Katalog

SAYFA CUMHUR YET 30 N SAN 2011 CUMARTES dishab@cumhuriyet.com.tr 10 DIŞ HABERLER Pensilvanya’da Three Mile Island santralında 1979’da yaşanan sızıntı ABD halkının kâbusu olmuştu Amerikalıların Fukuşiması ABD’de, Obama yönetiminin enerji programı çerçevesinde nükleer santrallara yer vereceğini açıklaması, Japonya’daki felaketle birlikte, 1979’da yaşananları anımsayan Amerikalılar arasında bir tartışma başlattı. Greenpeace’e göre “Radyasyonun güvenli bir dozu yok” ve nükleer kirlilik görünmüyor diye bu “temiz” olduğu anlamına gelmiyor. Köln’de Türk öğrenciye ırkçı saldırı KÖLN (AA) Almanya’nın Köln kentinde yaşayan üniversite öğrencisi Sümeyye Doğan (23), aşırı sağcı “ProKöln” grubu üyelerinin saldırısına uğradı. Köln’ün kalabalık bir alışveriş caddesinde meydana gelen olayda, 7 Mayıs’ta kentte düzenlenecek olan aşırı sağcı gösteri için bildiri dağıtan “ProKöln” üyesi grubun bir broşürü aldıktan sonra çöpe atmak isteyen Doğan’a hakaret ettiği, yüzüne vurduğu bildirildi. Batı Alman Radyo ve Televizyon Kurumu’nda stajyer olarak çalışan Doğan, önceki gün meydana gelen olayla ilgili polise şikâyette bulunduğunu söyledi. Nükleer atıkların depolanması da başka bir sorun. Her reaktör yılda 20 ton radyoaktif atık üretiyor ve bunun binlerce yıl izole edilmesi gerekli. ABD henüz bu atıklara kalıcı bir çözüm bulmuş değil. Nükleer atıklar 39 eyalette geçici depolarda saklanıyor. ELÇ N POYRAZLAR WASHINGTON 28 Mart 1979, gece 4 suları. Pensilvanya eyaletinin Harrisburg kenti yakınlarındaki yeni nükleer santralda reaktöre soğutucu su taşıyan pompalardan biri bozulur. Teknisyenler durumu hemen anlamaz. Radyoaktif uranyum erimeye ve gaz salmaya başlar. Büyük bir felaketi engellemek için çaba harcanan o hafta ABD halkı için kâbus olur. O sırada sinemalarda Jane Fonda’nın başrolde olduğu “Çin Sendromu” isimli film oynamaktadır. Film ABD’de bir nükleer santralda yaşanan sızıntının nasıl küresel bir felakate yol açtığını anlatır. Amerikalılar o sıra hem beyazperdede hem de televizyonlarda biri gerçek, diğeri hayal ürünü iki felaket senaryosunu izler. Japonya’daki doğal felaketin ardından bile nükleer enerjiyi savunması ülke içindeki tartışmaları alevlendirdi. 2035 yılına kadar ülkenin elektrik ihtiyacının yüzde 80’ini temiz enerji kaynaklarından sağlama hedefi koyan Obama, enerji programı içinde nükleer santrallara yer vereceğini açıkladı. Bu Obama’nın nükleer santralların güvenli olmadığını savunan Demokrat tabanı ile ayrışmasına neden oldu. Kimileri Obama’nın siyasi yüklenişinin ardında büyük enerji şirketleri olduğu suçlamasını getirdi. ABD’nin en büyük nükleer santral işletme şirketi Exelon ile Obama’nın yakın 00 bini aşkın kişi danışmanları arasında bazı bağlar ve bölgeyi terk etti Exelon’un çalışanlarının Obama’ya kongre ve başkanlık seçimlerinde yüz Dönemin Pensilvanya valisi çevre binlerce dolar bağış yapması bu okullarını kapatır, on binlerce kişiye dışarı suçlamaları çıkmamaları güçlendirdi. Beyaz tavsiye edilir ve Saray her ne kadar hamile kadınlarla Obama’nın enerji küçük çocukların politikasının bu tür bölgeyi terk etmesi bağlarla ilgisi istenir. Kriz olmadığını söylese sırasında 100 de Obama 2012 yılı binden fazla kişi bütçesi içinde yeni bölgeyi terk eder. santrallar inşa Sonunda Three edilmesi için 36 Mile Island isimli milyar dolarlık kredi nükleer santraldaki garantileri kaza büyük bir sağlanmasının felakete neden önünü açtı. Nükleer olmadan kontrol enerji şirketleri altına alınır. Obama yönetimi ve Ancak bu kaza Kongre’den yeni ABD’nin nükleer santralların inşaat endüstrisi için masrafları için kredi dönüm noktası garantileri talep Three Mile Island nükleer santralında olur. Geçen 32 yıl etmişti. Her bir soğutma çalışmalarını katılan ekip. (AP) içinde ülkede 1000 megavatlık inşaatı sürenler reaktörün bugünkü maliyeti 5 milyar dışında yeni santral inşaatına başlanmaz ve kazanın ülke belleğinde yarattığı korku dolar. Küresel iklim değişikliğinin önüne geçilmesinde nükleer enerjinin kullanımını uykuya dalar. Kaza nedeniyle bölgeyi önemli bulan Obama yönetimi ülkedeki terk edenlerin kimisi geri döner. Bugün tüm santralların güvenli olduğunu çevre sakinleri nükleer santralın savunuyor. Buna karşı çıkanlar az değil. bacalarının gölgesinde, potasyum iyodür hapları, olası bir felaketten korunmak için Greenpeace kuruluşu nükleer enerjinin ne “afet odası” ve kenti boşaltma haritaları güvenli ne de temiz olduğu görüşünde. eşliğinde yaşıyor. Greenpeace’e göre “Radyasyonun güvenli bir dozu yok” ve nükleer kirlilik bama’nın siyasi yükselişi ve görünmüyor diye bu “temiz” olduğu enerji şirketleri anlamına gelmiyor. Japonya’da yaşanan deprem ve tsunami Nükleer atıkların depolanması da başka bir sonucu Fukuşima nükleer santralının sorun. Her reaktör yılda 20 ton radyoaktif zarar görmesi ve fekalet eşiğine gelinmesi atık üretiyor ve bunun binlerce yıl izole kendini uzun yıllardan sonra nükleer edilmesi gerekli. ABD henüz bu atıklara enerji fikrine yeniden alıştırmaya kalıcı bir çözüm bulmuş değil. Nükleer başlayan ABD için alarm oldu. atıklar 39 eyalette geçici depolarda ABD Başkanı Barack Obama’nın saklanıyor. Tahmin edilmesi zor riskler A BD’de çoğunluğu orta ve doğu eyaletlerinde olmak üzere 104 nükleer santral bulunuyor. ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu ülkedeki santralların kaza riski değerlendirmelerinde karmaşık matematiksel bir yöntemle hazırlanan teorik olasılıklar üzerinde duruyor. Ne yazık ki felaketler kâğıt üstündeki matematik denklemlerine uymuyor. Nükleer uzmanları tufan, tsunami, deprem, terörist saldırısı, siber saldırılar ya da insan hataları gibi pek çok değişkenin dikkate alınması gerektiğinden söz ediyor. Nükleer mühendisleri en ciddi tehdit olarak elektrik kesintisini görüyor. Fukuşima nükleer santralında deprem yüzünden eletrikler kesildiği için reaktörü soğutacak sistem çalışmamış, bu da patlamalara ve radyasyon yayılmasına neden olmuştu. ABD’deki nükleer tesisler jeneratörlerin yanı sıra yedek bataryalar da bulundurmak zorunda çünkü elektrik kesintisinin ardından jeneratörler de çalışmazsa bataryaların en az 4 saat çalışarak reaktörü soğutmaya devam edebilmesi gerekiyor. Oysa felaketin büyüklüğü nedeniyle Fukuşima santralındaki 8 saat dayanabilen bataryalar da kazanın kontrol altına alınmasına yetmedi. Uzmanlara göre nükleer santrallarla ilgili asıl zorluk doğal afetin büyüklüğünü tahmin edebilmek. Yetkililer 11 Eylül saldırılarının ardından terör ya da askeri saldırılara karşı nükleer tesislerde alınan önlemlerle Amerikan santrallarının Japonya’dakilerden daha iyi korunduğunu ileri sürüyor. Muhalif lidere gözaltıya kanlı müdahale (Fotoğraf: AFP) Japonya’nın ve dünyanın nükleer bir felaket eşiğine gelmesi ABD’deki nükleer karşıtı hareketi de dürtüklemiş görünüyor. 1960’larda başlayan hareketin bugün yeniden ateşleneceği umudu var. polisin Uganda’datutuklanmasını muhalif lider Kizza Besigye’nin protesto eden kalabalığı dağıtmak için gerçek mermilerle ateş açması sonucu 2 kişinin öldüğü bildirildi. Polisin göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz da kullandığını anlatan görgü tanıkları, olaylarda 100’den fazla kişinin de yaralandığını söyledi. 1 Denetim çağrısı ABD’deki nükleer santrallar soğutmayı sürdürebilmek için tesislerinde dizel yakıtlar ve pompalar bulundurmak zorunda. Fukuşima olayından sonra ABD’deki tüm tesislerden gerekli ekipmanlarının olup olmadığını kontrol etmeleri istendi. Japonya’nın ve dünyanın nükleer bir felaket eşiğine gelmesi ABD’deki nükleer karşıtı hareketi de dürtüklemiş görünüyor. 1960’lı yıllarda başlayan hareketin bugün yeniden ateşleneceği umudu var. Bu son derece pahalı enerjiye karşı çıkan eylemciler Obama yönetiminin yeni nükleer santrallar kurmasını engellemek ve Amerikalıları da var olan tesislerin tehlike arz ettiğine ikna etmeye uğraşıyor. Bir tarafta devlet desteğiyle yeniden ayağa kalkmaya çalışan nükleer endüstrisi, diğer tarafta nükleer felaketlerden yaralarını saramamış bir dünya çatışıp duruyor. tsunaminin vurduğu Deprem veJaponya’da nükleer krizin etkileri sürüyor. Ülkede ABD’ye yeni savunma ekibi WASHINGTON (Cumhuriyet) ABD Başkanı Barack Obama ulusal güvenlik ekibinde önemli görev değişiklikleri yaptı. Obama, Beyaz Saray’da basına yaptığı açıklamasında haziran sonunda görevinden ayrılacak ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in yerine Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Başkanı Leon Panetta’yı atayacağını söyledi. Obama, Panetta’nın yerine ise Afganistan’daki ABD ve NATO güçlerinin komutanı Orgeneral David Petraeus’un geleceğini duyurdu. Obama boşalan bu göreve ise ABD Merkez Kuvvetler Komutan Yardımcısı Korgeneral John Allen’i getireceğini belirtti. Bu atamalar için Senato’nun onayı gerekiyor. O hükümetin Fukuşima’da yeterli çaba göstermediğine yönelik gösteriler dikkat çekiyor. Eleştirilerin hedefindeki Japonya Başbakanı Kan’ın nükleer konulardaki danışmanı Prof. Kasako istifa etti. Kasako, istifasına neden olarak hükümetin Fukuşima santralı konusundaki önerilerini dinlememesini gösterdi. (AFP) C MY B C MY B