Katalog

31 AĞUSTOS 2013 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 15 Putin ve Medvedev’i kadın kıLıĞında gösteren tabLo yasakLandı ‘Travesti’ye el konuldu Deniz Akçay Katıksız’ın “Köksüz” adlı filmi son İstanbul Film Festivali’nde iki ödüle değer görülmüştü. Venedik Festivali’nde farklı kadın karakterler filmlerin ana temasını oluşturuyor Aile ve mahalle baskısı MEHMET BASUTÇU VENEDİK Ezilen/ direnen, edilgen/baskıcı, yumuşak/inatçı, sevecen/ hırçın, kararsız/hırslı farklı kadın karakterler, ilk günlerde beğenilen filmlerin ana temasını oluşturuyor. Genellikle gerçekçi gözlemlerden yola çıkan, konularının sosyal ve psikolojik boyutlarını da gözardı etmeyen, kadın/erkek, genç/olgun yönetmenlerin kimi belgesel nitelikli filmleri, bunalımlı dünyanın bunalımlı bireylerinden duyarlı yansımalar getiriyor. Farklı coğrafyalarda, farklı zamanlarda, farklı kültür ve geleneklerle biçimlenmiş aile ve mahalle baskıları altında çaresiz kalan, kendilerini yiyip bitirirken çevrelerindekilere de zarar veren kadınlar... Ninelerimiz, annelerimiz, karılarımız, sevgililerimiz, kızlarımız... Bizim kadınlarımız. Bizim olmak isteyen ama olamayan, bir türlü de onların olmayı başaramadığımız kadınlar... İlk filmi “Castellana Bandiera Sokağı” ile Altın Aslan adayı olan İtalyan tiyatro yönetmeni ve oyuncusu yazar Emma Dante (Palermo, İlk günlerde beğenilen filmlerde aile ve mahalle baskısı altında çaresiz kalan kadın karakterler ağırlıkta. Deniz Akçay Katıksız’ın Venedik Günleri’nde yarışan ‘Köksüz’ü ise özellikle İtalyan seyirciyi derinden etkiledi ve İlk Film Altın Aslanı’nın adayları arasında gösterildi. savaşmayı çok iyi başaran insanları duyarlı bir dille sahneye koyan Emma Dante, dikkatle izlenmesi gereken çok yönlü bir sanatçı... 1967), 5 yıl önce yayımlanan ilk romanından uyarladığı bu filmde, yakından tanıdığı Sicilyalı kadınlara, sağlam ve etkileyici bir mizansenle kan ve can veriyor. İki otomobil, Palermo’nun yoksul mahallelerinden birindeki dar sokakta burun buruna gelir. Birinde, genç yaşta yitirdiği kızının mezarını ziyaretten gelen yaşlı aksi kadın, sinirli damadı ve gürültücü torunları; diğerinde, doğduğu Sicilya’ya sevgilisi genç kadınla birlikte, bir ziyaret bahanesiyle istemeyerek gelen, Emma Dante’nin başarıyla yorumladığı, hırçın orta yaşlı kadın... Ne pahasına olursa olsun geri çekilmek istemeyen bu iki kadının, direksiyon başında, yemeden içmeden ve uyumadan geçirdikleri bir gün bir gece boyunca inatlaşmaları; ve çevrelerinde, bu ölesiye düellonun galibi için bahse tutuşan erkekler... Bir dizi incelikli metafor gerisinde, kavga etmeyi ve öksüz’ içtenlikle alkışlandı Bu yıl 10. yaşını kutlayan “Venedik Günleri” seçkisinde sunulan filmler arasında, yine içtenlikle alkışlanan bir Türk filmi izliyoruz. Deniz Akçay Katıksız’ın (1981) ilk yönetmenlik denemesi olan “Köksüz” geçen bahar Altın Lale aldıktan sonra, Venedik Festivali izleyicilerini, özellikle de İtalyanları derinden etkilemeyi başarıyor. İzmir’in orta halli bir mahallesinde, erken babasız kalmış bir ailenin iç dramını alabildiğine gerçekçi ve sert bir yaklaşımla sahneye koyan Deniz Akçay, özellikle 3 kuşak kadın karakterin bunalımlı portrelerini acımasızca çizerken, Türk toplumundan çarpıcı bir kesit ‘K sunuyor. Ayrıca, bu toplumda sağlıklı gelişemeyen kadın erkek ilişkilerine cesaretle, dürüstçe bakıyor. Genç yaşta eşini kaybeden huzursuz annenin (Lale Başar) sevgisinden yoksun kalan babasız çocukların çaresizlikleri; uyuşturucu alarak ya da bir arkadaşının annesiyle yatarak yalnızlığını unutmaya çabalayan evin tek erkeği lise öğrencisi; ailenin geçimini sağlayan yumuşak başlı büyük kızın (Ahu Türkpençe) anne baskısından kurtulmanın çaresini tutkusuz bir evlilikte araması; geleneksel edilginliği simgelerken kararlılık da sergileyebilen büyükannenin farkına varamadığı yalnızlığı ve çaresizliği... Deniz Akçay, 2010’da Seren Yüce’nin “Çoğunluk”, geçen yıl da Ali Aydın’ın “Küf” ile kazandıkları İlk Film Altın Aslanı’nı üçüncü kez Türkiye’ye taşıyabilecek kadar sağlam, özgün bir sinema dili sergileyemiyor gibi gözükse de, “Köksüz”, bu ödülün Suudi Arabistanlı genç kadın yönetmen Haifaa Al Mansour başkanlığındaki özel jürisinin konuşacağı filmler arasında kuşkusuz yer alacaktır. Bütün bunlara karşın, Kültür Servisi St. Petersburg polis yetRusya’nın St. PetersTablonun, Rusya’da kilileri, ayrıntılı bir açıkburg kentinde, Devlet geçen haziranda lama yapmamakla birBaşkanı Vladimir Putin ile Başbakan Dmitçıkarılan ‘eşcinsellik likte, tablolara Rus yöneticilere hakaretten el ri Medvedev’i kadın karşıtı’ yasayı konulduğunu söylediiç çamaşırlarıyla gösprotesto etmek ve ler. Yöneticilere hakareteren bir tabloya polis tarafından el konuldu. alaya almak amacıyla te azami 1 yıl hapis cezası verilebileceği belirRessam Konstantin yapıldığı öğrenildi. tiliyor. Rusya’da, “gay” Altunin’in “Traveskarşıtı yasanın yanı sıra, ti” adlı tablosunda, gecelik giymiş olan Putin, sutyen tak politikacılara “hakaretler”e, başka mış olan Medvedev’in saçını tarar bir deyişle yergilere, mizah yoluyla ken görülüyor. AP ve AFP ajansla eleştirmeye ve alaya almaya karşı rının verdiği habere göre, Altunin, koruyan yasalar da bulunuyor. St. resme el konulmasının ardından Petersburg’daki sanat galerisi sahipRusya’yı terk etti ve Fransa’dan sı lerinden Aleksandr Donskoy, arağınma hakkı istedi. Altunin’in tab larında Altunin’in “Hükümdarlar” losunda, Rusya’da geçen haziran adlı bir başka resminin de yer aldıayında çıkarılan ve “geleneksel ol ğı tablolara el koyan polisin resmi mayan ilişkilerin propagandası”nı bir yetki belgesi göstermediği giyasaklayan yasanın ve bu yasanın bi, hiçbir gerekçe de göstermediçıkarılmasında başrolü oynayan iki ğini söyledi. Donskoy, galerisinin devlet adamının alaya alındığı be kapatıldığını ve polisin bu davranılirtiliyor. Nitekim, polis tarafından şıyla yasaları çiğnediğini vurguladı. el konulan bir başka tablodada da, Son zamanlarda, Rusya’da çıkarılan eşcinsellik karşıtı yasanın mimar “gay” karşıtı yasalara gerek yurtilarından biri olan tanınan St. Pe çinden, gerek yurtdışından sert teptersburg yasama meclisi üyesi Vi kiler gelmiş; bazı kuruluşlar, geletali Milonov’un yüzü, eşcinsellik cek yıl Soçi’de düzenlenecek olan simgesi olarak bilinen gökkuşağına Kış Olimpiyat Oyunları’nın boykot karışmış bir biçimde betimleniyor. edilmesi için çağrıda bulunmuştu. Gündelik mucizelerin şairiydi Kültür Servisi İrlanda’nın W.B. Yeats’ten sonra en iyi şairi olarak kabul edilen Seamus Heaney dün yaşamını yitirdi. 1995’te “gündelik mucizeleri ve yaşayan geçmişi yücelten, lirik güzellikte ve etik derinlikteki şiirleriyle” 1995 Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görülen Heaney 74 yaşındaydı. Heaney, bu yıl kendisiyle yapılan son söyleşide, şiiri ilk keşfettiğinde neler hissettiği yolundaki bir soruyu “Şiirin dilin voltajı olduğunu hissetmiştim, büyüleyiciydi” diye yanıtlamıştı. 1939 yılında dünyaya gelen Heaney, ilk şiir kitabı “Death of a Naturalist”i (Bir Natüralistin Ölümü) 1966 yılında yayımlamış, ancak İrlanda’nın sorunlarının giderek büyümesiyle birlikte yapıtları daha politik bir niteliğe bürünmüştü. 19891994 yılları arasında Oxford Üniversitesi’nde şiir dersleri veren Heaney, T.S. Eliot Ödülü’nü kazanmış, 2010 yılında da “Human Chain” (İnsan Zinciri) adlı yapıtıyla saygın Forward Ödülü’nü almıştı. Heaney’nin şiirleri dilimize çevrilmekle birlikte Türkçede kitap olarak yayımlanmadı. Ancak İngiliz edebiyatının en eski metinlerinden “Beowulf”, Heaney’nin modern İngilizcesinden Nazmi Ağıl tarafından Türkçeye çevrildi ve YKY Kazım Taşkent Klasikleri’nden yayımlandı. Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Seamus Heaney yaşamını yitirdi 3. uLusLararası suç ve Ceza FiLM FestivaLi ‘Çocuk(ça) Adalet?’ Kültür Servisi İstanbul Üniversitesi “Çocuk(ça) Adalet?” ana temasıyla Hukuk Fakültesi tarafından, 1319 düzenlenen festivalde diğer bölümler ise Eylül 2013 tarihleri arasında 3. kez “Uluslararası Altın Terazi Uzun düzenlenecek Uluslararası Suç Metraj Film Yarışması”, “Adalet ve Ceza Film Festivali izleyici Terazisi”, “Suç Hikâyeleri” ve karşısına çıkmaya hazırlanıyor. “Panorama”. Nişantaşı City u Festival Festival kapsamında bu yıl Life Sinemaları, Beyoğlu Atlas 1319 Eylül tarihleri da ana tema kapsamında Sineması, Beyoğlu Sineması arasında üçüncü kez uluslararası sempozyum, ve İstanbul Üniversitesi paneller ve söyleşiler Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenecek. düzenlenecek. 46 farklı gerçekleşecek gösterimler ülkeden 100’e yakın filmin için bilet satışı başladı. İstanbul gösterileceği festivalde programdaki Üniversitesi Kongre ve Kültür filmlerin büyük çoğunluğu Türkiyeli Merkezi’nde gerçekleşecek belgesel ve sinemaseverlerin karşısına ilk kez çıkacak. kısa film gösterimleri ise ücretsiz izlenebilir. Behramoğlu Çetin dinletisi Kültür Servisi Gazetemiz yazarı Ataol Behramoğlu 1 Eylül (yarın) Dünya Barış Günü’nde Tarsus’un Yenice beldesinde, 2 Eylül’de ise İzmir Fuarı’ndaki şiir dinletilerinde izleyiciyle buluşacak. 1 Eylül Pazar günü saat 20.00’de amfitiyatrodaki dinleti Yenice CHP Başkanlığı’nca düzenleniyor. İzmir Karabağlar Belediyesi’nce düzenlenen dinleti ise 2 Eylül Pazartesi günü saat 20.00’de İzmir Fuarı Karabağlar Belediyesi sahnesinde gerçekleşecek. Her iki dinletide müzisyengitarist Haluk Çetin, Behramoğlu’nun şiirlerinden bestelenmiş şarkıları seslendirecek.