldi. 1 Nisan 2013 ile 31 Mart 2014 arasını kapsayan mali sonuçlara göre Vodafone, yüzde 27 artışla 1.1 milyar TL’lik FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) elde etti. Şirketten yapılan açıklamada, Vodafone Türkiye’nin 20132014 mali yılında elde ettiği gelir ve FAVÖK’ün bugüne kadar ulaştığı en yüksek seviyelerde gerçekleştiği ifade edildi. Müşterilerine özel inovatif çözümler geliştiren “İşOrtağım” platformu ve “Toplam İletişim Hizmetleri Stratejisi” ile kurumsal segmentte büyümesini sürdüren şirket, kurumsal mobil servis gelirlerini 201314 mali yılında bir önceki yıla göre yüzde 18 artırdı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) abone tanımına göre 20 milyon abone sayısına ulaşan Vodafone Türkiye’nin akıllı telefon penetrasyonunu bu mali yılda 11.4 puan artışla yüzde 34’e yükselirken, veri gelirleri de yüzde 55 artış kaydetti. İşsiz gencin gözünde rüşvet bile meşru çıkıyor Ekonomi Servisi Genç Girişim ve Yönetişim Derneği’nin (GGYD) “Gençlik Araştırması”na göre, gençlerin yüzde 75.7’si Türkiye’de geçinmek için rüşvet almanın doğal olduğuna inanıyor. Ankara’da 1783 genç ile yapılan araştırma, gençliğin ekonomik hayata ve geleceğe bakışıyla ilgili çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırmaya göre gençlerin yüzde 90.7’si de işsizlik sorununun çözülemeyeceğini belirtti. Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 67.4’ünün 1824 yaş, yüzde 32.6’sının 2530 yaş aralığında bulunduğu belirtilirken, yüzde 33.2’sinin öğrenci, yüzde 29.5’inin çalışan, yüzde 30.5’inin işsiz olması dikkat çekti. Gençlerin yüzde 30.5’i itibarın para ile eşdeğer olduğunu söyledi. Yüzde 20.8 ise “İtibarın en büyük simgesi nedir” sorusuna “kuvvetli bir banka hesabı” yanıtını verdi. Gençlerden yüzde 87.2’si Türkiye’de gelecek 15 yıl içinde gelişmişlik ve refah düzeyinin artmayacağını, yüzde 85.3’ü eğitim sorunuyla ilgili sıkıntıların bitmeyeceğini söyledi. Gençlerden yüzde 81.9’u yine önümüzdeki 15 yılda siyasetin toplumun gerisinde kalacağını ifade etti. MAN, otobüs üretimini Türkiye’ye kaydıracak u Alman kamyon üreticisi MAN, otobüs üretimini, ücretlerin Almanya’ya göre 7 kat düşük olduğu Türkiye’ye kaydırma kararı aldı. Ekonomi Servisi Alman kamyon üreticisi MAN Almanya’daki tek otobüs fabrikasını da kapatarak üretimini, işçilere ödenen ücretlerin daha düşük olduğu Türkiye’ye kaydıracak. MAN tarafından yapılan açıklamaya göre, Almanya’nın Plauen şehrinde şehirlerarası kullanıma ve kamu hizmetlerine yönelik olarak üretilen otobüslerin montajı Mart 2015’ten itibaren Ankara’da gerçekleştirilecek. Üretimin kaydırılmasından etkilenecek 420 işçiye ise ana şirket Volkswagen’ın Almanya’daki birimlerinden birinde çalışmaları teklif edilecek. Otobüs üretiminin Türkiye’ye kaydırılması, Ankara’da halen 1700 işçiyi istihdam eden MAN’a üretim maliyetini önemli oranda düşürme imkanı sağlayacak. Merkezi Köln’de bulunan IW ekonomik araştırmalar enstitüsü verilerine göre, Türkiye’de imalat sanayiinde işçi başına saat ücreti 2012 yılı için 5.17 Avro ile Almanya’daki ücret olan 36.98 Avro’nun yedide biri seviyesinde. Birleşik Krallık Ankara Büyükelçisi Richard Moore (sağda) ve Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı Kaliteden Sorumlu Bakan Yardımcısı Lord Howe festivalin açılışını yaptı. MERKEZ BANKASI 21 MAYIS 2014 DÖVİZ ALIŞ SATIŞ EFEKTİF ALIŞ 2.1031 1.9366 2.8806 3.5340 2.3490 1.9235 7.3126 SATIŞ 2.1115 1.9699 2.8921 3.5603 2.3712 1.9467 7.6339 ‘Tavan’, ile sonlandı CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.1046 2.1083 benzine zam u Son kez açıklanan tavan fiyata göre benzinin litresi 4.98, motorinin litresi de 4.30 liradan satılacak. Ekonomi Servisi Akaryakıtta yaklaşık iki ay önce getirilen tavan fiyat uygulaması bugün sona eriyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) son kez açıkladığı tavan fiyata göre, 22 Mayıs’a kadar İstanbul Avrupa Yakası’nda benzinin litre fiyatı 4.98 lira, motorinin litre fiyatı ise 4.30 lira olarak belirlendi. Böylece benzinin litre fiyatı 4 kuruş, motorinin fiyatı 2 kuruş arttı. Söz konusu tarihlerde Ankara’da benzinin litresi 4,99, motorin litresi 4,31, İzmir’de benzinin litresi 5, motorinin litresi 4.29 liradan satılacak. Tavan fiyat uygulamasının kalkmasının ardından akaryakıtta tekrar serbest fiyat uygulamasına geçilecek. Dağıtım şirketi ve bayiler fiyatları serbest olarak belirleyebilecek. 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9455 1.9582 2.8826 2.8878 3.5365 3.5550 2.3525 2.3676 1.9306 1.9393 7.4240 7.5211 0.38557 0.38746 0.38530 0.38835 0.31770 0.32099 0.31748 0.32173 0.35370 0.35608 0.35345 0.35690 2.0710 2.0848 2.0633 2.0927 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.56113 0.56214 0.55692 0.56636 SERBEST PİYASA ALIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.1110 2.8920 3.5460 2.3590 87.70 581.82 SATIŞ 2.1140 2.8950 3.5610 2.3720 88.05 591.01 u Birleşik Krallık hükümeti tarafından gerçekleştirilen uluslararası tanıtım hamlesi niteliğindeki ‘Great Yaratıcılık Festivali’ dünyada ilk kez İstanbul’da düzenleniyor. ‘Great Yaratıcılık Festivali’ gününde lüks yaşam ekonomisi, geleceğin kumaşları, ticari koku alma (parfümde başarı) ve online lüks mağazacılığın sırları gibi birçok panel düzenlendi. AECOM, Burrell Architects, Dan&Adam, IBI Nightingale, Righttrack Consulting, Serco, Steffian Bradley Architects ve Virtual Health, Barjis, Mark/Guisti ve Media Devil festivale katılan şirketler arasında yer alıyor. Üç gün boyunca Sakıp Sabancı Müzesi The Seed’de devam edecek olan etkinlik ile Birleşik Krallık ve Türk şirketleri için iş fırsatlarının önünün açılması ve ticari faaliyetlerin artırılması hedefleniyor. Doping İnternet ilk 3 ay 9.99 TL Ekonomi Servisi Birleşik Krallık hükümeti tarafından düzenlenen ve dünyada ilk etkinliği Türkiye’de hayata geçirilen ‘Great Yaratıcılık Festivali’ dün İstanbul’da başladı. Lüks, sağlık, moda, tasarım, teknoloji, inovasyon, eğitim, şehircilik, yiyecek ve içecek gibi sektörlerden 40’ı aşkın yabancı şirket temsilcisini bir araya getiren festivalin ilk Doping İnternet, en iyi bağlantı deneyimini en ekonomik fiyatlarla sunmaya devam ediyor. www.doping.com.tr adresi üzerinden online başvuru yapan yeni kullanıcılar, Doping İnternet’in ilk 3 ay 9,99 TL’den fiyatlandırılan özel kampanyasından yararlanabiliyor. Doping İnternet web sitesi üzerinden yeni kayıt yaptıran aboneler bağlantı ücreti ödemeksizin internetin sonsuz dünyasına giriş yapabilme imkanına sahip oluyor.