Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 ARALIK 2012 PAZARTESİ [email protected] 12 DIŞ HABERLER Jerusalem Post, Türkiye’nin, Patriot talebinin yerine getirilmesi karşılığında razı olduğunu yazdı İsrail’e NATO onayı Dış Haberler Servisi İsrail’in, Türkiye ile gerginlik nedeniyle katılamadığı NATO faaliyetlerine 2013’te katılmak için onay aldığı bildiriliyor. İsrail’de yayımlanan Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, İsrailli yetkililer onayın, Türkiye’nin NATO’dan Patriot füzeleri talebi karşılanırken geldiğine dikkat çektiler. Yetkililer, NATO’nun Patriotları, İsrail ile ilişkileri düzeltmekte Türkiye’yi ikna etmek için kullandığı ve zamanlamanın tesadüf olmadığı değerlendirmesinde de bulundular. Kimliğini saklı tutan bir İsrailli yetkili, Patriot sistemleri talebi kabul görüp füzeler yerleştirilmeye başlandığında NATO’nun İsrail’i de içeren 2013 konferans ve kurslar çalışma planının kabul edildiğini belirterek “Çalışma planı son dakikada kabul edildi. Tahminim, bu karar Patriot füzeleri kararına bağlıydı” dedi. İsrailli yetkili, son gelişmelerin Ankara ile gergin ilişkilerin tamamen düzeldiği anlamına gelmediğini ve NATO içinde İsrail için hâlâ ters etkileri olabileceğini de söyledi. Adını açıklanmasını istemeyen bir NATO yetkilisi konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçınırken, “İsrail bu iki olayı birbirine bağlı görüyor” demekle yetindi. Gazete, Türk yetkililerin ise, Ankara’nın tavrının değişmediğini söylediklerini yazdı. Bir başka NATO yetkilisi de, “İsrail ile birçok ortak çıkarımız var” diyerek İsrail’in teröre karşı mücadele, siber âlemde güvenlik ve füze savunma sistemleri konusundaki tecrübesine değindi. Türkiye, İsrail ile ilişkilerin kötüleşmesi nedeniyle İsrail’in NATO faaliyetlerine katılmasına karşı çıkıyordu. NATO’da alınan kararları 28 üye devletten herhangi birisi veto etme hakkına sahip. İsrail NATO üyesi olmamakla birlikte NATO müttefiki olarak seminerlere ve tatbikatlara katılıyordu. Geçen yıl İsrail, Türkiye’nin itirazları sonucu bu faaliyetlere katılamadı. Patriot füzelerinin İran’ın muhtemel bir saldırısına karşı İsrail’i korumak için Türkiye’ye konuşlandırıldığı yönünde değerlendirmeler de yapılıyor. ‘Gümrük Birliği’ ve Dış Politika Geçen hafta pazar günü Leyla Tavşanoğlu’nun eski Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın’la yaptığı söyleşinin başlığını görünce içim sızladı, acı acı güldüm. Karayalçın 6 Mart 1995’te Tansu Çiller’le birlikte imzaladığı Gümrük Birliği anlaşmasını eleştiriyor ve değiştirilmesi gerektiğini söylüyordu. Anlaşma, başta iyi idi de koşullar değiştiği için mi Türkiye’ye zarar vermeye başlamıştı? Yoksa anlaşmanın Türkiye’ye zarar vereceği ve bugün Karayalçın’ın da belirttiği gibi, “Türkiye’nin AB dışı dünya ile ilişkilerini ipotek altına alarak büyük ticari kayıplara neden olacağı, daha başlangıçta biliniyor muydu?” Evet biliniyordu, hem Tansu Çiller’e hem de Murat Karayalçın’a bizzat kendim anlattım. 6 Mart 1995’ten kısa bir süre önce Başbakan Tansu Çiller’den bir davet aldım. Sait Halim Paşa Yalısı’nda öğle yemeğinde TürkiyeAB ilişkilerini konuşacaktık. Tansu Çiller, Murat Karayalçın ve bendeniz iki saate yakın görüştük; başka hiç kimse yoktu. Türkiye’nin AB’ye tam üye olmadan, “neden böyle bir tek yanlı yükümlülük altına giremeyeceğini tek tek, madde madde anlattım”. Üçüncü ülkelerle ilişkilerde “Türkiye’yi serbest kılacak Norveç modelinin uygulanmasını” ısrarla savundum. Türkiye zaten Avrupa Ekonomik Bölgesi ile anlaşma imzalamıştı. Ancak bu işletilmiyordu. Gümrük Birliği yükümlülüğü yerine “Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi olarak” ilişki kurun diye görüşlerimi belirttim. Tansu Çiller ve Murat Karayalçın’la görüşmemin ayrıntılarını da Hayatım Avrupa kitabımın 3. cildinin içine ayrıntıları ile koydum. (*) 1995’ten bu yana bütün yazdıklarımda ve söylediklerimde haklı çıktım. Sayın Murat Karayalçın bile bugün, “Gümrük Birliği bize zarar veriyor, değişmesi gerekir” diyor. Karayalçın’ın söylediklerini Leyla Tavşanoğlu’nun röportajında okurken içim cız etti, çok üzüldüm. İşin bu noktaya geleceğini ben kendilerine söylemiştim. EMEKLİ BÜYÜKELÇİ KANDEMİR Mısır’da referandumun ikinci aşamasında yüzde 64 ‘evet’ oyu çıktı ‘Kerry dış politika üstadı değil’ BAHADIR SELİM DİLEK ‘Hile kazandı’ Dış Haberler Servisi Mısır’da ilk aşaması 15 Aralık’ta, ikinci aşaması önceki gün yapılan anayasa referandumunun toplam sonuçlarına göre, yeni anayasaya yüzde 64 “evet”, yüzde 36 “hayır” oyu çıktı. Resmi olmayan sonuçlara göre yeni anayasanın halkın çoğunluğu tarafından kabul edildiği duyuruldu. Ancak her iki aşamada da katılım oranının yaklaşık yüzde 32 olması ve muhalefetin, seçimlere hile karıştırıldığı yolundaki suçlamalarını sürdürmesi referanduma gölge düşürdü. Sol, laik ve liberal muhalefeti bir araya getiren Ulusal Kurtuluş Cephesi (UKC) tarafından yapılan açıklamada, “Hile İslamcılara zafer kazandırdı” denilerek sonuçlara itiraz edileceği bildirildi. UKC Sözcüsü Abdülgaffar Şokr, mücadeleye devam edeceklerini söyleyerek “Referanduma hile ve usulsüzlük karıştırıldığı kesindir. Referandum yolun sonu değil. Sadece bir muharebe” diye konuştu. UKC’den Amr Hamzavi de başkent Kahire’de bir basın toplantısı düzenleyerek seçim komisREUTERS ANKARA Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi Nüzhet Kandemir , ABD Başkanı Barack Obama’nın dışişleri bakanı olarak atadığı Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry’yi değerlendirirken, “Dış politika üstadı olarak kabul etmemek lazım. Ama çabuk öğrenir” dedi. Uzun yıllar Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği’ni yapmış olan Kandemir, Kerry’in daha önce Ermeni meselesine ilişkin yaptığı açıklamaları da değerlendirdi. Kandemir, “Demokratlar öteden beri Ermeni meselesi konusunda karşımızda yer alırlar, Obama dahil, John Kerry’nin de buna bir istisna teşkil edeceğini ben şahsen zannetmiyorum” görüşünü dile getirdi. Gazetelerde Kerry’nin Türkiye taraftarı olduğuna ilişkin yapılan yorumları da “bunlar boş laf” şeklinde değerlendiren Kandemir, “Türkiye tarafları diye ben bir şey düşünemiyorum. Kendi taraftarıdır, kendi ülkesinin çıkarlarına uygun düştüğü sürece sizinle de tabii ki iyi ilişkiler içinde olur. Yoksa hatır için Türkiye taraftarı olacağını sanmıyorum” diye konuştu. Kandemir, ABD Kongresi’nin geneline bakıldığı zaman Kerry’nin “aklı başında, düzgün bir adam” olduğunu belirterek “Dış politika konularında çok büyük bir tecrübeye sahip olduğunu ben sanmıyorum ama günahına girmeyeyim, belki o arada öğrenmiştir. Fakat öğrenir, çabuk öğrenir” görüşünü dile getirdi. Kandemir, İsrail’e ilişkin konularda ABD Kongresi’nin aşağı yukarı tümünün, İsrail’in görüşleri istikametinde sonuçlar elde etmenin gayreti içinde olduğuna dikkati çekerek Kerry’nin bugün Türkiye ile İsrail arasındaki mevcut uzlaşmaz durumun olumlu istikamete gitmesi için onun da gayret göstereceğini söyledi. Kandemir, “Türkiye’den ziyade, İsrail’in görüşleri çerçevesinde bir değerlendirme içinde olacağını tahmin ederim şahsen” diye konuştu. ? Mısır’da referandumun ikinci aşaması da hile ve usulsüzlük itirazları ile sonuçlandı. Katılım oranı da düşüktü. yonuna resmi sonuçları açıklamadan önce usulsüzlükleri soruşturması için başvurduklarını bildirdi. Referandum sonuçlarıyla ilgili bir açıklama da Almanya’dan geldi. Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, referandum sonucunun şeffaf bir şekilde soruşturulmasını istedi. ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Ileana RosLehtinen da referandum sonucunu Mısır halkı için “hayal kırıklığı” olarak niteledi. RosLehtinen, Mısır’a yapılan ABD yardımını, demokratik reformlar, inanç öz gürlüğü ve azınlık haklarının korunması açısından değerlendirmeleri gerektiğini de vurguladı. Yeni anayasa muhalefet tarafından protesto edilmiş, şiddetli çatışmalar çıkmış, ordunun sıkı güvenlik önlemleri aldığı Kahire’deki Devlet Başkanlığı Sarayı önünde patlak veren olaylarda 8 kişi hayatını kaybetmiş 600 kişi yaralanmıştı. Muhalefet, yeni anayasaya İslamcı düzen getireceği, başta kadın hakları olmak üzere insan haklarını gerilettiği ve yargı bağımsızlığını zedelediği gerekçesiyle karşı çıkıyor. ürkiye Ekonomi Kurumu’ndan destek Türkiye’nin en eski ve köklü kuruluşlarından TEK’in bana verdiği ödülü Prof. Gülten Kazgan’dan aldım. Gülten Hoca benim hem hocam, hem meslektaşım, hem de dostum oldu. Rahmetli Haydar Kazgan Hoca’nın da bulunduğu pek çok ulusal ve uluslararası toplantıda son 50 yıl içinde defalarca birlikte olduk. “Erol Manisalı iktisat ile dış politikayı birleştiren hocadır” yorumunda Gülten Kazgan, “Hayatım Avrupa” serisinin 1500 sayfasının satırlarının tümünü anlatmış oluyordu. Entegrasyon teorileri ve uygulamaları, dış ekonomik ilişkiler ve özellikle TürkiyeAB ilişkileri ana çalışma ve araştırma alanlarından birisi oldu. Dış ekonomik ilişkiler, dış politikanın en önemli öğelerinden birisidir. Ülkeler uluslararası ilişkilerini, “iktisadi çıkarlarını geliştirecek şekilde yürütürler”. Küresel pastadan (piyasalardan) daha büyük pay alma savaşına girerler. Dış politikalarını bu amaca yönelik olarak yürütürler. Diplomatik, askeri ve kültürel araçları bir kaldıraç gibi kullanmaya yönelirler. Doğal olarak, demokratik ülkelerden söz ediyorum. Antidemokratik ülkelerde ise her şey “yönetimde kalmak için” yapılır. Bugüne kadar yaptığım teorik ve uygulamalı çalışmalarda, Gülten Hoca’nın belirttiği gibi, “iktisat ile dış politika arasındaki ilişkileri” ortaya koymaya çalıştım. Bu bağlamda “yerel, ulusal ve küresel halkalar arasındaki bağları (dinamikleri)” analiz etmek istedim. Bu arada, Türkiye Ekonomi Kurumu’nun 83. yılını kutladığını duyurmak istiyorum. 12 Aralık 1929’da Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti olarak kurulmuş, daha sonra bugünkü adını almıştır. Nice yıllara… (*) Türkiye’nin Askersiz İşgali, Gümrük Birliği, sayfa 3143 arası, Hayatım Avrupa serisinin 3. cildi, Cumhuriyet Kitap Yayını, 2008. T YENİ SEÇİM YAPILMAYACAK Chavez’in yemin törenine erteleme Dış Haberler Servisi Küba’da kanser tedavisi gören Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’in, 10 Ocak’taki devlet başkanlığı yemin törenine katılamaması halinde seçime gidilmeyeceği açıklandı. Meclis Başkanı Diosdado Cabello, sağlık sorunları nedeniyle yapılamaması durine geçen hafta dördüncü kez Küba’da ameliyat geçirmişti. Son ameliyattan sonra oluşan komplikasyonlarda iyileşme görüldüğü, Chavez’in sağlık durumunun istikrarlı olduğu bildiriliyor. Fırında ekmek bekleyenlere saldırı: 93 ölü Suriye’de rejime bağlı güçlerin, Hama’nın Halfaya kasabasında bir fırını bombalaması sonucu ekmek için kuyrukta bekleyen en az 93 kişinin öldüğü bildirildi. Muhaliflere ait Halfaya basın merkezinden Ebu Ahmet elHalfavi, hedef alınan fırının ilçedeki tek ekmek fırını olduğunu, saldırı sırasında yüzlerce kişinin ekmek almak için kuyrukta beklediğini belirtti. Halfavi, savaş uçağının fırını bombalamasıyla fırının yıkıldığını ve caddede can pazarı yaşandığını anlattı. Halfavi saldırıda en az 93 kişinin öldüğünü, ölü sayısının yükselmesinden endişe ettiklerini söyledi. Kasaba bir süre önce muhaliflerin kontrolüne geçmişti. (Fotoğraf: REUTERS) ‘Ailesinin yanında’ Venezüella Devlet Başkanı Yardımcısı Nicolas Maduro, Yaracuy eyaletinde seçmenlere yaptığı konuşmada, Chavez’in durumunun her geçen gün daha iyiye gittiğini ve Küba’da en iyi tedaviyi gördüğünü söyledi. Maduro, ameliyatın ardından başlayan kanamanın durdurulduğunu, Kanser tedavisi gören Chavez’in ta Chavez’in solunum raftarları, liderlerine destek gösteri yolu enfeksiyonu tedavisi gördüğünü ve si yaptı. (REUTERS) ailesinin yanından rumunda yemin töreninin ayrılmadığını da belirtti. Venezüella’da 14 yıldır erteleneceğini duyurdu. Muhalefet, Chavez’in gö iktidarda bulunan Chavez, reve başlama tarihini erte geçen ekim ayında yapılan lemesinin anayasaya aykırı seçimlerde oyların yüzde olduğunu savunuyor. Bu 54’ünü toplayarak yeniden durumda yasa tartışmaları devlet başkanlığına seçilnın başlayabileceği ve so mişti 58 yaşındaki Chavez, runun yüksek mahkemeye kendisine bir şey olması durumunda, devlet başkanlığı gidebileceği belirtiliyor. Geçen yıl haziran ayında koltuğuna, yardımcısı ve kanser teşhisi konulan Cha aynı zamanda dışişleri bavez, üç kez ameliyat olmuş, kanı olan Maduro’nun geçkanserin tekrarlaması üze mesini istemişti. Şubat ayında yeni parlamento için sandık başına gidilecek İtalya seçime gidiyor Dış Haberler Servisi İtalya’da, Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano’nun parlamentonun üst kanadı cumhuriyet senatosu ile alt kanadı temsilciler meclisini feshetmesinden sonra toplanan teknokrat Başbakan Mario Monti liderliğindeki bakanlar kurulu, ülkede 2425 Şubat 2013 tarihlerinde seçime gidilmesine karar verdi. İstifasını veren Monti, seçim tarihine ilişkin kararnameyi imzalaması için Cumhurbaşkanı Napolitano’ya götürdü. Napolitano’nun imzaladığı bakanlar kurulu kararnamesine göre 2425 Şubat’ta yapılacak seçimlerin ardından yeni parlamento ilk oturumunu 15 Mart 2013 tarihinde gerçekleştirecek. Monti dün yaptığı açıklamada, seçimlerde aday olmayacağını ancak reformlarını destekleyen partilerin ortak adayı olarak başbakanlık görevini üstlenebileceğini söyledi. İtalya’da iktidara kimin geleceğinden çok bundan sonra izlenmesi gereken politikaların tartışılması gerektiğini belirten Monti, “İnanıyorum ki bir yıl içinde İtalyanlar yeniden başları dik Avrupa vatandaşları haline gelecekler” dedi. Monti, eski Başbakan Silvio Berlusconi hakkında ise “Bazen onun düşüncelerinin tutarlılığını takip etmekte zorlanıyorum” diye konuştu. Hükümete verdiği desteği çekerek yasama süresinin bitimine 4 ay kala ülkeyi seçime sürükleyen Berlusconi liderliğindeki Özgürlükçü Halk Partisi’nin (PDL), Senato Grup Başkanvekili Maurizio Gasparri, cumhurbaşkanı ile istişare ettikten sonra yaptığı açıklamada, Monti’nin partiler üstü kimliğini korumasından yana olduklarını belirtti. K.KORE, ABD’Yİ VURABİLİR ‘10 bin kilometrelik roketler kanıtlandı’ Dış Haberler Servisi Güney Koreli yetkililer, Kuzey Kore’nin 12 Aralık’ta gerçekleştirdiği son roket denemesinin, ülkenin elinde 10 bin kilometreyi aşan menzile sahip roketler olduğunu kanıtladığını duyurdu. Güney Kore Savunma Bakanlığı’ndan bir yetkili, son roket denemesinden arta kalan parçalardan, Kuzey Kore füzelerinin ABD’yi vuracak kapasitede olduğunu anladıklarını söyledi. Ancak, Kuzey Kore’nin füzelere nükleer bomba yerleştirebilecek teknolojiye ulaşmasının yıllar alacağı belirtiliyor. İstifasını veren Başbakan Monti seçim kararnamesini Napolitano’ya götürdü.