Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 KASIM 2014 CUMARTESİ 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Rus Rublesi ve Güney Afrika Randı’ndaki sert kayıplar Türk Lirası’nı da vurdu Dolar yine alev aldı u Dolar/TL doların küresel piyasalardaki güçlenme eğilimi ve gelişmekte olan piyasalardaki endişelere paralel 2.2806 seviyesine çıktı. Serbest piyasada dolar 2.2630 TL’den kapandı. Ekonomi Servisi Rus Rublesi ve Güney Afrika Randı’nda görülen değer kayıpları ve dolarda küresel güçlenme eğilimine paralel yükselişini sürdüren dolar/TL, üç haftanın yeni en yükseği olan 2.2806 seviyesine kadar yükseldi. Serbest piyasada dolar 2.2630 TL’den kapandı. Ukrayna’da önceki gün silahlı çatışmaların başladığına dair söylentilerin ardından rublede sert değer kaybı görülürken, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi’nin daha fazla gevşeme adımı atabilecekleri açıklamalarıy Mezarınıza İthal Ağaç Kolin İnşaat’ın izini artık internette aramayın. Memleketin dört bir yanını köprü, otoyol, santral projeleriyle donatan bu güzide şirket, sitesini erişime kapatmış. Neden acaba? HHH Kilovatsaat başına 4 lira 69 kuruş rödovans bedeliyle ihaleyi kazandığı Soma Yırca’daki termik santralın “acele kamulaştırma” işlemleri henüz sonuçlanmamıştı. İdari yargı süreci devam ediyordu. Zeytinler halen köylünün mülkiyetindeydi. Ama dünya şirketi Kolin’in acelesi, “acele kamulaştırma” sonucunu dahi bekleyemeyecek kadar büyüktü. Memleketin enerjiye ihtiyacı vardı(!) Doğalgaz bağımlılığını azaltmak için bu vatanperver yatırıma ihtiyaç büyüktü. Kaldı ki bir zeytin ağacının, ülkedeki en köklü şirketin bile tarihini, en az ikiye katlayacak ömre ve verimliliğe sahip olması, yeterince sinir bozucuydu. Hem nasıl olsa, önceki deneme mahiyetindeki “münferit” kesimlerde ziyadesiyle tecrübe edilmişti. Manisa Tarım İl Müdürlüğü’nün kesilecek her zeytin ağacı başına takdir ettiği para cezası altı kilo zeytin parası değil miydi? Sadece 90 TL... Santralı yapacak Kolin Grubu şirketi HidroGen’in bir yıl önce, olağanüstü genel kurula giderek 1 milyon TL’den çıkardığı sermayesi ise 40 milyon TL. Dolayısıyla hesap da basitti... Alacakaranlıkta 6 bin zeytin ağacını silah zoruyla katleden Kolin İnşaat’ın ödeyeceği fatura, en fazla 540 bin TL olacaktı. Müteahhit jargonuyla “fındık fıstık parası” yani. Hukuk da neydi? Basardı zeytinlikleri, gönderirdi iki otobüs dolusu yoksul güvenlik görevlisini, dövdürür, kaşlarını patlatır, ağlatırdı köylüleri. Nasıl olsa Enerji Bakanı Taner Yıldız, temel atma töreninde “Mahallenin delisi biz miyiz?” diyerek itiraz edenlere bir güzel dersini vermiş, sırtını sıvazlamıştı patronların. Kolin İnşaat ayrıca, yargı ve Emniyet darmadağın edildikten sonra takipsizlik kararı verilen 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonu fezleke kayıtlarına göre Sabahatv havuzuna 100 milyon dolar ödeyen firmalardan biriydi. Halkbank hesaplarının görüşüldüğü üç gün önceki KİT Komisyonu’nda adı açıkça geçmese bile, medya grubunun değişen sahiplik yapısı çerçevesinde Halkbank’a kalan kredi borcunu devraldığı anlaşılıyordu. Masrafların çıkarılması için santralın bir an önce tamamlanıp faaliyete geçmesi gerekiyordu. Yanı sıra Kolin, 3. Havalimanı’nı üstlenen konsorsiyum ortaklarındandı. Ağaç kesme konusunda “knowhow” geliştirecek kadar deneyimliydi. İstanbul bölgesindeki 657 bin ağacın yanında, gariban Soma’daki 6 bin ağacın lafı mı olurdu? Nasılsa, ses yükseltenleri, vicdan çağrısı yapanları “istikrarı bozmakla”, “darbecilikle” tehdit edecek koca bir güç vardı arkalarında. Bu güce yaslanıp kâinatın en “istikrarlı” ağacına zalimce kıyılabilirdi. Zaten ağacına kıydıkları köylüleri ya madene, ya dikecekleri santrala boğaz tokluğuna ölüme gönderecekler, ürettikleri kömür de AKP’nin “hayırseverlik” kontenjanını dolduracaktı. Gün gelip vade dolduğunda, mezarın başına dikilecek ağacı da ithal ederdin, olur biterdi. Not: Yazı yayıma hazırlanırken Danıştay’dan gelen yürütmeyi durdurma kararı, buruk bir sevinç dahi yaratamaz artık. Zira “geç kalmış hükmün hikmeti yoktur.” Tüpraş’tan 377.4 milyon lira kâr Ekonomi Servisi Tüpraş’ın net kârı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 54 düşerek 377.4 milyon lira olurken rafineri marjındaki düzelmenin etkisiyle beklentileri iki katının üzerinde aştı. Geçen yıl aynı dönemde Fuel Oil Dönüşüm Projesi’ndeki vergi teşvikinin olumlu katkısı şirketin net kârının yüksek çıkmasında etkili olmuştu. Tüpraş’tan Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamaya göre, bu yıl üçüncü çeyrekte şirketin satışı yüzde 3 düşüşle 11.81 milyar lira oldu. Azaltılan kapasite kullanımı, kârlılığı düşen ithalattan yapılan satışların azalması ve düşen asfalt talebi nedeniyle Tüpraş’ın yurtiçi satışları 743 bin tonu bitümen ve 1.14 milyon ton motorin olmak üzere 1.9 milyon ton azaldı. la Avro, dolar karşısında iki yılın en düşük seviyelerine geriledi. Gelişmekte olan pi yasalarda havayı bozan bir diğer unsur da Güney Afrika’nın kredi notunun düşürülmesi oldu. Güney Afrika Randı, dolar karşısında 5 haftanın en düşük seviysine geriledi. Rus Rublesi, merkez bankasının kur politikasında yaptığı değişikliğin ardından kayıplarını artırarak hem dolar hem de Avro karşısında yüzde 3’ün üzerinde değer kaydederken, analistler döviz kuru krizi uyarısında bulunuyor. Rusya’nın beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyeti; Ukrayna’daki gerginliğin yeniden gündeme gelmesi ve düşen petrol fiyatlarıyla rubledeki kayıpların artmasının ardından yükseldi. Market verilerine göre, Rusya’nın beş yıllık kredi iflas takas (CDS) primi 9 baz puanlık yükselişle 286 baz puana ulaştı. Ruble, merkez bankasında ruble hakkında toplantı düzenlendiği söylentisinin ardından kayıplarını yüzde 2 civarı azalttı. Rusya Merkez Bankası rublenin değe Rus Ruleti rini korumak için döviz piyasasına müdahaleyi “her an” artırmaya hazır olduğunu ve rubleyi savunmak için başka enstrümanları da kullanabileceğini açıkladı. ABD’de tarım dışı istihdam ekimde 214 bin ile beklentilerin altında artarken, işsizlik oranı altı yılın yeni düşük seviyesi olan yüzde 5.8’e geriledi. Verinin ardından dolar kazanımlarını azaltırken, gelişmekte olan para birimlerinde de toparlanma gözlendi. Petrol ve altın yüzde 1 civarı yükseldi. Şirketlerin borç düzeyi yüksek u SPK Başkan Yardımcısı Kınık, Türkiye’de şirketlerin borçluluk düzeyinin yüzde 65 seviyesine ulaştığını belirtti. Ekonomi Servisi Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkan Yardımcısı Tevfik Kınık, Türkiye’de şirketlerin borçluluk düzeyinin yüzde 65 seviyesine ulaştığını; özkaynak finansmanının teşviki gibi üzerinde çalışılan yeni düzenlemelerin de etkisiyle önümüzdeki dönemde halka arzlarda artış; sermaye piyasalarında derinleşme beklediklerini söyledi. Orta ve Doğu Avrupa Yatırım Konferansı’nda Reuters ile yaptığı söyleşide Kınık, “Şirketlerin operasyonlarını büyütmek için pasif taraflarını büyütmeleri gerekiyor. Bu da özkaynakla ya da borçla olabilir. Mevcut durumda şirketlerin borçluluk oranı yüzde 65’i bulmuş durumda. Yani aktiflerinin ortalama olarak yüzde 65’lik kısmını borçla finanse ediyorlar. Bizim beklentimiz özkaynaktaki payın artması” dedi. Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan da, Reuters’e yaptığı değerlendirmede 20152016 için BIST’te 3540 önemli halka arz beklediklerini söyledi. Kınık; bireysel emeklilik sistemindeki (BES) fonların performansının artırılmasına yönelik altyapı çalışmalarının ise sürdüğünü belirtti. KISA... KISA... 4 Türkmenistan, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne (TANAP) doğalgaz sağlamak üzere Türkiye ile çerçeve yaptı. Anlaşma Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Türkmenistan Devlet Başkanı Kurbanguli Berdimuhammedov’ın katıldığı törende imzalandı. 4 Kuyumcular, gösterge gramı 82 liraya kadar gerileyen altına yoğun ilgi nedeniyle çeyrek, yarım, tam altın ve işçiliği az bilezik isteyen müşterilerin talebine cevap veremez oldu. 4 Özelleştirme uygulamaları sonucunda Özelleştirme Fonu’na bu yıl 8.5 milyar lira girişi bekleniyor. Fonun gelecek yıl 8.6 milyar lira geliri elde etmesi öngörülüyor. 4 İngiltere , vadesi 1 Aralık’ta dolan 2.1 milyar Avro’luk AB faturasını 9 ay erteleterek yüzde 50’ye yakın dolaylı indirim elde etti. 4 EPDK kararına göre, akaryakıt satış fiyatının takibinde Platts European Market Scan’de CIF MED (Genova/Lavera) başlığı altında dolar/ ton cinsinden yayımlanan günlük fiyatların ortalamasının MB tarafından açıklanan döviz satış kuru üzerinden TL’ye çevrilmiş olan tutarı (TL/ ton) dikkate alınacak. United Biscuits Üst Yöneticisi Martin Glenn hedefin en büyük bisküvi şirketini yaratmak olduğunu söyledi. ‘Murat Bey’in detaycılığı şaşırttı’ Yıldız Holding’in, dünyanın altıncı büyük bisküvi üreticisi United Biscuits’i (UB) satın almasının ardından, UB Üst Yöneticisi (CEO) Martin Glenn, “Şu anda dünyanın üçüncü büyük bisküvi şirketi olduk. Neden dünyanın en büyük bisküvi şirketini yaratmayalım?” dedi. Glenn, Murat Ülker için de “Nasıl üretim yapıldığını görmek için bütün fabrikalarımıza gitti. Kimse daha önce bu kadar detaya inmemişti” ifadelerini kullandı. UB’nin Londra’daki merkezinde yaptığı açıklamada Glenn, büyük bir Türk şirketiyle satış konusunda anlaşmalarının memnuniyet verici olduğunu belirterek, dünyanın en büyük bisküvi şirketini yaratmayı hedeflediklerini anlattı. Satışın ve Yıldız Holding tarafından yapılacak ödemenin detaylarına ilişkin soruları yanıtlayan Martin Glenn, “Benim anlayışıma göre son derece doğal bir anlaşma oldu. Yıldız Holding’den gelen bir varlık var ve HSBC tarafından da üstlenilen bir ödeme olacak. Ödemenin tamamı tek seferde önümüzdeki hafta ortasında olacak. O gün de mülkiyet konusunu tamamlamış olacağız” dedi. Öte yandan, Ülker cirosunu yılın ilk dokuz yanıda yüzde 7 artırdı. Şirket, 1014 yılının ilk dokuz ayını 2.1 milyar lira ciro ve 187 milyon lira faaliyet kârı ile kapattı. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderilen mali tablolara göre şirket, vergi ve amortisman öncesi düzeltilmiş faaliyet kârı (FAVÖK) 235 milyon lira olarak gerçekleşti. Güler Sabancı’dan 29 Ekim teşekkürü Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda Sabancı Holding tarafından gerçekleştirilen “Birlikten Cumhuriyet Doğar” temalı iletişim kampanyasına çalışanlardan gelen destek dolayısıyla, topluluğa bir teşekkür mesajı yayımladı. Sabancı mesajında özetle şunları kaydetti; “Sevgili çalışma arkadaşlarım, bu çalışmayı yürekten sahiplenip mesajımızı geniş kitlelere ulaştırarak çalışmamızın başarısına büyük katkı sağladınız. “Birlikten Cumhuriyet Doğar” başlığı altında topladığımız bu mesaj, Twitter Türkiye reklam temsilcisinin verdiği bilgiye göre, bugüne kadarki en başarılı Twitter kampanyası oldu; Hep beraber, Türkiye’nin Sabancı’sı olarak, ülkemizi ileriye taşımak için çalışmaya devam edeceğiz. Size güveniyor ve sizi sevgiyle kucaklıyorum.” Ulusoy Un halka açılıyor Ekonomi Servisi Gıda tedarikçisi Ulusoy Un, Borsa İstanbul A.Ş.’de (BİST) işlem görmek için gün kolları sıvadı. Şirketin yüzde 27,8’ini halka açacak olan Ulusoy Un, sermaye artırımı ve ortak satış yoluyla 23 milyon 500 bin TL nominal değerdeki hissesini satacak. Şeker Yatırım Menkul Değerler liderliğindeki konsorsiyum aracılığıyla yapılacak halka arzda 12, 13 ve 14 Kasım’da talep top u Ulusoy Un, sermayesinin yüzde 27.8’ini borsada işleme açmak için düğmeye bastı. lanacak. Sermaye Piyasası Kurulu’ndan onay alan şirket, halka arzını bakiye yüklenim aracılığı ve talep toplama yöntemi ile gerçekleştirecek. 20 Kasım 2014 tarihinden itibaren BİST Ulusal Pazar’da işlem görmeye başlayacak. Ulusoy Un Üst Yöneticisi (CEO) Günhan Ulusoy, “Günlük 900 ton buğday işleme kapasitesi ile dünyanın güvenilir gıda tedarikçilerinden biriyiz” dedi. Ulusoy Un olarak 25 yıllık bir süreçte 5 kıtada 72 ülkeye ihracat yapan bir kapasiteye ulaştıklarını da söyledi. Şirket, bu yılın ilk yarısında net kârını 2013’ün aynı dönemine göre yüzde 224 artırarak 9.4 milyon liraya yükseltti. VakıfBank’ın kârı 1 milyar TL’yi aştı Denizbank 8 milyon müşteriye ulaştı Petkim’in zararı 53 milyon lira Ekonomi Servisi VakıfBank, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 35.6 artışla 347.7 milyon TL net kâr elde etti. Bankanın dokuz aylık net kârı 1 milyar 70 milyon TL net kâr açıkladı. VakıfBank’ın aktif büyüklüğü bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16’lık artışla 147 milyar TL’yi; nakdi kredileri yüzde 19 artışla 97 milyar TL’yi, toplam mevduatı ise yüzde 16 artışla 89 milyar TL’yi aştı. VakıfBank Genel Müdürü Halil Aydoğan, nakdi ve gayrinakdi kredilerle ekonomiye aktardıkları kaynağın 124.7 milyar TL’ye gelmiş Halil Aydoğan olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ekonomi Servisi DenizBank, yılın ilk dokuz ayında konsolide bazda 777 milyon TL kâr elde etti. DenizBank Finansal Hizmetler Grubu Başkanı Hakan Ateş’in verdiği bilgiye göre banka, aktiflerini yüzde 28 büyüterek 93.7 milyar TL’ye yükseltti. Sermaye benzeri krediler dahil özkaynaklarını yüzde 30 artırarak 10.7 milyar TL’ye çıkardı. Mevduatını yüzde 30 artışla 58.4 milyar TL’ye, nakdi kredilerini yüzde 20 artışla 62.9 milyar TL’ye yükseltti. Denizbank, müşteri sayısını 6.8 milyondan 8 milyona çıkardı. Ateş, “Aktif ve mevduatımızı sek Hakan Ateş tör ortalamalarının üzerinde artırmayı başardık” dedi. Ekonomi Servisi Geçen yıl üçüncü çeyrekte 43.1 milyon TL kâr eden Petkim yılın üçüncü çeyreğinde 53 milyon lira zarar açıkladı. Analistler şirketin 2.2 milyon TL zarar etmesini bekliyordu. Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na üçüncü çeyrek sonuçlarını açıklayan Petkim’in satış gelirleri yüzde 18 düşüşle 863 milyon TL oldu. Türkiye’nin petrokimyada tek hammadde üreticisi konumundaki şirketin zarar açıklamasının en önemli nedeni fabrikalarda yatırım ve bakım nedeniyle üretim yapılamaması.