Katalog

7 ŞUBAT 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Ücrete Liradan kaçış hızlandı vergi darbesi Bankalardaki döviz mevduatı son bir yılda yüzde 46 artarken 1724 Ocak’ta yüzde 4.43 yükseldi Dolar son aylarda rekor üstüne rekor kırarken artan riskler nedeniyle TL’ye güven de azaldı. Kurun 2.33’ü aştığı 1724 Ocak haftasında mevduat bankalarında gerçek kişilere ait döviz mevduatı yüzde 5.32, şirketlerin döviz hesapları ise yüzde 4.71 arttı. PELİN ÜNKER Ekonomideki kırılganlıklar ve siyasi gerginlikler nedeniyle Türk Lirası’nda değer kaybı artarken bankalardaki döviz mevduatı da yükselişe geçti. Dolar, 25 Ocak 201324 Ocak 2014 arasında TL karşısında yüzde 31.6 yükseldi. Bu tarihler arasında bankalardaki toplam döviz mevduatı yüzde 46.1 arttı. TL cinsi mevduatta artış ise yüzde 16’da kaldı. Mevduat bankalarındaki toplam yabancı para mevduatında artış ise yüzde 47’ye ulaştı. Vatandaş da Doların en son rekor kırdığı 1724 Ocak haftasında mevduat bankalarında yurtiçi şirketler de yerleşiklerin toplam döviz mevduatı yüzİstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim dolar alıyor de 5 yükseldi. Gerçek kişilerin vadeli döviz Merkez Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin, yabanBankası mevduatı yüzde 5.16, vadesiz döviz mevcı para mevduatının 24 Ocak’ta 2012 verilerine göre; yurtiçi duatı yüzde 6.53 artarken, şirketlerin vadeli dösonuna göre 16.9 milyar dolar, Arayerleşiklerin mevduat bankalarındaki viz mevduatı yüzde 6.91, vadesiz döviz mevlık 2013 sonuna göre ise 2.5 mildöviz hesapları ise 24 Ocak itibarıyla duatı ise 4.07 arttı. Dolar söz konusu haftada yar dolar arttığını belirterek hem 121.8 milyar dolara yükseldi. Döviz yüzde 4.25 yükselmişti. şirketlerin hem de vatandaşın son mevduatı 17 Ocak’a göre yüzde 1.92 Bankalardaki toplam yabancı para mevduatı bir yılda çok ciddi şekilde dolara artış yaşadı. Sadece ocak ayında döviz 2013 sonuna göre ise yüzde 8.81 arttı. Yurtiyöneldiğini söyledi. Gezi Parkı ve mevduatı 2 milyar dolardan fazla arttı. çi yerleşiklerin mevduat bankalarındaki topDöviz mevduatı geçen yılın aynı dönemine 17 Aralık sürecine kadar dolardalam yabancı para mevduatı yüzde 10.75, katıgöre yüzde 12.96, 2013 sonuna göre ki artışın iyi fiyattan döviz bozlım bankalarındaki döviz mevduatı yüzde 4.75 yüzde 2.06 yükseldi. Gerçek kişilerin durmak olarak algılandığını ancak yükseldi. TL mevduatı ise geçen yıl sonuna gödöviz mevduatı geçen yılın aynı bu algının bozulduğunu ifade eden re yüzde 1 azaldı. Yurtiçi yerleşiklerin mevduat dönemine göre yüzde 10.51 artışla Alkin, “Küresel ekonomik belirbankalarındaki vadesiz TL mevduatı yüzde 1.1, 71.5 milyar dolara, şirketlerin sizlikler ve siyasi gerginlikler vavadeli TL mevduatı yüzde 8.27 geriledi. hesapları ise yüzde 16.65 tandaşı tedirgin etti. Kurların düMerkez Bankası’nın yayımladığı haftalık para artışla 50.3 milyar dolar şeceğine dair umut kırıldı. Döviz sadüzeyine çıktı. ve banka istatistikleri TL’den kaçış eğilimini doğtın alınmaya devam edildi. Bu da gerruladı. Buna göre; TL mevduatı 1724 Ocak’ta sadece binde 1 yükselirken, bankalardaki döviz mevduatındaki artış oranı yüzde 4.43 ile TL mevduatını 44’e katladı. Bu görünüm vadesiz mevduatta da değişmedi. Mevduat bankalarındaki vadesiz TL mevduatı bir haftada yüzde 0.48 azaldı. Son verilere göre; 24 Ocak itibarıyla bankalarda TL cinsinden toplam 346 milyar 151 milyon 152 bin liralık döviz mevduatı bulunuyor. Döviz mevduatının toplam mevduata oranı da yükseldi. 25 Ocak 2013’te toplam mevduatın yüzde 31’i döviz mevduatı iken bu oran 24 Ocak 2014’te 36.6’ya yükseldi. Haluk Necil Oyman Dinçer Türkİş’in raporuna göre, brüt ücreti 2 bin 200 lira olan işçinin ücreti vergiler nedeniyle yıl sonunda 225 lira azalıyor. İşçinin ücretini bütün yıl sabit alabilmesi için mayısta yüzde 6.36 ve kasımda yüzde 9.72 zam yapılması gerekiyor. MUSTAFA ÇAKIR Siyasi gerginlikler tedirgin etti çek ve tüzelkişilerin daha fazla döviz almasını tetikledi. Herkes kendini sağlama almak için dövize yöneldi. Döviz alanlar haklı da çıktılar” dedi. Alkin’in verdiği bilgiye göre, 24 Ocak’ta gerçek kişilerin döviz mevduatı Aralık 2013’e göre 2.5 milyar dolar artışla 71.5 milyar dolara çıktı. 2012 sonuna göre ise gerçek kişilerin döviz mevduatı 8.2 milyar dolar, şirketlerin döviz mevduatı ise 8.7 milyar dolar arttı. Kerem Alkin, dövize yenilişin devam etmemesinin kurların aşağı inmesine bağlı olduğunu ifade ederek “Türkiye’nin ekonomik ve siyasi istikrarına yönelik sıkıntılar devam ederse kurdaki yükselmeden olumsuz etkilenen kişiler tekrar döviz toplamaya başlar. Bu da dolara daha fazla yükseliş getirir” diye konuştu. Vodafone abone sayısını 19.7 Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye, 201314 mali yılının üçüncü çeyreğinde veri gelirlerini geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47 artırdı. 1 Temmuz 2013 tarihindeki mobil çağrı sonlandırma ücreti düşüş etkisi hariç tutulduğunda şirket, servis gelirleri büyüme oranını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artırırken, abone sayısını da 739 bin net artışla 19.7 milyona yükseltti. Vodafone Türkiye’nin faturalı abone sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10’luk bir büyüme ile 7.3 milyon aboneye yükseldi. Şirketin, EkimAralık 2013 çeyreğinde ses trafiği ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarak 22.3 milyar dakikaya ulaştı. Akıllı Cihaz Akıllı İletişim Platformu (ACAİP) ile milyona çıkardı Vodafone Türkiye, veri gelirleri büyüme oranını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47 artırırken; şirketin abone sayısı da 739 bin kişi artışla 19.7 milyona çıktı. şirketin akıllı telefon penetrasyonundaki artış devam etti. Geçen yılın aynı dönemine göre 11 puanlık bir yükseliş ile yüzde 30.1’e ulaştı. Vodafone Türkiye, kurumsal segmentte mobil servis gelirlerini de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 oranında artırdı. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Gökhan Öğüt, “Mobil teknolojilerin kullanılabilmesi için altyapı yatırımlarına odaklandık. TEİAŞ ile ek fiber optik hat yatırımı ve kullanım bedeli dahil 300 milyon TL’lik yatırıma imza attığımız bu dönemde, istikrarlı bir şekilde sürdürdüğümüz müşteri memnuniyeti ve kalite odaklı programımız ile gerek mobil internet kullanımı gerekse abone sayımızda artış devam etti” dedi. Perakende ve Sigorta Grup Başkanı Dinçer, taksit sayısına getirilen sınırlamalarla kur ve enflasyon riski nedeniyle satışlarda durgunluk yaşandığını söyledi. Sabancı Holding Cep telefonu satışları düştü yukarı yönlü risk görülme ihtimali var. Fakat şirketlerimizin 2014 hedeflerinde herhangi bir revizyon yok” diye konuştu. Türkiye perakende sektöründe bu yıl yüzde 8’lik bir büyüme beklediklerini belirten Dinçer, 2014’te 4 milyar liralık ciro hedeflediklerini, Teknosa için ise mağazalaşma ve online kanalda büyümeye önem vererek 60 milyon lira yatırımı hayata geçirmeyi planladıklarını söyledi. Teknosa’nın, 2013’ü 3 milyar lira ciroyla kapattığına belirten Teknosa Genel Müdürü Necil Oyman ise “1 Şubat itibarıyla gelen yeni düzenlemeler cep telefonu satışlarımızda bir durgunluk yarattı. Teknoloji marketler olarak yeni düzenlemelerle cep telefonuna taksit yapamıyoruz, ancak GSM operatörleri kontrat, sözleşme ya da taahhütle taksitli cep telefonu satabiliyor. Bu da haksız rekabete yol açıyor” dedi. Ekonomi Servisi Cep telefonunun kredi kartına taksitle satışının yasaklanmasıyla birlikte teknoloji marketleri satışlarda durgunluk yaşamaya başladı. Sabancı Holding Perakende ve Sigorta Grup Başkanı Haluk Dinçer, Türkiye için 2014’ün belirsizliklerle dolu zor bir yıl olacağına dikkat çekerek “Taksit sayısına getirilen sınırlamalar sektörü olumsuz etkiler. Büyümede aşağı yönlü, kurlarda, faizlerde ve enflasyonda ise ANKARA Hükümetin çarpık vergi politikası, işçi ücretlerini vuruyor. İşçinin yıl başında aldığı ücret, her ay vergideki artan oranlar nedeniyle düşüyor. Brüt ücreti 2 bin 200 lira olan işçinin ücreti yıl sonunda 225 lira azalıyor. Ücretlilerin üzerindeki ağır yüke dikkat çeken Türkİş, vergide adalet istedi. Türkİş’in hazırladığı “İşçi ücretlerinin vergilendirilmesinde adalet istiyoruz” başlıklı dosyada, çarpıklıklar şöyle sıralandı: * Türkiye’de gelir ve kazanç üzerinden alınan verginin yaklaşık üçte ikisi ücretliler tarafından ödeniyor. Bu ağır yük, büyük ölçüde vergi ödemesi gerekenlerin bu yükümlülüklerinden kaçabilmelerinden kaynaklanıyor. * Ücretliler üzerinde, dolaylı olarak mal ve hizmet üzerinden alınan vergiler de söz konusu. Bu tutar gelirden alınan verginin üç katından fazla. * İşçiler üzerindeki vergi baskısı, özellikle 2004’te özel indirim tutarının kalkması, ardından ücretliler lehine olan “ayırım” ilkesinden vazgeçilerek vergi tarifesinin teke indirilmesi ve çalışanların üçüncü dilimdeki gelir vergisi tarifesine uygulanan vergi oranının yüzde 20’den yüzde 27’ye yükseltilmesi gibi nedenlerle arttı. * Brüt ücreti 2 bin 200 lira olan bir işçinin, yılbaşında aldığı net ücreti yıl ortasından itibaren düşerken yıl sonunda eline geçen net ücreti 225 lira eksiliyor. İşçinin ocakta aldığı net ücreti bütün yıl sabit alabilmesi için, mayısta yüzde 6.36 ve kasımda ayrıca yüzde 9.72 oranında zam yapılması gerekiyor. Aralıkta, yıl başında aldığı net ücreti alabilmesi için yapılması gerekli ücret zammı oranı ise yüzde 16.69. * Gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife ücretliler aleyhine gelişiyor. Ortalama aylık 2 bin lira brüt ücret ödeneğinden hesaplama yapıldığında yılın son ayında gelir vergisi oranı yüzde 27’ye yükseliyor. * Asgari ücretli olarak çalışan bekâr her işçi, asgari geçim indirimi sonrasında devlete her ay 56.22 lira gelir vergisi ödüyor. Öte yandan, “istihdamı artırmak ve işsizliği önlemek” gerekçesiyle özel sektör işverenlerinin sosyal güvenlik işveren hissesinin beş puanlık kısmı hazinece karşılanıyor. Böylece işverenin yüzde 20.5 olan SGK işveren primi 15.5 olarak uygulanıyor. Bu düzenlemeyle işveren her asgari ücretli için 56.70 lira daha az prim ödüyor. Var olan uygulamayla, asgari ücretlinin ödediği vergi, işverene teşvik olarak dönüyor. SGK çalışanına fazla mesai ücreti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik, kurumda kaldırılan fazla mesailerin yeniden verileceğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet) Çalışma Bakanı Faruk Çelik, Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) kaldırılan fazla mesai ücretlerinin yeniden ödenmesi için Maliye’ye başvu ruda bulunduklarını söyledi. Çelik, Türk BüroSen Genel Başkanı Fahrettin Yokuş , Genel Başkan Yardımcısı Cafer Seçer, SGK sağlık çalışanları Dr. Sevinç Tunç Aydın, Dr. Emre Aydın ve Ecz. Naci Kayın ile görüştü. Görüşmede Yokuş, yeniden düzenlenen SGK Ek Ödeme Usul ve Esaslarının, SGK’de istihdam edilen sağlık çalışanlarının kazanılmış haklarını geriye götüreceğini belirterek, “Hazırlanmakta olan yönetmeliğe göre SGK’de çalışan sağlık çalışanlarına ek ödemelerde performans kriterinin getirilmesi maaşlarda ciddi düşüşlere yol açacak. Kazanılmış haklar geriye gidecek” dedi. Bakan Çelik ise, “Amacımız SGK’da istihdam edilen sağlık çalışanlarının maaşlarının Sağ lık Bakanlığı çalışanlarıyla eşitlenmesi. Çalışanları mağdur etmeden çözüme kavuşturacağız” yanıtını verdi. Bakan Çelik, “SGK’de fazla mesai ücretlerinin ödenmesi için gerekli başvuruda bulunduk. Adalet Bakanlığı’nda fazla mesai ücretlerinin ödenmesi ile ilgili çalışma tamamlanmak üzere. En kısa zamanda fazla mesai ücreti bizim kurumumuzda da olacak” diye konuştu. ’ın özkaynak kârlılığı yüzde 21 Ekonomi Servisi Son zamanlarda bankanın adı etrafında yürütülen olumsuzluklara karşın ülke ekonomisine desteklerini kesintisiz şekilde sürdürdüklerini belirten Halkbank yönetimi, 2013’ün ilk 9 aylık finansal sonuçlarına göre 2 milyar 10 milyon TL kâr elde ettiklerini açıkladı. Genel Müdürü halen tutuklu bulunan Halkbank’tan “Banka Yönetimi” sıfatıyla yapılan açıklamaya göre, banka, son 9 yılda ortalama yüzde 25.2 özkaynak kârlılığı elde edip yüzde 16.8 olan sektör ortalamasının üzerinde bir kârlılık oranı gerçekleştirerek erişilmesi zor bir başarıya imza attı. Eylül 2013 sonuçlarına göre Halkbank’ın özkaynak kârlılığı yüzde 21 düzeyinde gerçekleşti. Açıklamaya göre 1938’de kurulan ve 75 yılı geride bırakan Halkbank, The Banker Dergisi’nin Temmuz 2013 sayısında yer alan “En Büyük 1000 Banka” listesinde Türkiye’deki bankalar arasında özkaynak kârlılığı ve aktif kârlılığı açısından birinci sıraya yerleşen Halkbank, aynı analizde Batı Avrupa bankaları içerisinde ise üçüncü sırada yer aldı. Financial Times gazetesinin Mart 2013 tarihli raporunda yer alan “Gelişen Piyasalar 500” listesinde de 91 basamak birden yükselen banka, 157. sıraya yerleşti. Ülker, çikolatada dünya 12’ncisi Ekonomi Servisi Yıldız Holding dünyanın en büyük 100 çikolata şekerleme üreticisi arasında 12’nci sıraya yerleşti. Holding tüm dünyada çikolata ve şekerleme sektöründe faaliyet gösteren şirketleri ciro, çalışan sayısı ve üretim tesisi sayısı bazında değerlendiren uluslararası CandyIndustry dergisinin her yıl yayımladığı ‘Küresel Top 100’ listesinde 12’nci sıraya yerleşti. Çikolataşekerleme kategorilerinden 2.5 milyar dolarlık ciro elde eden holding, yurtiçinde 3 ve yurtdışında 6 fabrika olmak üzere toplam 9 fabrikada 8 bin 200 çalışanla çikolata ve şekerleme üretimi gerçekleştiriyor. Sony 5 bin kişiyi işten çıkaracak Ekonomi Servisi Sony, kârlılığı artırmak için bilgisayar birimini satma ve 5 bin kişiyi işten çıkarma kararı aldı. Sony, söz konusu tedbirler sayesinde sabit giderlerinden yaklaşık 1 milyar dolar tasarruf sağlamayı hedefliyor. İşten çıkarmaların 2015 Mart ayına kadar tamamlanması planlanıyor.