Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 MART 2013 CUMARTESİ 12 EKONOMİ [email protected] Avrupa’da yeni tehlike İtalya u Güney Kıbrıs’taki sermaye kontrolleri Avrupa’yı kısmen rahatlatsa da son bir aydır hükümet kuramayan İtalya ekonomik ve siyasi belirsizlik nedeniyle büyük bir problem olarak öne çıkıyor. Ekonomi Servisi Güney Kıbrıs bankaları için sermaye kontrollerinin 1 aydan fazla süreceğinin açıklanması süreci az da olsa rahatlatırken son bir aydır hükümet kurmaya çalışan İtalya yeni büyük problem olarak Avrupa’nın başında. Ülkede koalisyon hükümetinin kurulamaması ve Bersani’nin hükümeti kurma görevini Napolitano’ya iade etmesi ülkede politik belirsizliği artırıyor. Ülkenin erken seçime gitme riski artarken Goldman Sachs’tan Jim O’Neill yaptığı değerlendirmede, Güney Kıbrıs tarafında yaşananlardan çok İtalya’nın piyasalar için daha hayati olduğunu belirtti. Avro bölgesinden Güney Kıbrıs dahili olmak üzere hiçbir ülkenin çıkacağına inanmadığını belirten O’Neill, buna karşın Güney Kıbrıs’ın birlik dışına çıkması halinde geri de hiçbir ülkenin güvende olmayacağını söyledi. Güney Kıbrıs, Avrupalı yetkililer için Güney Kıbrıs özel bir vaka olabilir ancak yardımın biçimi, yine bankacılık sektöründe sıkıntıları olan bir diğer Avro bölgesi üyesi Slovenya’yı tehdit ediyor. Güney Kıbrıs konusundaki endişeler ihraç için piyasa koşullarının kötüleşmesine neden olurken, kurtarma beklentisinin de yükselmesine yol açtı. Standard Bank gelişmekte olan ülkeler araştırma birimi başkanı Tim Ash, “Öyle veya böyle işler kritik bir noktaya doğru gidiyor (Slovenya açısından). Hazirana daha epey zaman var ve bir şeyler yapmaları lazım. IMF ve troyka ile görüşmeye başlamak zorunda kalmaları ihtimali giderek yükseliyor” dedi. Öte yandan İngiliz Bakanlığı, Rum tarafında yaşanan İngilizlerin Güney Kıbrıs’ta bulunan Büyük Britanya Bankası’nda hesap açmalarını isteyerek maaşların artık bu bankaya yatacağını açıkladı. İlgili bakanlık, Rum bankalarına güven yeniden tesis edilene kadar hak ettikleri maaşların gönderilmeyeceğini belirtti. Rum Politis gazetesi, Avro grubunun, Rum bankacılık sistemini “bir gecede dağıtan” kararının büyük boyutlar kazanmakta olduğu yorumunu yaptı. “Kriz kâhini” olarak bilinen, New York Üniversitesi profesörlerinden dünyaca ünlü ekonomist Nouriel Roubini’nin özel konuk olarak katıldığı Uludağ Ekonomi Zirvesi’ne Ali Babacan, Mehmet Şimşek gibi bakanların yanı sıra iş dünyasından aralarında Arzuhan Doğan Yalçındağ, Mehmet Büyükekşi, Muhtar Kent, Ümit Boyner, Bülent Eczacıbaşı’nın da aralarında bulunduğu pek çok yönetici ve temsilci katıldı. Yeni nesil NATO Transatlantik Ticaret ve Yatırım Anlaşması ile Batı dünyasının ekonomik olarak yeniden şekillendiğine dikkat çeken Muharrem Yılmaz, Türkiye’nin yaklaşık bu 30 trilyon Avro’luk ekononimin dışında kalmaması gerektiğini vurguladı ŞEHRİBAN KIRAÇ BURSA Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, “Krizden çıkabilmemiz için önümüzdeki dönemde artık yeni bir iktisadi düzeni, yeni bir küresel yönetişim modelini konuşuyor olmamız lazım” dedi. Yılmaz, Bursa Valiliği ile Capital ve Ekonomist dergilerinin işbirliğiyle düzenlenen, Anadolu Ajansı’nın ana yayın sponsoru olduğu, “Uludağ Ekonomi Zirvesi”nde Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner’in moderatörlüğünde yapılan “Yeni Türkiye Yeni Fırsatlar” konulu oturumda yaptığı konuşmada, aşağı yukarı dış ticarete dayalı bir ekonomisi olan ülkede bir durum analizi yapmak için önce dünyaya bakmanın gerektiğini belirtti. Aslında Transatlantik Ticaret ve Yatırım Anlaşması ile Batı dünyasının yeniden yapılandığına dikkat çeken Yılmaz, NATO’nun kurulduğu günlerde olduğu gibi son dönemde ekonomik anlamda bir NATO kurulduğunu belirtti. “Düşünün AB 15 trilyon, ABD aşağı yukarı o kadar 30 trilyonluk bir ekonomi daha. Buna Kanada, Meksika ve bütün Güney Amerika ülkelerini ilave ettiğimizi düşünün çok ciddi dünya ekonomisinin yüzde 40’ına 50’sine doğru gidiyorsunuz” diye konuşan Yılmaz, buradaki ticaretin standartlarına uyulması gerektiğini dile getirdi. O standartlarda değilseniz, o pazara girmenin ne kadar zor olacağına vurgu yapan Yılmaz, “İşte hemen o noktada Biz Türkiye olarak dikkatli olmamızın gerektiğinin altını çizmeliyiz” dedi. Yılmaz, ekonomideki büyümenin kalıcılığının demokratik haklar ile bağlantılı olduğunu söyledi. Cari açığın Türkiye için hâlâ büyük sorun olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Bugün belki kendimizi rahat hissediyoruz ama hâlâ cari açık Türkiye’nin yumuşak karnı. Üretmeden tüketmek yok. Üretim ekonomisi geliştirmemiz gerekiyor. Kamu maliyesinde esas şeffaflıktır. Vatandaş ödediği verginin nereye gittiğini net olarak bilmelidir. Kamu maliyesi hasap verebilmelidir” diye konuştu. Yılmaz, refah için demokrasiden taviz verilmemesi gerektiğine vurgu yaparak, “Demokrasinin ana belgesi anayasadır. Bu anayasa Türk demokrasisinin yeni bir seviyeye ulaşmasında yeni bir fırsat olacaktır. Toplumsal mutabakatla bir anayasa yapabilirse kimse Türkiye’nin önünü tutamaz” dedi. Başarıyı tekrar etmek zor CocaCola Yönetim Kurulu Başkanı, Üst Yöneticisi Muhtar Kent başarıyı elde etmenin zor olduğunu ancak başarıyı tekrar etmenin çok daha zor olduğuna işaret etti. Kariyer hayatına 1979’da bir gazete ilanından bulduğu, Atlanta’da CocaCola arabalarına şişe yüklemekle ve satmakla başlayan Kent’in konuşmasının satır başları şöyle: Büyük düşün, esnek ol, sevgi, sorumluluk al, şimdi, cesur ol, atılgan ol. Gençlerin işe en alttan başlaması lazım. Öğrenmeyi ve soru sormayı çok sev. Hiçbir zaman yalnız yemek yeme. Çantanı hep kendin taşı. Alçakgönüllü olmak başarılı olmak için çok önemli. Zamanı iyi yönet. Hep dikiz aynasına bakmaktansa cama bakmak lazım. Kendinize zaman ayırın. Ve nakit önemlidir. Bütün yöneticilerime cebinizde para taşıyın diyorum. Bir de hayal kurmak önemlidir. Slovenya da sırada TürkTraktör’den 2’nci fabrika Katma değer yaratan üretim şart Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner, ekonominin gelişmesiyle Türkiye’de yeni fırsat pencerelerinin açıldığını, ülkenin doğusuna kayan demokratik avantajların olduğunu söyledi. Boyner, şöyle devam etti: “Büyüme planlarımız var. Ama esas olarak bundan sonra bu mali disiplin, risk yönetimindeki başarı performansından sonra Türkiye’nin yapması gereken, verimlilik tabanlı büyümeye geçmek. Yani yüksek katma değer yaratan, yurt içi talebe dayalı olmayan ve yurt dışında Türkiye’nin rekabetini artıracak bir büyüme ve üretim modeline geçmek.” Cari açık büyük sorun Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, çözüm sürecinin tarihi öneme sahip olduğunu belirterek “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkesin evrensel standartlarda yaşamasını istiyoruz. Hukukun üstünlüğü prensibini yaşatmak için çabalamamız gerekiyor. Birinci sınıf bir demokrasi. Bu amaçla çalışmazsak 2023 hedefi bir hayal olur” dedi. Türkiye’nin bu yıl yüzde 4 büyüyeceğini anımsatan Babacan, bunun için ihracata ağırlık verileceğini anlatarak, finans mahkemeleri kuracakEczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbalarını İstanbul Tahkim Mahkemesi şı Türkiye’nin son yıllarda ihracatını büyük oranda artırdığını beile ilgili yasayı Meclis’e gönderdiklirterek ancak önemli olanın bunun Türkiye’yi gelecekte ileriye lerini ifade etti. götürüp götürmeyeceği olduğunu söyledi. Eczacıbaşı “Eskiden Hükümet olarak yatırım ortamını emek yoğun ürünler ihraç ederken son yıllarda standart tekiyileştirdiklerini, ama hâlâ engellerin nolojilerle üretilen otomotiv, makine gibi ürünler ihraç ediyosöz konusu olduğunu aktaran Babaruz. Bu sektörlerde fiyat ağırlıklı bir rekabet söz konusu. Alıcan, “İşgücü piyasasında katılıklar cılar daha ucuz ülkelere kayıyor. Türkiye dünya ticaretinde var. Çalışanın hakkını tabii ki kobelki yerini koruyor ama bunu ileriye taşıyamıyor. İhracatçıruyacağız. Ama bunu yaptığınızlarımız Avrupa’da ciddi rekabetle karşılaştılar ve yeni ülkeleda işsiz sayısını artırırsınız. Burare yöneldiler. Ama yeni teknolojili ürünleri ihraç etme konuda adımlar atmak gerekiyor” iddisunda ilerleme kaydedemedi” diye konuştu. asında bulundu. İş dünyası ve sivil toplum üçgeninin çok önemli olduğunu ancak Türkiye’de sivil toplum ayağının biraz daha güçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Babacan, herkesin kendi cebinden Başbakan Yardımcısı Babacan ve Maliye Bakanı Şimşek, zirveye katılan kendi emeişadamlarına kravat takmayın çağrısı yaptı. Zirveye katılan işadamlarının neredeyse ğinden bir yarısı çağrıya uydu. Katılımcıların bir bölümü bu isteği okullarda öğretmenlerin şeyler katbaşlattığı sivil itatsizlik eylemine benzetti. Bu yıl ikincisi düzenlenen Uludağ Ekonomi Zirvesi, Davos’ta düzenlenen ‘Ekonomi Forumu’na rakip olmayı amaçlıyor. Uludağ’daki tığı sivil Grand Yazıcı Otel’de düzenlenen zirveye yaklaşık 600 kişi kayıt yaptırdı. Ancak zirvenin toplum düzenlendiği salonun darlığı nedeniyle katılımcıların büyük bölümü dışarıda kaldı. Oturma örgütleridüzeninde sandalyelerin mesafe bırakılmadan yerleştirilmesi ve havalandırmanın iyi nin daha olmaması katılımcıları rahatsız eden sorunlar arasındaydı. Ayrıca salon darlığı nedeniyle iyi yerlebasın mensuplarının bir bölümü de salona alınmadı. Davos’ta ve İstanbul’da düzenlenen re gelediğer büyük çaplı zirvelerde paralel oturumlar düzenlenirken burada tek salonda ve tek ceğini aktek oturumların düzenlenmesi de dikkatlerden kaçmadı. tardı. Çözümü başaramazsak 2023 hayal Ekonomi Servisi Koç Holding ve CNH ortaklığındaki TürkTraktör’ün, Sakarya’da kurulacak ikinci fabrikası için temel atıldı. 80 milyon dolar yatırımla inşa edilecek Sakarya’daki fabrikanın 2014’te faaliyete başlaması planlanıyor. Ankara’daki üretim tesislerine ek olarak açılacak fabrika, traktör montajı için kullanılacak. TürkTraktör Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Durak’ın ev sahipliğinde önceki gün düzenlenen temel atma törenine Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Fiat Industrial Grup Başkanı Richard Tobin katıldı. Törende konuşan Mustafa Koç, TürkTraktör’ün Türkiye otomotiv sanayinin en eski şirketlerinden olduğuna dikkat çekerken “60 yıla yakın süredir ülkemiz tarım sektörünün hizmetinde, modern tarımın gelişmesi için üretim yapıyoruz. Geçen yıl ülkemizdeki traktör üretiminin 25 bin 597’sini TürkTraktör üretti ve sektörde tek başına yüzde 50’den fazla paya sahip oldu. Temelini atacağımız bu fabrika, Türk traktör sektörüne, tarıma ve ihracatımıza son derece önemli katkılar verecek” dedi. Teknoloji ihracatı artmıyor İZLENİMLER Fransa, yüksek ücretten yüzde 75 vergi alacak Ekonomi Servisi Fransa CumhurbaşKİT’lerde istihdam kanı François Hollan168 bin kişiye indi de, şirketlerde 1 milyon Avro’yu aşan ücretlerden yüzde 75 oranında servet Ekonomi Servisi Kamu İktisadi vergisi alınacağını açıkTeşebbüsleri (KİT) ile özelleştirme ladı. Hollande, daha önkapsam ve programındaki toplam 27 ce zenginlerden bireykuruluşta istihdam edilenlerin sayısı sel olarak almayı plan2012 yılında bir önceki yıla göre 5 bin ladığı “süper vergi”nin 829 kişi azalışla 168 bin 98 kişiye geanaysa mahkemesince riledi. 2012 sonu itibarıyla KİT’ler reddedilmesi üzerine, bu ve özelleştirme programındaki kuvergiyi şirketlere yönelteruluşlarında çalışan 168.1 bin kirek ülkedeki zenginleri fişinin 6 bin 41’inin memur olnansal krizin sona erdirilmeduğu belirlendi. sine dahil etmenin bir yöntemi olduğunu söyledi. İşadamlarına kravat takmayın çağrısı Moody’s notunu üç ay içinde artırır Ekonomi Servisi Standard Bank Gelişen Piyasalar Ekonomisti Timothy Ash Standard&Poor’s’un ardından Moody’s’in de Türkiye’nin notunu artırabileceğini söyledi. Ash, “Moody’s’in bu adımın ardından Türkiye’nin kredi notunu 23 ay içinde ‘yatırım yapılabilir’ seviyeye çıkarmasını bekliyorum” dedi. Kefillikte eşin onayına gerek yok u Yasanın TBMM’deki görüşmeleri sırasında önemli bir değişiklik yapılarak eş rızasında kapsam genişletildi. MUSTAFA ÇAKIR Aydoğan, Vakıfbank Genel Müdürü oldu Ekonomi Servisi Vakıfbank’ta yönetim değişti. 2010’un Mart ayında, İş Bankası Balmumcu Şube Müdürü iken Vakıfbank Genel Müdürlüğü’ne getirilen Süleyman Kalkan, görevinden ayrıldı. Kalkan’ın yerine, Vakıfbank Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürüten Halil Aydoğan getirildi. Kalkan ise Halk Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği’ne atandı. ANKARA Gümrük Yasası ile Bazı Yasa ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa önceki gece TBMM’de kabul edilirken, “kefaletlerde eş rızasını” kaldıran maddede değişiklik yapıldı. Değişiklikle, “eş rızası” aranmayacak kefilliklerde kapsam biraz daha genişletildi. TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşme ler sırasında yapılan değişiklikle, esnaf ve sanatkârlar tarafından verilecek kefaletlere ilişkin düzenleme daha açık hale getirildi. Değişiklikle tarım kredi kooperatifleri gibi üretici ortaklarına kredi sağlayan ve bu yolla üreticinin girdi tedarikinin karşılanmasında önemli işlevi bulunan tarım satış kooperatiflerinin, esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatiflerinin verdiği kredilerde kefalet için “eş rızası” aranmayacak. Ay rıca Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gibi kamu kurum ve kuruluşları tarafından kooperatif ortaklarına sağlanan kredilerde de ortaklarca verilecek kefaletlerde “eş rızasına” gerek olmayacak. Değişikliğin “bürokratik ve engelleyici” uygulamaların ortadan kaldırılması amacıyla gerçekleştirildiği belirtildi.