Katalog

16 MART 2011 ÇARŞAMBA CUMHUR YET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER 11 Fukuşima nükleer santralında bir patlama daha yaşanırken atmosfere radyoaktif maddenin yayıldığı belirtildi Yeni Çernobil korkusu Dış Haberler Servisi Japonya’nın kuzeydoğusundaki Fukuşima Daiiçi nükleer santralında dün yeni bir patlama ve yangın daha meydana gelirken yetkililer radyasyon oranının insan sağlığını tehdit edecek boyutta arttığını duyurdu. Nükleer santralın işletmecisi ise patlamada zarar gören soğutma fonksiyonlarının onarıldığını ancak radyasyonun hâlâ “anormal” seviyede olduğunu bildirdi. Şirket ayrıca depremden sonra üç değil, dört patlama yaşandığını açıkladı. Geçen cuma günü meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem ve tsunamiden zarar gören 6 reaktörden oluşan Fukuşima 1 nükleer santralında son 4 gün içinde yaşanan patlamalar ve yangın tehdidin boyutunu gözler önüne serdi. Geçen cumartesi bir numaralı, önceki gün üç numaralı birimlerde yaşanan patlamaların ardından halihazırda soğutma ünitesinde sorun yaşandığı açıklanan 2 numaralı raektörde de dün patlama oldu. Japon hükümet sözcüsü Yukio Edano, 2 numaralı reaktörün koruma kabının alt kısmında yer alan ve sistem basıncını azaltmak üzere tasarlanan havuzun da zarar görmüş olabileceğini söyledi. Yetkililer, reaktörü hapseden koruma kabının ilk defa zarar gördüğüne dikkat çekti. Reaktörü soğutmak için gerekli suyu pompalamakla görevli çalışanlar dışındaki personel tahliye edildi. Fukuşima 1 nükleer santralının 4 numaralı reaktöründe dün çıkan yangının ardından santraldaki 5 ve 6. reaktörlerde hafif ısı artışı oluştu. 5 ve 6. reaktörlerin deprem sırasında durduğu ve ısı artışının soğuma sistemindeki bir arızaya bağlı olabileceği bildirildi. 4 numaralı reaktörde çıkan yangın ise bir süre sonra Japonya’da konuşlandırılmış ABD askerleri tarafından söndürüldü. Japonya Başbakanı Naoto Kan, televizyondan halka seslenerek radyasyon oranının tehlikeli bir şekilde arttığını söyledi. Kan, “Santrala 2030 kilometre yakın mesafedeki vatandaşlarımızdan bulundukları ev veya işyerinden dışarıya çıkmamalarını rica ediyorum” dedi. Ayrıca havalandırmaların çalıştırılmaması, pencerelerin kapatılması uyarısı yaptı. Bu alan içinde halen 140 bin kişi yaşıyor. Hükümet sözcüsü Edano yangının bir hidrojen patlamasından kaynakladığını ve atmosfere yayılan hidrojenin radyoaktif madde taşıdığını söyledi. Edano, bunun insan sağlığı için tehmanlar uzun süre soğutma suyu verilememesi halinde yakıt çubuklarının zarar görebileceğini, bunun da erime riskini arttıracağını belirtiyor. Erime en korkulan senaryo olan reaktör çekirdeğinden radyasyon sızıntısıyla sonuçlanabiliyor. Japonya’daki bazı uzmanlar, Fukuşima santralındaki aşırı ısınan, kullanılmış yakıt depolama havuzuna havadan helikopterlerle su sıkılması için ABD ve Japon ordusundan yardım istenebileceğini söyledi. Bir Japon yetkili ise havuzun kaynıyor olabileceğini, bunun da yakıtı soğutmak için kullanılan suyu buharlaştırabileceğini belirtti. arketlerde raflar boşaldı. (Fotoğraf: AFP) M yot tabletinin fiyatı fırladı alkın yüzlerine maskeler takarak koştuğu marketlerde rafların çoğu boşalırken yetkililer panikten kaçınılması uyarısı yaptı. Fukuşima’ya 80 km. uzaklıkta yaşayan Kaoru Haşimoto, gıda alışverişi için uzun saatler beklediğini çünkü radyasyon tehlikesinin iyice ortaya çıkmasıyla belki de evlerinden çıkamayacaklarını anlattı. Haşimoto içinde bulundukları koşulu şu sözlerle ifade etti: “Herkes bölgeden ayrılmak istiyor ama benzin yok. En çok korktuğumuz nükleer tesisten radyasyon sızıntısının olması. Çok sayıda çocuk soğuk algınlıgı nedeniyle hasta ancak eczaneler kapalı.” Bir sığınma merkezinde bebeğiyle kalan genç bir kadının çaresizliği ise şu sözleriyle kulaklarda çınlıyor: “Bebeğimin radyasyona maruz kalmasını istemiyorum. Buradan ne olursa olsun kaçmak istiyorum...” Japon televizyonlarında, “ülkenin depreme hazırlıklı olduğu, ancak nükleer krize hazır olmadığı” yönünde yorumlar yapılırken felaketin etkili olduğu Sendai’de insanlar akşamları stadyumların ve büyük istasyonların altındaki sığınaklarda yatıyor. Ülke genelinde ciddi bir bilincin hâkim olduğuna işaret edilirken yardım ekipleri ve yetkililerin iletişimini kolaylaştırmak için, halkın cep telefonlarını mümkün olduğu kadar kullanmamaya çalıştığı belirtildi. H 3 pilotta radyasyon UAEK Başkanı Yukiya Amano’nun, Fukuşima’daki durumun, Çernobil’e benzer bir hal almasının “pek muhtemel” olmadığı yönündeki açıklamalarına karşın Fransa’dan tehlikenin arttığına yönelik mesajlar geldi. Fransa’daki Nükleer Güvenlik İdaresi Başkanı AndreClaud Lacoste, iki numaralı reaktörün son durumu çerçevesinde, kazanın 1 ile 7 arasındaki Uluslararası Nükleer ve Radyolojik Durum Ölçeği’ne göre 6’ya çıktığını belirtti. 1979’da Pennsylvania’daki “Three Mile Island” felaketi 5, Ukrayna’nın Çernobil nükleer santralında meydana gelen  Bir Fransız yetkili, nükleer santralda radyasyon seviyesi nin, patlamanın büyüklüğü ise 7 olarak kabul 1 ila 7 arasındaki Uluslararası Nükleer ve Radyolo jik Durum ediliyor. Başkent Tokyo’da dün öğle saÖlçeği’ne göre 6’ya çıktığını söyledi. Çernobil facia atleri itibarıyla radyasyon seviyesinin sının seviyesi 7 olarak kabul ediliyor. Radyasyona maruz kala normalin 10 kat üstünde olduğu ancak bunlar özel nun insan sağlığını tehdit etmeyeceği bölmeye alınıyor. (Fotoğraflar: REUTERS/AP) savunuldu. UAEK, Japon yetkililerin 150 kişinin radyasyona maruz kaldığını like oluşturduğu uyarısında bulundu. dik” diye konuştu. tespit ettiğini bildirdi. G8 dışişleri bakanları toplantısı için Paris’te Kyoda ajansına göre, Fukuşima’daki patlaRüzgârın, nükleer tesisteki patlamalardan bulunan Japonya Dışişleri Bakanı Takeaki malardan birini yaklaşık bir saat sonra öğrenen sonra ortaya çıkan radyasyonu Pasifik’e sürükMatsumoto 4 numaralı reaktördeki yangından Japonya Başbakanı Kan, nükleer santralı yöne lediğini bildirdi. Rusya’nın Uzakdoğu kesisonra ortaya çıkan radyasyon seviyesinin halk ten Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi yöneticile minde, Japonya’da bulunan reaktörlerdeki radsağlığı için tehlikeli olabileceğini söyledi. riyle gerçekleştirdiği toplantıda “Televizyonlar yasyon sızıntısına bağlı olarak radyasyon sevibir patlama bildirdi. Ama başbakanlığa yak yesinde biraz artış olduğu kaydedildi. laşık 1 saat hiçbir şey söylenmedi. Burada ne Fukuşima santralına yaklaşık 160 km. aşbakan öfkeli haltlar dönüyor?” diye uzaklıkta seyreden Amerikan uçak gemisinin Matsumoto, “3 numaralı reaktöre de so tepki gösterdi. Kyodo önceki gün “düşük oranda radyasyon tesğutmak için su sıkmayı sürdürüyoruz. 20 km. ajansı içinde nükleer pit ettik” açıklaması sonrasında konumunu çapındaki bir bölgede oturanlara tahliye çubukların bulunduğu değiştirmesine ilişkin ayrıntılar dün ortaya olacaklarını söyledik ve 30 km çapında otu 1 No’lu reaktörün soçıktı. ABD donanmasından yapılan açıkranlara evlerinde kalmalarını bildirdik. ğutulmasında sorunlar lamada gemiden bölgeye uçan helikopUluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan yaşandığını, ısının artterdeki 3 pilotun düşük oranda radyasyo(UAEK) bir teknik heyet göndermesini iste tığını duyurdu. Uzna maruz kaldıkları kaydedildi. B Lufthansa uçuşu durdurdu Japonya’daki durumdan son derece kaygılı olduğunu açıklayan Çin bu ülkedeki vatandaşlarının tahliyesi için düğmeye bastı. Alman havayolu şirketi Lufthansa’nın yanı sıra Çin Havayolları ve Tayvan’ın EVA şirketi radyasyon tehdidi nedeniyle Tokya’ya uçuşlarını durdurdu. Japonya ve çevre ülkelerde uranyumun etkilerine karşı tedavi amaçlı iyot tabletlerinin fiyatlarında büyük artış yaşandığı belirtiliyor. Online satışlarda içinde 14 tabletin bulunduğu bir paketin fiyatının 500 dolara fırladığı iddia edilirken uzmanlar doz aşımında histeri gibi olası yan etkilerine dikkat çekiyor. Potasyum iyot üreticisi Amerikan firmaları ise stokların bittiğini, yeniden üretimi yetiştirmeye çalıştıklarını bildirdi. GREENPEACE’ N KAYGILARI VAR Tokyo saklamak konusunda sabıkalı ‘Japonya’ya gitmeyin’ uyarısı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Japonya’da yaşanan felaket sonrasında Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlara bu ülkeye zorunlu olmadıkça gidilmemesi uyarısında bulundu. Türkiye’nin Tokyo Büyükelçiliği de, Japonya’da yaşayan Türk vatandaşlarını, bir duyuru ile uyardı. Fukuşima 1 Nükleer Santralı’nın 1, 2 ve 3 No’lu reaktörlerinde soğutmayla ilgili sorunun devam ettiği belirtilen duyuruda, bir miktar radyasyonun havaya sızmış olduğunu ve sızıntı miktarının artabileceğini söyledikleri ifade edildi. Duyuruda, Türk vatandaşlarına, Kanto sınırları içerisinde kalmalarını gerektiren önemli bir sebep bulunmayanların bölge dışına çıkmaları uyarısı yapıldı. kinci Dünya Savaşı’nın sonunda1945’te ABD’nin nükleer saldırısından hayatta kalan Japonlar ise ülkedeki yetkililerin açıklamalarına tepki göstererek krize karşı daha ciddi olunması gerektiğini belirtti. Kyodo ajansına konuşan 80 yaşındaki Hiroşima kurbanı Haruhide Tamamoto, yüksek oranda uranyum sızdığına ilişkin kaygılara dikkat çekerek “Devlet ve elektrik firması olayı küçükmüş gibi gösteriyor. Durumu biraz hafif ele aldıklarını düşünüyorum” dedi. İngiliz Guardian gazetesinde yer alan bir haberde ise bazı bağımsız nükleer uzmanların Japon yetkililerin açıklamasına şüpheyle yaklaştıklarına dikkat çekildi. Greenpeace çevre örgütü tarafından, patlama yaşanan nükleer tesisle ilgili rapor hazırlamakla görevlendirilen John Large, radyasyon ölçümlerine ulaşamadıklarını söyleyerek “Japon hükümetinin eylemleri, açıklamalarıyla çelişiyor” dedi. Large ilk başta radyasyon yok denmesine karşın bölgeden yaklaşık 180 bin kişinin tahliye edilmesine dikkat çekerek “Çernobil’de de öyle olmuştu. Önce ilk başta biraz problem var demişlerdi, sonra facianın gerçek boyutları ortaya çıktı” ifadesini kullandı. Guardian, WikiLeaks’in sızdırdığı belgelere dayanarak, Japon hükümetinin geçmişte nükleer kazaları gizlemekle suçlandığını belirtti. İ 6 büyüklüğündeki artçı korkuttu ün ülkenin doğusunda 6 büyüklüğünde bir depremin meydana geldiği ve başkent Tokyo’da hissedildiği belirtildi. Bunun büyük depremden sonra en büyük sarsıntı olduğu savunuldu. BBC’deki haberde ise Japonya’da geçen cuma günü meydana gelen depremin ülkenin sahil şeridini 4 metre kadar doğuya kaydırdığının tahmin edildiği kaydedildi. Kıyıya cesetlerin vurduğu ülkede, hayatta kalan yaralılar, çocuklar ve yaşlılar sığınakları doldurdu. Uzmanlar çok sayıda çocuğun ailelerini yitirdiğine dikkat çekiyor. Yetkililer önceki gün itibarıyla 15 bin kişinin kurtarıldığını, 550 bin kişinin 6 ildeki 2600 sığınağa sevk edildiğini açıkladı. Kyodo haber ajansının bildirdiğine göre, yerel yetkililer 30 bin kişiyle temasın kaybedildiğini söyledi. Bu da ölü sayısının yükselmesi kaygısını arttırıyor. Bölgede 7 bini aşkın bina tamamen yıkıldı, hasar görenlerin sayısının ise 70 bin olduğu açıklandı. Felaket haberleri arasında dün 70 yaşındaki Sai Abe’nin depremden 4 gün sonra tsunaminin sürüklediği evinde sağ olarak kurtarılması biraz olsun umutları arttırdı. Felaketzedenin bilincinin yerinde olduğu ve hastanede tedavi altına alındığı kaydedildi. Kiyomi Kimura, kızı Manami Numakura’yı dün bir sığınakta buldu. (AFP) D Nükleer santral karşıtı “Ausgestrahlt” eylem kampanyasının sözcülerinden Jochen Stay, internet üzerinden çağrılarının halkta büyük yankı bulduğunu söyledi. (Fotoğraf: AP) Merkel baskılar üzerine 7 santrala kilit vuruyor OSMAN ÇUTSAY Erdoğan’a ulaşıldı Bölgeye ilk ulaşan uluslararası yardım teşkilatlarından olan Kızılay’ın öncüleri, tsunaminin vurduğu iç kesimlerdeki Türk vatandaşı Cengiz Erdoğan ile ailesine ulaştı. Erdoğan ve ailesinin durumunun iyi olduğu belirtildi. FRANKFURT – Federal Almanya’da Fukuşima sonrasında artan sokağın baskısı, muhafazakâr hükümeti kararlarından apar topar geri adım atmaya zorladı. Atom santrallarının kapatılmasına karşı olduğu bilinen ve bu nedenle SPDYeşiller hükümetinin kararlarına karşı çıkarak, hükümete geldiğinde santralların ömrünü uzatma kararı alan Başbakan Angela Merkel, Japonya’daki kazanın bir dönüm noktasına karşılık geldiğini belirterek, öncelikle 7 atom santralının şebekeden çekileceğini bildirdi. Bu santralların bulunduğu eyaletlerin başbakanlarıyla görüştükten sonra bir açıklama yapan Angela Merkel, 1980 öncesi kurulmuş 7 atom santralında “şimdilik” üretimin durdurulacağını bildirdi. Diğer nükleer santrallarda ise güvenlik denetimleri sürerken enerji üretiminin sürdürüleceği açıklandı. Federal Ekonomi Bakanı Rainer Brüderle, söz konusu santrallarda üretimin durdurulmasıyla, ülkede herhangi bir enerji açığının ortaya çıkmayacağını belirtirken Federal Çevre Bakanı Norbert Röttgen, bu santralların yeniden üretime girip girmeyeceği sorusunu yanıtsız bıraktı. Bu arada Almanya’da atom karşıtı halk hareketi herkesi şaşırtacak bir yaygınlık kazandı. Alman birinci televizyonu ARD tarafından hazırlanan bir kamuoyu araştırması, yaklaşık 4 Almandan 3’ünün, Almanya’da da Japonya’daki gibi bir nükleer kaza olabileceğine inandığını gösterdi. ARD araştırmasına göre, halkın yüzde 70’i bir Fukuşima’nın da Almanya’da ortaya çıkabileceğine inanıyor. Halkın yarıdan fazlası da (yüzde 53) Almanya’daki tüm nükleer santrallara en kısa sürede veda etmekten yana. ZDF’nin bir araştırması ise Alman halkının yüzde 60’ının nükleer enerjiye en kısa sürede veda edilmesinden yana olduğunu gösterdi. Almanların yüzde 39’u Japonya’daki radyoaktif ışınların Almanya’yı etkileyeceğine inanıyor. Alman halkının pazartesi gecesi anlık bir çağrıyla sokaklara dökülmesi ve atom santrallarını 450 şehirde gösteri ve uyarı nöbetleriyle protesto etmesi yeni bir dönemin başlangıcı olarak yorumlandı. 110 bin protestocunun katıldığı gösterilerin, çağrı internet üzerinden ve son anda yapılmasına rağmen düzenleyicileri de şaşırtan bir katılım içermesi, başta Yeşiller olmak üzere SPD ve Sol Parti’yi umutlandırdı. C MY B C MY B