Katalog

5 HAZİRAN 2011 PAZAR İL İL SEÇİME DOĞRU 2011 SAYFA 9 EMEKÇİ KENTİNDE REKABET DORUK NOKTAYA ÇIKTI CHP 3’ü zorluyor AKP düşüşte BAHADIR SELİM DİLEK L DA 67 ZONGU K ZONGULDAK 12 Haziran seçimlerinde AKP ile CHP arasında rekabetin doruk noktasında olacağı illerden birisi Zonguldak. 2007 seçimlerinde 5 milletvekilliğinden 3’ünü almış olan AKP’nin, 12 Haziran seçimlerinde parlamentoya aynı sayıda milletvekili göndermesi çok olası görünmüyor. CHP ise Zonguldak’ta yükselişte. Seçimlerde, AKP ve CHP listelerinin ilk sıra adayları dikkat çekici. AKP’nin kozu eski Meclis Başkanı Köksal Toptan, CHP’ninki ise Ergenekon davasından halen Silivri’de yatan Prof. Dr. Mehmet Haberal. Türkiye’de sol siyasete damgasını vuran illerin başında geliyor Zonguldak. Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) nedeniyle “emekçi kenti” olarak anılan Zonguldak artık “emekli kenti” olarak adlandırılıyor. AKP hükümeti ile birlikte Zonguldak’ın “emekçi kenti” kimliği büyük ölçüde ortadan kalkmış, işsizlik yine en büyük sorun. Zonguldak’ın bir anlamda yaşam kaynağı olan Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun 2002’den bu yana bilinçli politikalarla atıl duruma getirilmesi, taşeronlaşmanın artması, AKP hükümetinin kente hemen hiçbir istihdam yaratan yatırım yapmamış olması kentin toplumsal ve ekonomik yapısını olduğu kadar siyasi tutum ve davranışları da etkilemiş görünüyor. AKP Köksal Toptan (Hukukçu), Ercan Candan (Öğretim Üyesi), Özcan Ulupınar (Belediye Başkanı), Hüseyin Yılmaz (Öğretim Görevlisi), Polat Türkmen (Maden Mühendisi) CHP Mehmet Haberal (Doktor), Ali İhsan Köktürk (Avukat), Neriman Posbıyık (Emekli), Erol Sarıal (Mühendis), Ünal Demirtaş (Avukat) MHP İlhami Yılmaz (Sanayici), Oğuz Turhan (Avukat), Semih Çolak (Bankacı), Ahmet Tunç Yavuztürk (İşletmeci), İsmet Karcı (Öğretmen) HABERAL’A ÖNCE ŞAŞIRDILAR SONRA KABULLENDİLER C HP açısından Zonguldak’a ilişkin en önemli tartışma konularından birisi de Haberal. CHP İl Başkanı Peker, milletvekili listesinin başında Haberal’ı görünce şaşırdığını itiraf ediyor. Bu durumu diğer partilerin de CHP aleyhine “kaşıdığını” söylüyor. Gerek Haberal’ın ailesinin Zonguldak’ta oturması, kardeşlerinin Zonguldak’ta çalışıyor olması gerekse CHP yönetiminin, “Hocamız Zonguldak’a çok şey verecek bir insandır” yönündeki telkinleri sonucu kent halkı durumu kabullenmiş. Zonguldak’ın en önemli sivil toplum örgütlerinden Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Avni Özerkan, “Biz Haberal’ı bilim adamı olarak görüyoruz. Bugüne kadar hekim olarak birçok insana yardımcı oldu” diyor. TTK’yi bitirdi oylar geriledi zellikle 2007’den sonra AKP ciddi anlamda gerileme sürecine girmiş, CHP yükselişte. CHP’nin oyu, 2009 yerel seçimlerinde 2007’ye göre yaklaşık yüzde 50 oranında artmış, 12 Eylül 2010’daki anayasa referandumunda ise “evet” ve “hayır” oylarının hemen hemen eşit çıkması, AKP’nin gücünü hızla yitirmekte olduğunun en önemli göstergesi olmuş. Kırsalda AKP, il merkezinde CHP ağırlığını görmek olası. Zonguldak seçmeninin şu anki tavrı ile AKP 2, CHP 2 milletvekili çıkaracak gibi görünüyor olsa da iyi performans gösteren partinin durumu 32 lehine çevirmesi söz konusu olabilir. MHP’ye ise çok fazla şans tanınmıyor. CHP’nin bir önceki il başkanı Osman Yayla, “34 milletvekilliği bekliyoruz. 13 Haziran’ı CHP iktidarının başlan Ele veren alkış kanlığı bile yapmış olmasına karşın, Zonguldak’a çivi dahi çakmadı” diyor ve ekliyor: “Allah için burada ceketinizi asacak bir çivi bile bulamazsınız.” Ö gıç tarihi olarak görüyoruz” derken partinin merkez ilçe yöneticilerinden Arslan Özgen’e göre AKP’nin oy kaybının en önemli nedeni, TTK’nin bitme noktasına getirilmesi, hükümetin yeni iş alanları açmaması ve kentin sürekli göç vermesi. Arslan, “TTK, buranın en önemli kurumu. Eskiden kırsaldan gelerek iş bulma imkânı TTK’ye bağlıydı. TTK’nin küçültülmesine yönelik politikalar, işsizliği arttırdı. Eskiden kurum 40 bin işçi istihdam ederken bugün bu sayı 10 binin altında. Zonguldak’ta 140 binin üzerinde emekli var” diyor. İlin AKP iktidarı döneminde en dikkat çeken yatırımı Ereğli’deki tersane olmuş. İlk aşamada 7 bin kadar kişiye istihdam sağlanmış, ancak 1 yıl sonra 6 bin kişi işten çıkarılmış. Özgen, AKP’yi eleştirirken “Köksal Toptan, Meclis Baş İZLENİMLER ŞÜKRAN SONER Ankara yolundan Zonguldak’a gitmek, dünyanın emek tarihinin en büyük kitleli, uzun soluklu işçi direnişinin, Büyük Ankara yürüyüşünün anılarının bir bir canlanması demek.. İşte yolun en dar, iki dik dağ arasında kalmış yerine kurulan barikatın, işçilerin deyimi ile İsrail kapısının yeri. Devrek’ten, sınır kapısına yürüyen yüz binler gözlerimin önünde. En çok gece kar soğuna aldırmayan bir kentin dayanışmasının renkleri büyüleyiciydi.. Meksika direnişinin sinema filmlerinden çıkmış sahneler.. Devrekbarikat arası ana karayolu köylerden Zonguldak’tan kopup gelen kamyon, otobüs, minibüs, özel araçlarla tümden kapanmış. Bir kamyondan battaniye, diğerinin kasalarından elma, hazır yenebilecek ne bulunmuşsa dağıtılıyor. Yetmemiş, çay servisini piknik tüpleri ile yapan çılgınlar var. Tenekelerden peynir çıkıyor. Herkesin ekmeği, battaniyesi tamam. Gerisi kısmetine düşeniyle. Belleği zayıf toplum olarak büyük madenci Zonguldak halkı direnişinin ülkemizdeki ekonomik, toplumsal, siyasal yaşama, değişime etkilerini tam kavrayamadan unutuverdik. Kurtarılan, Özal’ın özelleştirme politikaları ile ka MADEN POLİTİKALARININ İFLASININ BELGESİ GRİZU mu madenlerini elden çıkarması, sendikal hakların, ücret artışlarının verilmemesi değildi. Madenci sözleşmesinin kazanımları ile tüm kamu çalışanları, özel sektör işçilerinin ücret artışları, çalışma koşulları aynı paralelde iyleştirilmiş, tüm çalışanların, köylülerin gelir artışlarına yansıyan sonuçları olmuştu. Bilimsel veriler 12 Eylül, Özal uygulamalarında çalışan haklarında yaşanan genel geriye gidişin durdurulması, birkaç yılın kayıplarının birden geri alınması, paylaşım pastasında eşitlikten yana anlamlı adımların atılmasının sağlandığını ortaya koyuyor. Dahası Özalizm, liberal politikaların kırılması ile birlikte Zonguldak halkının tümü için önemli bir yaşamda iyileşme sonucunu getirmişti. Yıllar içinde Özal’ın bir çırpıda yapmak istedikleri, zamana yayılmış olarak, alıştıra alıştıra yeniden dayatıldı. Zonguldak halkı, işçiler için yaşam güvencesi madenler öngörülen ölçeklerin üzerinde özelleştirildi, kamu üretiminin içine taşeronlar sokuldu, sendikalı işçilerin yerini örgütsüz, ucuz emek taşeron işçileri aldı, ma Miting için Zonguldak’a CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da gelmiş, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da. Erdoğan’ın mitinginin “ithal” yani, taşıma kalabalıklarla yapıldığından kimsenin kuşkusu yok. Çünkü Erdoğan “Karaelmas Üniversitesi’ni biz kurduk” dediği zaman, mitingi izleyenlerden alkış tufanı kopmuş. İşte bu alkış tufanıyla, alanı dolduran kalabalığın büyük bölümünün Zonguldaklı olmadığı anlaşılmış. Çünkü hemen her Zonguldaklı, Karaelmas Üniversitesi’nin 1992 yılında kurulduğunu biliyor. Bunu bilmeyenler ise kent dışından otobüslerle Zonguldak’a taşınan ithal alkışçılar. CHP’nin yükselişini hem Kılıçdaroğlu faktörüne hem de AKP’nin listesine bağlayan CHP İl Başkanı Tümer Peker de il yöneticisi Özgen gibi Köksal Toptan’ın Zonguldak’a bir çivi bile çakmadığı görüşünde. Peker, Kılıçdaroğlu’nun televizyon reklamlarının çok etkili olduğunu söylüyor, aynı şekilde aile sigortası ve intibak yasasına ilişkin taahhütleri de çok ilgi çekmiş Kılıçdaroğlu’nun. kalmış bir masal gibi anlatıyorlar. AKP’nin Zonguldak’ta güvendiği isim ise Köksal Toptan’dan çok, Başbakan Erdoğan. Erdoğan’ın genel söyleminin yanı sıra başta Gülen cemaati olmak üzere tarikatların ve dinci çevrelerin özellikle kırsal kesimde bire bir yaptığı propaganda AKP için büyük önem taşıyor. AKP, oyunu korumayı bu yönteme bağlamış durumda. Hatta, Toptan dışında gösterilen adayların da cemaat bağlantıları konuşuluyor Zonguldak’ta. Hemen herkes, 2. sıra adayı Ercan Candan’ın Atlantik ötesi bağlantıları nedeniyle aday gösterildiğini düşünüyor. Kırsal kesime yapılan devlet yardımları, cemaatlerin ve tarikatların etkisi, AKP’nin Zonguldak’taki en büyük kozu. Özellikle son dönemdeki dinleme ve kaset skan İşçi kahveleri AKP cephesi... Özellikle Karadon civarındaki işçi kahvelerinde gittiğinizde, kendi geleceklerinden ve Türkiye’den çok da umutlu olmayan bir hava göze çarpıyor. TTK’nin küçülmesi sonucu eskiden işçi kahvesi olarak çalışan birçok bina metruk hale dönmüş, halen faaliyet gösterenler ise tenha... “Zonguldak kobay değil” diyerek CHP’nin Haberal’ı aday yapmasına tepki gösteren de var, AKP’nin gelecek dönem Zonguldak’a yatırım yapacağına inanan da. Ama işçi kahvelerinde genel olarak CHP hâlâ bir umut ışığı. Yaşı tutanlar için en güzel örnek ise Bülent Ecevit. Sol bir iktidarın işçinin dünyasını nasıl değiştirdiğini sanki çok eskilerde dalları nedeniyle ortaya çıkmış olan korku iklimi, Zonguldak’ta da kendisini göstermiş. Sokaktaki insan AKP aleyhine konuşmaktan çekiniyor, ama bir şekilde oyunu AKP’ye vermeyeceğini de anlatmaya çalışıyor. Ali Uzun faktörü Zonguldak’ta bir başka öne çıkan isim ise Ali Uzun. Uzun, Başkent Üniversitesi’nde Haberal’ın sağ koluyken MHP’den Zonguldak’tan aday olmak istemiş. Ancak bu isteği kabul görmemiş. Bunda, Haberal’ın oğlunun MHP yönetiminde olmasının da etkili olduğu yönünde genel bir kanı var Zonguldak’ta. Durum böyle olunca Ali Uzun da bağımsız aday olmuş. Ali Uzun’un AKP ve CHP seçmeninden değil de MHP’nin tabanından oy alacağı düşünülüyor. Özellikle MHP’liler, “Bizden aday olsa seçilirdi” görüşündeler. Yaşamı tek gelir kaynağı madene odaklanmış Zonguldaklılar için son grizu faciası, doğal afetin çok ötesinde, özelleştirmeler, taşeronlaştırma, vurgunlar üzerinden işçinin yaşamı ile oynanmasının aynası, umutsuzluğun katlanması... denlerdeki güvenlik önlemleri çağa, teknolojiye aykırı geriye düştü. Madenlerimiz hep grizu facialarından sabıkalı ama, en sonuncu, AKP iktidar sorumluluğundaki son kaza kadar yasa, hukuk dışılığın, vurgunun belgesi, iş cinayeti içerikli olmamıştı. Zonguldak halkı hiç bugünkü kadar geleceğe umutsuz, işsiz, yoksullaşmış olarak bakmamıştı. 1617 Mayıs tarihlerinde Zonguldak Maden Madenin hâlâ tek ekmek kapısı, ekonomik kaynak odağı olması, seçim kampanyalarında maden politikalarına ağırlık verilmesini zorunlu kılıyor. Sendika da yeniden toparlanmanın çaba C MY B C MY B Mühendisleri Odası öncülüğünde uzman meslek örgütlerinin birlikte düzenledikleri kent sempozyumunda, kentin olumsuz büyümesinin sayısız bilimsel boyutu, örneği dile getirilmiş.. Ortada ışık tutacak, Zonguldaklının yaşamına katkıda bulunabilecek tek gelişme yok. Seçimlere dönük Başbakan Erdoğan’ın süper umut kapısı projesi Filyos’u sorarsanız. Benim bildiğim, Özal madenleri kapatmak isterken de pazarlanmıştı. Karadeniz’in GAP’ı olabilecek bu projenin milyarlarca dolarlık maliyeti, demir çelik fabrikaları başta, tersane yatırımlarını içeren dev yatırımlar, iş yaratma potansiyeli, bu projeye boş hayal olmanın ötesinde bir adım attırmadı. Başbakan’ın yeniden seçim kampanyası ile kullanması, seçmende inandırıcı olabilir mi? Yeniden toparlanma çabası sında, “Oylar olumlu maden politikası üreten, işçi sağlığı iş güvenliği önlemlerini, üretim yatırımlarını üreten projelerin sahibi, taşaronlaştırmayı kaldıracak, sendikanın önünü açacak, işçiye iş yaratacak partiye..” sloganı ile partileri kamçılıyor. CHP, MHP AKP iktidarının sorumlu olduğu olumsuz politikaların küfesi sırtlarında olmadan daha sempatik kampanyalarla seçmenin karşısındalar. CHP’nin bir de sorunları, önlemleri çok iyi bilen lider avantajı var. Ayrıca bütün Türkiye’de olduğu üzere yoksul, işsiz Zonguldaklılar için CHP’nin yeni sosyal porjeleri çok sıcak. Özetle anlamlı oy artışı, değişikliği bekleniyor. Haberal için AKP’nin aleyhte ağır kampanyasını ciddiye alan, yakınan duymadım. Diyelim ki beni tanıyanlar, içlerinden öyle düşünseler de gündeme getirmediler, AKP’den kayabilecek, en çok da cemaatçi tabanda işe yarayabilir. Öte yandan Haberal ekibi öylesine sıkı, özverili bir kampanya ile çalışıyorlar ki, getirisinin olması kaçınılmaz.