Katalog

5 MAYIS 2013 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 Türkiye’den ‘Gizli Ülke’ye milyarlarca dolar aktı Ekonomi Servisi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) her ay açıkladığı dış ticaret verileri içinde ülkelere göre ithalatın en son ülkesini “Gizli Ülke” olarak duyuruyor. Daha önce küçük görünen rakam 2013’te bir anda patladı. Öyle ki Gizli Ülke artık Almanya, ABD, Rusya, Çin’in ardından Türkiye’ni n en çok ithalat yaptığı 5. ülke oldu. 2006 ile Temmuz 2011 arasında Türkiye, daha önce 9 ülke için açıkladığı ithalatın 32 milyar dolarını “revizyon yapıyorum” diyerek gizleme kararı aldı. Verilere göre Türkiye yılın ilk 3 ayında Gizli Ülke’den 3.1 milyar dolarlık mal aldı. 2011’de 8.7 milyar dolar, 2012’de de 12 milyar do Utanç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak ülkemde yaşananlardan utanç duyuyorum. Ülkemin insanının gelişmişlik endeksinde doksan ikinci sırada oluşundan ve sıranın giderek gerilemesinden, sözde barış sürecinde yaşanan haksızlıklardan, aldatmacalardan, kişilik noksanlığından, rant uğruna doğa yıkımından, bağımsızlığımızı kazandıranlara karşı nankörce davranıştan, dış güçlerin ülkeyi yönlendirmesinden, hatta yönetmesinden, başlarına bez bağlayıp dolaşan kadınlarımızdan, yaşamsal konularda toplumun tepkisizliğinden, çok konuşup olumlu bir iş yapılmamasından, giden ağam gelen paşam yalakalığından, tersine bir ayrımcılıkla ülkenin yetiştirdiği değerlerinin dışlanmasından utanıyorum. Utanç listesi yalnız bu sayılanlarla da sınırlı değil, eklenecek utanç nedenleri, bu köşenin boyutunu aşar. Kuşkusuz, bu utanç duygusu kişisel utançtan, kişi olarak bir şey yapamama aczinden, kızgınlığından da besleniyor. Gereken ölçüde mücadeleci, özverili ve cesur olamadığım için kendimden de utanıyorum. Bu ülke için canlarını vermiş, savaşmış, olumlu katkıları da bulunmuş olanlar karşısında da kendimi küçülmüş hissediyorum. Orhan Veli’nin dizesini anımsıyorum: “Neler yapmadık bu vatan için/Kimimiz öldük kimimiz nutuk söyledik.” Açıkçası kendim için de esef ediyor, ülkem için bir şey yapamamanın ezikliğini duyuyorum. Yapmaya çalıştığım tek şey, ülkeyi daha fazla karanlığa, utanca boğmaya çalışanlara karşı çıkmak. Bu bağlamda da başarılı olduğumu hiç sanmıyorum. Başarısızlığa karşın yazmaya, konuşmaya, karşılıklı görüşmeyi sürdürmeye çalışıyorum. Bu ülkeyi kurtaracak olan insanımız, onun inancı, mücadele gücüdür. Bir kişinin dahi gidişin, çıkmaza sürükleniş olduğunu görüp ülkeyi sahiplenmesini kazanç olarak görüyorum. Tolstoy’un bir özdeyişini anımsıyorum: “İnsanı bedenen ameliyat etmek için uyutmak, ruhen ameliyat etmek için uyandırmak gerekir.” Halkımız hemen her konuda, uyutulmaya çalışılıyor. Medya bu konuda etkin uyutma aracı. Çıkar çevreleri yazık ki yazar, konuşmacı, program düzenleyicisi olarak bilgi ve kişiliği zayıf olanları bulup onları sesyayar olarak kullanıyor; kişilikli, bilgili olanları da dışlıyor, tasfiye ediyorlar. Niteliksiz medyanın bu düzeysizliğini de halkımıza anlatmaya çalışmanın bir görev olduğunu düşünüyorum. Bence bazı kadın ve kızlarımızın giyim tarzı, başlarına bandana geçirme, bez bağlamaları, bununla uyumlu olmayan giyimleri tam bir samimiyetsizlik örneği. Tüm bu gariplikler, tutarsızlıklar da başörtüsü alalaması altında yapılıyor. Geleneksel başörtüsüne, çarşafa karşı değilim. Ama başörtüsü kılıfı altında, acayip, kişiliksiz giyim tarzına karşıyım. Başörtüsünün ne olduğunu bilmiyor muyuz? Başına bez bağlama ile başörtüsünü ne ilgisi var? Kişilikli olarak başörtüsü bağlayanlara saygım var. Bakıyorsunuz alnına bez bağlamış üzerinde eşarp, eşarpta “Pierre CardinParis” yazılı. Olay başörtüsü serbestisi değil, bir gösteri, bir ileti, belli siyasal eğilime mensup olmanın simgesi. Düzgün, geleneksel edebiyle başörtülü olana tepki verilmez. Ama bu konuda da yozlaşmaya karşı çıkmak gerekir. Garip kıyafetler, üstü kaval altı şişhane türü giyim tarzı, giyim serbestisinden, tesettür kaygısından değişmiyor. Ya bir beklenti, ya gösteri ya da baskı sonucu oluşuyor. “Mahalle baskısı” da bir gizleme, bir alalama, aile baskısı, tarikat baskısı, aşiret baskısı, patron, işyeri baskısı olur. Mahalle baskısının bunlar yanında etkisi son derece sınırlı kalır. Geleneksel başörtüsü dışında, başlarını bağlayanların, serbestçe düşünemediklerini, davranamadıklarını, bir tür tutuklu olduklarını gözlemliyorum. Geleneklere de uymayan bu yoz giyim tarzından kurtulmak gerekiyor. Yüz kızartıcı davranışlardan kurtulduğumuz ölçüde, insani gelişmişlik endeksimizin yükseleceği kuşkusuzdur. u Türkiye 2013’ün ilk 3 ayında ‘Gizli Ülke’den 3.1 milyar dolarlık mal aldı. TÜİK her ay açıkladığı dış ticaret verileri içinde ülkelere göre ithalatın en son ülkesini ‘Gizli Ülke’ olarak duyuruyor. Ancak Gizli Ülke, Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı 5. ülke oldu. ke kategorisinin içine atıldı. En büyük gizleme 2008 yılında 2.4 milyar dolarla yapıldı. 4 Suudi Arabistan’ın ardından ikinci sırada Cezayir var. Türkiye Cezayir’den daha çok sıvılaştırılmış doğalgaz temin ediyor. TÜİK bu ülkeden 5.5 yılda yapılan ithalatın 7.2 milyar dolarını gizledi. TÜİK’in son 2 yıldır benzer rakamlar ayırdığı tahminiyle neredeyse Cezayir’den 10 milyar dolarlık ithalat gizlenmiş olacak. 4 Irak’tan yapılan ithalat 5.5 milyar dolar gizlendi. Son 3 yıl larlık ithalat yapılmış bu gizemli ülkeden. www.manset.at’dan Tarık Yılmaz’ın yaptığı tespitlere göre Gizli Ülke bir tane değil, küçük rakamları saymazsak 9 ülke. İşte ithalatın gizlenmesine karar verilen 9 ülke: 4 İthalatı Gizli Ülke statüsüne kaydırılan en önemli ülke Suudi Arabistan. 20062011 Temmuz arasında Suudi Arabistan’dan yapılan 14.1 milyar dolarlık ithalat bir anda 5.6 milyar dolara indi. Aradaki 8.4 milyar dolarlık ithalat ise gizlendi, yani Gizli Ül da ivme o kadar hızlandı ki diğer ülkeleri sollayıp en fazla gizlenen ülke haline geldi. 4 Türkiye’nin önemli enerji tedarikçisi Azerbaycan, resmi ithalattan Gizli Ülke statüsüne sokulan rakam açısından dördüncü sırada. Azerbaycan’dan yapılan 2.6 milyar dolarlık ithalat revizyonla birlikte gizli ülke kapsamına sokuldu. 4 Müteahhitlik hizmetleri verdiğimiz Libya’da ülkede Kaddafi döneminin ithalat rakamlarında ciddi bir gizleme söz ko nusu. 2 milyar 555 milyon dolar Cezayir’den yapılan ithalatın içinden alınıp Gizli Ülke rakamlarının içine dahil edilmiş. 4 Enerji tedarikçisi bir diğer ülke olan Kazakistan’la rakamların gizlenmesi 2008 ve sonrasına denk geliyor. Gizlenen rakam 2.5 milyon dolar. 4 Nijerya ithalatın gizlendiği bir diğer ülke. Afrikalı ülkeden gizlenen ithalat 2.2 milyar dolar. 4 Avrupa’dan tek ülke İtalya. 5.5 yılda 703 milyon dolarlık rakam İtalya’nın resmi kayıtlarından düşerek Gizli Ülke’ye geçirilmiş. 4 Beşşar Esad döneminde yapılan ithalatta revizyon üç yılda yapılmış; 2007, 2009 ve 2010. Rakam ise 434 milyon dolar. 350 yabancı pilotumuz var 4 Anadolu Üniversitesi, Türkkuşu, THY Uçuş Akademisi ve Silahlı Kuvvetler’den emekli olup bize gelen 2 bin 700 civarı yerli ve 350 yabancı pilotumuz var. Yılda 600 pilota ihtiyacımız var. Şu anda Türkiye’de yetişen pilot sayısı ihtiyacımızı karşılayamıyor. Bu yüzden 34 yıldır yabancı pilot sayımız artıyor. 4 2016’ya kadar tüm ihtiyacımızı içerden karşılamak için bir plan yaptık. Bu yıl ABD ve Avrupa’ya 300 pilot aday adayı gönderdik. Bunlar iki yıl içinde göreve başlayacak. Aydın Çıldır’da Uçuş Akademisi’ne bağlı bir pilot okulu açıp yılda 300 pilot yetiştireceğiz. Messi ile devam l Uçak içindeki mutfak ve benzeri galerileri yapan şirketimiz Boeing’le de anlaştı. Önümüzdeki ay Sabiha Gökçen’de üretime başlayacak. l Kibar Holding’le üreteceğimiz uçak koltuğunun prototipi hazır. İki üç ay içinde üretim başlayacak. Önümüzdeki ay business koltuğu prototipi de hazır olacak. l Barcelona ile sponsorluk anlaşmamız bu sezon sona eriyor. Bu yıl Borissia Dortmunt’u destekliyoruz. l Messi ile sözleşmemiz devam edecek. Kobe Bryant, Wozniacki ve diğerleri Hamdi Topçu ile de devam ediyor. ‘Etnik kimliği çoktan aştık’ Ekonomi Servisi Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu, gelecek yıl taşınan transit yolcu sayısının 10 milyonu geçeceğini belirterek bu rakama sadece Türkleri taşıyarak ulaşmadıklarını, artık uluslararası bir şirket olduklarını söyledi. Topçu, “Etnik kimliğe dayalı yolcu profilini çoktan aştık” dedi. Topçu, bir grup gazeteciyle yaptığı sohbet toplantısında özetle şunları vurguladı: l İstanbul çok önemli bir “hub” haline geldi. 25 havayolu şirketinin bölge merkezi burada. Halen 99 ülkeye uçuyoruz. Malta ile birlikte bu yıl sonunda 100’ü bulacak. Avrupa’da uçmadığımız ülke kalmayacak. lİstanbul’dan Ortadoğu’ya, Orta Asya’ya en kısa bağlantı veren biziz. Kenya’dan ge yolcu profili hızla değişti. Artık çok önemli bir “hub” haline gelen İstanbul’dan 99 ülkeye uçuş yapılıyor. Do&Co ile günde 110 bin kişiye havada yemek veriyoruz. len yolcunun yüzde 92’si buradan 102 uçağa dağılıyor. Kolombiya’ya, Venezüella’ya, Meksika’ya uçacağız. l Piyasada talebi karşılayacak kadar uçak olsa kiralar, daha da uçarız. 7 uçak kiraladık. Şimdi 218 uçağımız var. Yıl sonuna kadar sipariş ettiğimiz 26 dar gövdeli sıfır uçağın tamamı gelecek, bir kısmı değişecek ve yıl sonunda 235 uçağımız olacak. l Biz artık başkasını kopya ederek değil, kendimizi geliştirerek ilerleyeceğiz. Yemeklerde bir konsept değişikliği yapacağız. Moskova’da İstanbul’daki kalitede bir CIP salonu açtık. Üçüncü havayolu şirketlerine de hizmet verecek. New York’ta, Paris’te ve Londra’da da aynı kalitede hizmet verecek CIP salonları açmak için yer bakıyoruz. ABD dışında Komfort’u kaldırıyoruz. Buna karşılık Business’e çok talep var, onu artıracağız. l Toplam 130 milyon dolarlık tanıtım bütçemiz var. Görsel medyaya daha fazla yer ayırıyoruz. Sponsorluklar da bu büt u Türk Hava yolları Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu’ya göre, şirketin çenin yüzde 10’unu geçmez. l Sabiha Gökçen’deki MNG hangarını satın aldık. Rekabet Kurulu onay verince faaliyete geçecek. Burada 12 uçağın bakım göreceği modern hangarımız da bitti. THY teknik hangarı ile birlikte bu üçü 380 bin m2’lik kapalı alana sahip ve tam anlamı ile bir havacılık kenti oluşturuyorlar. l Halen 28 bin hostes başvurusu var. Japonya, Kore, Hindistan, Çin, Rusya ve Türki cumhuriyetler gibi yabancı dil özellikli ülkeler için yabancı hostes çalıştırıyoruz. 600700 hostes adayımız eğitimde. Haziran sonunda bin yeni kabin personeli işbaşı yapacak. l Kabin personelinde erkeklerin oranı şu anda yüzde 22. Bu oranı yüzde 25’in altında tutacağız. İnşaatta kural dışına çıkana ceza geliyor Ekonomi Servisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlanan kanun taslağında inşaat işlerini usulüne uygun yapmayan müteahhit, usta ve diğer ilgililere ağır para cezaları getiriliyor. Taslağa göre, inşaatı yarım bırakıp kaçan müteahhide, yapının yaklaşık maliyetinin yüzde 5’i kadar idari para cezası uygulanacak. Mükellefiyetini süresinde yerine getirmeyen taşeron veya usta, 2 bin ila 6 bin lira arasında ceza ödeyecek. Mühürlenmesine rağmen inşasına devam edilen yapılar için idari para cezası üç katına çıkarılacak. Yapı Müteahhidi Yetki Belgesi almadan inşaat yapanlara 10 bin lira, belgesini 3 yılda bir yenilemeyene 5 bin lira ceza verilecek. Havaİş Sendikası’ndan THY yönetimine çağrı ‘Yüreğin varsa sorunu çözelim’ İstanbul Haber Servisi Havaİş Sendikası Başkanı Atilay Ayçin, 342 gündür direnişte olan THY işçileriyle birlikte Bakırköy Özgürlük Meydanı’nda eylem yaptı. Grev kararı ile ilgili açıklamalar yapan, 15 Mayıs’ta uçakların kalkmayacağını anımsatan Ayçin, şunları söyledi: “O gün yolcular istedikleri yere gidemeyecek, kargolar gidemeyecek, insanlar mağdur olacaklar. Ama biz de mağdur durumdayız. Bizim de çocuklarımız var.” THY yönetiminin tutumunu da eleştiren Ayçin, “Sorunu çözmek istiyorlarsa, barış yapmak istiyorlarsa, haince değil sorunu çözmek için gelsinler. Yüreğin varsa barış yapmak için gel” dedi. Eyleme Yunanistan Devrimci İşçi Partisi’nin Selanik örgütünden Marius Van Voorthuizen, Emek Partisi, Devrimci İşçi Partisi ve TKP 1920 de destek verdi. TEB krediyle büyüdü turizm devri başlıyor PELİN ÜNKER Bodrum’da dijital SIM” Projesi’nin pilot uygulaması da Bodrum’da, “Let’s Bodrum!” ile uygulamaya geçecek. Projenin çatısını oluşturan Let’s Bodrum Kartı, ana sponsor İş Bankası ve platin sponsor Turkcell ile hayata geçti. ETS Turizm de projenin dijital turizm alanında gold sponsoru olarak yer alıyor. Projenin ayrıntıları şöyle: Let’s Bodrum Kart, ön ödemeli yüklekullan özelliğine sahip. Kullanıcılar karta istedikleri kadar yükleme yapabilecek ve programa üye işyerlerinde fırsatlardan yararlanabilecek. İş Bankası’nın Maxipara kartının müzekart özelliği sayesinde Bodrum’daki müzelere ücretsiz girilebilecek. KISA... KISA... l Elektrik Piyasası Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce elektrik santralı inşaatına başlamış ancak üretim lisansı herhangi bir sebeple iptal edilmiş/durdurulmuş lisans sahipleri yeni üretim lisansı alabilecek. arını açıklayan ilk çeyrek sonuçl lın Yı isi rv Se i om Ekon ) kredileri geçen i Bankası’nın (TEB anında artarak Türkiye Ekonom or ine göre yüzde 9 yılın aynı dönem te toplam mevdu ulaştı. İlk çeyrek e e ’y is TL ı ar am ily pl m to .3 tif 32 ak ’yi bulan TEB’in atı 30.8 milyar TL göre yüzde 8 oranında artarak me da elde edilen bir önceki döne . 2013’ün üç ayın 47 milyar TL oldu ki yıla göre yüzde 53 oranında ce net kar ise bir ön kardaki yükseliş TL’ye ulaştı. Net on ily m 6 17 k ra arta ride bırakmasıyla enin yüklerini ge bankanın birleşm ede en büyük etkenin ise krediler m açıklanırken, büyü ni şube açan TEB, İlk çeyrekte 20 ye . di til lir be ğu du ol ğladı. a da istihdam sa 469 yeni çalışan BODRUM Bodrum’da turizmi 12 aya yayarak kenti dünyanın ilk beş tematik destinasyonundan biri haline getirmeyi amaçlayan “Let’s Bodrum!” projesi hayata geçti. Bodrum Ticaret Odası ve Mobilera tarafından hayata geçirilen proje kapsamında, Bodrum’u ziyaret eden yerli ve yabancı ziyaretçiler havaalanlarından ve yarımadanın 20 farklı noktasında bulunan standlardan Let’s Bodrum kartlarını alarak alışveriş ve eğlence hayatındaki avantajlardan yararlanabilecek. Yabancı ziyaretçilerin kendi telefonlarını avantajlı tekliflerle kullanmalarına olanak tanıyacak “TÜRSAB lABD menşeli otomobil üreticisi Chrysler, Çin’e ihraç edilen 4 bin 783 aracını arızalı yakıt tankları nedeniyle geri çağırdı. Çağrının 18 Ekim 20117 Mayıs 2012 arasında üretilen ‘Compass ve Patriot’ modellerini kapsadığı bildirildi. l Garanti Bankası, ‘Altın Salısı’ uygulamasıyla, bugüne kadar 40 şehirde, 1 milyon çeyrek altın değerinde hurda altın toplandığını ve Nisan 2013 itibarıyla 2 tona yakın altını ekonomiye kazandırdığını açıkladı. l Etifest, 1024 Mayıs tarihleri arasında toplamda 7 ilde 7 üniversiteyi dolaşacak. 10 Mayıs’ta Edirne’den başlayacak Etifest rüzgârı, sırasıyla Adana, Malatya, Samsun, İstanbul, Denizli ve Antalya’da esecek.