Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EKİM 2014 PERŞEMBE Somalı madenciye 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr maaş darbesi u İşsizlik Sigortası Fonu üç aylık süre dolduğu için, Soma Madencilik’in patronu da mal varlığına el konulduğu için maaş ödemiyor. Madenİş Sendikası, bu ay ücretlerini almayan işçilerin bir daha maaş alamamaları riski doğduğuna dikkat çekti. Türkiye tarihine en büyük iş cinayetlerinden biri olarak geçen Soma faciasının ardından, üretimi durdurulan ocaklar da dahil hiçbir madencinin ücreti ödenmedi. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Türkiye Maden İşçiler Sendikası Genel Başkanı Nurettin Akçul, 13 Mayıs’ta 301 maden emekçisinin can verdi 6 bin emekçinin maaşlarının alamamasının yalnız aileleri değil tüm bölgeyi sıkıntıya sokacağı belirtildi. ği facianın meydana geldiği Soma Kömürleri AŞ’ye ait Eynez, Atama Kömür AŞ tarafından yapılması gerekiyor. bacası ve Işıklar ocaklarında çalıAncak, Soma Kömürleri AŞ’nin bütün heşan maden işçilerinin bu ay ücretlerinin henüz ödenmediğini hatırlatarak “Eğer ivedilikle çö sapları, mal varlığı ve hak edişlerine mahkezüm bulunmazsa, Atabacası ve Işıklar ocak meler tarafından tedbir kararları konuldu. Solarında çalışan maden işçilerinin sadece bu ma Kömürleri AŞ’de denetime kapalı olan iki ay değil ileriki aylarda da ücret alamama ocak ile üretime başlayan Işıklar ocağında istihdam edilen işçilerin 6331 sayılı yasa ile 4857 ları söz konusudur” dedi. Yapılan açıklamada iş güvenliği denetimi ne sayılı yasadan kaynaklı ücretlerini bu nedenle deniyle üretime kapatılan ocaklarda istihdam ödemeyeceğini belirtti. Akçul, sendika olarak, Başbakan, Enerji ve edilen işçilere, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici 12. madde eklenerek Eynez, Çalışma bakanlıklıklarına başvurduklarını, SoAtabacası ve Işıklar ocaklarında çalışan işçi ma Kömürlerinde çalışan işçilerin ücret ödelerin işveren tarafından ödenmeyen ücretleri mesi sorununun ivedilikle çözüm bulunmasınin daha sonra işverenden tahsil edilmek üze nı, bu konuda işçilere, sendikaya bir açıklama re 3 ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılmasını istediklerini dile getirdi. Akçul, sorun çözülmezse, yalnız bu ocakkarşılanması hükmü getirildiği ve ilk ödemenin 18 Temmuz 2014’te yapıldığı hatırlatıldı. larda çalışan 6 bini aşkın işçi ve ailesinin deAkçul’un verdiği bilgiye göre, bu ocaklarda ğil Soma, Kırkağaç başta olmak üzere, bölgeson ücret ödemesi 18 Eylül’de yapıldı. Bundan deki yerleşimlerdeki bağımlı esnafın da büyük sonraki ödemelerin, işveren konumundaki So sorun yaşayacağını vurguladı. Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC), bütün Avrupa ülkelerini IŞİD katliamlarının durdurulması ve mültecilerin ihtiyaçlarının karşılanması için göreve çağırdı. ETUC Yönetim Kurulu toplantısı dolayısıyla Brüksel’de bulunan DİSK Genel Başkanı Kani Beko, toplantıda Kobani’nin görüşülüdüğü bilgisini vererek, DİSK ve KESK’in girişimleriyle gündemin ilk maddesi olarak konuya ilişkin bir komisyon kurulduğunu ve ETUC Yönetim Kurulu’nun oybirliğiyle “IŞİD’in Katliamlarını Durdurmak İçin Harekete Geçilmeli ve Bölgeye Uluslararası Yardım Gönderilmeli” başlıklı bir karar aldığını dile getirdi. ETUC’den çağrı Ekonomi Servisi Türkiye’ye doğrudan yatırımlar ağustosta temmuza göre 10.6 milyar dolar azalışla 158 milyar 956 milyon dolar oldu. Merkez Bankası’nın (TCMB) ağustos ayı itibarıyla Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, IŞİD tehlikesiyle birlikte artan jeopolitik riskler yurtdışındaki yatırımcının Türkiye’den kaçmasına yol açtı. Yurtdışı yerleşiklerin Türkiye’deki portföy yatırımları temmuza göre 8.4 milyar dolar düşüşle 188 milyar 673 milyon dolara gerilerken, yurtiçi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı 36.6 milyar dolar, TL mevduatı da 11.7 milyar yatırım yüzde 7 azaldı Türkiye’ye doğrudan ABD Doları oldu. Yurtdışında yerleşiklerin TCMB’deki kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları ise 2013 sonuna göre yüzde 35 azalışla 3.4 milyar dolara geriledi. Yurtiçi yerleşiklerin yurtdışında yaptığı yatırımlar varlıklar, yurtdışında yerleşiklerin yurtiçinde yaptığı yatırımlar da yükümlülük olarak tanımlanıyor. Buna göre Türkiye’nin yurtdışı varlıkları, 2013 sonuna göre yüzde 2.9 oranında artarak 232 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 4.6 oranında artışla 647.9 milyar dolar oldu. Varlık ve yükümlülük arasındaki farkı gösteren UYP, ağustos sonu itibarıyla 415.9 milyar dolar açık verdi. Tek Gıda İş’ten eylem Nestle Gıda’da işten atılan 28 işçi yeniden işbaşı yapmak talebiyle İsviçre Konsolosluğu önünde eylem yaptı. Nestle’nin Bursa Karacabey’deki fabrikasında Hakİş’e bağlı Öz Gıdaİş Sendikası’na üye işçiler sözleşmeye itiraz ettikleri için önce izne gönderildi, ardında da çıkarıldı. İşten çıkarmalarda patron ve sendikanın işbirliği yapması üzerine işçiler, Öz Gıdaİş’ten istifa ederek Tek Gıdaİş’e üye oldu. 112 gündür direnen işçilere Sendikal Güç Birliği de destek veriyor. Otomobil fiyatlarında artış Turkcell 4G’ye hazır Ekonomi Servisi Turkcell Teknoloji Grubu Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz, dördüncü nesil (4G) destekli cihaz sayısının giderek arttığına ve dünyada 112 ülkede 4G teknolojisinin kullanılmaya başladığını söyledi. Turkcell, 4G vizyonunu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde gerçekleştirdiği toplantıda açıkladı. Kuruöz “4G büyük bir hızla dünyaya yayılıyor. Bugün 331 LTE şebekesinde 280 milyon kullanıcı 4G hızından faydalanabiliyor. 4G terminal sayısı ve data tüketimi de her geçen gün artıyor. Turkcell’in ve Türkiye’nin insanımıza bu olanağı sunacak gücü var. 4G’ye hazırız, sürecin başlamasını bekliyoruz” dedi. Etkinlikte, Kuzey Kıbrıs Turkcell’in canlı şebekesi üzerinde 4G hızıyla indirme yapmadan, internetten 3D video gösterimi de gerçekleştirildi. Böyle satış yok Şekerİş Sendikası Genel Sekreteri Fevzi Şengül, ‘Dünyanın hiçbir yerinde şahıslara satılmış bir şeker fabrikası yok’ dedi. Şengül, Elbistan Şeker Fabrikası’nı ziyaretinde, işçileri gündemdeki özelleştirme konusunda bilgilendirdiklerini, düdyadaki örnekleri aktardıklarını anlattı. Ekonomi Servisi Türkiye’de son 3 yılda benzinli otomobil fiyatları yüzde 13 artarken, araba kiralama ücretleri yüzde 20 düştü. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye’de eylül 2011 ile eylül 2014 dönemi karşılaştırıldığında, otomobil, yedek parça ekipmanları, araç ile ilgili temizlik ve bakım ürünleri ile tamir ve bakıma ödenen malzeme ve işçilik ücretleri artarken, araba kiralama ücretleri düşüş gösterdi. Sertifikalı madenci yetiştirilsin MAHMUT LICALI Soma faciası için kurulan komisyonun hazırlayacağı raporda yer alacak başlıklar belli oldu MECLİS SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACAK TTK’nin bütçeleri ibra edilmedi ANKARA 301 işçinin hayatını kaybettiği Soma faciasını araştıran TBMM Soma Komisyonu’nun raporunda; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasındaki denetimin tek elden yapılması önerilecek. Raporda, Maden Bakanlığı’nın kurulması, kömürle ilgili ayrı bir yasal düzenleme yapılması ve sertifikalı madenci yetiştirme sisteminin kurulması talep edilecek. TBMM Soma Komisyonu’nun raporunda yer alacak başlıklar belli oldu. Hazırlanan taslağa göre toplam 11 ana bölümden oluşması planlanan raporda, kömür ocağıyla ilgili teknik ve ayrıntılı bilgilendirme yapılacak. Raporda, yeraltı kömür madenciliğine özgü koşullar sıralanırken, Soma havzasıyla ilgili tespitler ise ayrı bir bölüm oluşturacak. Raporda, facianın yaşandığı Eynez Ocağı’nda uygulanan üretim yöntemleri ve karşılaşılan sorunlara değinilecek. Raporda, Türkiye’deki madencilik politikası hakkında tespitler sıralanacak; rödovans ve hizmet alımı yöntemleri hakkında önerilerde bulunulacak. Facianın yaşandığı Soma Eynez sahasının ihale edilme süreciyle ilgili ayrı bir bölümün yer alacağı raporda, Soma AŞ öncesi kazanın yaşandığı ocakta yapılan çalışmalar ve işletme yöntemleri hakkında bilgiler verilecek. Faciaya neden olan denetim eksiklikleri konusu ise raporda ayrı bir başlık altında incelenecek. Buna göre, Türkiye’deki madencilik faaliyetleri kapsamında yapılan denetim sistemi hakkında incelemelerin yanı sıra, Soma Eynez Ocağı’nda kaza gününe kadarki yapılan denetimlerin değerlendirmesi yapılacak. Raporda bir diğer başlık ise kömür ocaklarında meydana gelen kazalarla ilgili bölüm olacak. Bu kapsamda dünyadaki önemli maden kazaları ve Türkiye’deki maden kazaları sıralanacak. Raporun en önemli bölümünü ise “Soma Kazasının Oluşumu ve Yaşanlalar” başlığındaki 8. bölüm oluşturacak. Söz konusu bölümde kaza öncesi ocağın giriş çıkış galerilerinin durumu, kaza sırasında ocakta çalışılan panoların durumları, ocağın genel havalandırma sistemleri, ocaktaki üretim şekli, nakliyat sistemi, ocaktaki sensörlerin konumları hakkında önemli bilgiler verilecek. Bu bölümde ocaktaki panolarda yaşananlar, işçilerin ifadelerine yer verilecek. Kazanın oluşumu ile ilgili genel tespitler ve senaryolara yer verilecek bölümde, kaza sırasında kriz yönetiminde yaşanan sorunlar ve eksiklikler de sıralanacak. u Anayasa Mahkemesi’nin dinlediği işçi konfederasyonları yasanın 30’dan az işçinin çalıştığı işyerlerinde sendikal tazminatı ortadan kaldıran düzenlemeleri başta olmak üzere grev yasakları ve sendikal hakları kısıtlayan maddelerinin iptalini istiyor. ‘Yasakçı yasa’da sona doğru MUSTAFA ÇAKIR ANKARA İşçi ve işveren konfederasyonlarının gözü kulağı Anayasa Mahkemesi’nde... CHP’nin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası’nın çok sayıda maddesinin iptali istemiyle yaptığı başvuruda sosyal tarafları dinleyen Anayasa Mahkemesi, kararını önümüzdeki günlerde açıklayacak. İşçi konfederasyonları, yasanın 30’dan az işçinin çalıştığı işyerlerinde sendikal tazminatı ortadan kaldıran düzenlemeleri başta olmak üzere grev yasakları ve sendikal hakları kısıtlayan maddelerinin iptalini istiyor. CHP, TBMM Genel Kurulu’nda 18 Ekim 2012’de kabul edilen ve 7 Kasım 2012’de yürürlüğe giren Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası’nın “işçi sınıfına, örgütlü topluma, demokrasiye, temel insan haklarına ve vicdanlara vurulan bir darbe” olduğuna dikkat çekerek çok sayıda maddesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. CHP’nin başvurusunda yasanın anayasaya, Türkiye’nin imzaladığı BM Ekonomik ve Sosyal Haklar Sözleşmesi’ne, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) normlarına ve Avrupa Sosyal Şartı’na aykırı olduğuna dikkat çekilmişti. CHP’nin başvurusunda ka rar için sona yaklaşan Anayasa önerisi Madencilik Bakanlığı Raporun öneriler kısmında da madencilik sektörünün yeniden yapılandırılması önerilecek. Buna göre madencilik faaliyetleri gösteren KİT’lerin faaliyet alanları ve özelleştirme politikalarıyla ilgili değerlendirmeler yapılacak. Raporda Madencilik Bakanlığı’nın kurulması önerilecek. MTA Genel Müdürlüğü’nün rezerv raporlama konusunda uluslararası bir kuruluş olarak yetkilendirilmesi talep edilecek. Kömür sektörüyle ilgili madencilik mevzuatı dışında ayrı bir yasal düzenleme yapılması önerilecek. Raporda yer alacak diğer öneriler özetle şöyle: l Denetimle ilgili mevzuattan kaynaklanan eksikliklerin giderilmesi ve denetimin tek elden yapılması. l Rödovans ve hizmet alımına yönelik mevzuatın denetimi ve iş güvenliğini güçlendirecek şekilde düzenlenmesi. l Üretimin etkinleştirilmesine, iş sağlığı ve güvenliğinin güçlendirilmesine yönelik bir teşvik sisteminin kurulması. l Madencilik ekipmanlarının ve teçhizatlarının üretiminin teşvik edilmesi. l Sertifikalı madenci yetiştirme sisteminin kurulması. Mahkemesi, sosyal tarafları dinledi. Anayasa Mahkemesi’nin daveti üzerine gerçekleşen toplantıya Türkİş, Hakİş, DİSK, TİSK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcileri katıldı. Toplantıda Türkİş’ten Genel Sekreter Pevrul Kavlak, DİSK’ten Genel Başkan Kani Beko, Hakİş’ten Genel Başkan Mahmut Arslan yer aldı. Çalışma Bakanlığı’ndan da bizzat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik toplantıya katıldı. Türkİş toplantıda, CHP’nin iki itirazı dışındaki taleplerine destek verdi. CHP, işkolu barajlarının tamamen kaldırılmasını istemişti. Türkİş ise işkolu barajının yüzde 1 olmasını istedi. CHP ayrıca yasanın sendikaların bir işkolunda kurulmasına ilişkin maddesinin de iptalini talep etmişti. Türkİş, sendikaların “bir işkolunda faaliyette bulunmak üzere” kurulmalarına ilişkin düzenlemenin 50 yıldır mevzuatta olduğunu, korunması gerektiğini, aksi halde sendikal alanda karmaşa ve kaos doğacağına dikkat çekti. Maddenin iptali halinde işyeri sendikacılığının başlayacağına işaret etti. Bu maddenin iptaline karşı çıktı. DİSK ise yasanın ILO sözleşmelerine ve anayasaya açıkça aykırı olduğuna dikkat çekerek CHP’nin iptal başvurusuna katıldığını açıkladı. Hakİş de sendikal alandaki barajlara karşı çıktı. Toplu pazarlık ve sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılmasını istedi. Anayasa Mahkemesi kararını önümüzdeki günlerde açıklayacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) Kozlu işletmesi dışındaki bütün bağlı müesseselerinin 2011 ve 2012 yılına ilişkin bilançoları TBMM KİT Komisyonu’nda AKP’li milletvekilleri oy kullanma sırasında kabul oyu vermeyince CHP’nin ret oyuyla ibra edilmedi. Buna göre komisyonun bu konuyu raporla bildirmesinin ardından TBMM Başkanlığı kurum hakkında suç duyurusunda bulunacak. TBMM KİT Komisyonu’nda TTK’nin 2011 ve 2012 bütçeleri ele alındı. Toplantıda bir sunum yapan TTK Genel Müdürü Burhan İnan, üretimle ilgili bilgiler verdi. İnan Bu yıl 580,42 milyon liralık zarar beklendiğini açıkladı. Komisyonda TTK yönetimine iş güvenliği konusundaki eksiklikleri nedeniyle kapatılan bir maden ocağının 2012’deki üretim taahhütü olan miktarın yaklaşık 6,5 katı üretimi nasıl yaptığı sorusuna yanıt veremedi. AKP’li Mehmet Domaç, TTK’nin gerek kendi anlatımı gerekse Sayıştay’ın tespitleri değerlendirildiğinde bitmiş konumda olduğunu kaydetti. CHP’li Turgay Develi yaklaşık 9 milyon avro karşılığı 8 lokomatif alındığı ve bunların deneme süreleri tamamlanmadan kesin kabul işlemlerinin gerçekleştirildiği yönündeki iddiaları gündeme getirdi. CHP’li Ali Sarıbaş da TTK’de ciddi bir yönetim krizi olduğunu, işçilerin kuruma günlerce gelmeyerek çalışmadığının tespit edildiğini ifade etti. Oylama sırasında AKP’li milletvekillerinin oy kullanmaması dikkat çekti. Muhalefetin ret oylarıyla TTK, KİT Komisyonu’nda büyük şok yaşadı. SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını ALIŞ 2.1420 2.9550 3.5560 2.4170 88.15 581.79 SATIŞ 2.1460 2.9590 3.5720 2.4310 88.50 592.99 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 2.2444 1.9681 0.38225 2.8513 3.5983 2.3579 0.30800 1.9958 7.7192 0.33932 0.59817 2.0938 SATIŞ 2.2484 1.9809 0.38413 2.8565 3.6170 2.3731 0.31119 2.0048 7.8202 0.34160 0.59925 2.1077 23 EKİM 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.2428 1.9590 0.38198 2.8493 3.5958 2.3544 0.30778 1.9884 7.6034 0.33908 0.59368 2.0861 SATIŞ 2.2518 1.9928 0.38501 2.8608 3.6224 2.3767 0.31191 2.0124 7.9375 0.34239 0.60374 2.1157