Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 OCAK 2012 PERŞEMBE [email protected] 12 DIŞ HABERLER İran’da bir nükleer bilim insanı daha öldürüldü. Tahran, saldırıdan yine İsrail’i sorumlu tuttu İki yılda beşinci suikast EKBER ZALPERVER KARABAĞ Bu da Türk Kışı Kuzey Kore’den sonra dünyanın en beter diktatörlüğü sayılan Myanmar’daki rejim bile gevşiyor… O kadar ki, yıllardır vebalı gibi gözlerden uzak, sıkı “ev hapsinde” tutulan Myanmar/ eski Burma’nın anlı şanlı “muhalefet lideri” Aung San Suu Kyi’nin, önümüzdeki dönem hükümete girmesinden bile bahsediliyor… Yakın zamana dek sınırlarından içeri “cep telefonu” ve “bilgisayar” dahi sokmanın imkânsız olduğu ülkede; sansür gevşiyor, siyasi tutuklular serbest bırakılıyor, fikirifade özgürlüklerinin sınırları esnetiliyor. Uluslararası basında yavaş yavaş “Myanmar Baharı”ndan söz eden yazılar çıkıyor… Bunlar, büyük çaplı turizmle tanışmamış; siyasi değişimlere kapalı ücra bir Asya ülkesinde oluyor… Başımızı çevirip sonra tepemizdeki Rusya’ya bakıyoruz… Gördüklerimize inanamıyoruz… Baş döndürücü hızla yayılan muhafelet gösterileri; 25 yıl boyunca devlete çöreklenmek planları içindeki PutinMedvedev ikilisinin tahtlarını sallıyor… Moskova, St. Petersburg, Rusya’nın irili ufaklı kentlerinde, görmeyi hiçbir zaman hayal edemeyeceğimiz protestolara tanık oluyoruz. Putin’in siyasi oluşumuna “Hırsızlar ve Dolandırıcılar Partisi” adını takan muhalefet politikacıları ve göstericiler; meydanlarda ellerini kollarını sallaya sallaya gövde gösterileri yapıyor. Bloglarda, Facebook’ta,Twitter’da rejimi yerden yere vuran muhalif söylemler kullanan bu kesimler, verdikleri demeçlerde iktidar karşısındaki talepleri yerine getirilmediği sürece aynı güç ve azimle sayılarını katlayarak!gösterilerine devam edeceklerini belirtiyorlar. Arap Baharı protestolarından hiç bahsetmiyorum… Dünyanın böyle en baskıcı, en otoriter coğrafyalarında bunlar olurken; Türkiye’de ne oluyor? Ana muhalefet partisi liderine fezleke hazırlanıyor. Niye? Kılıçdaroğlu Silivri mahkemesini eleştiren birkaç cümle söylemiş… Eleştirel demeçler vermiş… Oha oldum resmen. Diyecek başka hiçbir laf bulamıyorum. Adı üzerinde “ana muhalefet”!.. Myanmar’daki muhalefet lideri bile on yıllardır mahkum edildiği karantinadan çıkarılırken; Türkiye’nin ana muhalefet lideri ve partisi üzerinde uygulanan bu benzersiz basınç beni dumura uğrattı. Elbette dün doğmadım. İlke olarak Türkiye’de olan ve yaşanan hiçbir şeye şaşırmamayı yaşantım boyunca âdet edindim. Ama ana muhalefet partisi liderine fezleke! El insaf! Dünyanın bu konjonktüründe hem de. Bu kadarı çok fazla. Dünyadaki gelişmelerle boy ölçüşmediği ve uluslararası standartların kantarına kendisini hiç vurmadığı için; AKP bir rubikon çizgisini geride bıraktığının galiba ayırdında değil. AKP liderliği muhtemelen; “AB ve ABD, eli mahkum Ortadoğu’da istikrar adına bizi böyle olduğumuz gibi kabullenmeye mecbur” diye düşünüyor ve “alternatifsizliğinin” kaymağını yiyor/yediğini varsayıyor. Bu meyanda da farkına dahi varmadan, büyük ihtimalle çok büyük bir kırmızı hattı geçiyor. Bakın, orada burada, bugüne değin hiç rastlanmayan türden yazılar çıkmaya başladı. İlk alarm işareti bundan ikiüç gün önce, “Erdoğan eski hasımlarının otoriter taktiklerini uygulamaya başladı” mealinde bir yazıyla “Newsweek”ten geldi. Daha “Newsweek” değerlendirmesinin mürekkebi kurumadan; “Financial Times”dan bu defa da bir başyazıyla dün, “Erdoğan otoriter yönetime sürükleniyor” uyarışı yapıldı. Gidişattan duyulan kaygılar ve artan tedirginlik… Brüksel kulislerine giderek artan biçimde yankılanmaya başladı. TAHRAN İran’ın başkenti Tahran’da, ülkenin bir nükleer tesisinde görevli bir bilim insanı uğradığı bombalı suikast sonucu öldürüldü. İran ajansları, bilim insanı Mustafa Ahmedi Ruşen’in dün sabah saatlerinde evinden işyerine giderken aracına yapıştırılan manyetik bombanın patlamasıyla olay yerinde öldüğünü duyurdu. Bombanın motosikletli iki kişi tarafından araca yapıştırıldığı kaydedilirken bilim insanının şoförünün de kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği ifade edildi. Olayda bir yaya da yaralandı. Tahran’daki Şerif Üniversitesi’nde görevli Ruşen’in (32), ülkenin güneyinde yer alan Natanz nükleer uranyum zenginleştirme tesisinde de görev yaptığı ve bu merkezde ticari işlerden sorumlu müdür yardımcısı olarak çalıştığı aktarıldı. İran Atom Enerji Zamanlama dikkat çekici ? Bir nükleer tesiste görevli bilim insanı Mustafa Ahmedi Ruşen dün Tahran’da uğradığı bombalı saldırıda hayatını kaybetti. İran’da son iki yıl içinde 4 nükleer fizikçi daha öldürülmüştü. si Kurumu tarafından yayımlanan bildiride, öldürülen bilim insanının ülkedeki nükleer sanayinin “önemli hizmetkârlarından” biri olduğu belirtildi. Ruşen’e suikastta kullanılan yöntemin, daha önce ülkedeki nükleer fizikçileri hedef alan terör saldırılarıyla benzerlik taşıdığı aktarılırken ülke basını zamanlama meselesine de dikkat çekti. İki yıl önce, 12 Ocak’ta nükleer fizikçi Mesud Ali Muhammedi, benzer bir yöntemle öldürülmüştü. Dün yapılan terör saldırısı ile birlikte, Tahran’da son iki yıl içinde suikasta uğrayan nükleer bilim insanı sayısı beşe yükselmiş oldu. 2010’un Kasım ayında eşzamanlı yapılan iki saldırıda nükleer fizikçi Mecit Şehriyari öldürülmüş, bir başka fizikçi Feridun Abbasi ise yaralanmıştı. Geçen yılın temmuz ayında ise nükleer fizikçi Daryuş Rızai evi önünde vurularak öldürülmüştü. İran, son saldırıyla ilgili olarak ABD ve İsrail’i suçladı. Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi, saldırının “İsrail’in maşaları” tarafından düzenlendiğini belirtirken Tahran Vali Yardımcısı Sefer Ali Beratlu da İsrail’i suçladı ve ülkede mart ayında yapılacak seçimlerin saldırıyla etkilenmek istendiğini öne sürdü. İran’lı yetkililerin iddialarını yalanlayan Beyaz Saray Sözcüsü Tommy Vietor ise Ruşan’ın öldürülmesi dahil, bütün şiddet eylemlerini şiddetle kınadıklarını da kaydetti. BBC televizyonu ünlü Doha Tartışmaları’nı Türkiye’den başlattı Suriye’de ne olacağını kimse bilemez daki “hesap yapanlardan” mı söz ediyorsunuz? BC televizyonunda 2005 Herkesten söz ediyorum. yılından beri yayımlanan Ama bu noktaya yine de barışDoha Debates, bu yılın ilk prog çıl yollarla gelindi... ve... ramını Türkiye’de gerçekleşti Suriye ve Yemen’de bariyor. Bugün Boğaziçi Üniver rışçıl bir yol mu var? sitesi’nde yapılacak programda Şu anda belki barışçıl ol“Türkiye Arap dünyası için madı pek ama Yemen ve Sukötü bir modeldir” başlıklı riye’de de iyi gelişmeler olakonu lehte ve aleyhte katılım bilir. Çünkü Arap dünyası çok cıların tartışmasına açılacak. genç bir nüfusa sahip. Olumlu Tartışmanın moderatörlüğünü düşünüyorum, ancak önlerinyapan, aynı zamanda Doha De de büyük engeller var. Arap bates’in kurucusu olan, ödüllü dünyasında, bu dünyanın dıBBC sunucusu gazeteci Tim şından yapılmış yatırımlar var Sebestian, Cumhuriyet’in so ve bunlar bu oluşuma karşı çıkıyorlar. Yine de gençlerin rularını yanıtladı. Arap Baharı’nı siz nasıl de çok kararlı olduğunu görüyorum. ğerlendiriyorsunuz? Ne yaptığını gerçekten bi Böyle adlandırdığımız bu süreç, vücut bulduğu her top liyorlar mı bu gençler peki? Şu yeni şartlar altında ne yaplumda farklı özellikler gösteriyor. Ama Tunus’un gerçek tığını bilen kimse var mı acaba? bir model olduğu tartışılmaz. Ama devrim insanların ne istediklerini bilmelerinden kaynak Neden? Çünkü çok yumuşak bir ge landı. En azından sahip olduklaçiş oldu bu ülkede. Sonrasında rının yeterli olmadığını düşünolan bitenden hayli memnun düklerinde devrim başlıyor. Hiç bir de kitle var. Öncesinde de kimse devrimin A’dan Z’ye nasıl gideceğini söylegüçlü, demokratik yemez. sayılabilecek bir si Bizim bildiğimiz vil toplum mevcuttu devrimlerde söyleTunus’ta. Ama Arap nebiliyor pekâlâ... Baharı denen süreç, Olabilir. Ama Mısır’da daha sodevrim kontrole gelrunlu oldu. Ordumeyen bir hayvan nun rolüyle ilgili çok gibidir. Bu hayvanın ciddi tepkiler var. seni nereye götüreÖnceden de vardı ceğini bilemezsin. ama Hüsnü Mübarek’ten sonra sü Doha Tartışmaları’nın Hiç kimse ne yapacağını bilemez. Özrüyor oluşu kabulkurucusu gürlük, konuşma lenilemedi. Şu anda Tim Sebestian. serbestliği istiyorda sivillerin, özellikle de gençlerin hapse atılma lar, bunları biliyorlar elbette. larına yol açan olağanüstü halin Ama ben demokrasiden önce varlığı gerçekten bir sorun. Ara özgürlükleri konuşalım diyodan bir yıl geçti, vardığım nok rum. Çünkü demokrasi farklı bita şu: Mısır’da kazananlardan reyler için farklı anlamlar ifade ediyor. Ama özgürlük öyle değil. çok kaybedenler var bugün. Sizin şu “kontrole gelme Kim daha çok “kaybetti” yen hayvan”, yani devrim, sizce? Mısır’daki gelişmelerin Suriye’de de olacak mı? Suriye’de ne olabileceğine tüm Arap dünyasında olacailişkin olarak kimse bir şey ğını sananlar, her şeyden önce. Bence Mısır’daki bu süreç söyleyemez. Esad gitse de kabaşarılı olamazsa bu diğer lıcı çatışmalar olacağına inanıArap ülkelerine bir mesaj ola lıyor. Ama herkesi memnun cak. Bölgede uzun süredir edecek geçerli bir çözüm buludiplomatik bir bilmece vardı. nacak mutlaka. Şu var ki biz Mısır bu bilmecenin, bu Suriye’yi de Arap dünyasını “puzzle”ın ortasına açılan de da yeterince dinlemedik. “Biz” kim? likti bir anlamda. Şimdi herkes Yani herkes. ABD, Batı. bu puzzle’ın parçalarını nasıl Düne kadar, şimdi yıkılbir araya getireceğini, Arap dünyasının, farklı koşullarda masını destekledikleri bu da olsa barış içinde nasıl ya rejimleri en çok destekleşayacağının hesabını yapıyor. yenler bunlar değil miydi? Onlardı. Bu çok kötü bir Süreci yaratan dinamiklerden, yani kitlelerin dışın geçmiş. MUSTAFA K. ERDEMOL AKP ‘rubikon’u geride bıraktı B Beşşar Esad, Emevi Meydanı’nda binlerce taraftarına seslendi. Gösteriye Esad’ın eşi ve çocukları da katıldı. (REUTERS/ AFP) Suriye lideri uzun süre sonra başkent Şam’da taraftarlarıyla buluştu Esad’ın Emevi çıkarması riye’deki şiddete ilişkin başDış Haberler Servisi Suriye’de incelemelerde bulunan Cephane yüklü gemi durduruldu ta ABD olmak üzere Batılı ülkeleri işaret ederken Katar Arap Birliği gözlemci heyetiDış Haberler Servisi Rusya’nın Saint Petersburg Başbakanı’nı da BM’yi Sune önceki gün kimliği belirsiz limanından yüklediği 60 ton ağırlığındaki riye’nin içişlerine karıştırgöstericilerin saldırmasına yömühimmatı Suriye ve Türkiye’ye götürdüğü öne maya çalıştırmakla suçladı. nelik tepkiler sürerken halka sürülen Rus gemisi “Chariot”a, yakıt ikmali için Öte yandan Dışişleri Basesleniş konuşmasından bir yanaştığı Kıbrıs Rum kesiminin Limasol Limanı’nda kanı Ahmet Davutoğlu, gün sonra dün Devlet Başkanı el konuldu. Daha sonra Suriye’ye gitmemesi şartıyla Arap Birliği gözlemcilerinin Beşşar Esad başkent Şam’da geminin limandan ayrılmasına izin verildi. Rum görevlerini tam olarak ifa destekçileriyle buluştu. kesimi dışişleri bakanlığı, 9 Aralık’ta Saint edemediklerini, engellerle Geçen martta patlak veren Petersburg’dan ayrılan geminin önceki gün karşılaştıklarını söyledi. Dayönetim karşıtı protestolar sonLimasol’a yanaşan geminin Rus sahiplerinin, Avrupa vutoğlu, önceki gün yaptığı rasında halkın arasında nadiren Birliği’nin yaptırım uyguladığı Suriye’ye değerlendirmede gözlemcigörüntü veren Esad, dün gitmeyerek, rota değiştirmeyi kabul ettiklerini ve dün lere yönelik saldırının bu Şam’daki Emevi Meydanı’nı geminin limandan ayrıldığını duyurdu. dolduran binlerce kişinin kamisyonun sürdürülebilirliği tıldığı gösteride yer aldı. Suriaçısından şüphe ortaya koyye devlet televizyonundan canlı ya kapalı danışma toplantısının ardından duğunu, protokolün sadece gözlemciyımlanan konuşmasında Esad, “Te açıklama yapan ABD’nin BM Büyük leri değil, ordunun şehirlerden çıkmarörle mücadele ve reformda karar elçisi Susan Rice, Arap Birliği göz sını, tutukluların serbest bırakılması gilıyız” adı altında, yönetime destek gös lemci heyetinin Suriye’ye gitmesinden bi hususları da içerdiğini kaydetti. terisi düzenleyen kalabalığa, “Siz sonra Suriye güvenlik güçlerinin proransız gazeteci öldürüldü meydanlara inince ben de sizinle ol testoculara saldırılarının arttığını savundu. Rice, BM üst düzey yetkilisi mak istedim. Şam’ın kalbi Emevi Arap Birliği’nin Suriye’ye gönMeydanı’nda sizlerle olmak iste Lynn Pascoe’nun toplantıda verdiği bil derdiği gözlemci heyetinde yer alan dim. Emevi’nin ve direnişin baş gilere göre, heyetin Suriye’ye gitme ve daha sonra ayrılan Enver Makentinde sizinle olmak istedim” şek sinden bu yana son 10 günde yaklaşık lik, Şam yönetimini kendilerini 400 kişinin öldürüldüğünün sanıldığı kandırmakla suçladı. El Cezire tellinde seslendi. Önceki gün halka sesleniş konuş nı söyledi. Önceki gün bir grup göz evizyonuna konuşan Malik “Humasında söylediği ifadeleri yineleyen lemciye Lazkiye’de saldırılmasını ha mus’ta bir insanlık dramı yaşaEsad, ülkenin komploya maruz kaldı tırlatan Rice, Arap Birliği’nin kınama nıyor” dedi. Bu arada Suriye hükümetinin miğını ancak bunu yeneceklerini savun açıklaması yayımladığını ve Esad rejimi du. Esad’a destek gösterileri dün yanlılarının saldırıdan sorumlu olduk safiri olarak Humus kentine götürüŞam’ın yanı sıra Halep, Lazkiye, Ha larını söylediklerini belirtti. Suriye’nin len yabancı gazeteciler ağır silahlarseke ve Humus’ta da düzenlendi. BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Beş la yapılan saldırıya hedef oldu. SalBM Güvenlik Konseyi önceki gün şar Caferi ise saldırının hükümet güç dırıda bir Fransız gazeteci öldü, iki Suriye konusunu masaya yatırdı. Basına lerince yapılmadığını belirtti. Caferi, Su gazeteci de yaralandı. F ukuk devleti ilkesizlikleriyle malul Batı’daki bu “dalgalanmalarla” birlikte; içerdeki “yetmez ama evet” ekibinde de “mırın kırın” şikâyetler, “Tüh! Hay Allah galiba biz aldatıldık” katmanına varan günah çıkarmalar, çatlaklar baş gösterdi. Çin’den fazla, 100’ü aşan gazetecinin Türk hapishanelerinde bulunması; gerçi çoktan bir kırmızı çizginin geride bırakıldığının göstergesiydi… Ancak bunun şimdi “Kılıçdaroğlu fezleke krizi” ile tamamlanması; Türk demokrasisinin bundan böyle eni konu artık tam bir karakışa girdiğini gösteriyor. “Uluslararası demokrasi endeksi” raporlarında en alt kademelerde yer almamız boşa değil. “Economist Intelligence Unit”in son “Demokrasi Endeksi” raporuna bakın; Türkiye, “hukuk devleti ilkesizlikleriyle malul” ülkeler kategorisini oluşturan “hibrit rejimler” arasında 88. sırada. 90. sıradaki Tanzanya’nın iki üstünde, 86. sıradaki Malavi’nin iki altında; garibim Afrika ülkeleri arasında sandviç olmuş durumda. Başka söze gerek var mı? H AHMEDİNEJAD, ORTEGA’NIN YEMİN TÖRENİNDE ikaragua’da Daniel Ortega, üçüncü dönem devlet başkanlığı için yemin ederken, törene Latin Amerika ülkeleri liderlerinin yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da katıldı. Başkent Managua’daki “Devrim Plaza”da önceki gün düzenlenen yemin töreninde, 8 bin kişiye hitaben konuşan Ortega, devet başkanlığının üçüncü döneminde daha ılımlı bir yol izleyeceğini söyledi. Latin Amerika ülkeleri ziyareti kapsamında Nikaragua’da bulunan Mahmud Ahmedinejad ise Ortega’dan “kardeşim devlet başkanı” diye söz etti. Muhalefet, Ortega’nın 5 yıllık süre için üçüncü kez seçilmesinin yasadışı olduğunu iddia ediyor. Ortega kasım ayında yapılan seçimde oyların yüzde 64’ünü almıştı. (Fotoğraf : AP) N C MY B C MY B