Katalog

SAYFA CUMHURİYET ekonomi@cumhuriyet.com.tr 23 OCAK 2014 PERŞEMBE 10 EKONOMİ Yangın kapıda göre, kurların başını alıp gitmesi halinde Türkiye’de çok ciddi borçlu olan özel sektör çok ciddi krizlere girecek, batak lar artacak, şirketler bankalara borçlarını öd eyemeyecek. Güneş, söz konusu durumu “İşte kapıdaki kriz bu” diye tanımlarken iş dü nyası da çeşitli gruplar tarafından gelen baskıda n yakındı. CHP Kocaeli Milletvekili Hurşit Güneş’e Yatağan işçileri Ankara’ya yürüyor Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy’de bulunan santral ve madenlerde çalışan Tesİş ve Türkiye Madenİş üyesi işçiler bugün Ankara’ya yürüyor. Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy’de bulunan santral ve madenlerin özelleştirilmesine karşı dört yıldır sürdürülen mücadeleye rağmen özelleştirme ihalesine katılacak firmaların son teklif verme süreleri bugün doluyor. Özelleştirme politikasını protesto edecek enerji ve maden işçileri aileleriyle Ankara’ya doğru yola çıktı. TEKEL direnişinin ardından Ankara’ya en kitlesel işçi çıkarmasını gerçekleştirecek olan işçiler dün saat 16.00’da direniş çadırı önünde yaptıkları basın açıklamasının ardından hareket etti. Tesİş Yatağan Şube Başkanı Fatih Erçelik, bugün saat 10.00’da Sıhhiye’de toplanarak özelleştirmeyi protesto edecekleri bilgisini verdi. 24 Ocak 2014’te yapılması planlanan özelleştirme ihalesinin de nisana ertelendiğini söyleyen Erçelik, “Biz özelleştirmenin tamamen iptal edilmesi için Ankara’ya yürüyoruz” dedi. Erçelik, Ankara’ya tüm işçilerin yakınlarıyla yapacakları yürüyüşe katılması çağrısı yaptı. Patron güvenliğe uzak Ölümlü iş kazaları da dahil olmak üzere iş kazaları istatistiklerinde üst sıraları kimseye kaptırmayan ülkede, yeni çıkan yasaya işveren oldukça mesafeli yaklaşıyor. si nedeniyle tartışma konusu oldu. Elemanonline.net’in yaptığı anket yasa konusundaki farklı görüşleri ortaya koydu. Yaklaşık 8 bin şirket yetkilisi arasında yapılan ankette katılımcılara “Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası sizce çalışma ortamının sorunlarını çözebilecek mi” sorusu soruldu. Katılımcıların yüzde 48’i “kısmen” cevabını verirken yüzde 38’i “hayır” ve yüzde 14’ü de “evet” dedi. anket sonuçlarını yorumlayan Elemanonline.net Genel Müdürü Özlem Demirci Duyarlar, yasanın getirdiği zorlayıcı yaptırımlar nedeniyle, işverenlerin yasaya mesafeli durduğunu belirtti. Duyarlar, “Anket sonuçlarında ‘kısmen’ ve ‘hayır’ cevaplarının bu kadar yüksek çıkmasının sebebi, yasanın öngördüğü yaptırımlar ve yüksek ceza oranları” dedi. Yasa kapsamında yeni yıldan itibaren işyeri hekimi ve işyeri güvenliği uzmanı bulundurmayan firmaları 1000 TL’den 80 bin TL’ye kadar para cezası bekliyor. CHP Kocaeli Milletvekili Hurşit Güneş, “Faiz yükselmesin diye çok ciddi bir baskı yapılıyor. Merkez Bankası başkanına başbakan faizlerin artırılmaması konusunda bir talimat verdi mi? Faizleri artırmadan bir politika izlenmesinin doğru olduğunu kendisine Merkez Bankası başkanının özel inançlarını da kullanarak herhangi bir baskı yaptı mı?” diye sordu. Güneş, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, yalnız HSYK’de bağımsızlık sorunu olmadığını, artık Merkez Bankası ve Rekabat Kurumu’nda da bağımsızlıktan söz edilemeyeceğini dile getirdi. “Türkiye’de yangın kapıda” uyarısını yapan Güneş, “Türkiye’nin 220 milyar dolar para bulması lazım. Para bulmazsak batarız. O gelmiyor, sorun orada. Onun için kur almış başını gidiyor. Ya bulamazsak, nereye gidecek bu kur?” diye sordu. TüpRaş konusuna da işaret eden Güneş, “Bir ceza verilmiş, 412 milyon TL. Toplam Koç Holding’e kesilen ceza faiz hariç 608 milyon lira. Gerekçeli karar yok. Ne diyorlar, fiyatlar düşerken iki ay boyunca fiyat indirmediniz. TÜPRAŞ savunmasında 9 kez fiyat indirdik diyor. TÜPRAŞ’ı mı batırmaya çalışılıyoruz, Koç Holding’i mi batırmaya çalışıyoruz? ” diye konuştu. Türkiye’nin riskli bir noktaya git Hurşit Güneş tiği uyarısını yapan Güneş görüşlerin, “Eğer bu kur alıp başını giderse Türkiye’de ciddi borçlu olan özel sektör ciddi krize girecektir, bataklar artacaktır, bankalara borçlarını ödeyemeyecekler. Kapıda bekleyen kriz bu” sözleriyle özetledi. Tamince: Sorun iş dünyası üzerindeki baskı Ekonomi Servisi Rixos Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince “Türkiye’de makro ekonomik gelişmelerden çok işadamları üzerinde oluşturulan baskının sorun yarattığını düşünüyorum” dedi. Tamince’nin, The Wall Street Journal’de yer alan açıklamalarının temelinde de son günlerde iş dünyası üzerinde oluşturulan baskı vardı. Baskıları yalnız bir tarafın yapmadığını dile getiren Tamince, bu ülkeyi inşa eden yatırımcılara hem iktidarın, hem de muhalefetin sahip çıkması gerektiğini ifade etti. Tamince kendisi ya da şirketi üzerinde özel herhangi bir baskı olmadığını da dile getirdi. Fettah Tamince daha önce doların 2.20 TL’yi aşması durumunda sıkıntı yaşanacağını söylemişti. Kurun 2.20 TL’yi aşmasıyla, Tamince, “Yine de asıl sorunun makro ekonomik durumla ilgili olduğunu düşünmüyorum” dedi. Her 2 dakikada * Türkiye iş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada 3’üncü sırada. * Her yıl 1100 yurttaş iş cinayetine kurban veriliyor. * İş kazaları nedeniyle yıllık 44 milyar liralık kayıp yaşanıyor. * 30 yaş altı daha riskli, çünkü kazaların yarısı gençlerin başından geçiyor. bir iş kazası Doların ateşi yüksek Merkez Bankası’nın yeni politikasındaki belirsizlik nedeniyle dolar yeniden 2.26 seviyesinin üstüne çıktı. Ekonomi Servisi Merkez Bankası’nın (TCMB) piyasanın üstü kapalı faiz artışı olarak nitelendirdiği kararlarının etkisinin ancak uygulandıkça görülebilecek olmasının yarattığı belirsizlik TL’yi baskı altında tutmaya devam ediyor. Dolar düne 2.25 seviyesine yakın başlayıp 2.26 seviyesinin üzerine çıktı. Merkez Bankası, 27 ve 30 Ocak’ta uygulayacağı ek parasal sıkılaştırmada faiz oranının yüzde 9 olacağını duyurdu. Uygulamanın dün başlayacağı beklentisiyle TL güne değer kazanarak başladı. ancak TCMB açıklamasında detay yer almaması ile TL dün de gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışarak değer yitirdi. 17 aralık’tan bu yana etkili olan siyasi endişelerin ortadan kalkmaması da dolarını yükselişinde etkili oldu. Serbest piyasada dolar 2.2620 TL’den günü tamamladı. Kurdaki artışın etkisini değerlendiren Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Ham petrol fiyatı varil başına 107 dolar ve kur seviyesi 2.27’de bir yıl kalırsa maliyeti 7 milyar dolar olacak. Şu anki maliyetimiz yaklaşık 2 milyar doları aşmış durumda” dedi. Enerjiye maliyeti 7 milyar dolar Her üç dakikada bir iş kazası yaşanan ülkede bu konuda yapılan her türlü iyileştirici önlem ne yazık ki dikkate alınmıyor. Maliyetlerin artacağı öngörüsü, işvereni isteksizleştiren en önemli etmen olarak başı çekiyor. İş kazaları konusunda avrupa ilk, dünyada üçüncü sırada yer alan Türkiye’de, yeni yılla beraber 50 ve altında eleman çalıştıran işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma şartı yürürlüğe girdi. Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası uzun soluklu tartışmaları da beraberinde getirdi. Kanun kapsamında “balıkçılık ve makine imalatı” gibi “tehlikeli” ve “madencilik, doğalgaz ve petrol çıkarımı, mermer ocağı, inşaat” gibi çok tehlikeli sınıflarda faaliyet gösteren 50 ve altında eleman çalıştıran işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma uygulaması 1 Ocak 2014’te resmen başladı. İşyerlerinin sınıfına göre kademeli olarak uygulanan yasa, radikal değişiklikler içerme STFA yönünü enerjiye çevirdi ÖZLEM YÜZAK Eksik primi olana borç lanm a imkâ nı gelebilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilikte yaşını dolduran ancak prim gün sayısını dolduramayanlar için ilk somut adımı atıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, hizmet borçlanması anlamına gelen talebi değerlendirmek üzere ilgili birime talimat verdi. Emeklilikte yaşa 500 bin, prim günü şartına da 100 bin kişi takılmış durumda. Yaş konusunda düzenlemeye sıcak bakmayan hükümet, prim günü eksik olanlara yeşil ışık yaktı. Çelik, bu konuda gerçekten mağdur olan bir kesim olduğunu belirterek bu makul talebi değerlendireceklerini açıkladı. Primi dolmayana emeklilik umudu Fotoğraf: Vedat Arık Eleman Merkez, önlem Taşeron sağlık emekçileri eylemde almakta geç kaldı İstanbul Haber Servisi Dev Sağlıkİş Sendikası, şişli Etfal Eğitim ve araştırma Hastanesi’nde taşeron sağlık emekçilerinin sorunlarına dikkat çekmek için protesto gösterisi düzenledi. Hastanenin C kapısı girişinde güvenceli iş, insanca bir yaşam talebiyle bir araya gelen sağlık emekçileri “Artık yeter çalışma koşulllarımız düzeltilsin, taleplerimiz kabul edilsin” yazılı pankart açtı. Grup adına yapılan açıklamada, az sayıda emekçi ile çok sayıda iş yaptırarak has yetersizliğinden yakınan işçiler, ne temizlik ne teknik servis ne de güvenlik elemanlarının yeterli olmadığını dile getirdi. 31 Aralık’ta çıkışları yapılan işçiler, hâlâ İşkur’a girişlerinin yapılmadığından da yakındı. STFa inşaat ile tanınan gerek yurtiçi gerekse yurtdışında devasa inşaat ve mütaahitlik işleri ile büyüyen bir firma. 75. yılını yeni geride bırakırken doğalgaz dağıtım şirketleri ve enerji yatırımlarını Enerya markası adı altında toplama kararı aldı. Türkiye’de enerjide faaliyet gösterdiği alanlarda en büyük 3 oyuncudan biri olmak üzere yola çıkan Enerya, 2018 sonuna kadar yılda 3 milyar TL ciroya ulaşmayı hedefliyor. Konu ile ilgili sohbet etmek üzere STFa Holding CEO’su Mehmet Ali Neyzi ve Enerya Genel Müdürü Aslan Uzun ile bir araya geldiğimizde Enerya’nın Enerji ve dünya sözcüklerinin birleşmesinden türetildi Ekim 2012’den beri doğalgaza zam yapılmadığını söyleyen STFA CEO’su Mehmet Ali Neyzi artan dolar fiyatı ile zorlanmaya başladıklarını belirtiyor. ğini de öğreniyoruz. Uzun “hedefimiz büyük, dünya oyuncusu olacağız” diyor. STFa 10 yıl önce Energaz’ı kurarak ve doğalgaz dağıtım lisansları alarak enerji işine giren bir grup. Energaz’ın bünyesinde, antalya, Konya, Karaman, Konya Ereğlisi, Erzincan, Denizli, aydın, aksaray, Çorum, Niğde ve Nevşehir illerinin doğalgaz dağıtım şirketleri bulunuyor. 11 şehirde, bugüne kadar 430 milyon TL’lik yatırım ile 6500 km’lik dağıtım ağı kurduklarını, 710 bin aboneye ulaştıklarını anlatıyor. Elektrikte hem dağıtım hem de üretimi hedefliyorlar. aldıkları toptan elektrik satış lisanları ile elektrik faturası ayda 150 TL’yi geçen tüm tüketicileri müşterileri yapmaya çalışacaklar. Neyzi üretimin güneş ve rüzgâr enerjisi yatırımları ile olacağını belirterek “20152016’da operasyona geçecek, kapasitesi 168 mw olan Havza ve Evrencik’teki yeni rüzgâr projeleri için 300 milyon TL ayırdık” diyor. Neyzi 2012 Ekimi’nden beri doğalgaza zam yapılmadığını ve doların artışı ile giderek zorlanmaya başladıklarını belirtiyor ve ekliyor “uzun vadeli bakıyor ve yatırımlarımızı ona göre planlıyoruz.” KISA.. KISA... 4 Credit Suisse, 2014’ün Türk bankacılık sektörü için zorlu bir yıl olacağını açıkladı. Kuruluşa göre, Türk bankaları gelişmekte olan ülke bankalarının yüzde 34 altına geriledi. 4Türkiye İş Kurumu, 2013 aralık itibarıyla kayıtlı işsiz sayısını 2 milyon 610 bin 969 kişi olarak saptadı. 4Galip Öztürk’ün başında bulunduğu Metro’nun şirketlerinden MEPET’in satışı için Lukoil ile masaya oturdu. 4Halkbank, Sırbistan’ın en büyük bölgesel bankalarından ve yüzde 77 hissesi Sırp hükümetine ait Cacaska bankasına talip oldu. 4Türkiye Bankalar Birliği banka çalışanlarının, 2013’te yüzde 6.1 artarak 197 bin 460’a çıktığını açıkladı. düzeltilmesini isteyen taşeron işçiler güvencesiz çalışmak istemediklerini dile getirdi. taneyi kâra geçirmek isteyen anlayışın hem çalışma koşullarını ağırlaştırdığına hem de niteliksiz sağlık hizmeti anlamına geldiğine dikkat çekildi. Çalışma koşullarının düzeltilmesini talep eden sağlık emekçileri hastane yönetimi ve Beyoğlu Kamu Hastaneleri Birli Çalışma koşullarının Çalışan sayısı artsın ği Genel Sekreterliği ile diğer hastanelerde çalışanlarla birlikte yapılan görüşmelerden sonuç alınamadığı belirtildi. Sağlık emekçileri taleplerini şöyle sıraladı: “Yol ücreti bir aylık mavi kart bedeli olacak şekilde standart haline getirilerek maaşa yansıtılsın. İşçilere yılda 2 defa birer maaş ikramiye ödensin ya da mutfak masrafı olarak yardım yapılsın. Personel sayımız artırılsın. 20 bin metrekarelik alandan 65 bin metrekarelik alana taşındık. Ekonomi Servisi İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi “Merkez Bankası tedbir almakta geç kaldı. Aralıkta sadece parasal tedbirlerle değil, elinde bulunan diğer enstrümanlarla bu olanların önüne geçebilirdi” dedi. Bu yıl 17. kez yapılacak avrasya Ekonomi Zirvesi’nin tanıtımında konuşan Tanrıverdi, şu an ihtiyaç duyulanın ekono mi yönetiminden güven verici açıklamalar olduğunu belirtti. avrasya Ekonomi Zirvesi, 46 şubat’ta İstanbul’da yapılacak. Marmara Grubu Vakfı tarafından düzenlenen zirve, sürdürülebilir kalkınma ve enerjinin geleceği için çok sayıda katılımcıyı İstanbul’da buluşturacak. Zirveye, Meksika’dan Fransa’ya, Senegal’den pakistan’a kadar 50’nin üzerinde ülkeden 600’e yakın temsilci katılacak.