Katalog

4 NİSAN 2013 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 Erken emeklilik Uygulamayla şimdi işsizliğe mahkum edilen insanların ileride de açlığa mahkum edileceği ileri sürüldü Çelik değişiklik yok demişti Çalışma Bakanı Çelik, geçen yılın son aylarında yaptığı açıklamada özetle ve ısrarla şöyle demişti: Emeklilik yaşı dünyada OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA 1999 yılında yapılan düzenleme ile emeklilik yaşı ka6065 iken, Türkiye’de Çalışma ve dınlarda 58, erkeklerde 60 4449 yaşta emekli olurSosyal Güven olarak belirlenirken o dönemde sistemsanız, daha erken emeklik Bakanı Fa de kayıtlı olarak çalışanların emeklilikli olma talebi birey olaruk Çelik’in kı lerinin de kademeli olarak belirlendiğirak haklı bulunabilir. sa bir süre önce ni hatırlattı. Çelik’in üzerinde çalışılmaAma ülke sorumluüzerinde çalışılmak sını istediği projeye göre, prim günleriluğunu taşıyorsanız üzere talimat verdiği ni doldurup da yaşı bekleyenler, maaşsosyal güvenlik alaerken emeklilik pro larında yıllık yüzde 10’luk bir kesintiyle nında popülist bir jesinin gerçekleşmesi emekli olabilecek. Ancak bu durum kopolitika izlememümkün görünmezken nunun uzmanlarına göre pek de mümmeniz gerekiyor. AKP’nin sosyal politi kün görünmüyor. Biz yaş beklekalarının da iflası anlaEn önemli nedenlerden birini kaynak yenlerle ilgili mına geleceği belirtildi. oluşturuyor. Yaklaşık 5 milyon kişiyi ildüzenleme yaZira söz konusu projey gilendiren düzenleme ile en az yıllık 60 parsak torunle, başta çalışanlar olmak milyar civarında bir kaynak gerekiyor. ların bu koüzere kamuda ciddi tepkiye Ancak Tozan, konunun asıl olarak kaynuda ‘ah’ neden olan ancak “prim ge nak olmadığını dile getirerek “Eğer devedeceğine lirlerini artırmak amacıyla let sosyal ise kaynak da bulur. Fakat inanıyozorunlu olduğu” savunusuy bu düzenleme sağlıklı prim geliri elde ruz. la uygulamaya konan emeklilik etmek, sistemi düzenlemek için yapıldüzenlemelerine ilişkin tüm teori mıştı. Siz sistemde 3540 yıl çalışacak ler çökmüş olacak. birini 40 yaşında emekli ederseniz, daKonuya ilişkin bilgi veren Türk İş ha 20 yıl çalışacak birini çalışma yaSosyal Güvenlik Uzmanı Celal Tozan, şamının dışına itmiş olursunuz” dedi. u Çalışma Bakanı Çelik’in gündeme getirdiği erken emeklilik, 40 yaşında emeklilik anlamına geldiği için AKP’nin sosyal güvenlik politikalarının iflası olarak değerlendirildi. Projeyle insanların, ileride de emekli aylıklarının ipotek altına alınacağı ileri sürülürken üç ay önce “Yaş bekleyenlerle ilgili yeni bir kademelendirme yaparsak torunların ahını alırız” diyen bakanın niçin fikir değiştirdiği de kafaları karıştırdı. kandırmacası Üç türlü emeklilik yaşı var Mevcut sistemde, 8 Eylül 1999’dan önce, 8 Eylül 199930 Nisan 2008 arasında ve 30 Nisan 2008’den sonra hizmeti olanlar olmak üzere üç farklı emeklilik yaşı saptaması bulunuyor. 2000 yılından önce sigortalı olanlar 4449 yaşında, sonra sigortalı olanlardan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli oluyor. 2008’den sonra sigortalı olanlarda emeklilik yaşı 2035’ten sonra prim gün sayısını dolduracakları tarihe göre kademeli olarak artıyor ve 2048’den itibaren 65 yaşta eşitleniyor. Yalancının Mumu... Yalancının mumunun yatsıya kadar yanacağı özdeyişi ne kadar anlamlı, düşündürücü ise, medya çağında yalanla günü kurtarma siyaseti, stratejisinin işe yaradığı bir o kadar doğru. İnsan hakları, hukuk devleti düzenlerinin bilimsel teknolojik devrim çağında böylesine ağır katledilebilmesini de açıklayan bir durum... Dünyanın güç merkezi, iyi kötü demokrasi çarklarının işletilebildiği ABD’de, Bush iktidarının yalanları ile Irak işgaline halktan destek alınması, milyonlarla Iraklının ölümü, katledilmesi, Irak’ın bataklıkta iç savaşlara mahkum edilebilmesini açıklayan bir sonuç... İlk günlerin savaş ganimetlerinin çok çabuk tükenmesi, kanlı petrolün maliyetinin yükselmesi ile bağlantılı zengin kuzey dünyasının büyük krizinde de bu işgalin katkılarının olduğunun öğrenilmesinden sonra, bugün aynı gerekçelerle aynı işgale destek söz konusu olabilir miydi? Türkiye’de yalanlar üzerinden siyasal iktidar gücünün pervasız kullanılabiliyor olması, medya kirliliği, siyasi erkin sivil diktatoryal gücü yakalaması, halkın demokrasi bilincinin zayıflığı, örgütlü kullanabilmedeki zayıflıklarıyla doğrudan ilişkili olarak katlanıyor. Yine de istatistiklere, pozitif bilime dayalı veriler üzerinde yalan olamayacağı varsayılır. Dünkü HaberTürk’ten arkadaşımız Pervin Kaplan’ın “Hesap değişikliği 69 bin sıfırcıyı 8 bin gösterdi” başlıklı haber ve yorumunu duyunca inanamadım. 61 bin üzerinden, dev bir sıfırcı öğrenci grubunu istatistikten uçurup yok göstermek, 69 bin olan sıfırcı öğrenci grubunu 8 bin olarak açıklamak nasıl bir oyunla gerçekleştirilebilir? Açıklaması çok da basit. ÖSYM daha önceki yıllarda 4 testen 0.5 puan alamayanların sayısını sıfırcı olarak açıklıyormuş. Bu yöntemle geçen yılın sıfırcıları 50 binmiş. Aynı yöntemle bu yıl 69 bin oluyorlarmış. Ancak bir yıl içindeki sıfırcıların 19 binlik artışını kamuoyuna açıklamaktansa, 69 bin olan sıfırcılar grubu bu yılın istatistiğine en az iki testen, tek testen olmak üzere iki gruba ayrıştırılmış. İlk gruptakilerin sayısı 61 bin, diğeri 8 bin olarak çıkarıldıktan sonra da sıfırcılar 8 bin olarak kamuoyunun algılamasına sunulmuş. Öğrencilerin bu yılki sınavlarda önemli oranlarda daha başarılı oldukları gibi bir tablo yaratılmış. HHH Anımsayacaksınız günler içinde televizyon haber bültenlerinde sayısız kez yinelenen aynı başlıklı haberlerde sıfır puanlıların 8 bin olduğu beynimize, bilincimize kazınmış oldu. Şimdi bir gazetede sorgulayan bir gazetecinin ortaya çıkardığı bu gerçek, gerçekle ilgili büyük yalan kimleri, ne kadar etkileyebilir ki? Eğitimde hızla yaşamakta olduğumuz kalite erozyonu, çöküş ne boyutlarda algılanabilecek, sorgulanabilecek ki? Haberde testlere göre YGS başarı oranları da var. Gelişmişliği, uygarlığı, bilimi, çağı yakalamada çok daha yaşamsal olan fen testlerinde sınava girmiş 1 milyon 805 bin adayın, sıfırı çeken öğrenci oranı yaklaşık yüzde 50’ye, 951 bin gibi vahim bir sonuca, boyuta varıyor. 4+4+4, eğitimin 12 yıla çıkarıldığının daha ilk yılda gerçekle büyük çelişkisi, ikinci, hatta birinci kademelendirmeden sonra okullardan ayrılmanın görülmemesine ilişkin bakanlık çırpınışları da kamuoyunun gerçek algılayabilmesinin kapsama alanı dışında kalan bir tartışma... Bir sonraki eğitim kademesine kayıt yaptırmayanların sayılarının çok yüksek olduğunun görülmemesi uğruna ilk büyük yalan söz konusu verilerin saklanması üzerinden yaşandı. Okula kaydını yaptırmayan, öğrenimine devam etmeyen öğrenci sayısındaki ürküten patlamayı saklamaya yönelik bir yeni çaba ise, ara kademelerden diplomaların verilmeyeceği duyurusunun yapılması. Ne işe yarayacaksa... Bir başka önemli anımsatma, 1 Nisan şakası gibi sunulan sürpriz, ÖSYM’nin büyük başarısı pazarlaması ile ilişkili olmalı. Rekor sürede, sınav sonuçlarının ilan edilebilmesi, merkezin sınav sisteminde uzmanlaşması, sistemin oturması reklamlarının tek başına bu sınavlar için geçerli olduğunu varsaysak... Bu taktik pazarlamadan daha iki gün önce çıkmış haberlerde, aynı merkezin sorumluluğunda yapılmış KPSS sınav yolsuzluğu üzerinden gündeme gelen bilirkişi raporunu ne yapacağız? Kalabalık bir görevli kadrosunun özel hesaplarında çıktığı söylenen önemli artışları, sınav yolsuzluğu skandalının ortada kalmış olmasını nereye oturtacağız? Yıllardır üst üste gelmiş, hepsi de ortada kalmış yolsuzluk suçlamalarını bu başarı reklamıyla mı aklayacağız?.. İstihdam yaratılmalı “İş bulamadığın adamı emekli etmekle bugün işsizliğe mahkum ettiğin birini, yarın da açlığa mahkum etmiş olursunuz” diyen Tozan, zaten düşük olan emekli aylıkları üzerinde kesinti yapılarak bağlanacak aylıkların gelecekte insanların gereksinimlerini karşılamaktan çok uzak kalacağına dikkat çekti. Kamuda ‘mezarda emeklilik’ olarak tepki çeken düzenlemeyi yapan bir hükümetin, şimdi kademeli yaşı bile az bulmasının manidar olduğunu belirten uzmanlara göre “AKP, önce sağlıkta ısrarla ve kırıp dökerek getirdiği Tam gün’de geri dönmek için nasıl kıvranıyorsa şimdi de sosyal güvenlikte aynı karın ağrısı içinde...” Tozan, şu anda iş bulamadığın adamı emekliye ayırmanın acizlik olduğunu anlattı. Ekonomide U dönüşü başladı Ekonomi Servisi Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı, Mardin’de “Para Politikaları” konulu konferansta yaptığı konuşmada çok güçlü bir büyüme olmasa da ekonomide ilk çeyrekte “U dönüşü”nün başladığını söyledi. Türkiye için doğru ekonomik politikanın bileşiminin düşük faiz ve dengeli büyüme olduğunu kaydeden Başçı, “Dengeli büyüme, fiyat istikrarını ve ödemeler dengesini gözeterek büyümedir. 2012 dengelenme yılıydı, 2013 dengeli büyüme yılı olacak. Yurtiçi nihai talep toparlanmaya başladı. İlk çeyrekte U dönüşü başladı” dedi. Kura yönelik mesaj veren Başçı, “Eğer reel efektif döviz kurunun 120’nin üzerine çıktığı tespit edilirse, ölçülü bir politika faiz indirimi, araç olarak kullanılabilir” dedi. Başçı’nın açıklamasının ardından TL sepet bazında (yüzde 50 dolar, yüzde 50 Euro) 2.06’yı aştı. Başçı, Türkiye’de enflasyona ilişkin ise “Problem yok. Önümüzdeki ay düşecek” dedi. Gıdadaki artışta enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 0.66 ile beklentileri aştı Canavar yeniden hortladı u Şubatta düşüşe geçen enflasyonu martta gıda fiyatları zıplattı. Aylık en yüksek artış yüzde 2.04 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Gıda fiyatları tavan yaptı Mart ayı enflasyon rakamlarını beklentilerin üzerine çeken gıda fiyatları oldu. Aylık en yüksek artış yüzde 2.04 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Yıllık en yüksek artış ise yüzde 16.31 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Martın zam şampiyonu yüzde 46.81 artış ile sivri biber oldu. Onu yüzde 27.06 ile dolmalık biber, yüzde 20.92 ile domates, yüzde 8.80 ile portakal takip etti. Fiyatı en çok düşen ürün yüzde 30.40’la kabak oldu. Ekonomi Servisi Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı mart ayı enflasyon rakamlarına göre TÜFE yüzde 0.66 olurken, ÜFE yüzde 0.81 yükseldi. Yıllık bazda ÜFE yüzde 2.30’a yükseldi. TÜFE tarafında ise yıllık bazda beklenti yüzde 7.01 olurken mart ayı verisi yüzde 7.29 ile beklentilerin üzerine çıktı. Ana harcama grupları itibarıyla bu yıl martta endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabıda yüzde 0.86, lokanta ve otellerde yüzde 0.62, sağlıkta yüzde 0.48, eğlence ve kültürde yüzde 0.33, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.29, konutta yüzde 0.23, eğitimde yüzde 0.09, ev eşyasında yüzde 0.09, haberleşmede yüzde 0.02 artış, ulaştırmada yüzde 0.05 düşüş gerçekleşti. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1.8061 1.8093 4 NİSAN 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.8048 1.8120 1.8788 1.9112 2.3137 2.3230 2.7234 2.7436 1.8957 1.9136 1.7717 1.7931 6.1885 6.4604 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8875 1.8998 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3153 2.3195 2.7253 2.7395 1.8985 1.9107 1.7783 1.7863 6.2827 6.3649 Cepte zam kaçınılmaz u BTK, GSM şirketlerinin uygulayacağı ücretlerin üst sınırını yüzde 5.7 artırdı. Operatörler pazardaki fiyat kuralları içinde hareket etmek zorunda olduklarını açıkladı. GSM şirketleri yakın zamanda ‘zam yok’ dese de BTK’nin kararlarına uymak zorundalar 1 DANİMARKA KRONU 0.31012 0.31165 0.30990 0.31237 0.27686 0.27973 0.27667 0.28037 0.31002 0.31210 0.30980 0.31282 1.9276 1.9403 1.9205 1.9477 Yurttaş dikkat etmeli Ekonomi Servisi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) GSM şirketlerinin cep telefonu ve haberleşme hizmetleri ücretlerine uygulayacağı yeni ‘Azami Ücret Tarifesi’ni yüzde 5.7 oranında artırması, çok yakında konuşmalarda zamlı tarifeye geçileceğine işaret ediyor. Tüketiciyi Koruma Operatörler yakın zamanda zam Derneği Başkanı Ali Çeyapmayacaklarını açıkladı. Ancak tin, yeni tarifelerle ilgili yapopertörler bu durumda BTK’nın tığı değerlendirmede, ucuza yaptırımlarına maruz kalabilirler. 1 konuşmak için dikkat edilmesi Nisan’da yürürlüğe giren Yeni Azagerekenleri şöyle sıraladı: mi Ücret Tarifesi’ne göre, cep tele4 Hangi GSM operatörü daha fonlarından sabit hatlara ve cepten avantajlı iyi araştırılması gerek. cebe aramalarda ücret tavanı 41.54 4 Gerçekten ihtiyaç neyse göre hareket edilmesi lazım. Bizde ücretlendirkuruştan 43.89 kuruşa, yurtdışını me hâlâ saniye üzerine değil. Herhangi arama ücreti de 4.38 liradan 4.63 bir periyodu bir saniye geçse bile yeliraya çıkarıldı. ni bir dakika olarak ücretlendiriliyor. Turkcell’den yapılan açıklamada “Düzenleme, operatör ler tarafından uygulanabilecek en yüksek dakika başına ücreti ifade ediyor. Bu nedenle BTK değerlendirmesi, tüm Turkcell aboneleri için genel bir ücret artışı anlamına gelmiyor” denildi. Turkcell, müşterilerinin 1 Nisan’dan önce yararlandığı tarife ve kampanyalardan 1 Nisan’dan sonra da yararlanmaya devam edeceğini öne sürdü. BTK’nin, son kararının tüketiciye nasıl yansıtılacağı konusunda bilgi vermekten kaçınan GSM şirketlerinin 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek BTK kararının tüketicinin lehine olacağını vurgulaması da dikkat çekti. Avea CEO’su Akdemir “1 Temmuz’da yürürlüğe girecek karar, şebeke içi ve şebeke dışı konuşma ücretleri arasındaki fiyat uçurumunu azaltacak. Bu da tam anlamıyla tüketiciye kazandıracak” dedi. 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.48159 0.48246 0.47798 0.48608 Mevcut tarifeler sürecek Avea Üst Yöneticisi (CEO) Erkan Akdemir de azami fiyatın, kullanılan konuşma paketlerinin bitmesi durumunda fazladan dakikalar için uygulanacak maksimum ücret olduğu vurgusunu yaptı. Kararın tarifelere zam yapacakları anlamına gelmediğini iddia eden Akdemir, “Bu seviye çok sınırlı bir kesimi ilgilendiriyor. Mevcut kullanıcılar hangi fiyat tarifelerini kullanıyorsa buna devam edecek” diye konuştu. Vodafone ise BTK düzenlemesiyle ilgili açıklama yapmadı. Ancak düzenlemeye uyması bekleniyor. 1 ABD Doları: 0.9546 Avustralya Doları 5.8147 Danimarka Kronu 0.9491 İsviçre Frangı 6.4956 İsveç Kronu 93.47 Japon Yeni 1.0142 Kanada Doları 5.8114 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.2820 ABD Doları 1.5115 ABD Doları SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.8060 2.3200 2.7200 1.8900 91.35 614.00 ALIŞ SATIŞ 1.8090 2.3240 2.7600 1.9200 91.70 617.00 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.74 1 Kuveyt D.: 3.4983 ABD Doları fonbul.com