Katalog

SAYFA 14 İL İL SEÇİME DOĞRU 2011 8 HAZİRAN 2011 ÇARŞAMBA İşsizlik, yoksulluk, yolsuzluk, göç gibi sorunlarla boğuşan Adana’da seçim sonucunu tahmin etmek biraz bilicilik işi Sürpriz beklentisi Necati Çetinkaya (Vali), Necdet Ünüvar (Tıp Doktoru), Fatoş Gürkan (Avukat), Ali Küçükaydın (Mülki İdare Amiri), Mehmet Şükrü Erdinç (Avukat), Fatma Güldemet (Yüksek Mimar), Ali Çaldır (Avukat), Talat Ulussever (Ekonomist), Tamer Dağlı (Bankacı), Ali Yüzükçü (İşadamı), Neslihan İpek Kobaner (Sınıf Öğretmeni), Mustafa Özkozanoğlu (Avukat), Ebubekir Akdeniz (Ziraat Müh.) CHP Osman Faruk Loğoğlu (Emekli Büyükelçi), Ümit Özgümüş (Sanayici), Turgay Develi (Gazeteci), Ali Demirçalı (Müteahhit), Zeynep Canan Billor (Avukat), Hüseyin Keser (Emekli Müfettiş), Arif Sezer (Emekli), Rıza Mete (Doktor), Müzeyyen Şevkin (Mühendis), Mehmet Salıcı (Avukat), Doğa Çiğdemoğlu (Araştırmacı), Orhan Toklu (Avukat), murat Öztanrıöver (Ziraat Müh.), Soner Anafarta (Yönetici) MHP Recai Yıldırım (Çiftçi), Muharrem Varlı (Eğitimci), Ali Halaman (Esnaf), Seyrettin Yılmaz (Orman Müh.), Cahit Öztok (Tüccar), Mehmet Metanet Çulhaoğlu (Yönetici), Kürşat Atılgan (Tuğgeneral), Türkan Cengiz Yılmaz (Doktor), Süleyman Şimşir (İnşaat Müh.), Demet Çardak (Doktor), Mehmet Külahlıoğlu (Kamu Görevlisi); Gökay Sarılı (Avukat), Neslihan Uzun (Fizyoterapist), Hamit Yılmaz (İşadamı) AKP Ömer Çelik (Siyaset Bilimci), Mehmet ÇETİN YİĞENOĞLU İnönü Parkı, bir öğle saati… Orta yaşlı iki kişi bankta oturmuş bahar güneşinin tadını çıkartıyor… Varıp yanlarına iliştim. Az sonra kendimi tanıtarak yanına oturduğum adama AKP’nin birinci sıra adayı Ömer Çelik’i tanıyıp tanımadığını sordum. Adam, önce beni orta yaşlı görüntüsüyle şaşırttı. Yakından bakınca oldukça genç biri olduğunu anladım çünkü. Yüzünden, beslenme bozukluğuna bağlı yaşlılık akan bu genç adam verdiği yanıtla bir kez daha şaşırttı beni: “Demircilik mi yapıyor bu adam?” Sorumu soruyla yanıtlayınca kuşkuyla baktım yüzüne, ama dalga geçmiyordu… Adını, mesleğini sordum bunun üzerine… “Adım Memet” dedi dilinin ucuyla, “esnafım” diye ekledi sonra. “Ya soyadın?” deyince; “Başımı belaya mı sokacaksın birader” dedi, tepkili… Son iki seçimde AKP’ye Türki 01 ADANA ye ortalamasının on puan altında oy vermiş, referandumda “hayır” demiş bir kentte halktan birileriyle, en alttakilerle yaptığım görüşmeler genellikle yukarıdaki gibiydi… Seçmenlerin çoğu adayları tanımıyordu, korku, kuşku içindeydiler. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, geleceğin Singapur’u ilan etse de, şu an işsizlikte, rantiyecilikte Türkiye birincisi olan Adana, seçim atmosferinde bile anlam yoksunu bir kent görünümünde… Çelişki eski den çıplaktı bu kentte, şimdi ise çırılçıplak… Kastlar arasındaki fark yalındı eskiden, ortadaydı… Gizleyecek şeyleri olanlar korunaklı, kale benzeri kolonyel evrenlerde yaşıyor şimdi en alttakiler, yoksulluğunu gizleyemeyenler ortada; yine çırılçıplak... maraba çıplak! Seçim umurlarında değil… Seçimle ilgilenenler, aydınlar, ideolojik açıdan kaygı duyanlar, sosyopolitik gelişmeleri derinden kavrama yetisine sahip olanlar, küçük burjuva elitleri, entelektüeller diye sayılabilir. Onlar ise o denli az ki… İşte bu nedenle, Adana’da seçim sonucunu tahmin etmek zor… İşsizlik, yoksulluk, yoksunluk, yolsuzluk, göç gibi sorunlarla boğuşan kentte seçim sonucunu tahmin etmek biraz bilicilik işi… Çünkü birçok etmen söz konusu… 3 milletvekilinden hiçbirini aday göstermeyen CHP’nin listesiyle AKP’nin iki genel başkan yardımcısını aday göstermesine karşın listesi en rahat partinin MHP olması gibi bir veri bile sağlıklı yorum için yeterli değil. BDP’ye C piyango HP, MHP ve AKP’nin Kürt kökenli aday göstermemesi çok önemli bir etmen. Üç partinin bu tutumu nedeniyle kentte BDP’nin destekleyeceği eski HADEP Genel Başkanı Murat Bozlak’ın seçilmesine artık kesin gözüyle bakılmaya başlandı. Adana ve Mersin’de etkili olan Bozlak, oldukça şanslı görünüyor. Ama yeter ki kadrosu sandığa sahip çıkabilsin. AKP’nin handikapları illetvekili Vahit Kirişçi’yi listeye koymamasına karşın, başarıyı Necati Çetinkaya ve Ömer Çelik gibi iki genel başkan yardımcısıyla yakalamayı hesaplayan AKP’nin saymakla bitmeyecek defosu var… Örneğin, YGS skandalı… Adanalılar da bu nedenle çok öfkeli… Geçen dönem 6 milletvekili çıkaran AKP’nin cemaatlere yakınlığıyla bilinen eski Çukurova İlçe Başkanı Fatma Güldemet Sarı’yı 6. sıraya yerleştirmesi, önemli bir açmaz olarak görülüyor. AKP’den aday gösterilmesi beklenen ülkücü kesimin eski önderlerinden Ramiz Ongun’un liste dışı bırakılması AKP’ye kayması beklenen ülkücü oylarının yeniden MHP’ye döneceği biçiminde yorumlanıyor. Bu dönüşümü besleyen bir başka olgu, kaset skandalları. MHP’liler adeta diş biliyor AKP’ye. Gelen haberlere göre Süleymancılar da Adana’da etkin biçimde MHP’yi destekliyormuş. Bu durumda Kürt kökenli seçmenin oyu bağımsıza, emanet MHP oyları yuvaya dönerse AKP’nin işi daha da zorlaşır. Birçok seçim bölgesinde sonucu gerek etnik, gerekse dinsel kimlik yapılanmaları belirlese de Adana’da kentin öznel koşulları temel etmen olarak öne çıkıyor. Kuşkusuz, kentin kozmopolit yapısıyla adayların etnik ve dinsel kimliği seçmenin GEÇEN DÖNEM 6 VEKİL ÇIKARDI AMA BU KEZ İŞİ ZOR M yöneliminde çok etkili. Ancak Adana’da işsizliğin tek sorumlusu olarak AKP’nin görülmesi yorum dengelerini sarsacak denli baskın… CHP’nin Uğur Mumcu Meydanı’nda düzenlediği “İşsizlik kader değildir” mitinginde Kılıçdaroğlu’nun verdiği vaatlere işsizlerin içten inancı bunun kanıtı… Her evde ortalama 1 işsizin bulunduğu Adana’da CHP’nin “Aile Sigortası” güvencesi işte bu noktada karşılığını bulacağa benziyor. Durak unsuru AKP’den istifa ettikten sonra MHP’den Anakent Belediye Başkanlığı’na seçilen, sonrasında ise İçişleri Bakanlığı’nca 7 kez görevden uzaklaştırılan Aytaç Durak’ın seçimlere etkisinin ölçüsü Adana’da merak edilen konuların başında geliyor… Seçim öncesinde sessizliği yeğleyen, öne çıkmayan Durak’ın stratejisi henüz net değil... Daha önce Durak hakkında “bunca olan bitenden sonra AKP’yle uzlaşır mı, uzlaşır” diyenlerin bazıları, Durak’ın tavrını artık Adana ağzıyla “o da AKP’den ‘tırstı’ (sindi)” diye yorumluyor. Anakent Belediyesi’nin “ortak akıl” diye tanımlanan bir tür koalisyon (AKPMHPCHP) yönetimi de Durak gibi sessizliği yeğlemiş durumda. MHP’den ‘Adanalı aday’ vurgusu irinci sıra adayı Recai Yıldırım’ın kaset skandalıyla önce sarsılsa da, gecikmeden gelen istifa MHP’yi rahatlattı. Öbür kasetlerle istifalar da etkilemedi MHP’yi. Dahası, parti tabanında kenetlenmeyi sağladı. Adayların siyasi geçmişi, temsil ettikleri yöreler dikkate alındığında MHP’nin AKP’ye giden ödünç oylarını geri alması kaçınılmaz görünüyor. Geçen seçimde dört milletvekili çıkaran MHP’yle ilgili “en dengeli liste” yorumu yapılması boşuna değil… Çünkü, ilk altı sıra adayı kırsalı da, ovayı da kucaklayacak nitelikte… 1. sıra Ceyhan, 2. ve 4. sıra Kozan, 5. sıra Karaisalı, 6. sıra Kadirli kökenli… 3. Sırada yer alan MHP’nin “lokomotif adayı” Seyfettin Yılmaz ise Pozantılı. MHP aday KILIÇDAROĞLU SEMPATİSİ G B İZLENİMLER ORHAN BURSALI ADANA “Nabız tutmak” lafı güzaf gelir bana, sokaktaki insanla veya partililerle konuşarak, seçimlerde ne olabileceğini anlamak şüphesiz ki mümkün değil.. Sokakta konuştuğum tek insan, havaalanından kente götüren taksi şoförü oldu. Oyu CHP’ye, Atatürkçü subayların tutuklanmasına ateş püskürüyor. Cep telefonunu gösterdi, ekranda Atatürk resmi! Temel sorum şu oldu: AKP’den kopuşlar var mı? Veya tersi? Bu seçimlerde oyunu değiştirecek kaç kişi tanıyorsun, gözlemin ne, oyun yerinden oynayacak mı? Adana büromuzdaki arkadaşlarıma da bunu sordum. Çetin Yiğenoğlu, Adana’da AKP, Türkiye ortalamasından yüzde 10 daha az oy alır, diyor. Geçen seçimlere göre. Ayrıca referandumda yüzde 56 üzerinde hayır demiş kişilikli bir il! Peki AKP’nin oy oranı yüzde 36’nın altına geriler mi? Gerileme olacak, ama ne kadar? Büro’dan Savaş ve Yusuf da konuşmaya katılıyor. Fabrikaların kapandığı Adana, işsizlikten en çok etkilenen birkaç ilden biri. Yoksulluk ve terör de Adanalının sıkıntısı. Ama Adanalı yeşil kartlı kalmak istemiyor! Kar puz, pamuk, buğday, mısır... İktidar, üreticinin oyunu almak için, bu yılın beş ayında verdiği teşviklerin miktarı, 2010’un toplamını aşmış durumda. Demokrat Parti’nin yüzde 5 oyu (48 bin) nereye akacak? Bunun bir yanıtı, Hukukçular Derneği başkanında. Eski CHP milletvekili Emin Bilen Tümer’in de katıldığı sohbette, Muhittin Göndermez, ANAP/DYP’ye oy verenler huzursuz ve rahatsız, diyor. Oylar CHP’ye, girişimleri var. Arap Alevileri bu kez daha kararlı CHP’ye yönelmiş. Kılıçdaroğlu ve yeni CHP etkeni ile CHP oylarında yüzde 30’a doğru bir hareketlenme (yüzde 22.8, MHP ile benzer) olabilir. Diyorlar ki: CHP aday seçiminde yerelin sesini dinleseydi, 4 yerine 6 milletvekili çıkarırdı. Örgütün çalışması, liderin karizmasına büyük katkı yapar. Beklenti 5. “AKP de yanlış adaylar belirledi, bütün adaylar merkezden; en yerel davranan MHP (Türkmen oyları!), ilçelerden de aday gösterdi.” BDP’nin bağımsız adayı Murat Bozlak’ın seçilme BLOK KOPUŞLAR OLACAK MI? şansı var. Tabii bu da önemli bir etken. Aşiret yapılanması etkili. Bütün bölgede olduğu gibi! Adana’nın tanınmış avukatı, yıllarca CHP il başkanlığı yapan Anibal Akdamar’ın bürosundayız. Hem adının (İtalyanların Habeşistan’ı zehirli gazla bombalamasına misilleme olarak, baba oğluna İtalyanların belalısı Anibal adını koyar) hem babasının öyküsünü dinliyoruz. Ansiklopedist olarak tanımladığı babadan kalma Şemsettin Sami’nin Kamus’u ve Firdevs’leri ve diğerleri, kitaplığının değerli eserleri. Bugünkü sivil mahkeme ve yargılamalarını eleştiriyor. Normal askeri mahkemelerin üstünlüğünü vurguluyor! “Adana’da sanayi ile birlikte (29 bin tekstil işçisi ile 75 çırçır fabrikası) ve çiftçilik de tasfiye oldu, ama iktidar kendi ticaret erbabını yarattı diyor. Karpuz zamanı, fiyatı düşürmek için Mersin’e İran’dan karpuz getiriliyor! AVM’ler küçük esnafı bitiriyor. Adana, ilerici düşüncelerin ve hareketlerin geliştiği, doğduğu bir yer. CHP buna dikkat ederek larının her biri kendi bölgesini tutacak liyakatta, 4’ü eski milletvekili olan bu adaylar içinde Yılmaz öne çıkıyor. Bunda, uzun yıllar orman bölge müdürlüğü yaptığı için kırsaldaki seçmeni tanıması, Adana Büyükşehir Belediyesi’nin son krizli döneminde MHP’lilikten ödün vermediği için ASKİ’den istifa etmesi temel etmen… Geçen seçimin sonucu 6 AKP, 4 CHP, 4 MHP biçiminde olmuştu. Şimdi, yukarıdaki verilere bakarak siz bağımsız adaya bir milletvekilliği vermez misiniz? Peki, daha gösterişsiz bir listeyle geçen seçimde 4 çıkaran MHP’nin baraj sorunu yaşamadığı takdirde 5 çıkarması sürpriz olur mu, sizce? Benim yerimde siz olsanız, kalan 8 milletvekilliğini AKP’yle CHP arasında nasıl paylaştırırsınız? eçen seçimde Adana’dan 4 milletvekili çıkaran CHP listesi açıklandığı an tepki çekse de, AKP’yi iktidardan indirme adına parti içi hesaplaşmaların ertelendiği, tepkilerin zamanla yumuşadığı, küskün ve tepkililerin kerhen de olsa oy verme eğilimine girdiği görülüyor. Buna karşın, CHP’nin de kırsal kesimden, Kürt kökenlilerden aday göstermemesi, aday adaylarının çoğunun ortalıkta görülmemesi gibi eleştirilerin yanı sıra, kendini paralarcasına çalışan 4. sıra adayı Ali Demirçalı’yla bir şeyler yapmak için çırpınan Canan Billor’un, Faruk Loğoğlu’nun çalışmaları CHP adına dikkat çekici başlıklar… Bir de, Kemal Kılıçdaroğlu sempatisinin Adana’da üst düzeyde olduğu vurgulanmalı… Kentin küçük burjuvaların yoğun oturduğu semtlerinde CHP’nin yüzde 80’leri bulan oy oranına sahip olduğu ise bilinen bir gerçek… Bakalım, CHP’nin bu iki artısı sandığa nasıl yansıyacak… Çünkü, oy deposu varoşlar hâlâ bu semtlerde yaşatılan ruhun çok uzağına düşüyor… yerel aday seçimlerine önem vermeli!” Kuruluşu Kurtuluş Savaşı’na giden ve tarihe geçen bir gazete: Yeni Adana gazetesi (1918) ve sahibi Çetin Remzi Yüreğir... Cumhuriyetçi köklerinin ve ülkenin birliğinin önemini vurguluyor. CHP’li ama eleştirel her zaman. CHP’nin 5. sıradaki kilit nokta adayı, Avrupa hukuku uzmanı Zeynep Canan Billor Hanım geliyor, ev ziyaretlerini ve günlük çalışma temposunu anlatıyor. Oy kaymasının, kırsaldan çok merkezlerde gerçekleşeceği düşüncesinde. Umudu, tepe noktasında. Görevden alınan Belediye Başkanı Aytaç Durak’la konuşmadan olmaz. Öncelikle belirteyim, Aytaç Bey bir daha aday olmayacak. Hakkında bir dizi dava var, ama kendisi bunları yasal bulmuyor, “Bir şey bulamadılar ve bulamazlar 30 yıldır politikadayım” diyor. Başkanken yaptırdığı güven anketlerini gösteriyor.. Adanalı en çok Aytaç’a güveniyor! Erdoğan’a nazire, 1995’te İstanbul’un kuzey bölgelerine birer milyonluk iki yeni kent kurulması önerisinin gazete kupürlerini gösteriyor! Ayrıca TOKİ’den önce yaptırdığı (1988) ucuz konutları gösteriyor. Oyunun rengi konusunda yanıt yok. “Kılıçdaroğlu, ister sevin ister sevmeyin, ama Durak’a haksızlık yapıldı, derse, oyunu arttırır” görüşünde. Bahçeli’ye kızgın, sahip çıkmadığı için. “Aytaç’ın sessizliği AKP’ye yarıyor” görüşü var. Seçimlerin sonucu ne olur? “Benim için sır değil, oylarında düşme olur (yüzde 42) ama seçimi kazanır.” Başkanlık odasında “buraya parti politikası giremez” yazısını anımsatıyor. Erdoğan’a da Bahçeli’ye de bunu göstermiş. Adanalılar hep onun merkezinde. Tarihi Adana’nın perişanlığını soruyorum, “Oktay Ekinci’ye selam söyle, eğer kenti kuzeye taşımasaydım, tarihi Adana diye bir yer kalmazdı, şimdi orası planlanabilir” diyor. Bu seçimlerde, 2002 ve öncesi seçimlerinde görüldüğü gibi, büyük seçmen kaymaları olmayacak. Ana bloklar yerlerinde duruyor. Nereye gideceği belli olmayan yüzde 15 seçmenin oyunu kapma yarışı var, deniyor. Ama bu bile iktidar değişimi için yeterli bir oran! Adana da bu kaymadan nasibini alacak... Bakalım yüzde kaç! C MY B C MY B