Katalog

12 EKİM 2012 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Şam’dan tepki yağdı dishab@cumhuriyet.com.tr 15 Moskova, Esenboğa’ya zorla indirilen Suriye yolcu uçağı ile ilgili Ankara’dan açıklama istedi Suriye’ye nota verildi Dış Haberler Servisi Türkiye’nin, askeri malzeme taşıdığı için Ankara’ya indirilen uçak nedeniyle Şam’a nota verdiği bildirildi. Dışişleri Bakanlığı kaynakları, notanın Suriye’nin İstanbul Başkonsolosluğu’na iletildiğini söylediler. Nota, havacılık kurallarını ihlal gerekçesiyle verildi. Suriye Ulaştırma Bakanı Mahmud Said ise Türkiye’nin yolcu uçağını indirmesini “korsanlık” diye niteledi. Lübnan’da yayın yapan El Manar televizyonuna konuşan Said, Türkiye’nin tutumunun “sivil havacılık anlaşmalarıyla çelişen hava korsanlığı” anlamına geldiğini söyledi. Suriye Dışişleri Bakanlığı da, Türkiye’yi “düşmanca ve kınanması gereken bir davranış” içinde olmakla suçladı. Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı, uçağın kargosunda herhangi bir silah türü veya yasak malın taşınmadığını savundu. Suriye resmi ajansı SANA’nın haberine göre, bakanlıktan yapılan açıklamada uçakta bulunan muhtevanın kargo poliçesi ile uçak yük beyanındaki usullere uygun yer aldığı ve uçakta herhangi bir silah türü veya yasak malın taşınmadığı iddia edildi. Bakanlık Türkiye’den tazminat isteneceğini belirtti. Rusya ile yüksek gerilim BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA Rusya, MoskovaŞam seferini yaparken Ankara’ya indirilen Suriye uçağında Rus yolcuların hayatlarının tehlikeye atıldığı gerekçesiyle Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan ayrıntılı bir açıklama istedi. Türk Dışişleri Bakanlığı ise Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Vladimir İvanovsky’ye “Yolcular için gerekli önlemleri aldık. Suriye, yolcu uçağında silah taşıyarak uluslararası sivil havacılık kurallarını ihlal etti” değerlendirmesini aktardı. Uçakta el konulan kargo paketlerinin diplomatik mühürlü olduğu, uçakta inceleme yapan Türk yetkililerin bunları açmak istemesiyle Rus yetkililer ile aralarında gerginlik yaşandığı ortaya çıktı. Dün akşam saatlerine kadar Suriye uçağında el konulan malzemenin inceleme sonuçlarına ilişkin Dışişleri bir açıklama yapmadı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Selçuk Ünal, “Uçağın pilotu, uçaktaki yolcu listesi ve yolcuların milliyeti konusunda tarafımıza bir bilgi vermemiştir. Uçakta Rus vatandaşlarının bulunduğu, Ankara’daki Rusya Federasyonu Büyükelçiliği’nden uçağın Ankara’dan ayrılmasından kısa bir süre önce öğrenilmiştir” dedi. Ünal daha sonra, “Büyükelçiliğin Rus yolcularla ilgili bildirimi yapmasını takiben, Bakanlığımız ilgili birimleri arasında gerekli eşgüdüm kurularak, uçaktaki Rus yolcular hakkında düzenli olarak Büyükelçilik yetkililerine bilgi aktarılmıştır. Yolcuların hayatının ve güvenliğinin tehlikeye düşürülmüş olmasına ilişkin olarak ortaya atılan endişelerin dayanağı bulunmamaktadır” dedi. Yine Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamada da, Suriye yolcu uçağının Ankara’ya indirilmesi durumunun, uçağa Karadeniz üzerinde sefer halindeyken, pilota geri dönme şansı verecek şekilde bildirildiği duyuruldu. ERDOĞAN: GÖNDEREN DE BELLİ ALAN DA ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Tayyip Erdoğan, Suriye’ye giderken F16’larca indirilen uçağın askeri malzemenin taşıdığına ilişkin istihbaratın kaynağının açıklanamayacağını söyledi. Erdoğan, el konulan malzemelerin Rusya’da askeri araç gereç üretimi yapan bir kuruluştan, Suriye Savunma Bakanlığı’na yollandığını belirtti. Başbakan Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada Suriye yolcu uçağında el konulan malzemelerin göndereni ve gideceği yerin açık olduğunu vurguladı. “Gerek gönderilen yer gerekse gönderen yer, bunların hepsi belli” diyen Erdoğan, uçaktaki malzemelerin, Rusya’nın, Türkiye’deki MKE benzeri bir şirketinden Suriye Milli Savunma Bakanlığı’na gönderildiğini belirtti. Başbakan Erdoğan daha sonra şunları kaydetti: “Yolcu uçaklarıyla her halükârda, asla bu tür savunma sanayiine ait veyahut da silah, mühimmat, araç, gereç hiçbir malzeme taşınamaz. Bu uluslararası anlaşmaların gereğidir. Toplu miktarda çakı bile götüremezsiniz, bu bile yasaktır. Ama burada maalesef bu yasak çiğnenmiştir.” Başbakan Erdoğan ayrıca, “Gelen ihbar üzerine oradaki araştırmalar yapıldı, görüldü ki içeride maalesef bu tür malzemeler var. Bu malzemelerle ilgili olarak çalışmalar yapıldı ve bunlar tutanaklarla tespit edilmek suretiyle bu araştırma yapıldı. Bunların neler olduğu noktasında çalışmaları birimlerimiz yapıyor” dedi. Erdoğan uçaktaki yolculara kötü davranıldığı iddialarına da “Bununla ilgili olarak içeriye doktor falan gönderildi. Dediler ‘Böyle bir sıkıntı söz konusu değil’ ama biz her halükârda ne olur ne olmaz diye bu tedbiri elden bırakmadık” yanıtını verdi. Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ziyaretinin ertelenmesinin olay öncesi belirlendiğini kaydederek, “Sayın Putin’in Türkiye’ye yapacağı ziyaret 4 gün önceki telefon görüşmesinde mutabık kaldığımız konudur. Tarih 3 Aralık olarak belirlenmiştir. Olayın bununla ilgisi yoktur. Birbirine karıştırmayalım” diye konuştu. Putin 3 Aralık’ta geliyor Suriye tazminat istedi Maliki: Türkiye küstahça davranıyor Haber Merkezi Irak Başbakanı Nuri el Maliki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesinin ardından Rus basınına yaptığı açıklamada, Türkiye’ye yönelik çok sert açıklamalarda bulundu. Türkiye’yi Suriye politikalarında küstahça hareket etmekle suçlayan Maliki, “Uluslararası toplum Türkiye’yi durdurmalı” çağrısı yaptı. Türkiye’ye yönelik Suriye’den herhangi bir tehdit olmadığını, NATO’nun Suriye’de kriz sürecine müdahil olmaması gerektiğini kaydeden Maliki, “Yaşanan olaylar çerçevesinde savaş kışkırtıcılığı yapmak ya da NATO’yu Türkiye’yi savunmaya çağırmak yanlış. Türkiye’yi tehdit eden herhangi bir durum yok” ifadelerini kullandı. Suriye sorununun barışçıl yöntemlerle çözülmesi gerektiğini savunan Maliki, “Barış sağlandıktan sonra, insanlar rejimi değiştirip değiştirmeyeceğine karar verir. Bu da ne ülke ne de bölgede başka ülkeler açısından herhangi bir tehlike oluşturmaz” şeklinde konuştu. Olaya ilişkin açıklamalar peş peşe gelirken, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi İvanovsky’yi bakanlığa çağırdı. Sinirlioğlu, büyükelçiye, Rus yolcular için gerekli önlemlerin alındığını söyledi ve Suriye’nin sivil bir yolcu uçağıyla askeri malzeme taşıyarak uluslararası sivil havacılık kurallarını ve Türkiye’nin bu konuya ilişkin ulusal mevzuatını ihlal ettiği değerlendirmesini aktardı. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği öğle saatlerinde Türkiye’den açıklama istediklerini duyurdu. Rus Dışişleri Bakanlığı Resmi Sözcüsü A. K. Lukaşeviç’in demecine atıfla yapılan açıklamada, “Aralarında 17 Rus vatandaşının da bulunduğu yolcuların hayat ve güvenliklerinin tehlikeye sokulmuş olmasından endişe duymaktayız. Ancak Türk yetki lileri, bir gerekçe göstermeksizin ve ikili Konsolosluk Sözleşmesi’ne aykırı olarak 8 saat boyunca havaalanı terminaline geçişlerine müsaade edilmeyen, ancak ara sıra aprona inişlerine izin verilen vatandaşlarımızla görüşme imkânını diplomatlarımıza tanımamışlardır. Yolculara ayrıca yemek servisi de yapılmamıştır. Rus tarafı, Türk yetkili makamlarından Rusya vatandaşlarına yönelik bu tür davranışlarının gerekçelerini açıklaması ve söz konusu olayların ileride tekrarlanmaması için önlemlerin alınmasında ısrar etmeye devam etmektedir” denildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland, Esenboğa Havalimanı’na indirilen Suriye uçağıyla ilgili, “Türkiye’nin uçağı in ABD’den Türkiye’ye destek celeme kararını kuvvetle desteklediklerini” söyledi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın konuyla ilgili açıklamalarını hatırlatarak bu dönemde Suriye rejimine yönelik herhangi bir askeri ekipman sevkıyatının çok kaygı verici olduğunu belirten Nulland, uçakta bulunanlara yönelik ayrıntılı incelemelerinin ardından, Türkiye’den daha fazlasını duymayı merakla beklediklerini dile getirdi. Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Türkiye ve Suriye arasındaki gerginliğin tırmanma riski bulunduğunu söyledi. Türkiye’nin gerginliğin kontrolden çıkmasının önüne geçebilmek için elinden geleni yaptığını belirten Hollande, “Uluslararası bir çatışma yaratmak, Suriye’nin sanki dışarıdan geldiği varsayılan bir saldırı karşısında birleşmesini sağlayabilirdi” ifadesini kullandı. YOLCU VE HOSTESİN İDDİASI SINIRA MEVZİ KAZILIYOR Rus havacılık yetkilileri Gizliliğe gerek yoktu Dış Haberler Servisi Rus Haber ajansı İnterfaks, Türk uçaklarının indirdiği, MoskovaŞam seferini yapan Suriye yolcu uçağında silah bulunmadığını iddia etti. Ajans, silah ihracatı ile uğraşan Rus kurumlarından birinin üst düzey temsilcisine dayanarak, Rusya’nın Suriye ile askeriteknik alanda işbirliğini durdurmadığını ve silah sevkıyatı için yasal yolların yeterli olduğunu belirtti. Ajansa konuşan bir kaynak, “Suriye’ye herhangi bir askeriteknik malzemenin ya da silahın sevki söz konusu olsaydı bu sevkıyat tespit edilmiş düzen içinde gerçekleştirilebilirdi, böyle bir gizliliğe gerek yoktu” dedi. ŞANLIURFA / HATAY (Cumhuriyet) Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel ve kuvvet komutanlarının sınırdaki incelemelerinin ardından Suriye sınırındaki bölgede güvenlik önlemleri artırılıyor. Akçakale Sınır Kapısı yakınında kazılan tek mevzide bekletilen ve üzerinde uçaksavar bulunan zırhlı personel taşıyıcının olduğu bölgeye bu kez yeni mevzi ve siperler kazılmaya başlandı. Kazıları tamamlanan mevzi ve siperlere asker ve zırhlı araçların yerleştirileceği belirtildi. 34 yaralı Suriyeli ise Hatay’dan Türkiye’ye sığındı. Öte yandan Asi Nehri üzerindeki köprünün Suriye tarafına variller içinde patlayıcı yerleştirildi. (Fotoğraflar: AA/ REUTERS) ‘Zorla belge imzalattılar’ Dış Haberler Servisi Türkiye tarafından Esenboğa Havalimanı’na zorunlu inişe yönlendirilen MoskovaŞam seferini yapan Suriye Havayolları’na ait uçağın kimi mürettebatı ve yolcusu Türk yetkililerinin kendilerine kötü muamelede bulunduğunu öne sürdü. Rusya’nın İngilizce yayın yapan RT televizyonunun internet sayfasında yer alan habere göre, yolcular ve mürettebat uçağı çevreleyen Türk güvenlik güçlerinin, aralarında pilotun da bulunduğu kimi uçuş ekibi üyesine olayın meydana gelişine ilişkin uçağın acil iniş yaptığını içeren düzmece bir kâğıdı imzalamaları yönünde zorlamada bulunduklarını söyledi. Bunu reddedenlerden bazılarının ise dövüldüğü öne sürüldü. RT’ye konuşan Fatima el Saman isimli yolcu, Türk yetkililerinin uçaktaki bir işadamının Rusya’dan satın aldığı, Suriye’ye ihraç etmekte olduğu yedek parçalarla ilgilendiğini belirterek, “Silah yoktu. Deneyimsiz bir gözle bile görebilirsiniz. Sadece bazı yedek parçalar ve kâğıtlar vardı ancak roket yoktu. Bunların hepsi bir yalan” ifadesini kullandı. El Salman, kalabalık olan Türk güvenlik ekibinin bazı paket ve bavulları açarak fotoğraflarını çektiklerini söyledi. Türk görevlilerinin pilotu olaya askeri uçakların dahil olmadığı ve uçağın sadece acil iniş yaptığına ilişkin bir belge imzalamaya zorladığını savunan El Salman yaşadıklarını şöyle anlattı: “Bizi tehdit ettiler. Kaptan geri döndü ve bize, ‘Ya acil iniş yaptığıma dair belge imzalayacağım ya da beni rehin alacaklar’ dedi.” RT’nin haberinde kimi yolcunun uçağın bütün kargoya el koyan maskeli kişiler tarafından sarıldığı ve bu kişilerin içinde belgeler olan kutulara benzer şeyleri incelediği yönündeki ifadelerine yer verildi. Uçaktaki hosteslerden Sherin Azis ise RT’ye telefonla yaptığı açıklamada , “İkisi yolcu, ikisi de mürettebattan uçaktaki dört kişi belgeleri imzalamaya zorlanırken dövüldü. Bu kâğıtların ne hakkında olduğunu bilmiyoruz. Kaptanı götürdüler ve acil iniş belgelerini imzalamazsa tutuklamakla tehdit ettiler” diye konuştu. RT’nin haberinde havaalanına gelen Rus diplomatlara yolcularla görüşme izni verilmediği belirtildi. Ankara’daki diplomatik kaynaklar ise söz konusu iddiaları yalanladı ve kimsenin darp edilmediğini kaydetti. ‘Özel ABD birlikleri sınırda’ Dış Haberler Servisi ABD’nin, Ürdün’e 150 kişilik özel birlik göndermesinden sonra, Türkiye’nin Suriye sınırına da özel birlikler konuşlandırdığı ileri sürüldü. İngiliz Times gazetesi, güvenlik güçlerine dayandırdığı haberinde, Amerikan ve Fransız özel güçlerinin haftalardır İncirlik Üssü’nde konuşlandıklarını da yazdı. Haberde, Suudi ve Katarlı ajanların Suriyeli muhaliflere silah ve para aktarmak için bölgede bulundukları da iddia edildi. Gazete, dünkü sayısında az sayıda İngiliz askeri personelinin de Ürdün’e gittiğini yazdı. Gazete, Suriyeli muhaliflerle temas halinde olduğunu belirttiği birliklerin görevinin Beşşar Esad rejiminin elindeki kimyasal silahların kontrolünü kaybetmesi halinde müdahale etmek olduğunu bildirdi. ABD Savunma Bakanı Leon Panetta önceki gün yaptığı açıklamada, Ürdün’e birlik gönderildiğini doğrularken, ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey de gelişmeleri doğrulayan bir açıklama yaptı. Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, bazı yabancı ülkelere ait özel birliklerin Türkiye’nin Suriye sınırına konuşlandırıldığı yönündeki haberlerin gerçekdışı olduğu bildirildi. ‘Rusya ile ilişkiler bozulur’ Loğoğlu: Yanlış politikanın sonu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkan Yardımcısı Faruk Loğoğlu, Esenboğa Havalimanı’na indirilen Suriye uçağına ilişkin, “Suriye uçağının indirilmesi AKP iktidarının izlemekte olduğu yanlış ve tarafgir Suriye politikasının son acı meyvesidir” değerlendirmesinde bulundu. Loğoğlu, yazılı açıklamasında, “Kaynağı henüz netleşmeyen bir istihbarat bildirimi üzerine, askeri malzeme taşıdığı şüphesiyle, bir Suriyeli sivil uçak Türk Hava Kuvvetleri tarafından inişe zorlanmış ve taşıdığı kargo incelemeye alınmıştır. Ancak burada önemli olan, uçağın inişe zorlanmasının uluslararası sivil havacılık kurallarıyla ne kadar uyuştuğundan çok, olayın siyasi yönüdür. İki ülke arasındaki gergin ilişkilere, bu olayla birlikte bir de hava boyutu eklenmiştir. Bu gelişme, sadece Suriye’yle değil, zaten karşıt yaklaşımlara sahip olan Rusya’yla da ilişkilerimizi olumsuz etkileyecektir” dedi. ‘Ankara krizi tırmandırdı’ Dış Haberler Servisi Kargosunda silah taşıdığı gerekçesiyle MoskovaŞam seferini yapan bir Suriye yolcu uçağının F16’lar ile Ankara’ya indirilmesi dünya basınında geniş yankı buldu. Amerikan Wall Strett Journal gazetesi, Türkiye’nin Şam ile arasındaki çatışmayı kızıştırdığını yazarken New York Times gazetesi de “Türkiye tarafından atılan adımlar, Suriye ile ilişkilerindeki problemlerine kaygı verici yeni gerilimler ekledi” yorumunu yaptı. İngiltere’de yayımlanan Financial Times gazetesi, son olayla birlikte Türkiye ve Suriye arasında zaten gergin olan ilişkilerin daha da kötüye gittiğini belirtti. Gazete, Rus yolcuların da bulunduğu uçakta silah aranmasının Türkiye ve Rusya arasındaki gerilimi de yükseltebileceğini yazdı. İngiliz Daily Telegraph gazetesindeki haberde de, son gelişmelerle ilgili olarak, “Türklerin eylemi, komşuları tarafından Beşşar Esad rejimine uygulanan zorlamanın bir başka örneği” denildi. Yine İngiltere’de yayımlanan Times gazetesi, Türkiye ve Suriye arasındaki ilişkilerin geçen hafta savaş noktasına geldiğini ve Türk ordusunun sınırdaki etkinliğini artırdığını yazdı. Haberde, hükümetin Suriye politikasının eleştirilmeye başlandığı ve kamuoyu yoklamalarının halkın büyük çoğunluğunun savaşa karşı olduğunu gösterdiği de belirtildi. ‘FELAKET YAŞANABİLİRDİ’ Suriye Havayolları Direktörü Gayda Abdüllatif, uçak mürettebatının Türk yetkililerinin saldırgan tutumuna maruz kaldığı suçlamasında bulundu. Yetkili, Türk yetkililerin mürettebatın acil inişe ilişkin kâğıdı imzalamayı reddetmeleri üzerine sert tepki vermeye başladıklarını kaydetti. Abdüllatif ayrıca Türk jetlerinin önceden uyarmaksızın uçağın yolunu kestiğini, çok yakın uçtuğunu söyleyerek “bu bir felakete neden olabilirdi” diye konuştu. Türkiye’nin sivil havacılık kurallarını ihlal ettiğini savunan Abdüllatif, RT’ye yaptığı açıklamada “Uçağın kargosunun detaylandırılması konusunda önceden hiçbir talep almadık. Askeri uçaklar tarafından zorla indirildik. Eğer böyle bir talep alsaydık buna yanıt verirdik” ifadesini kullandı. TürkiyeŞamMoskova ekseninde gerilim tırmanırken Suriye’de kan dökülmeye devam ediyor. (REUTERS) C MY B C MY B